Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
1061-IPTPB3.4511.917.2016.2.PW
z 21 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2016 r. (data wpływu 22 grudnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 8 lutego 2017 r. (data wpływu 10 lutego 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dokonania wypłaty środków pieniężnych z części inwestycyjnej polisy ubezpieczeniowej (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 grudnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z uwagi na braki wniosku, Organ podatkowy, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), pismem z dnia 31 stycznia 2017 r., nr 1061-IPTPB3.4511.917.2016.1.PW (doręczonym w dniu 2 lutego 2017 r.), wezwał Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

W odpowiedzi na ww. wezwanie w dniu 10 lutego 2017 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku (nadane w dniu 8 lutego 2017 r.). W dniu 7 lutego 2017 r. uiszczono brakującą opłatę od wniosku w kwocie 40 zł.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Pani … (dalej jako: Wnioskodawczyni lub Ubezpieczony) jest polskim rezydentem podatkowym oraz prezesem zarządu w … Sp. z o.o. (dalej jako: Spółka lub Ubezpieczający). Spółka zamierza ponadto zawrzeć z Wnioskodawczynią umowę o pracę.

Spółka planuje przystąpienie do programu ubezpieczenia na życie z Ubezpieczeniowym Funduszem Kapitałowym (dalej jako: ubezpieczenie na życie z UFK), którym objęci będą pracownicy Spółki, w tym Wnioskodawczyni. Celem objęcia pracowników ubezpieczeniem na życie z UFK będzie ich dodatkowa motywacja. W umowie ubezpieczenia na życie z UFK Spółka jako Ubezpieczający wskaże Wnioskodawczynię jako Ubezpieczoną. Ubezpieczonym będzie zatem osoba fizyczna będąca prezesem zarządu Spółki, niebędąca jej wspólnikiem. Na moment zawierania umowy ubezpieczeniowej Ubezpieczona będzie pracownikiem Spółki. W przyszłości Spółka nie wyklucza objęcia ubezpieczeniem szerszego grona pracowników na przedstawionych we wniosku zasadach.

Ubezpieczenie na życie z UFK ma charakter ochronno-inwestycyjny. Celem ubezpieczenia na życie z UFK jest ochrona życia Ubezpieczonego oraz inwestowanie środków pochodzących z wpłacanych składek. Zakres ubezpieczenia obejmuje następujące zdarzenia ubezpieczeniowe:

1. śmierć Ubezpieczonego;
2. dożycie przez Ubezpieczonego określonego wieku.
   
   

Składki ubezpieczeniowe opłacane będą przez Spółkę jako Ubezpieczającego. Umowa ubezpieczenia na życie z UFK skonstruowana jest w ten sposób, że przewiduje podział składki opłacanej przez Ubezpieczającego na dwie części:

1. część ochronną (ubezpieczeniową), dotyczącą ubezpieczenia na życie oraz:
   1. w przypadku śmierci Ubezpieczonego – wskazania podmiotów, na rzecz których miałaby zostać wypłacona uzyskana ze składek kwota lub
   2. w przypadku dożycia przez Ubezpieczonego określonego wieku − zgromadzone środki zostaną wypłacone Ubezpieczonemu w sposób jednorazowy lub regularnie − w postaci renty.

1. cześć inwestycyjną − przeznaczoną na nabycie jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z dalszym inwestowaniem środków uzyskanych z części inwestycyjnej na rynku papierów wartościowych.
   
   

W odniesieniu do części inwestycyjnej, uprawnionym do zgromadzonych na niej środków będzie Ubezpieczający, zaś z chwilą wypłaty − Ubezpieczony. Rekomendowany przez Ubezpieczyciela minimalny czas trwania umowy ubezpieczenia na życie z UFK wynosi 10 lat.

