2017.01.26 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie - 1462-IPPB4.4511.1244.2016.2.AK

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB4.4511.1244.2016.2.AK
z 26 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku (data wpływu 8 listopada 2016 r.) uzupełnionym pismem (data nadania 7 stycznia 2017 r., data wpływu 10 stycznia 2017 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie z dnia 14 grudnia 2016 r. Nr 1462–IPPB4.4511.1244.2016.1.AK (data nadania 15 grudnia 2016 r., data doręczenia 2 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

Z uwagi na braki formalne, pismem z dnia 14 grudnia 2016 r. Nr 1462-IPPB4.4511.1244.2016.1.AK (data nadania 15 grudnia 2016 r., data doręczenia 2 stycznia 2017 r.), wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Pismem (data nadania 7 stycznia 2017 r., data wpływu 10 stycznia 2017 r.) Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie.

We wniosku i uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni oświadcza, że w okresie będącym przedmiotem zapytania synowie Wnioskodawczyni Jakub G. oraz Jan G. nie uzyskali dochodów podlegających opodatkowaniu, jak również nie miały w stosunku do nich zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym), ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym.

W 2013 r. i 2014 r. Wnioskodawczyni skorzystała z pełnego odliczenia, tak jak to robiła w latach ubiegłych, o czym ojciec dzieci – Łukasz G. wiedział. W 2013 r. i w 2014 r. ojciec dzieci odliczył sobie połowę podatku, nie informując o tym Wnioskodawczyni i z tego powodu wynikły czynności sprawdzające przeprowadzone przez Urząd Skarbowy. Ich konkluzją było skierowanie Wnioskodawczyni do Izby Skarbowej w Warszawie w celu otrzymania indywidualnej interpretacji w tej sprawie. Jednocześnie Wnioskodawczyni odmówiła złożenia korekt za rok 2013 i 2014. Za 2015 r. ojciec dzieci poinformował Wnioskodawczynię (lub jego żona) wiadomością e-mail o tym, że odlicza tylko jedno dziecko w jednym miesiącu, bo tak mu pasuje i zgodnie z tym Wnioskodawczyni rozliczała się, chcąc uniknąć korekt i jednocześnie nie mając stanowiska Izby Skarbowej.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni doprecyzowała, że nie miały w stosunku do niej zastosowania przepisy art. 30c – działalność gospodarcza opodatkowana podatkiem liniowym, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ani z ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym. Dochody Wnioskodawczyni opodatkowane podatkiem od osób fizycznych pochodziły i pochodzą z umowy o pracę na czas nieokreślony w latach 2013, 2014 oraz 2015, obecnie od lutego 2016 r. z umowy o pracę na czas określony (3 lata) rozliczone przez pracodawcę PIT-11 oraz dodatkowych źródeł – nagrody pieniężne stosowane przez firmy współpracujące z firmą Wnioskodawczyni rozliczane PIT-8C. Wnioskodawczyni rozliczała się w tym okresie co roku PIT-36 oraz PIT-O.

W latach poprzedzających okres wskazany we wniosku zawsze Wnioskodawczyni rozliczała się z dziećmi i ojciec dzieci Łukasz G. wiedział o tym i zgadzał się z tym. W okresie rozliczenia 2013 r. ojciec dzieci wspominał, że zamierza odliczyć częściowo dzieci już po złożeniu wniosku przez Wnioskodawczynię, ale Wnioskodawczyni nie dostała informacji w jakiej części ani czy w ogóle. W okresie 2014 r. Wnioskodawczyni nie dostała żadnej informacji, a utrzymuje z ojcem dzieci dość słaby kontakt – ojciec dzieci notorycznie nie odbiera od Wnioskodawczyni telefonów, nie odpisuje na SMS-y. W trakcie rozliczania 2015 r. Wnioskodawczyni zadała drogą e-mailową pytanie czy zgadza się na pełne rozliczenie Wnioskodawczyni i najpierw dostała informację, że ojciec dzieci rozlicza dzieci w połowie. Wnioskodawczyni zadała pytanie ojcu dzieci czy uważa to za sprawiedliwe, skoro nie zajmuje się nimi i nie utrzymuje ich i Wnioskodawczyni otrzymała odpowiedź z e-maila ojca dzieci, ale od jego obecnej żony: „nie pisz do mnie swych wyimaginowanych treści, bo wymiotować się chce. Kubę udało mi się tylko jeden miesiąc odliczyć (styczeń) resztę możesz Ty.” Ojciec dzieci rozliczył zatem tyle ile jemu i jego żonie pasowało nie pytając Wnioskodawczyni o zdanie. Wnioskodawczynię postawiono przed faktem dokonanym i musiała dopasować do tego swoje rozliczenie.

