Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0461-ITPB2.4511.41.2017.1.NP
z 17 marca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) w zw. z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 5 stycznia 2017 r. (data wpływu 18 stycznia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 stycznia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odpłatnego zbycia nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W testamencie sporządzonym przez matkę Wnioskodawczyni, zmarłą w dniu 15 lutego 2016 r., istniało rozporządzenie testamentowe obejmujące nabycie spadku tytułem zapisu windykacyjnego. Zapis windykacyjny dotyczył lokalu mieszkalnego. W związku z zapisem w dniu śmierci matki Wnioskodawczyni stała się właścicielką ww. mieszkania.

Protokół przyjęcia oświadczenia o przyjęciu spadku został sporządzony w dniu 21 czerwca 2016 r.

Dwaj bracia Wnioskodawczyni zostali spadkobiercami ustawowymi, którym w ramach spadku po zmarłej matce należy się zachowek.

W związku z aktualną sytuacją Wnioskodawczyni, która jest osobą bezrobotną, samotnie wychowującą dwie niepełnoletnie córki, nie miała możliwości, aby wywiązać się z obowiązku wypłacenia zachowku, którego domagali się bracia (wynikającego z dziedziczenia ustawowego).

Wnioskodawczyni została zmuszona do sprzedaży mieszkania odziedziczonego po matce przed upływem pięciu lat.

Sprzedaż mieszkania nastąpiła w dniu 10 października 2016 r. za cenę 155.000 zł. Z otrzymanej kwoty ze sprzedaży Wnioskodawczyni wypłaciła każdemu ze swoich braci, w ramach zachowku, kwotę w wysokości 25.833 zł, co łącznie stanowi kwotę 51.666 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawczyni jest obowiązana do rozliczenia się z całej sumy uzyskanej ze sprzedaży mieszkania, pomimo wypłaconego jej braciom zachowku?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym zmuszona jest odprowadzić podatek w wysokości 19% od całej sumy, tj. od kwoty 155.000 zł.

Przepisy nie uwzględniają sytuacji, gdy osoba dziedzicząca spadek w postaci mieszkania musi wywiązać się z ustawowego obowiązku wypłaty należnego zachowku pozostałym spadkobiercom.

Bracia Wnioskodawczyni otrzymali należne im pieniądze, których nabycie w ramach spadku jest zwolnione od opłat. Na Wnioskodawczyni natomiast ciąży obowiązek rozliczenia się z całej sumy, którą faktycznie nie dysponuje.

Wnioskodawczyni nie posiada oszczędności, które mogłyby pokryć zobowiązania spadkowe. Jako osoba tymczasowo bezrobotna Wnioskodawczyni nie miała możliwości uzyskania kredytu na pokrycie tych zobowiązań. Zaistniała sytuacja zmusiła Wnioskodawczynię do sprzedaży mieszkania i wypłaty braciom zachowku. W opinii Wnioskodawczyni konsekwencje finansowe w postaci podatku w wysokości 19% od całej kwoty są niezwykle dotkliwe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 z późn. zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub prawa wieczystego użytkowania gruntów następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu, a tym samym przychód uzyskany z tego tytułu w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych istotne jest zatem ustalenie daty ich nabycia.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni, w drodze rozporządzenia testamentowego obejmującego nabycie spadku tytułem zapisu windykacyjnego, nabyła po zmarłej w dniu 15 lutego 2016 r. matce lokal mieszkalny. W związku z tym zapisem, w dniu śmierci matki Wnioskodawczyni stała się właścicielką ww. mieszkania. Protokół przyjęcia oświadczenia o przyjęciu spadku został sporządzony w dniu 21 czerwca 2016 r. Dwaj bracia Wnioskodawczyni zostali spadkobiercami ustawowymi, którym, w ramach spadku, należy się zachowek. Wnioskodawczyni sprzedała mieszkanie w dniu 10 października 2016 r. za cenę 155.000 zł i z otrzymanej ze sprzedaży kwoty wypłaciła każdemu ze swoich braci, w ramach zachowku, kwotę w wysokości 25.833 zł, co łącznie stanowi kwotę 51.666 zł.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 Kodeksu cywilnego), natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 ww. Kodeksu). Ponadto z art. 9811 § 1 ww. ustawy wynika, że w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny).

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że dniem nabycia przez Wnioskodawczynię mieszkania jest dzień śmierci spadkodawczyni, tj. 15 lutego 2016 r. Wobec tego zbycie w 2016 r. lokalu mieszkalnego stanowi źródło przychodu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw – o czym stanowi art. 30e ust. 2 ww. ustawy.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 3 ww. ustawy wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć:

• koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego,
• prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości,
• koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości,
• wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej,
• koszty i opłaty sądowe.

Od powyższych kosztów odróżnić należy koszty uzyskania przychodu, których zasady ustalania w przypadku zbycia nieruchomości nabytych nieodpłatnie określone zostały w art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 22 ust. 6d tej ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zauważyć należy, że określony w zacytowanym art. 22 ust. 6d katalog wydatków, które w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy nabytych w nieodpłatny sposób mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu ma zatem charakter katalogu zamkniętego, w związku z czym tylko wydatki wyraźnie w nim wskazane mogą pomniejszyć uzyskany przychód.

Tak więc do kosztów uzyskania przychodu przy sprzedaży nieruchomości i ww. praw nabytych w nieodpłatny sposób zaliczyć można wyłącznie:

• udokumentowane nakłady na tę nieruchomość lub prawo zwiększające ich wartość,
• kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej ten podatek przypada na tę nieruchomość lub prawo.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Natomiast w myśl art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnik powinien złożyć we właściwym urzędzie skarbowym odrębne zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

W zeznaniu tym, zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy, jest obowiązany wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Ponadto art. 30e ust. 5 ww. ustawy stanowi, że dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Odnosząc przywołane wyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że przychodem Wnioskodawczyni z odpłatnego zbycia mieszkania jest jego wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży, która powinna odpowiadać jego wartości rynkowej, pomniejszona wyłącznie o koszty odpłatnego zbycia, czyli o koszty, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Następnie tak wyliczony przychód należy pomniejszyć o koszty uzyskania przychodu ustalone zgodnie z art. 22 ust. 6d ustawy. Dochód z odpłatnego zbycia przedmiotowego lokalu mieszkalnego, ustalony w ww. sposób, podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zauważyć przy tym należy, że zachowek jest to wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego uprawnienie przysługujące zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, polegające na możliwości żądania określonego świadczenia pieniężnego od spadkobiercy lub spadkobierców, a jego celem jest ochrona interesów najbliższej rodziny spadkodawcy w sytuacji, gdy spadkodawca pominął ich w testamencie. Konieczność zapłaty przez Wnioskodawczynię zachowku stanowi jej osobiste zobowiązanie względem osoby pominiętej w testamencie.

Wobec tego poniesiony przez Wnioskodawczynię wydatek związany z wypłatą zachowku nie stanowi kosztu odpłatnego zbycia, jak również nie mieści się w ustawowych kryteriach kosztu uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego. W konsekwencji kwota, jaką Wnioskodawczyni przekazała tytułem zachowku będącego jej osobistym zobowiązaniem względem braci, nie może mieć wpływu na ustalenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia lokalu mieszkalnego nabytego w drodze zapisu windykacyjnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 11-041 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.