Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
IPTPB2/4511-808/15-6/17-S/SR
z 7 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w związku z prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 11 października 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 598/16 (data wpływu 3 stycznia 2017 r.) stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 2 listopada 2015 r. (data wpływu 9 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu z odszkodowania wraz z odsetkami w świetle Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz zwolnienia z opodatkowania tych dochodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu z odszkodowania wraz z odsetkami w świetle Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz zwolnienia z opodatkowania tych dochodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 4 maja 2011 r. ojciec Wnioskodawczyni …. uległ na terenie Hiszpanii śmiertelnemu wypadkowi podczas wykonywania, jako kierowca samochodu ciężarowego, obowiązków służbowych na rzecz polskiego pracodawcy prowadzącego działalność w zakresie przewozu międzynarodowego. Za bezpośredniego sprawcę wypadku został uznany zmiennik zmarłego, który wspólnie z nim prowadził samochód i przeciwko któremu praktycznie do końca 2013 r. przed hiszpańskim sądem karnym w Kartagenie i zgodnie z tamtejszą jurysdykcją, toczyła się sprawa o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego w powiązaniu z przestępstwem nieumyślnego zabójstwa. Zgodnie z obowiązującym prawem międzynarodowym sprawa karna objęła również swym zakresem dochodzenie prywatnych roszczeń z odpowiedzialności cywilnej. W tym czasie Wnioskodawczyni przebywała z matką, a nagła śmierć ojca spowodowała pozbawienie rodziny środków do życia. Na terenie Polski, Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił matce Wnioskodawczyni odszkodowanie za wypadek przy pracy ze skutkiem śmiertelnym, a dodatkowo przyznał rentę rodzinną w kwocie po 400 zł miesięcznie dla wdowy i córki.

W wyroku z dnia 4 grudnia 2013 r. na oskarżonego sąd karny w Kartagenie nałożył karę pozbawienia wolności i utraty prawa jazdy, a ponadto zobowiązał hiszpańskiego ubezpieczyciela …. do wypłaty należności z tytułu odpowiedzialności cywilnej ogółem w kwocie 140 922,14 euro, na którą składała się kwota 116 250 euro tytułem odszkodowania za spowodowanie śmierci ojca Wnioskodawczyni oraz odsetki ustawowe za zwłokę w kwocie 24 672,14 euro, które zostały zasądzone na podstawie art. 20 hiszpańskiej ustawy o umowach ubezpieczeniowych Nr …. z dnia 8 października 1980 r. Z zasądzonej od ubezpieczyciela należności na rzecz Wnioskodawczyni przypadła kwota 33 750 euro wraz z odsetkami za zwłokę, a na rzecz Jej matki kwota 82 500 euro wraz z odsetkami za zwłokę. Zdaniem sądu (jak podaje Wnioskodawczyni), to …. było zobowiązane do wypłaty tego świadczenia, z uwagi na to, że zgodnie z hiszpańskimi przepisami przejęło w imieniu ubezpieczyciela danego kraju wszystkie obowiązki wynikające z odpowiedzialności cywilnej w razie wystąpienia na terenie Hiszpanii wypadków z udziałem pojazdów zarejestrowanych w krajach członkowskich Wspólnoty Europejskiej. Fakt ten został ostatecznie stwierdzony w wyroku wydanym w dniu 4 grudnia 2013 r. We wniosku wskazano, że w toku postępowania sądowego – w banku hiszpańskim zostało utworzone w imieniu i na rzecz matki Wnioskodawczyni konto – rachunek bieżący, na który w okresie od lipca 2012 r. wpływały należności zaliczkowe od ubezpieczyciela (zgodnie z nakazem sądowym), na poczet ostatecznie zasądzonej kwoty odszkodowania, jako zabezpieczenie tragicznej sytuacji bytowej rodziny zmarłego do czasu zakończenia sporu sądowego z ubezpieczycielem, które to kwoty następnie przez adwokata hiszpańskiego występującego jako pełnomocnik rodziny zmarłego przekazywane były na konto matki Wnioskodawczyni w banku na terenie Polski. Wydanie nakazu sądowego w sprawie cyklicznych wypłat zaliczek opisanych powyżej, stało się konieczne w sytuacji, gdy ubezpieczyciel pomimo zawiadomienia w dniu 26 maja 2011 r. o wypadku i złożenia wniosku o wypłatę odszkodowania, nie uznał swojego uczestnictwa w tej sprawie i nie podjął żadnych czynności zmierzających do jak najszybszej wypłaty odszkodowania, czym wykazał brak dobrej woli pozytywnego załatwienia sprawy, a proces sądowy wykorzystał do odroczenia, bądź wręcz uniemożliwienia wypłaty należności. Tą samą drogą w marcu 2014 r., po uprawomocnieniu się wyroku sądu karnego w Kartagenie, na ręce matki Wnioskodawczyni przekazana została kwota 89 915,79 euro tytułem ostatecznego rozliczenia zasądzonego od …. świadczenia, na które składała się pozostała należność z tytułu odszkodowania w wysokości 65 243,65 euro oraz odsetki ustawowe za zwłokę w wysokości 24 672,14 euro.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że w sentencji przedmiotowego wyroku sądu hiszpańskiego z dnia 4 grudnia 2013 r. zawarto jasną klauzulę, że „skazany zabezpieczy odpowiedzialność cywilną na rzecz Wnioskodawczyni przy pomocy …., jako bezpośredniego i zastępczego odpowiedzialnego podmiotu...” – czyli polskiej spółki z o.o. zajmującej się przewozami międzynarodowymi, na rzecz której pracował Jej zmarły tragicznie ojciec.

