Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4515.499.2016.2.PM
z 16 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 grudnia 2016 r. (data wpływu do Biura – 16 grudnia 2016 r.), uzupełnionym 31 stycznia 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekazania weksla – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 grudnia 2016 r. do Biura wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekazania weksla.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 18 stycznia 2017 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4515.499.2016.1.PM wezwano Wnioskodawcę o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 31 stycznia 2017 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości otrzyma w ramach darowizny od swojego ojca i mamy, którzy mają wspólnotę majątkową i są osobami dla Wnioskodawcy bliskimi zaliczanymi do I grupy podatkowej, ich weksel własny, w którym zobowiązują się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy określonej sumy pieniężnej. W przyszłości wierzytelność wekslowa może zostać wykorzystana do zapłaty przez Wnioskodawcę zobowiązania z tytułu zakupu nieruchomości lub może zostać przez Wnioskodawcę umorzona lub też ulec przedawnieniu.

Wystawienie weksla przez rodziców Wnioskodawcy nie nastąpi w związku z jakąkolwiek umową cywilnoprawną. Rodzice Wnioskodawcy wystawią weksel własny i przekażą go Wnioskodawcy – osobie bliskiej zliczanej do I grupy podatkowej.

Weksel zatem zostanie otrzymany bez żadnego wynagrodzenia. W związku z tym spełniona będzie definicja umowy darowizny (darczyńca – w osobie rodziców Wnioskodawcy nieodpłatnie przekaże bowiem weksel własny, będący elementem jego majątku, na rzecz Wnioskodawcy).

Z uzupełnienia wniosku, które wpłynęło do Biura 31 stycznia 2017 r., wynika, że Wnioskodawca otrzyma pod tytułem darmym prawo jakie niesie wystawiony przez rodziców weksel, tj. prawo majątkowe do otrzymania od rodziców tytułem darmym określonej kwoty pieniężnej (rodzice dokonają darowizny na jego rzecz). Wartość weksla przekroczy kwotę wskazaną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przekazanie weksla będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadku i darowizn?
2. Czy obowiązek podatkowy w podatku od spadku i darowizn powstanie w momencie przekazania weksla?
3. Czy w przypadku jeżeli Wnioskodawca zgłosi fakt otrzymania weksla będzie on zwolniony od opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie mu weksla będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków jako przekazanie prawa majątkowego (papieru wartościowego).

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Według Wnioskodawcy, obowiązek podatkowy powstanie w momencie przekazania weksla – w tym momencie bowiem Wnioskodawca uzyska przysporzenie (tzn. stanie się właścicielem papieru wartościowego dającego mu prawo wymagania od wystawcy/wystawców środków).

Stosownie do treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy, przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ust. 1 cyt. ustawy i stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej, w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać również należy, że stosownie do art. 9 ust. 2 jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku zgłoszenia faktu otrzymania weksla na mocy ustawy o podatku od spadków i darowizn Wnioskodawca będzie zwolniony z opodatkowania.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy, w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca może otrzymać od wstępnego (rodzica), weksel własny, poprzez który jego wystawca zobowiąże się do zapłaty na jego rzecz określonej sumy pieniężnej. Weksel zostanie otrzymany bez żadnego wynagrodzenia. W związku z tym spełniona będzie definicja umowy darowizny (darczyńca nieodpłatnie przekaże bowiem weksel własny, będący elementem jego majątku, na rzecz Wnioskodawcy).

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy – Kodeks cywilny przez umowę darowizny rozumie się zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego osobie obdarowanej (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy, stwierdzić zatem należy, że otrzymanie przez Wnioskodawcę weksla w drodze umowy darowizny podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstanie w momencie przekazania weksla. Jednakże po spełnieniu warunków wskazanych w ustawie, a więc po zgłoszeniu w odpowiednim terminie nabycia weksla tytułem darowizny, Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia, określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Jak wynika z przywołanych przepisów, nabycie tytułem darowizny podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Ustawodawca przewidział, w ściśle określonych przypadkach, zwolnienie z tego podatku.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe. Pod pojęciem praw majątkowych, o których mowa w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca rozumie m.in. prawa majątkowe wynikające ze stosunków zobowiązaniowych.

Stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ustawy o podatku do spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W myśl art. 4a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca otrzyma w ramach darowizny od rodziców – ich weksel własny, w którym zobowiązują się do zapłaty na rzecz Wnioskodawcy określonej sumy pieniężnej. Wystawienie weksla przez rodziców Wnioskodawcy nie nastąpi w związku z jakąkolwiek umową cywilnoprawną. Rodzice Wnioskodawcy wystawią weksel własny i przekażą go Wnioskodawcy. Weksel zatem zostanie otrzymany bez żadnego wynagrodzenia. W związku z tym spełniona będzie definicja umowy darowizny (darczyńca – w osobie rodziców Wnioskodawcy nieodpłatnie przekaże bowiem weksel własny, będący elementem jego majątku, na rzecz Wnioskodawcy). Wartość weksla przekroczy kwotę wskazaną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Podstawę prawną obrotu wekslami regulują przepisy ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. z 2016, poz. 160).

Zgodnie z przepisami tej ustawy weksel jest dokumentem stanowiącym bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty określonej osobie, w określonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną, określonej na wekslu sumy pieniędzy.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że Wnioskodawca otrzyma pod tytułem darmym prawo jakie niesie wystawiony przez rodziców weksel, tj. prawo majątkowe do otrzymania od rodziców tytułem darmym określonej kwoty pieniężnej (rodzice dokonają darowizny na jego rzecz).

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że skoro przedmiotem omawianej darowizny będzie – jak wynika z uzupełnienia wniosku – prawo majątkowe (weksel własny rodziców Wnioskodawcy wystawiony zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa wekslowego) to darowizna ta będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a obowiązek podatkowy powstanie w momencie przekazania omawianego prawa majątkowego (weksla) Wnioskodawcy przez rodziców. Natomiast w związku z tym, że darowizna będzie przekazana Wnioskodawcy przez rodziców, tj. osoby wymienione w zamkniętym katalogu określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, to w przypadku spełnienia przez Wnioskodawcę warunków wymienionych w powołanych wyżej przepisach ustawy o podatku od spadków i darowizn będzie ona korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ust. 1 powołanej ustawy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.