W roku 2016 Wnioskodawczyni i ojciec dzieci zostali wezwani do wyjaśnienia sytuacji, gdyż Urząd Skarbowy zobaczył, że w latach 2013 oraz 2014 Wnioskodawczyni rozliczała się w całości z dziećmi, a ojciec w połowie. Zarówno Wnioskodawczyni jak i ojciec dzieci odmówili złożenia korekty. Wnioskodawczyni złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Dzieci mieszkają z Wnioskodawczynią od czasu narodzin. Ojciec praktycznie zawsze mieszkał w domu rodzinnym, nie z Wnioskodawczynią i dziećmi. Od maja 2011 r. kiedy to ojciec dzieci zapoznał obecną żonę przestał interesować się dziećmi. Kontakty dzieci wynikają głównie z inwencji samych dzieci, które mając szkołę niedaleko domu ojca i czasem same do niego przychodziły lub same dzwoniły i dzwonią do tej pory. Ojciec jednak nie zawsze pozwalał dzieciom przyjść. Czasem z inicjatywy Wnioskodawczyni, choć nie zbyt często, udaje jej się porozmawiać z ojcem dzieci. Nawet będąc na długim urlopie ojciec sam do dzieci nie dzwoni i nie interesuje się tym gdzie są.

Dzieci mogą przyjść do ojca tylko wtedy kiedy mu to nie koliduje z zajęciami w domu. Ojciec przybiera postawę, że on może, ale nic nie musi. Nigdy po dzieci sam nie przyjedzie, ani nie odwiezie do miejsca zamieszkania – dzieci muszą albo same przyjść do niego lub od niego, albo Wnioskodawczyni musi je zawieźć lub przywieźć. Z powodu braku kontaktu z ojcem, który jak twierdzi Wnioskodawczyni ma w domu zakaz odbierania telefonów od Wnioskodawczyni przy żonie – bywały groźne sytuacje, że starszy syn wykorzystywał to mówiąc, że idzie do ojca, a ojcu, że idzie do matki (Wnioskodawczyni) i znikał na długie godziny. Bywały też sytuacje, że Wnioskodawczyni nie mogła odebrać młodszego syna lub dowiedzieć się czy po szkole poszedł do ojca. Raz nawet interweniowała policja – wchodziła do domu, żeby sprawdzić czy syn tam jest, bo ojciec dzieci nie chciał Wnioskodawczyni udzielić takiej informacji.

Ojciec dzieci nie wie do jakich klas dzieci chodzą, kto jest ich wychowawcą, jaką podstawę programową wykonują. Nawet jeśli są u niego, nie odrabia z nimi lekcji. W większości przypadków po wizycie u ojca są albo spóźnieni do szkoły lub wcale nie idą, bo tacie nie chciało się wstać. Nie mają też zapewnionego posiłku do szkoły. Ojciec nie bywa na zebraniach, dniach otwartych w szkole i nigdy ze szkołą nie kontaktuje się w sprawie dzieci. Szkoły kilkakrotnie próbowały kontaktować się z ojcem dzieci, ale zawsze bez skutku. Z tego powodu Sąd ograniczył ojcu dzieci prawa rodzicielskie, aby brak możliwości komunikacji z nim nie utrudniał Wnioskodawczyni podejmowania decyzji o szkolnictwie, zwłaszcza tam gdzie potrzebny jest, np. jego podpis lub zgoda. Nie bywa z synami na zakończeniu ani rozpoczęciu roku, choć z przybraną córką swej obecnej żony bywa na takich uroczystościach w tej samej szkole, co młodszy syn.