Rachunek dotyczący części inwestycyjnej dzieli się na dwa rodzaje:

1. podstawowy – rachunek ten opłacany jest regularnie przez Ubezpieczającego przez czas oznaczony w umowie ubezpieczenia w wybranej wysokości. Ubezpieczający ma ograniczoną możliwość dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku podstawowym.
2. dodatkowy – na rachunek ten Ubezpieczający może dokonywać jednorazowych, dobrowolnych wpłat w dowolnej wysokości. W czasie obowiązywania umowy ubezpieczenia podmiotem mogącym z wyłączeniem innych dysponować środkami zgromadzonymi na rachunku dodatkowym jest Ubezpieczający. Może on wystąpić o wypłatę środków z rachunku dodatkowego (uprawnienie to przysługuje wyłącznie Ubezpieczającemu). Wypłata środków następuje zasadniczo na rzecz Ubezpieczającego. Istnieje możliwość przekazania części środków z rachunku dodatkowego przez Ubezpieczającego na rzecz innej osoby, w tym Ubezpieczonego.
   
   

Odstąpienie od umowy ubezpieczenia na życie z UFK jest możliwe w ciągu 45 dni od dnia zawarcia umowy (15 dni w przypadku przedsiębiorców) i jest związane ze zwrotem wartości polisy. Ponadto, jak wynika to z art. 26 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2015 r., poz. 1814), odstąpienie jest również możliwe w terminie 60 dni od dnia otrzymania po raz pierwszy rocznej informacji o wysokości przysługujących świadczeń. Z kolei w oparciu o art. 812 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380), Ubezpieczającemu przysługuje także prawo do wypowiedzenia umowy w każdym czasie. Do wypowiedzenia dochodzi poprzez złożenie wniosku o wypłatę wartości wykupu, którą stanowi kwota zgromadzona na rachunku podstawowym i dodatkowym, pomniejszona o opłatę dystrybucyjną.