Ponadto Wnioskodawczyni podkreśliła, że sprawa karna, która toczyła się w Hiszpanii dotyczyła przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego w zbiegu z zabójstwem i odbywała się przy udziale prokuratora, oskarżyciela prywatnego w osobie matki Wnioskodawczyni oraz … – hiszpańskiego prywatnego stowarzyszenia ubezpieczycieli samochodowych mającego członkostwo w międzynarodowym SYSTEMIE ZIELONEJ KARTY i spółki polskiej – pracodawcy zmarłego, reprezentowanych przez pełnomocników i adwokatów hiszpańskich.

W konsekwencji przeprowadzonego na terenie Hiszpanii karnego postępowania sądowego doszło do ukarania sprawcy śmiertelnego wypadku karą pozbawienia wolności oraz zasądzenia obowiązku zabezpieczenia przez skazanego na rzecz Wnioskodawczyni i Jej matki odszkodowania z tytułu odpowiedzialności cywilnej, które powinno zostać zrealizowane przy pomocy …. z Hiszpanii, co wynika wprost z przepisów hiszpańskiego ustawodawstwa karnego obowiązującego w zakresie wypadków drogowych mającego w pełni zastosowanie do przypadków odpowiedzialności cywilnej za czyny przestępcze tych, którzy podlegają pod sąd karny.

W hiszpańskim Kodeksie cywilnym zapisano, że „zdarzenie opisane przez prawo jako przestępstwo lub wykroczenie musi obejmować spełnienie warunków przewidzianych przez ustawę dla szkód przez nie spowodowanych”. Ponadto, w samym Kodeksie karnym określa się konsekwencje szerokiego ujęcia odpowiedzialności cywilnej. Odpowiedzialność cywilna dochodzona jest w zasadzie w samym procesie karnym oraz w połączeniu z odpowiedzialnością karną. Przepis art. 109 hiszpańskiego Kodeksu karnego stanowi, że: „wypełnienie znamion zdarzenia opisanego przez prawo jako przestępstwo lub wykroczenie zobowiązuje na warunkach przewidzianych przez prawo, do naprawienia szkody spowodowanej przez nie”. Natomiast art. 110 tegoż Kodeksu wskazuje, że obejmuje to instytucję zadośćuczynienia i odszkodowanie za doznane szkody. Natomiast art. 1092 hiszpańskiego Kodeksu cywilnego mówi: „odpowiedzialność cywilna wynikająca z przestępstwa lub wykroczenia jest regulowana przez przepisy Kodeksu karnego”. W związku z powyższym sąd stwierdził w uzasadnieniu wyroku, że odpowiedzialność cywilna związana jest z odpowiedzialnością karną i jest zależna od niej. Zgodnie z treścią art. 116 hiszpańskiego Kodeksu karnego, podmiot odpowiedzialny za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia jest również odpowiedzialny na drodze cywilnej, a w odpowiednich przypadkach ustala się odpowiedzialność cywilną zastępcza, ponieważ odpowiedzialność cywilna może spoczywać na innej osobie fizycznej lub prawnej, jako posiadacza pojazdu na zasadzie ryzyka dla osób trzecich za przestępstwa lub wykroczenia popełnione przez podmioty będące jego pracownikami lub agentami lub osobami upoważnionymi.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że tragiczny wypadek wydarzył się praktycznie na parkingu, gdzie skazany wykonując manewry pod wypływem alkoholu spowodował śmierć ojca Wnioskodawczyni. Popełniony czyn został zakwalifikowany do przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego, a co za tym idzie wysokość zadośćuczynienia z odpowiedzialności cywilnej dla rodziny zmarłego ustalono na podstawie ustawy o ubezpieczeniach w ruchu drogowym i na tej podstawie również sąd zasądził konieczność wypłaty odsetek za zwłokę (ustawa Nr …. z dnia 8 października 1980 r. – Ley 50/1980, de 8 de Octubre de 1980, del Contrato de Seguro). Przepis art. 20 pkt 4 tej ustawy mówi, że odszkodowania umowne nakładane przez sąd, pociągają za sobą konieczność wypłaty również odsetek ustawowych za okres trwania postępowania sądowego, które doprowadziło do wskazania ubezpieczyciela bezpośredniego odpowiedzialnego za realizację zadośćuczynienia.