Ojciec dzieci nie opłaca ani obiadów w szkole, ani podręczników, pomocy naukowych, biletów komunikacji, telefonów, korepetycji. Nie daje też dzieciom „kieszonkowego”. Nie kupuje też ubrań, środków czystości. Nie płaci pełnych alimentów. Te które płaci są z niego „ściągane” przez komornika, a nie płacone dobrowolnie. Celowo zaniża zarobki i zatrudnia się na umowy zlecenia na 400 PLN żeby nie można było z niego nic wyegzekwować. Samochody rejestruje na innych. Obecnie Jego zaległość przekracza 30.000 zł, czyli 30-krotność miesięcznych zasądzonych alimentów.

Ojciec nie zapewnia synom też opieki w czasie trwania wakacji, ferii czy dni wolnych od szkoły. Jest to zmartwienie Wnioskodawczyni. Czasem Wnioskodawczyni posiłkuje się pomocą innych członków swojej rodziny – matki i jej siostry, bo nie jest możliwe w okresie np. wakacji brać dłuższego urlopu niż 3 tygodnie. W 2013 r. zabrał dzieci na kilka dni na urlop nad jezioro, ale nie były to wakacje organizowane dla nich, tylko przy okazji jeśli chcą to mogą jechać. Obecnie ma kolejne 3 dzieci i nie zabiera już synów tłumacząc brakiem miejsca w samochodzie. Dodatkowo młodszy syn Jan G. ma orzeczoną formę autyzmu - Zespół Aspargera i wymaga wizyt w poradni psychologiczno-pedagogicznych. Dziecko chodzi na te zajęcia od 2 lat. Ojciec nigdy nie pomógł Wnioskodawczyni w przyprowadzeniu ani odebraniu dziecka z zajęć pomimo, że mieszka ok. 500 m. od poradni. Wnioskodawczyni sama musiała występować z prośbą o orzeczenie o niepełnosprawności dziecka oraz nauczanie indywidualne. Dziecko nie może przebywać w dużej grupie lub na zorganizowanych np. przez szkołę półkoloniach, bo agresją reaguje na zbyt duże ilości bodźców. Nauczanie indywidualne dziecka też ojca nie interesuje zwłaszcza, że rodzi to dla Wnioskodawczyni problemy logistyczne z pracą. Dziecko ma zajęcia tylko 4 razy w tygodniu zawsze na późną godzinę przez co Wnioskodawczyni musi przekładać godziny pracy, zwalniać się lub brać urlop po to, żeby odebrać lub zaprowadzić dziecko do szkoły – ojciec nie pomaga Wnioskodawczyni w tej materii.

W kwestii leczenia dzieci sąd też ograniczył ojcu prawa, również z powodu utrudniania ważnych decyzji poprzez brak kontaktu w chwili kiedy trzeba szybko je podjąć.

W kwestii duchowej, nie interesuje ojca np. kwestia Komunii Świętej młodszego syna – przez cały rok szkolny 2014/2015 Wnioskodawczyni chodziła z dzieckiem na spotkania komunijne, choć było to dla niej trudne ze względu na zróżnicowane godziny pracy. Ojciec nie był nawet na samej uroczystości. Nie uczestniczył też w spotkaniach dotyczących bierzmowania starszego syna. Wręcz stara się zniechęcić synów do kościoła.