W piśmie stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że zawarta umowa ubezpieczeniowa będzie umową indywidualną zawieraną oddzielnie dla poszczególnych ubezpieczonych. Jak wskazano we wniosku o interpretację, wnioskiem tym objęte jest zdarzenie przyszłe związane z planowanym zawarciem umowy ubezpieczenia na życie z UFK, w której jako Ubezpieczony wskazana zostanie jedynie Wnioskodawczyni, tj. …. Spółka nie wyklucza zawierania w przyszłości kolejnych takich umów w stosunku do innych pracowników. Spółka nie podjęła jeszcze ostatecznej decyzji co do wyboru konkretnej polisy, w ramach której Wnioskodawczyni będzie występować w roli Ubezpieczonego. Spółka jest obecnie na etapie rozważania zawarcia takiej umowy, planuje to uczynić, w związku z czym analizuje skutki podatkowe planowanych działań, czego wynikiem jest złożony wniosek o interpretację zawierający opis zdarzenia przyszłego. W zakresie wyboru potencjalnej polisy, tj. umowy ubezpieczenia na życie z UFK Spółka rozważa ofertę przedstawianą przez … Towarzystwo Ubezpieczeniowe S.A. o nazwie „…”. Umowa ubezpieczenia na życie z UFK, którą zamierza zawrzeć Spółka i objąć nią Wnioskodawczynię (jako Ubezpieczonego), znajduje się w Dziale I Załącznika pt. „Ubezpieczenia na życie” i należy do grupy określonej mianem Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, a także ubezpieczenia na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe. Umowa ubezpieczenia na życie z UFK zostanie zawarta między Ubezpieczycielem (Towarzystwem Ubezpieczeniowym) a Ubezpieczającym, czyli wskazaną we wniosku o interpretację Spółką. Taka strona podmiotowa umowy wynika z jej natury, bowiem w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia Ubezpieczający (niezależnie od tego, jakiego towarzystwa ubezpieczeniowego dotyczy umowa) definiowany jest podobnie, tj. jako podmiot zawierający umowę z Ubezpieczycielem i zobowiązany do zapłaty składki wynikającej z umowy. Umowy ubezpieczeniowe przewidują niekiedy możliwość, aby Ubezpieczający był jednocześnie Ubezpieczonym – jest to możliwe w przypadku, jeśli ubezpiecza on swoje życie. Taka sytuacja nie może mieć jednak miejsca w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, gdyż Spółka jest osobą prawną i nie może ubezpieczyć się na wypadek zajścia takiego wypadku ubezpieczeniowego, jakim jest śmierć czy choroba. Z uwagi na powyższe, to Spółka (Ubezpieczający) i Towarzystwo Ubezpieczeniowe (Ubezpieczyciel) będą stronami umowy. Pani … będzie jedynie wskazana jako Ubezpieczona, gdyż to jej życie będzie przedmiotem umowy ubezpieczenia na życie z UFK. Istnieje możliwość, aby dodatkowe, nieobowiązkowe wpłaty zasilały rachunek dodatkowy części inwestycyjnej. Spółka planuje dokonywanie takich dodatkowych wpłat w razie osiągania przez Spółkę dobrych wyników finansowych (w celu ich premiowania), czy też w okresach dobrej koniunktury gospodarczej. Możliwość dokonywania wypłat z tego rachunku przewiduje analizowana umowa ubezpieczeniowa. W polisie … wskazuje się, że w czasie trwania umowy bez ograniczeń można dysponować tylko pieniędzmi gromadzonymi na rachunku dodatkowym − z rachunku dodatkowego Ubezpieczający może w każdym czasie dokonywać jednorazowych wypłat, wiąże się to jednak z pobraniem dodatkowych opłat transakcyjnych wskazanych w Tabeli opłat i limitów. Konieczne jest złożenie w tym zakresie stosownego wniosku przez Ubezpieczającego. Z uwagi na motywacyjny charakter ubezpieczenia z UFK Spółka nie wyklucza możliwości przekazania części tych środków (pochodzących z rachunku inwestycyjnego) na rzecz innej osoby, w tym Wnioskodawczyni jako Ubezpieczonego. Wypłata środków pieniężnych z części inwestycyjnej będzie możliwa wyłącznie po złożeniu stosownego wniosku przez podmiot do tego uprawniony, tj. wyłącznie Ubezpieczającego, gdyż zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (dalej: OWU), Ubezpieczającemu w czasie trwania umowy przysługują określone świadczenia o charakterze inwestycyjnym, m.in.: wypłata wartości dodatkowej polisy czy wypłata części wartości dodatkowej polisy. Na skutek złożenia stosownego wniosku Ubezpieczający skorzysta ze swojego uprawnienia i dokona wypłaty całości bądź części środków zgromadzonych w ramach części inwestycyjnej. Jak wskazano wyżej, w trakcie trwania umowy ubezpieczenia Ubezpieczający może na swój wniosek dokonywać wypłaty (całkowitej lub częściowej) z części inwestycyjnej (z konta dodatkowego). Wskazać zatem należy, że wypłaty z części inwestycyjnej dokona Ubezpieczający, jako podmiot do tego uprawniony zgodnie z OWU. O wypłatę środków z polisy ubezpieczeniowej zgromadzonych na rachunku inwestycyjnym do towarzystwa ubezpieczeń wystąpi Ubezpieczający, ponieważ uprawnienie to przysługuje wyłącznie jemu, co zostało wskazane w OWU i przywołane w odpowiedziach na powyższe pytania. Umowa cesji nie zostanie zawarta wraz z umową ubezpieczenia na życie z UFK.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy środki pieniężne otrzymane przez Wnioskodawczynię na skutek dokonania wypłaty (całkowitej bądź częściowej) z części inwestycyjnej przez Ubezpieczającego stanowią przychód Wnioskodawczyni podlegający zwolnieniu przedmiotowemu na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy ewentualny dochód uzyskany przez Wnioskodawczynię z tytułu inwestowania składek wpłaconych na cześć inwestycyjną będzie podlegał opodatkowaniu stawką wynikającą z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
   
   

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 1, natomiast w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w zakresie, w jakim kwota stanowiąca równowartość wpłaconych na część inwestycyjną środków zostanie Jej wypłacona, będzie ona podlegała zwolnieniu z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361).