Ostatecznie hiszpański ubezpieczyciel – …. został uznany przez sąd hiszpański jako właściwy do wypełnienia obowiązku wynikającego z odpowiedzialności cywilnej skazanego będącego pracownikiem polskiej firmy przewozowej.

Ponadto sąd uznał, że skoro …. jest bezpośrednio odpowiedzialne za realizację zadośćuczynienia na rzecz Wnioskodawczyni i Jej matki, to jest zobowiązane również do wypłaty należnych odsetek, analogicznie do sytuacji, gdy ubezpieczyciel pozostaje w zwłoce w wypłacie świadczenia i nie jest prowadzone w tym względzie postępowanie sądowe, a poszkodowany występuje o roszczenie bezpośrednio do ubezpieczyciela.

Wszystkie przytoczone przepisy sąd powołał i szeroko opisał w uzasadnieniu przedmiotowego wyroku.

Ponadto Wnioskodawczyni wskazała, że w dniu 7 września 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi wydał w odniesieniu do tego samego stanu faktycznego na rzecz matki Wnioskodawczyni indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego w sprawie Nr IPTPB2/415-329/14-5/15-S/AK, w której stwierdził ostatecznie, że otrzymane przez matkę Wnioskodawczyni odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi korzysta ze zwolnienia podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy suma pieniężna tj. odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi, otrzymana przez Wnioskodawczynię w wyniku wykonania orzeczenia sądu hiszpańskiego w sprawie karnej o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego w związku ze śmiertelnym wypadkiem, który wydarzył się na terenie Hiszpanii, podlega opodatkowaniu na terenie Polski na podstawie art. 3 ust. 1 i ust. la oraz art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 21 ust. 1 Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku zawartej pomiędzy Hiszpanią a Polską?
2. Czy suma pieniężna tj. odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi otrzymana przez Wnioskodawczynię w wyniku wykonania orzeczenia sądu hiszpańskiego w sprawie karnej o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego w związku ze śmiertelnym wypadkiem, który wydarzył się na terenie Hiszpanii, mieści się w normie prawnej zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie jest zwolniona w całości z opodatkowania podatkiem dochodowym?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zakresie pytania oznaczonego Nr 1, cała suma pieniężna uzyskana w związku ze śmiercią ojca tj. odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę, podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Do ich opodatkowania należy wziąć pod uwagę regulacje zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy, osoby fizyczne jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Stosownie do treści art. 4a tej ustawy powołany przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Powyższe przepisy wyraźnie wskazują, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów, a co za tym idzie stosuje się wobec tych osób ogólne zasady podatkowe, które koryguje wyłącznie treść umów międzynarodowych w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu. Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni ma miejsce zamieszkania w Polsce, a otrzymane odszkodowanie związane z tragicznym wypadkiem ojca oraz odsetki ustawowe za zwłokę zostały wypłacone w Hiszpanii, zastosowanie znajdzie Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z dnia 15 listopada 1978 r.

Zdaniem Wnioskodawczyni cała suma pieniężna zasądzona wyrokiem sądu hiszpańskiego tj. odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę mieści się w normie prawnej zawartej w art. 21 ust. 1 powołanej Umowy, który mówi, że części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach Umowy, będą opodatkowane tylko w tym Państwie. Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie zawiera przepisu odnoszącego się wprost do odszkodowań, zatem w myśl tej Umowy wypłacone odszkodowanie należy zakwalifikować jako tzw. „inny dochód”, którego zasady opodatkowania reguluje art. 21 ust. 1 powołanej Umowy. Tej samej kwalifikacji prawnej podlegają wypłacone wraz z odszkodowaniem odsetki ustawowe za zwłokę ponieważ nie mieszczą się w normie prawnej art. 11 ust. 1 i 2 ww. Umowy dotyczącej dochodów z tytułu odsetek. Zgodnie z definicją odsetek przedstawioną w art. 11 ust. 2 ww. Umowy „odsetki” oznaczają dochody z wszelkiego rodzaju roszczeń wynikających z długów, bez względu na to, czy są zabezpieczone hipotecznie i czy pociągają za sobą prawo do udziału w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji i skryptów dłużnych, włączając dodatkowe wygrane związane z takimi pożyczkami, obligacjami i skryptami dłużnymi. Tym samym, kar za zwłokę w zapłacie nie traktuje się jako dochód z odsetek w rozumieniu powołanego artykułu, należy je zatem potraktować łącznie z odszkodowaniem jako „inny dochód”, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ww. Umowy.