Ojciec dzieci nie zapewnia im również żadnych atrakcji – tłumacząc się brakiem czasu lub pieniędzy.

Młodszy syn bywa i bywał bardzo sporadycznie u ojca czasem raz na tydzień, czasem raz na 2 tygodnie. Starszy jako, że z racji wieku nie wymaga już takiej uwagi i chodzi wszędzie samodzielnie, bywa częściej, średnio 2 razy w tygodniu – głównie jak chce uniknąć nauki lub wykonywania obowiązków domowych, bo u ojca nie jest to egzekwowane.

Należy wyraźnie stwierdzić, że ojciec nie sprawuje faktycznych czynności przy dzieciach jedynie biorąc je do siebie zapewnia im „przechowanie”. Nie kształtuje dzieci ani w sferze duchowej, ani psychicznej, a nawet nie zapewnia materialnych podstaw rozwoju.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni przysługuje ulga prorodzinna w całości za okres 2013, 2014 i 2015 rok oraz przyszłe lata, zgodnie ze wskazanym we wniosku stanem faktycznym, co wynika z art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni uważa, że wg art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy jej się możliwość skorzystania z pełnej ulgi prorodzinnej, gdyż:

dzieci zamieszkują z Wnioskodawczynią,
Wnioskodawczyni samotnie wychowuje dzieci bez wpływu i pomocy ojca. Dzieci jedynie czasem przebywają z ojcem, ale ojca nie interesują ani postępy w nauce (w załączeniu Wnioskodawczyni dołączyła zaświadczenia ze szkół, że tylko Ona tam bywa), ani problemy szkolne (młodszy syn jest niepełnosprawny i wymaga kształcenia specjalnego – obecnie uzyskał orzeczenie o kształceniu indywidualnym). Ojciec nie bierze też udziału w kształtowaniu duchowym dzieci, jak np. chodzenie do kościoła, przygotowanie do Komunii czy bierzmowania czy psychicznym (rozwój umiejętności, zajęcia ruchowe,wizyty u psychologa, psychiatry czy pedagoga i logopedy). Wyłącznie Wnioskodawczyni dba o zdrowie dzieci, w tym wizyty kontrolne, szczepienia, wizyty u specjalistów (dentysta, dermatolog, okulista). W celu ułatwienia funkcjonowania Wnioskodawczyni, Sąd Rodzinny ograniczył prawa ojcu, aby Wnioskodawczyni sama mogła decydować o szkolnictwie i leczeniu dzieci oraz wydawaniu dokumentów, ponieważ ojciec dzieci nie był pomocny w tej materii, a wręcz utrudniał Wnioskodawczyni załatwianie tych spraw. Wnioskodawczyni ponosi prawie w całości ciężar utrzymania dzieci. Wnioskodawczyni płaci za ich: jedzenie, czynsz, ubrania i buty, środki czystości, opłaty w szkole, w tym obiady, bilety komunikacji, podręczniki, artykuły szkolne, kieszonkowe, telefony, prezenty okazjonalne, wyjazdy na wakacje czy ferie i wakacje. Od Ojca dzieci Wnioskodawczyni dobrowolnie nic nie otrzymuje. Jedynie to, co udaje się ściągnąć komornikowi. Tendencja jest jednak zniżkowa i ojciec dzieci zalega już ponad 30.000 PLN alimentów. Płaci obecnie ok. 300 PLN, z czego tylko ok. 250 PLN trafia na Konto Wnioskodawczyni. Ojciec dzieci wykazuje zaniżone dochody, jednocześnie utrzymując dom, dwa samochody, 3 dzieci ze związku z nową żoną, kota i dwa psy – zarabiając jak twierdzi, 300 PLN na miesiąc.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r., od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

W myśl art. 27f ust. 2 tej ustawy, w brzmieniu obowiązującym w 2013 r., odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka - kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci – kwota stanowiąca 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota stanowiąca:
1. 1/6 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 1/4 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na trzecie dziecko,
3. 1/3 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, na czwarte i każde kolejne dziecko.