Na wstępie Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że umowa ubezpieczenia na życie z UFK przewiduje wypłatę dwojakiego rodzaju świadczeń. Pierwsze z nich, tj. świadczenia ochronne, są wypłacane wyłącznie w przypadku wystąpienia przewidzianego w umowie zdarzenia ubezpieczeniowego i mają charakter ubezpieczeniowy. Inne świadczenia (część inwestycyjna) są wypłacane na wniosek uprawnionego, a roszczenie o ich wypłatę nie jest uwarunkowane zajściem wypadku ubezpieczeniowego. Tego rodzaju świadczenia wynikają z inwestycyjnej części analizowanej umowy. Trzeba mieć na uwadze, że przez cały czas trwania umowy uprawnionym do wypłaty środków zgromadzonych na rachunku inwestycyjnym będzie wyłącznie Ubezpieczający (Spółka), co oznacza, że aż do momentu cesji pracownik (Ubezpieczony) nie jest właścicielem składki inwestycyjnej i nie jest uprawniony do wypłaty zgromadzonych środków. Wobec tego do chwili przekazania praw i obowiązków na rzecz Ubezpieczonego nie powstaje przychód z tytułu opłacania przez pracodawcę składki inwestycyjnej. Przychód pojawi się dopiero z chwilą przeniesienia wskazanego uprawnienia na Wnioskodawczynię.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Należy również odnieść się do ogólnej definicji przychodu, która została sformułowana przez ustawodawcę w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, przychodem są – w przypadku pieniędzy i wartości pieniężnych – kwoty i wartości otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym, a w przypadku otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń – wartości otrzymanych świadczeń.

W art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca przewidział katalog zwolnień z opodatkowania o charakterze przedmiotowym. Wnioskodawczyni zwraca uwagę, że takim zwolnieniem zostały objęte, m.in. określone w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kwoty otrzymane z ubezpieczeń majątkowych i osobowych. Należy podkreślić, że art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie różnicuje, czy wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych jest kwota otrzymana z tytułu ubezpieczenia w związku z realizacją funkcji ochronnej (ubezpieczeniowej), czy też inwestycyjnej. Z tej przyczyny, w myśl zasady lege non distinguente nec nostrum est distinguere, w toku interpretacji tekstu prawnego nie należy dokonywać takiego rozróżnienia, gdyż ustawodawca wyraźnie i świadomie sam go nie dokonał.

W rozważanej sytuacji polisa ma charakter inwestycyjno-ochronny (tj. składka dzielona jest na część ochronną oraz inwestycyjną). Niemniej jednak, stosownie do dalszego brzmienia przepisu, podnieść należy, że ustawodawca wyłączył z zakresu stosowania zwolnienia grupę środków uzyskanych z tytułu inwestowania składek w ramach ubezpieczenia z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym – jest to grupa środków, które mają charakter dochodu.

Stosownie bowiem do art. 24 ust. 15 oraz 15a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochody uzyskane z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, nie podlegają zwolnieniu.