Zdaniem Wnioskodawczyni, odnośnie pytania oznaczonego Nr 2, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów wymienione zostały w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast stosownie do treści art. 11 ust. 1 tej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Odszkodowanie stanowi co do zasady, przychód w rozumieniu przedstawionego powyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 tej ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Odnosząc powyższe przepisy do zaistniałego stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazuje, co następuje: pomimo że wypłata zasądzonego świadczenia nastąpiła na skutek wyroku sądu hiszpańskiego, czyli aktu nie należącego do krajowego porządku prawnego, nie ma przeszkód, aby stanowił on podstawę zastosowania polskiego przepisu w zakresie opodatkowania. Należy wziąć bowiem pod uwagę, że Hiszpanię i Polskę, jako państwa Wspólnoty Europejskiej, łączy specyficzny stosunek prawny – związane są wspólnotowym zakazem dyskryminacji i wspólnotową zasadą swobodnego przepływu osób, tak więc trudno odmówić przyjęcia wyroku sądu hiszpańskiego jako dokumentu stanowiącego podstawę określenia obowiązku podatkowego polskiego rezydenta. Co do zasady, normy prawne stanowiące podstawę wydania przedmiotowego orzeczenia są analogiczne w obu Państwach, na potwierdzenie czego Wnioskodawczyni przytoczyła szeroko uzasadnienie wyroku sporządzone przez sąd hiszpański. Bezpośrednim źródłem dochodzenia roszczenia z odpowiedzialności cywilnej są bowiem przepisy Kodeksu cywilnego w powiązaniu z odpowiedzialnością karną za nieumyślne spowodowanie śmierci. Hiszpański system prawny znajduje odzwierciedlenie w polskich przepisach odnoszących się do odpowiedzialności cywilnej sprawców wypadków komunikacyjnych. Ponieważ wypłata świadczenia dotyczy bezpośrednio rezydenta, którego dochody w całości opodatkowane są na terenie Polski, wyrok sądu hiszpańskiego, rodzi takie same skutki prawne w zakresie opodatkowania przychodu, jak wyrok sądu polskiego. Zdaniem Wnioskodawczyni wyrok sądu hiszpańskiego znajduje bezpośrednie odniesienie do treści art. 446 § 3 i § 4 Kodeksu cywilnego, które mówią, że sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie, jeśli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej; sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Szczególnego znaczenia nabiera więc fakt, że właśnie przywołane wyżej przepisy Kodeksu cywilnego są bazą w całej sprawie. Zasądzone świadczenie nie było roszczeniem uprawnionego z umowy ubezpieczenia powstałym na skutek ustaleń dokonanych w postępowaniu pozasądowym o uznanie świadczenia przez ubezpieczyciela, które wszczęto i prowadzono na podstawie przepisów dotyczących działalności ubezpieczeniowej. W ubezpieczeniach osobowych ubezpieczyciel ma obowiązek spełnić świadczenie polegające na zapłacie: przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę, a przy ubezpieczeniu osobowym – umownej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia. W świetle powyższego trudno stwierdzić, że zadośćuczynienie zasądzone przedmiotowym wyrokiem sądu hiszpańskiego mieści się w normach prawnych odnoszących się do odszkodowań otrzymywanych z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych. W zaistniałym stanie faktycznym sprawa otrzymania świadczenia z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych nie była oczywista i dopiero długotrwałe postępowanie sądowe w procesie karnym połączonym z odpowiedzialnością cywilną wyznaczyło i nakazało …. wypłatę należnego świadczenia, a podstawa materialnoprawna wydanego wyroku swe źródło miała w hiszpańskich przepisach Kodeksu cywilnego w zakresie odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną szkodę znajdujących odzwierciedlenie w przywołanych wcześniej przepisach art. 446 § 3 i § 4 polskiego Kodeksu cywilnego.

Za przyjętym stanowiskiem przemawia również fakt, że otrzymane świadczenie nie dotyczyło bezpośrednio polisy OC sprawcy wypadku, ale jego pracodawcy, który oddelegował skazanego i zmarłego do pracy na terenie Hiszpanii. W związku tym, właśnie zgodnie z polskimi przepisami w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych najbliższa rodzina zmarłego otrzymała odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy ze skutkiem śmiertelnym, a także rentę rodzinną. Ponadto, prawo do otrzymania zadośćuczynienia nie wynikało z postanowień prywatnej umowy zawartej pomiędzy ubezpieczycielem i Wnioskodawczynią, która nie była w tej sprawie bezpośrednią poszkodowaną.

Przeprowadzone w Hiszpanii postępowanie sądowe nie było zatem zwyczajowym postępowaniem związanym z uznaniem roszczenia z odpowiedzialności cywilnej majątkowej lub osobowej. Ustalenia wysokości należnego zadośćuczynienia tj. odszkodowania i odsetek ustawowych sąd dokonał co prawda na podstawie hiszpańskiej ustawy o ubezpieczeniach Nr …. z dnia 8 października 1980 r. ale tylko z uwagi na to, że pomimo, że tragiczny wypadek zdarzył się na parkingu, sąd uznał, że czyn skazanego kwalifikuje się do przestępstwa przeciwko ruchu drogowego. Tym samym, na podstawie art. 20 ust. 4-6 tej ustawy sąd zasądził odszkodowanie umowne w stosownej wysokości, które automatycznie pociągnęło za sobą konieczność wypłaty odsetek ustawowych za zwłokę.

Powyższa argumentacja uzasadnia potraktowanie całej sumy pieniężnej tj. odszkodowania i odsetek ustawowych w kontekście zwolnienia podatkowego jako zadośćuczynienia mieszczącego się w normie prawnej art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Biorąc pod uwagę zaistniały stan faktyczny i przedstawioną argumentację Wnioskodawczyni stwierdziła, że w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie punkt 3b tego przepisu.

Stosownie do jego treści wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sadowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Na mocy przywołanego przepisu wolne od podatku są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalenia wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wymienionymi wyjątkami. Przy braku negatywnych przesłanek podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia z opodatkowania jest zatem jego odszkodowawczy charakter. Bezspornym jest, że suma pieniężna zasądzona wyrokiem sądu hiszpańskiego związana bezpośrednio z tragiczną śmiercią ojca Wnioskodawczyni posiada charakter odszkodowawczy. Tym samym, mieści się w normie prawnej zwolnienia przedmiotowego z opodatkowania zawartej w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tej samej podstawie materialnoprawnej mieszczą się wypłacone wraz z odszkodowaniem będącym świadczeniem podstawowym – odsetki ustawowe. W przedmiotowej sprawie zaistniała bowiem sytuacja wyjątkowa, a zasądzone odsetki nie posiadają charakteru typowych odsetek za zwłokę tzn. takich, których wierzyciel ma prawo dochodzić w przypadku niedotrzymania przez zobowiązanego terminu spełnienia świadczenia.

Intencją sądu hiszpańskiego było zasądzenie odsetek, jako integralnej części zadośćuczynienia za szkodę moralną i psychiczną wyrządzoną Wnioskodawczyni i Jej matce w wyniku tragicznego zdarzenia ze skutkiem śmiertelnym i długotrwałego postępowania sądowego; wypadek miał miejsce w dniu 4 maja 2011 r., wyrok sądu hiszpańskiego został wydany w dniu 4 grudnia 2013 r., a ostatecznego rozliczenia świadczenia ubezpieczyciel dokonał w marcu 2014 r. Odsetki można potraktować zatem jako swoistą indeksację świadczenia, a co za tym idzie, nie sposób ich oddzielić od kwoty głównej odszkodowania. Za takim stwierdzeniem dodatkowo przemawia fakt, że całe świadczenie tj. odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi zostało przez ubezpieczyciela wypłacone niezwłocznie po uprawomocnieniu się wyroku. Gdyby po tym dniu okazało się, że ubezpieczyciel zwleka z wypłatą dopiero wtedy Wnioskodawczyni miałaby prawo żądać odsetek ustawowych za zwłokę, które stałyby się świadczeniem ubocznym do sumy pieniężnej zasądzonej przedmiotowym wyrokiem sądu hiszpańskiego. Taka sytuacja w zaistniałym stanie faktycznym nie miała miejsca.

Biorąc powyższą argumentacje pod uwagę należy stwierdzić, że całość otrzymanego świadczenia jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na poparcie własnego stanowiska w sprawie Wnioskodawczyni przywołuje treść wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wydanego w dniu 25 marca 2015 r., sygn. akt I SA/Łd 1414/14, w postępowaniu administracyjnym, ze skargi wniesionej przez Jej matkę na interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego wydaną w dniu 8 września 2014 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w sprawie o Nr IPTPB2/415-329/14-4/AK w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanej sumy pieniężnej. Mocą przywołanego orzeczenia sąd uchylił zaskarżoną interpretację stwierdzając, że odsetki ustawowe należy potraktować tak jak odszkodowanie i zastosować zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skutkiem prawnym powołanego wyroku było wydanie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 7 września 2015 r. interpretacji indywidualnej Nr IPTPB2/415-329/14-5/15-S/AK, w której Organ stwierdził, że otrzymane przez matkę Wnioskodawczyni odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi korzysta w całości ze zwolnienia podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

W konsekwencji powyższego Wnioskodawczyni stwierdza, że w stosunku do części sumy pieniężnej zasądzonej na Jej rzecz wyrokiem sądu hiszpańskiego w związku z tragiczną śmiercią ojca, zastosowanie znajdzie ta sama norma prawna, która powinna zostać przez Organ zinterpretowana analogicznie, jak w sprawie z wniosku Jej matki.

W dniu 7 marca 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, po rozpatrzeniu wniosku z 2 listopada 2015 r. (data wpływu 9 grudnia 2015 r.), wydał interpretację indywidualną Nr IPTPB2/4511-808/15-2/JR, uznającą stanowisko przedstawione przez Wnioskodawczynię, za:

• nieprawidłowe – w zakresie ustalenia dochodu z odsetek w świetle Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz zwolnienia z opodatkowania odsetek ustawowych za zwłokę,
  

• prawidłowe - w pozostałym zakresie.
  
  

W powyższej interpretacji indywidualnej stwierdzono, że otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie z Hiszpanii z tytułu śmierci ojca korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W odniesieniu do możliwości zwolnienia z opodatkowania odsetek Organ podatkowy wskazał, że otrzymane odsetki za zwłokę są na gruncie przepisów prawa podatkowego traktowane odrębnie od świadczenia głównego i są, co do zasady, przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jako przychód z innych źródeł. Natomiast w ocenie Organu, nie można przyjąć, że odsetki są odszkodowaniem/zadośćuczynieniem i jako takie objęte są zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych określonym dla odszkodowań. Odsetki przysługujące od należności głównej podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Po otrzymaniu ww. interpretacji indywidualnej Wnioskodawczyni w dniu 25 marca 2016 r. wniosła wezwanie do usunięcia naruszenia prawa w ww. interpretacji indywidualnej z dnia 7 marca 2016 r., Nr IPTPB2/4511-808/15-2/JR. Odpowiedź na powyższe wezwanie została udzielona pismem z dnia 25 kwietnia 2016 r., Nr IPTPB2/4511-808/15-3/JR (doręczona w dniu 27 kwietnia 2016 r.). W ww. odpowiedzi Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdził brak podstaw do zmiany przedmiotowej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, podtrzymując argumentację zawartą w interpretacji.

Natomiast, w dniu 30 maja 2016 r. do Organu podatkowego wpłynęła skarga złożona w dniu 25 maja 2016 r. adresowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi na ww. interpretację indywidualną, w której Wnioskodawczyni reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego wniosła o uchylenie przedmiotowej interpretacji.

Pismem z dnia 27 czerwca 2016 r., Nr IPTPB2/4511-808/15-4/SR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów udzielił odpowiedzi na ww. skargę wnosząc o jej oddalenie.

W wyniku rozpatrzenia skargi Wnioskodawczyni na wydaną interpretację indywidualną z dnia 7 marca 2016 r., Nr IPTPB2/4511-808/15-2/JR, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 11 października 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 598/16, uchylił zaskarżoną interpretację.

W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie. Stwierdził, że istota sporu w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do oceny, czy odsetki otrzymane przez Wnioskodawczynię wraz z odszkodowaniem wypłaconym przez firmę ubezpieczeniową z Hiszpanii w związku z tragiczną śmiercią ojca Wnioskodawczyni podlegają zwolnieniu od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm., dalej: u.p.d.o.f.).

Zgodnie z powołanym przepisem wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Według Sadu poza sporem jest, że odszkodowanie wypłacone Wnioskodawczyni na podstawie wyroku sądu hiszpańskiego jest zwolnione od podatku dochodowego w Polsce.

Jak zauważa Sąd, w zakresie dotyczącym zwolnienia od opodatkowania odsetek od wypłaconego odszkodowania stanowiska sądów nie są jednolite. Z jednej strony podkreśla się akcesoryjny charakter odsetek, które powinny być traktowane tak jak świadczenie główne. W innych orzeczeniach sądy powołują się na konieczność ścisłej interpretacji przepisów wprowadzających wyjątek od zasady powszechności opodatkowania i brak wyraźnego wskazania przez ustawodawcę, że również wypłacone odsetki są wolne od opodatkowania.

Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie nie można jednak pominąć okoliczności, że Organ podatkowy w identycznym stanie faktycznym w interpretacji z dnia 7 września 2015 r., Nr IPTPB2/415-329/14-5/15-S/AK, zajął już stanowisko i uznał, że zwolnieniu z opodatkowania podlega zarówno odszkodowanie, jak i odsetki ustawowe wypłacone na skutek zdarzenia z dnia 4 maja 2011 r.

Sąd wskazał, że w orzecznictwie sądowym wielokrotnie już wskazywano, że naruszenie zasady budzenia zaufania do organów podatkowych ma miejsce wówczas, gdy Organ podatkowy zajmuje odmienne stanowisko, aniżeli w poprzednio wydanej w takim samym stanie faktycznym interpretacji podatkowej. Interpretacja podatkowa wydana na wniosek matki Wnioskodawczyni dotyczyła takiego samego stanu faktycznego, a podstawę wypłaty odszkodowania oraz odsetek stanowiło to samo zdarzenia faktyczne. Nie ma żadnych racjonalnych podstaw, aby przyjmować, że odsetki od odszkodowania wypłacone matce Wnioskodawczyni na skutek tego samego wypadku są zwolnione od opodatkowania, a odsetki otrzymane przez Wnioskodawczynię podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Sądu, Wnioskodawczyni trafnie podnosi, że stanowisko zajęte w zaskarżonej interpretacji narusza zasadę budzenia zaufania do organów podatkowych wyrażoną w art. 121 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm., dalej: O.p.) oraz konstytucyjne zasady sprawiedliwości społecznej oraz równości wobec prawa (art. 2, art. 32 Konstytucji RP).

Sąd wskazał także, że przepisy ustawy Ordynacja podatkowa przewidują możliwość weryfikacji i zmiany udzielonej już indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego (art. 14e O.p.). Dopóki interpretacja indywidualna z dnia 7 września 2015 r. wydana na wniosek matki Wnioskodawczyni pozostaje w obiegu prawnym Minister Finansów nie może w stosunku do Wnioskodawczyni zajmować innego stanowiska niż wyrażone w interpretacji odnoszącej się do tego samego zdarzenia i identycznych podstaw odpowiedzialności podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania.

W dniu 3 stycznia 2017 r. do Organu podatkowego wpłynął odpis prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 11 października 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 598/16.

W związku z powyższym, ponownemu rozpatrzeniu podlega wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 2 listopada 2015 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego – biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 11 października 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 598/16 – stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania odszkodowania wraz z odsetkami  jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do treści art. 4a ustawy powołany powyżej przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Ustawodawca przesądził zatem, że zgodnie z zasadą nieograniczonego obowiązku podatkowego (art. 3 ust. 1 cyt. ustawy) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Stąd też do tej kategorii osób mają zastosowanie ogólne reguły podatkowe korygowane wyłącznie treścią umów międzynarodowych w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu (art. 4a ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 4 maja 2011 r. ojciec małoletniej Wnioskodawczyni uległ na terenie Hiszpanii śmiertelnemu wypadkowi, podczas wykonywania, jako kierowca samochodu ciężarowego, obowiązków służbowych na rzecz polskiego pracodawcy prowadzącego działalność w zakresie przewozu międzynarodowego. Za bezpośredniego sprawcę wypadku został uznany zmiennik zmarłego, który wspólnie z nim prowadził samochód i przeciwko któremu praktycznie do końca 2013 r. przed hiszpańskim sądem karnym w Kartagenie i zgodnie z tamtejszą jurysdykcją, toczyła się sprawa o przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu ruchu drogowego w powiązaniu z przestępstwem nieumyślnego zabójstwa. Zgodnie z obowiązującym prawem międzynarodowym sprawa karna objęła również swym zakresem dochodzenie prywatnych roszczeń z odpowiedzialności cywilnej.

W wyroku z dnia 4 grudnia 2013 r. sąd karny w Kartagenie m.in. zobowiązał hiszpańskiego ubezpieczyciela do wypłaty należności z tytułu odpowiedzialności cywilnej ogółem w kwocie 140 922,14 euro, na którą składała się kwota 116 250 euro tytułem odszkodowania za spowodowanie śmierci ojca małoletniej Wnioskodawczyni oraz odsetki ustawowe za zwłokę w kwocie 24 672,14 euro, które zostały zasądzone na podstawie art. 20 hiszpańskiej ustawy o umowach ubezpieczeniowych Nr …. z dnia 8 października 1980 r. Z zasądzonej od ubezpieczyciela należności na rzecz małoletniej Wnioskodawczyni przypadła kwota 33 750 euro wraz z odsetkami za zwłokę, a na rzecz Jej matki kwota 82 500 euro wraz z odsetkami za zwłokę.

Wskazano, że zdaniem sądu, to …. było zobowiązane do wypłaty tego świadczenia, z uwagi na to, że zgodnie z hiszpańskimi przepisami przejęło w imieniu ubezpieczyciela danego kraju wszystkie obowiązki wynikające z odpowiedzialności cywilnej w razie wystąpienia na terenie Hiszpanii wypadków z udziałem pojazdów zarejestrowanych w krajach członkowskich Wspólnoty Europejskiej. Fakt ten, został ostatecznie stwierdzony w wyroku wydanym w dniu 4 grudnia 2013 r. Wnioskodawczyni wskazała, że w toku postępowania sądowego – w banku hiszpańskim zostało utworzone w imieniu i na rzecz Jej matki konto – rachunek bieżący, na który w okresie od lipca 2012 r. wpływały należności zaliczkowe od ubezpieczyciela (zgodnie z nakazem sądowym), na poczet ostatecznie zasądzonej kwoty odszkodowania jako zabezpieczenie tragicznej sytuacji bytowej rodziny zmarłego do czasu zakończenia sporu sądowego z ubezpieczycielem. Kwoty te następnie, przez adwokata hiszpańskiego występującego jako pełnomocnik rodziny zmarłego przekazywane były na konto matki małoletniej Wnioskodawczyni w banku na terenie Polski. Wydanie nakazu sądowego w sprawie cyklicznych wypłat zaliczek opisanych powyżej, stało się konieczne w sytuacji, gdy Ubezpieczyciel pomimo zawiadomienia w dniu 26 maja 2011 r. o wypadku i złożenia wniosku o wypłatę odszkodowania, nie uznał swojego uczestnictwa w tej sprawie i nie podjął żadnych czynności zmierzających do jak najszybszej wypłaty odszkodowania, czym wykazał brak dobrej woli pozytywnego załatwienia sprawy, a proces sądowy wykorzystał do odroczenia, bądź wręcz uniemożliwienia wypłaty należności. Tą samą drogą w marcu 2014 r. po uprawomocnieniu się wyroku sądu karnego w Kartagenie na ręce matki małoletniej Wnioskodawczyni przekazana została kwota 89 915,79 euro, tytułem ostatecznego rozliczenia zasądzonych od …. świadczenia, na które składała się pozostała należność z tytułu odszkodowania w wysokości 65 243,65 euro oraz odsetki ustawowe za zwłokę w wysokości 24 672,14 euro.