Natomiast ustawą z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z. 2014 r., poz. 1644) zmieniono treść art. 27 ust. 2 i dodano ust. 8-12. Zmiany weszły w życie 1 stycznia 2015 r. i mają zastosowanie do dochodów uzyskanych (poniesionej straty) od 1 stycznia 2014 r.

W myśl art. 27f ust. 2 ustawy, odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

jednego małoletniego dziecka - kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
dwojga małoletnich dzieci - kwota 92,67 zł na każde dziecko;
trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Zgodnie z art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

Art. 27f ust. 2c ustawy, stanowi zaś, że odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
wstąpiło w związek małżeński.

Przy czym, jak wynika, z art. 27f ust. 2d ustawy, za podatnika pozostającego w związku małżeńskim, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a), nie uważa się:

osoby, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów;
osoby pozostającej w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Z przepisu art. 27 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Według art. 27f ust. 5 ww. ustawy, odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

odpis aktu urodzenia dziecka;
zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

W świetle art. 27f ust. 6 przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3, w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Z art. 27f ust. 7 wynika natomiast, że przepisy art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

W myśl art. 6 ust. 8 ww. ustawy, sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Stosownie do art. 6 ust. 9 powołanej ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym nie korzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Treść art. 27f ust. 6 w powiązaniu z art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 wskazuje, że odliczenie kwoty określonej w ust. 2 przysługuje również podatnikowi, który utrzymywał dzieci pełnoletnie:

bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej,

-w związku z wykonywaniem obowiązku alimentacyjnego lub sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082, z późn. zm.) – przysługuje obojgu rodzicom, a – stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Podkreślenia wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „ (…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