W celu prawidłowej kwalifikacji danej sumy pieniężnej jako dochodu, należy mieć na uwadze sformułowaną w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych definicję dochodu. Przepis ten stanowi, że dochodem z tytułu inwestowania składki ubezpieczeniowej w związku z umową ubezpieczenia zawartą na podstawie przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w przypadku ubezpieczeń związanych z funduszami kapitałowymi, jest różnica między wypłaconą kwotą świadczenia a sumą składek wpłaconych do zakładu ubezpieczeń, które zostały przekazane na fundusz kapitałowy. Wnioskodawczyni podkreśla, że w sytuacji, w której wysokość przychodu odpowiada wartości wpłaconych składek, to nie stanowi on dochodu w rozumieniu art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, jeśli przewidziany w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dochód nie wystąpi, to kwoty wypłacone Wnioskodawczyni w całości korzystają ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż – co warto powtórnie zaakcentować i przytoczyć za organem podatkowym (interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 sierpnia 2014 r., nr ILPB2/415- -637/14-2/WM) – „jeśli w wyniku wypłaty Wnioskodawcy środków nie dojdzie do powstania dochodu rozumianego jak powyżej, wypłacone środki będą podlegały powyższemu zwolnieniu przedmiotowemu. Zgodzić się bowiem należy z Zainteresowanym, że art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy nie różnicuje, czy wolna od podatku jest kwota otrzymana z tytułu ubezpieczenia w związku z realizacją funkcji konkretnego odszkodowania (tj. funkcją ochronną, czy też inwestycyjną). Wskazuje natomiast wyraźnie, że zwolnieniu nie podlega – co wyżej wskazano – wyłącznie dochód, który jest związany z częścią składki inwestowaną w fundusze kapitałowe”. Tożsamy pogląd został wyrażony przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach indywidualnych z dnia 5 lutego 2014 r., nr ILPB2/415-1069/13-2/WM oraz z dnia 12 czerwca 2014 r., nr ILPB2/4I5-312/14-2/AJ. Podobne stanowisko zostało zajęte w interpretacji indywidualnej z dnia 12 kwietnia 2016 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, nr IPPB4/4511-149/16-4/MP, w której Organ stwierdził: „Wypłata jednorazowego świadczenia w całości lub w części od ubezpieczyciela w części odpowiadającej kwocie składek wpłaconych przez Wnioskodawcę nie stanowi dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym podlega zwolnieniu przedmiotowemu, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy”.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni powtórnie zaznacza, że w zakresie, w jakim kwota stanowiąca równowartość wpłaconych na część inwestycyjną składek zostanie Jej wypłacona (w całości bądź części), będzie ona podlegała zwolnieniu z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Precyzując swoje stanowisko, Wnioskodawczyni podkreśliła, że w przypadku, gdy otrzyma Ona środki pieniężne na skutek dokonania wypłaty (całkowitej lub częściowej) z części inwestycyjnej przez Ubezpieczającego, środki te będą podlegały zwolnieniu z opodatkowania ma mocy art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w zakresie, w jakim otrzymana przez Ubezpieczonego kwota nie przekroczy równowartości środków zgromadzonych na części inwestycyjnej).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraża zasadę powszechności opodatkowania, zgodnie z którą standardem prawa podatkowego jest wynikający z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ciążący na wszystkich podmiotach obowiązek uiszczania podatku dochodowego (....), a zwolnienia (...) stanowią wyjątek, istotne odstępstwo od zasady sprawiedliwości podatkowej, to jest powszechności i równości opodatkowania (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 maja 1996 r., sygn. akt K 22/95). Tym samym, ustanowione przez ustawodawcę ulgi i zwolnienia nie powinny być w procesie wykładni, ani rozszerzane, ani zawężane.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.
   
   

Zważywszy, że przepisy dotyczące zwolnień przedmiotowych są wtórne w stosunku do podmiotu i przedmiotu opodatkowania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podstawowym warunkiem zastosowania któregokolwiek ze zwolnień, w tym zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, jest uprzednie zakwalifikowanie otrzymanych świadczeń do przychodów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O ile bowiem dane świadczenie (choćby otrzymane) nie jest przychodem w rozumieniu przepisów ww. ustawy, nie może być objęte zwolnieniem podatkowym. Innymi słowy, zwolnić z opodatkowania można wyłącznie te należności i ich wartości, które mieszczą się w dyspozycji art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

A zatem wszelkie świadczenia zarówno o charakterze pieniężnym, jak i niepieniężnym otrzymane przez pracownika od pracodawcy stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy.

Przychodem ze stosunku pracy jest m.in. opłacona przez pracodawcę składka w części ochronnej polisy o charakterze ochrono-inwestycyjnym, gdzie ubezpieczonym jest pracownik.

Przychód ze stosunku pracy powstaje zatem w sytuacji, gdy zgodnie z umową ubezpieczenia opłacającym składkę jest pracodawca natomiast uprawnionym z polisy w części inwestycyjnej może być pracownik. W przypadku, gdy do czasu wystąpienia o wypłatę przez ubezpieczającego pracodawcę nie wiadomo, na czyją rzecz ostatecznie nastąpi wypłata (na rzecz pracodawcy czy pracownika), momentem otrzymania przez pracownika przychodów ze stosunku pracy jest moment przyznania prawa do świadczenia z polisy, z tym, że nie w wysokości wartości tego prawa, lecz w wysokości opłaconych przez pracodawcę składek na tę polisę (w przypadku częściowego wykupu polisy – powinno to stanowić odpowiednią proporcję takich wpłat do uzyskanych z tej polisy praw do świadczeń).

Powstanie po stronie pracownika, podlegającego opodatkowaniu przychodu ze stosunku pracy, w wysokości opłaconej przez pracodawcę (ubezpieczającego) składki nastąpi w momencie przyznania prawa do świadczenia z polisy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest polskim rezydentem podatkowym oraz prezesem zarządu Spółki z o.o. Spółka zamierza ponadto zawrzeć z Wnioskodawczynią umowę o pracę.

Spółka planuje przystąpienie do programu ubezpieczenia na życie z UFK, którym objęci będą pracownicy Spółki, w tym Wnioskodawczyni. Celem objęcia pracowników ubezpieczeniem na życie z UFK będzie ich dodatkowa motywacja. W umowie ubezpieczenia na życie z UFK Spółka jako Ubezpieczający wskaże Wnioskodawczynię jako Ubezpieczoną. Na moment zawierania umowy ubezpieczeniowej Ubezpieczona będzie pracownikiem Spółki. Składki ubezpieczeniowe opłacane będą przez Spółkę jako Ubezpieczającego. Umowa ubezpieczenia na życie z UFK skonstruowana jest w ten sposób, że przewiduje podział składki opłacanej przez Ubezpieczającego na dwie części: część ochronną (ubezpieczeniową), dotyczącą ubezpieczenia na życie oraz cześć inwestycyjną − przeznaczoną na nabycie jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego, z dalszym inwestowaniem środków uzyskanych z części inwestycyjnej na rynku papierów wartościowych.

W odniesieniu do części inwestycyjnej, uprawnionym do zgromadzonych na niej środków będzie Ubezpieczający, zaś z chwilą wypłaty − Ubezpieczony. Rekomendowany przez Ubezpieczyciela minimalny czas trwania umowy ubezpieczenia na życie z UFK wynosi 10 lat. Istnieje możliwość, aby dodatkowe, nieobowiązkowe wpłaty zasilały rachunek dodatkowy części inwestycyjnej. Spółka planuje dokonywanie takich dodatkowych wpłat w razie osiągania przez Spółkę dobrych wyników finansowych (w celu ich premiowania), czy też w okresach dobrej koniunktury gospodarczej. Możliwość dokonywania wypłat z tego rachunku przewiduje analizowana umowa ubezpieczeniowa. Z uwagi na motywacyjny charakter ubezpieczenia z UFK Spółka nie wyklucza możliwości przekazania części tych środków (pochodzących z rachunku inwestycyjnego) na rzecz innej osoby, w tym Wnioskodawczyni jako Ubezpieczonego. Wypłata środków pieniężnych z części inwestycyjnej będzie możliwa wyłącznie po złożeniu stosownego wniosku przez podmiot do tego uprawniony, tj. wyłącznie Ubezpieczającego, gdyż zgodnie z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (dalej: OWU), Ubezpieczającemu w czasie trwania umowy przysługują określone świadczenia o charakterze inwestycyjnym, m.in.: wypłata wartości dodatkowej polisy czy wypłata części wartości dodatkowej polisy. Na skutek złożenia stosownego wniosku Ubezpieczający skorzysta ze swojego uprawnienia i dokona wypłaty całości bądź części środków zgromadzonych w ramach części inwestycyjnej. Wskazać zatem należy, że wypłaty z części inwestycyjnej dokona Ubezpieczający, jako podmiot do tego uprawniony zgodnie z OWU. Umowa cesji nie zostanie zawarta wraz z umową ubezpieczenia na życie z UFK.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz cytowane wyżej przepisy prawa podatkowego, stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Samo dokonanie wypłaty (całkowitej bądź częściowej) z części inwestycyjnej przez Ubezpieczającego na rzecz Wnioskodawczyni, nie stanowi bowiem przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy. Wypłata dotyczy bowiem środków, które podlegają opodatkowaniu (w wysokości zapłaconej składki przez Ubezpieczającego) z tytułu przyznania pracownikowi prawa do świadczenia z polisy. W konsekwencji ich późniejsza wypłata, dokonana na skutek wykupu polisy przez Spółkę na rzecz Wnioskodawczyni, nie powoduje powstania przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie nie może być objęty zwolnieniem przedmiotowym, gdyż jego stosowanie – jak wcześniej wyjaśniono – ma charakter wtórny stosunku do powstania przychodu na gruncie ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego wskazać należy, że rozstrzygnięcia te dotyczyły tylko konkretnych spraw podatnika osądzonych w określonym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym i w tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego. W związku z tym, nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa. Z uwagi na powyższe przywołane rozstrzygnięcia nie są wiążące dla tutejszego Organu podatkowego. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.