Ostatecznie hiszpański ubezpieczyciel został uznany przez sąd hiszpański jako właściwy do wypełnienia obowiązku wynikającego z odpowiedzialności cywilnej skazanego będącego pracownikiem polskiej firmy przewozowej.

Ponadto sąd uznał, że skoro …. jest bezpośrednio odpowiedzialne za realizację zadośćuczynienia na rzecz małoletniej Wnioskodawczyni i Jej matki, to jest zobowiązane również do wypłaty należnych odsetek, analogicznie do sytuacji, gdy ubezpieczyciel pozostaje w zwłoce w wypłacie świadczenia i nie jest prowadzone w tym względzie postępowanie sądowe, a poszkodowany występuje o roszczenie bezpośrednio do ubezpieczyciela.

Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni jest rezydentem polskim (ma miejsce zamieszkania w Polsce), a otrzymywane odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy ojca oraz odsetki ustawowe za zwłokę są wypłacane z Hiszpanii, zastosowanie w niniejszej sprawie ma Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Hiszpanii o unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku podpisanej w Madrycie w dniu 15 listopada 1978 r. (Dz. U. z 1982 r., Nr 17, poz. 127).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. Umowy odsetki, które powstają w jednym z Umawiających się Państw i wypłacane są osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie, mogą być opodatkowane tylko w tym drugim Państwie.

Definicję odsetek przedstawia art. 11 ust. 2 tej Umowy, zgodnie z którym określenie „odsetki” oznacza dochody z wszelkiego rodzaju roszczeń wynikających z długów, bez względu na to, czy są zabezpieczone hipotecznie i czy pociągają za sobą prawo do udziału w zyskach dłużnika, a w szczególności dochody z pożyczek rządowych oraz dochody z obligacji i skryptów dłużnych, włączając dodatkowe wygrane związane z takimi pożyczkami, obligacjami i skryptami dłużnymi. Kar za zwłokę w zapłacie nie traktuje się jako odsetki przy stosowaniu tego artykułu.

Zatem, stosownie do treści art. 11 ust. 2 zdanie drugie ww. Umowy, odsetki ustawowe za zwłokę, jakie otrzymała Wnioskodawczyni od hiszpańskiego ubezpieczyciela w związku z wypłaconym odszkodowaniem za śmierć ojca, nie mogą być traktowane jako dochód z odsetek, lecz jako inne dochody.

Zgodnie art. 21 ust. 1 powołanej Umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, będą opodatkowane tylko w tym Państwie.

Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie zawiera przepisu odnoszącego się wprost do odszkodowań, zatem w myśl tej Umowy odszkodowanie należy również zakwalifikować jako tzw. „inny dochód”, którego zasady opodatkowania reguluje art. 21 ust. 1 powołanej Umowy.

Jak z powyższego wynika, zarówno dochód uzyskany w związku z otrzymanym odszkodowaniem za śmierć ojca, jak i odsetki ustawowe za zwłokę podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Do ich opodatkowania należy zatem wziąć pod uwagę regulacje zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródła przychodów zostały wymienione w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast stosownie do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ww. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Stosownie natomiast do art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Na mocy tego przepisu wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, z wyjątkami wymienionymi powyżej. Podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że otrzymane w 2014 r. przez Wnioskodawczynię odszkodowanie zostało przyznane przez sąd w świetle prawa hiszpańskiego. Odszkodowanie to było związane ze śmiercią ojca Wnioskodawczyni.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie z Hiszpanii z tytułu śmierci ojca korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do możliwości zwolnienia z podatku odsetek od odszkodowania należy wskazać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z dnia 11 października 2016 r., sygn. akt I SA/Łd 598/16 wskazał, że odsetki ustawowe otrzymane przez Wnioskodawczynię należy potraktować, podobnie jak w sprawie matki Wnioskodawczyni, tak jak odszkodowanie, które jest dla nich świadczeniem głównym, w związku z czym, do odsetek znajdzie zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, otrzymane przez Wnioskodawczynię odszkodowanie wraz z odsetkami ustawowymi korzysta ze zwolnienia podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego …., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.