W stanie faktycznym Wnioskodawczyni wskazała, że od maja 2011 r. kiedy to ojciec dzieci zapoznał obecną żonę, przestał interesować się dziećmi. Kontakty dzieci wynikają głównie z inwencji samych dzieci, które mając szkołę niedaleko domu ojca i czasem same do niego przychodziły lub same dzwoniły i dzwonią do tej pory. Ojciec jednak nie zawsze pozwalał dzieciom przyjść. Nawet będąc na długim urlopie ojciec sam do dzieci nie dzwoni i nie interesuje się tym gdzie są. Dzieci mogą przyjść do ojca tylko wtedy kiedy mu to nie koliduje z zajęciami w domu. Ojciec przybiera postawę, że on może, ale nic nie musi. Nigdy po dzieci sam nie przyjedzie, ani nie odwiezie do miejsca zamieszkania – dzieci muszą albo same przyjść do niego lub od niego, albo Wnioskodawczyni musi je zawieźć lub przywieźć. Ojciec dzieci nie wie do jakich klas dzieci chodzą, kto jest ich wychowawcą, jaką podstawę programową wykonują. Nawet jeśli są u niego, nie odrabia z nimi lekcji. W większości przypadków po wizycie u ojca są albo spóźnieni do szkoły lub wcale nie idą, bo tacie nie chciało się wstać. Nie mają też zapewnionego posiłku do szkoły. Ojciec nie bywa na zebraniach, dniach otwartych w szkole i nigdy ze szkołą nie kontaktuje się w sprawie dzieci. Szkoły kilkakrotnie próbowały kontaktować się z ojcem dzieci, ale zawsze bez skutku. Z tego powodu Sąd ograniczył ojcu dzieci prawa rodzicielskie, aby brak możliwości komunikacji z nim nie utrudniał Wnioskodawczyni podejmowania decyzji o szkolnictwie, zwłaszcza tam gdzie potrzebny jest, np. jego podpis lub zgoda. Nie bywa z synami na zakończeniu ani rozpoczęciu roku, choć z przybraną córką swej obecnej żony bywa na takich uroczystościach w tej samej szkole, co młodszy syn. Ojciec dzieci nie opłaca ani obiadów w szkole, ani podręczników, pomocy naukowych, biletów komunikacji, telefonów, korepetycji. Nie daje też dzieciom „kieszonkowego”. Nie kupuje też ubrań, środków czystości. Nie płaci pełnych alimentów. Te które płaci są z niego „ściągane” przez komornika, a nie płacone dobrowolnie. Ojciec nie zapewnia synom też opieki w czasie trwania wakacji, ferii czy dni wolnych od szkoły. Jest to zmartwienie Wnioskodawczyni. Dodatkowo młodszy syn ma orzeczoną formę autyzmu – Zespół Aspargera i wymaga wizyt w poradni psychologiczno-pedagogicznych. Dziecko chodzi na te zajęcia od 2 lat. Ojciec nigdy nie pomógł Wnioskodawczyni w przyprowadzeniu ani odebraniu dziecka z zajęć pomimo, że mieszka ok. 500 m. od poradni. Wnioskodawczyni sama musiała występować z prośbą o orzeczenie o niepełnosprawności dziecka oraz nauczanie indywidualne. W kwestii leczenia dzieci sąd też ograniczył ojcu prawa, również z powodu utrudniania ważnych decyzji poprzez brak kontaktu w chwili kiedy trzeba szybko je podjąć. W kwestii duchowej, nie interesuje ojca np. kwestia Komunii Świętej młodszego syna – przez cały rok szkolny 2014/2015 Wnioskodawczyni chodziła z dzieckiem na spotkania komunijne, choć było to dla niej trudne ze względu na zróżnicowane godziny pracy. Ojciec nie był nawet na samej uroczystości. Nie uczestniczył też w spotkaniach dotyczących bierzmowania starszego syna. Wręcz stara się zniechęcić synów do kościoła. Ojciec dzieci nie zapewnia im również żadnych atrakcji – tłumacząc się brakiem czasu lub pieniędzy. Wnioskodawczyni podkreśla, że ojciec nie sprawuje faktycznych czynności przy dzieciach jedynie biorąc je do siebie zapewnia im „przechowanie”. Nie kształtuje dzieci ani w sferze duchowej, ani psychicznej, a nawet nie zapewnia materialnych podstaw rozwoju.

W stanie faktycznym Wnioskodawczyni jednoznacznie wskazała, że ojciec nie wykonuje władzy rodzicielskiej w stosunku do dzieci i w żaden sposób nie uczestniczy w ich wychowywaniu. Jedynie biorąc je do siebie, zapewnia im, jak to określiła Wnioskodawczyni, „przechowanie”.

Podkreślić bowiem należy, że zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, prawo do ulgi przysługuje rodzicowi, który w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską. Dla nabycia praw do ulgi prorodzinnej nie wystarczy więc posiadanie władzy rodzicielskiej. Prawo takie daje dopiero wykonywanie takiej władzy.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami i kolegami dziecka, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu.

„Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym) czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej.” (wyrok NSA z dnia 27 lipca 2016 r. sygn. akt II FSK 2360/15).

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego, uznać należy, że skoro w stosunku do dzieci tylko Wnioskodawczyni wykonuje władzę rodzicielską bez udziału drugiego z rodziców – to wówczas tylko Ona ma możliwość skorzystania z całości ulgi z tytułu wychowywania dzieci. Zatem w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawczyni przysługuje w latach 2013-2015 oraz w latach przyszłych, prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Końcowo należy podkreślić, że zakres interpretacji indywidualnej, zdeterminowany jest przede wszystkim przedstawionym przez Wnioskodawczynię stanem faktycznym jak i własnym stanowiskiem Wnioskodawczyni. Jeżeli przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego będzie się różnił od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego. Należy też zauważyć, że na podatniku spoczywa obowiązek udowodnienia w toku ewentualnego postępowania podatkowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin