Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
1061-IPTPB4.4511.5.2017.2.SK
z 17 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2017 r. (data wpływu 11 stycznia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 lutego 2017 r. (data wpływu 23 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania/zadośćuczynienia (pytanie nr 1) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 stycznia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania wraz z odsetkami.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 10 lutego 2017 r., nr 1061 IPTPB4.4511.5.2017.1.SK, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h wymienionej ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 10 lutego 2017 r. (data doręczenia 15 lutego 2016 r.). Wnioskodawca uzupełnił ww. wniosek pismem z dnia 20 lutego 2017 r. (data wpływu 23 lutego 2017 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 20 lutego 2017 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 13 marca 2012 r. został złożony do Sądu Rejonowego w … wniosek o zadośćuczynienie z tytułu odszkodowania za poniesiony uszczerbek na zdrowiu z tytułu wypadku komunikacyjnego. Wstępnie wnioskowana kwota wynosiła 50 000 zł. W toku dalszego postępowania złożono dodatkowy wniosek o podwyższenie wskazanej sumy o 20 000 zł (łączna wnioskowana kwota 70 000 zł). W dniu 27 czerwca 2016 r., wyrokiem Sądu Rejonowego w … została zasądzona w całości kwota 70 000 zł wraz z odsetkami od dnia złożenia wniosku, tj. od dnia 13 marca 2012 r. Odsetki od zasądzonego odszkodowania wynoszą ok. 30 000 zł. Od ww. wyroku firma ubezpieczeniowa złożyła apelację do Sądu Okręgowego w …. W dniu 10 listopada 2016 r. Sąd podtrzymywał wyrok Sądu Rejonowego w … w całości.

W piśmie z dnia 20 lutego 2017 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca dodał, że Sąd Rejonowy w … zasądził od pozwanego - … Spółka Akcyjna, z siedzibą w .., na rzecz powoda … kwotę 70 000 tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

• 50 000 zł od 1 marca 2012 r. do dnia zapłaty,
  

• 20 000 zł od dnia 8 marca 2014 r. do dnia zapłaty.
  
  

Sąd ustalił na przyszłość odpowiedzialność pozwanego względem powoda za skutki zdarzenia z dnia 5 marca 2004 r. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 886 zł 12 gr tytułem zwrotu kosztów postępowania. Nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w … kwotę 6 016 zł 50 gr tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu oraz tytułem zwrotu wydatków. Sąd wydał wyrok zasądzający odszkodowanie wraz z odsetkami na rzecz Wnioskodawcy na podstawie art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego. Kwotę zasądzonego odszkodowania wraz z odsetkami wypłacono w dniu 22 grudnia 2016 r. Odszkodowanie to stanowiło jednorazowe świadczenie. Wypłaty zasądzonego odszkodowania wraz z odsetkami dokonała firma ubezpieczeniowa sprawcy wypadku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy zasądzona kwota w wysokości 70 000 zł za odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu podlega opodatkowaniu?
2. Czy zasądzone odsetki od ww. sumy odszkodowania w wysokości 30 000 zł podlegają opodatkowaniu?

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie nr 1, natomiast w zakresie pytania nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Obecnie katalog zwolnień dotyczących odszkodowań został uregulowany w art. 21 ust. 1 pkt 3, 3a, 3b, 3c, 3d, 4, 106 oraz w pkt 120. Zwolnieniem przedmiotowym objęte są również szczególnego rodzaju świadczenia, które mają swoisty charakter odszkodowawczy. Zostały one wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 45, 52, 53.

Wolne od podatku są odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie (art. 21 ust. 1 pkt 3b).

Przyczyną, dla których ustawodawca wprowadził zasadę zwolnienia odszkodowań z podatku dochodowego stanowi fakt, że odszkodowanie ma na celu zrekompensowanie poszkodowanemu poniesionej przez niego szkody (w tym przypadku uszczerbku na zdrowiu), a nie jego wzbogacenie skutkujące przychodem, od którego co do zasady pobierany winien być podatek.

Zatem Wnioskodawca uważa, że kwota odszkodowania nie podlega opodatkowaniu.

Jako przepis mający zastosowanie w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wskazał art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie natomiast do treści art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, wszelkie przychody, których nie można zakwalifikować do źródeł przychodów wymienionych w tym artykule kwalifikuje się do przychodów z innego źródła.

W myśl art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 13 marca 2012 r. został złożony do Sądu Rejonowego wniosek o zadośćuczynienie z tytułu odszkodowania za poniesiony uszczerbek na zdrowiu z tytułu wypadku komunikacyjnego. Wstępnie wnioskowana kwota wynosiła 50 000 zł. W toku dalszego postępowania złożono dodatkowy wniosek o podwyższenie wskazanej sumy o 20 000 zł (łączna wnioskowana kwota 70 000 zł). W dniu 27 czerwca 2016 r., wyrokiem Sądu Rejonowego została zasądzona w całości kwota 70 000 zł wraz z odsetkami od dnia złożenia wniosku, tj. dnia 13 marca 2012 r. Odsetki od zasądzonego odszkodowania wynoszą ok. 30 000 zł. Od ww. wyroku firma ubezpieczeniowa złożyła apelację do Sądu Okręgowego. W dniu 10 listopada 2016 r. Sąd podtrzymywał wyrok Sądu Rejonowego w całości. Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego … Spółka Akcyjna, na rzecz Wnioskodawcy kwotę 70 000 tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami. Sąd ustalił na przyszłość odpowiedzialność pozwanego względem powoda za skutki zdarzenia z dnia 5 marca 2004 r. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 886 zł 12 gr tytułem zwrotu kosztów postępowania. Nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego kwotę 6 016 zł 50 gr tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu oraz tytułem zwrotu wydatków. Sąd wydał wyrok zasądzający odszkodowanie wraz z odsetkami na rzecz Wnioskodawcy na podstawie art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego. Kwotę zasądzonego odszkodowania wraz z odsetkami wypłacono w dniu 22 grudnia 2016 r. Odszkodowanie to stanowiło jednorazowe świadczenie. Wypłaty zasądzonego odszkodowania wraz z odsetkami dokonała firma ubezpieczeniowa sprawcy wypadku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy, wolne od podatku są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zakres zwolnienia wynikający z art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy, obejmuje m.in. odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej za tzw. szkodę rzeczywistą, czyli poniesione starty, a nie dotyczy utraconych korzyści.

Zauważyć należy, że pomimo wypłaconego w 2016 r. Wnioskodawcy odszkodowania/zadośćuczynienia zasądzonego wyrokiem sądowym, to nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż kluczowym staje się fakt, że świadczenie to zostało wypłacone przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku z tytułu ubezpieczenia osobowego/majątkowego i korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy.

W myśl bowiem art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 i 15a.
   
   

Zauważyć należy, że ogólne warunki, zasady podejmowania i prowadzenia działalności w zakresie ubezpieczeń majątkowych i osobowych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2015 r., poz. 1348). Natomiast zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych określa ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948).

Zgodnie z ww. ustawą, ubezpieczeniem obowiązkowym jest m.in. ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane dalej „ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych” (art. 4 pkt 1 cyt. ustawy).

Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków (art. 9 ust. 1 ww. ustawy).

Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku ustaleń, zawartej z nim ugody, prawomocnego orzeczenia sądu lub w sposób określony w przepisach ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2016 r. poz. 186, 823, 960 i 1070) – art. 13 ust. 1 powyższej ustawy.

Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia (art. 34 ust. 1 ww. ustawy).

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r., poz. 459), przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Stosownie do art. 805 § 2 ww. ustawy, świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie:

1. przy ubezpieczeniu majątkowym – określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku;
2. przy ubezpieczeniu osobowym – umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.
   
   

Zgodnie z art. 822 § 1 powołanej ustawy, przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest rodzajem ubezpieczenia majątkowego, o którym mowa w art. 822 ustawy Kodeks cywilny. Świadczenie należne od ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia OC ma wyrównywać uszczerbek majątkowy powstały już w wyniku wystąpienia zdarzenia wyrządzającego szkodę osobie trzeciej.

Stosownie do art. 444 § 1 ustawy Kodeks cywilny, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

W myśl natomiast art. 445 § 1 ww. ustawy, w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że wypłacone w 2016 r. na rzecz Wnioskodawcy przez ubezpieczyciela sprawcy wypadku odszkodowanie/zadośćuczynienie z tytułu ubezpieczenia osobowego/majątkowego, korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym, że przychód uzyskany przez Wnioskodawcę w ramach wypłaconego odszkodowania/zadośćuczynienia korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie ww. przepisu, to przedmiotowe świadczenie nie będzie objęte zwolnieniem od podatku na podstawie wskazanego przez Wnioskodawcę we wniosku przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Nadmienia się, że wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny załączonych do wniosku ORD-IN dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i Jego stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.