Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPB-2-2.4511.38.2017.1.MK
z 7 kwietnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.) w związku z art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 19 stycznia 2017 r. (data wpływu 20 stycznia 2017 r.), uzupełnionym 22 marca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z ulgi prorodzinnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni od czerwca l998 r. pozostaje w związku małżeńskim. Ze związku tego pochodzą dzieci: córka A. urodzona 12 stycznia 1999 r. i córka W. urodzona 29 marca 2004 r.

Od 31 sierpnia 2014 r. mąż Wnioskodawczyni nie mieszka z Wnioskodawczynią i dziećmi. Wyprowadził się na prośbę Wnioskodawczyni z powodu ciągłych, narastających od lat i nieznajdujących rozwiązania konfliktów. Od tego dnia kontakty męża Wnioskodawczyni z dziećmi są sporadyczne. Ograniczają się do kilku krótkich rozmów telefonicznych w miesiącu i „góra” 2-3 spotkań trwających do 2 godzin. Najczęściej spotkania te dotyczą młodszej córki, ze starszą mąż Wnioskodawczyni widuje się jeden raz na 2-3 miesiące. W ostatnim czasie nawet rzadziej.

W lipcu 2015 r. Sąd zasądził alimenty na rzecz obu córek w wysokości 700 zł dla każdej z nich, które mąż Wnioskodawczyni w miarę terminowo płaci. W 2016 r. poza alimentami kupił młodszej córce krzesło do biurka (150 zł) oraz podarował po 150 zł na zakup butów i po 100 zł na prezent mikołajowo-świąteczny.

W dniu 23 grudnia 2016 r. odbyła się pierwsza rozprawa rozwodowa, a 11 stycznia 2017 r. druga. Obecnie Wnioskodawczyni z mężem czekają na kolejny termin i badanie w Opiniodawczym Zespole Specjalistów Sądowych, które ma się odbyć 7 czerwca 2017 r.

W rozliczeniu za 2014 r. Wnioskodawczyni odliczyła ulgę na obydwoje dzieci i mąż nie zgłaszał żadnych pretensji. Pieniądze z ulgi w całości Wnioskodawczyni przeznaczyła na letni wypoczynek dzieci. W dniu 4 kwietnia 2016 r. Wnioskodawczyni w zeznaniu rocznym za
2015 r. również rozliczyła ulgę, jednak 25 kwietnia 2016 r. otrzymała od męża wiadomość, w której poinformował Wnioskodawczynię, że ponieważ On rozliczył ulgę Wnioskodawczyni powinna zrobić korektę swojego rozliczenia.

Wnioskodawczyni postanowiła sprawdzić to w Urzędzie Skarbowym, w którym wraz z mężem się rozlicza. Kiedy okazało się, że faktycznie obydwoje rozliczyli ulgę, Wnioskodawczyni poinformowała w piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego o okolicznościach zaistniałej sytuacji. W momencie składania zeznania Wnioskodawczyni nie miała wiedzy o tym, że jej mąż rozliczył ulgę.

Wnioskodawczyni 13 stycznia 2017 r. otrzymała, podobnie jak jej mąż, wezwanie do urzędu w celu wyjaśnienia. Wnioskodawczyni po rozmowie z osobą prowadzącą sprawę była skłonna wyprostować te nieprawidłowości. Wnioskodawczyni i jej mężowi zaproponowano złożenie korekt i odliczenie ulgi – każdy na jedno dziecko. Mąż pomimo tego, że podpisał oświadczenie w Urzędzie Skarbowym, że do 7 dni złoży korektę, poinformował Wnioskodawczynię, że nie zamierza tego absolutnie robić. Mąż Wnioskodawczyni twierdzi, że to jemu należą się pieniądze z ulgi, ponieważ Wnioskodawczyni ma prawo do świadczenia 500 plus na jedno dziecko. Mąż Wnioskodawczyni stwierdził, że na „głowie” Wnioskodawczyni jest złożenie pełnej korekty na obydwoje dzieci pomimo tego, że dzieci są z Wnioskodawczynią i tylko Wnioskodawczyni faktycznie sprawuje nad nimi opiekę i zaspakaja wszystkie ich potrzeby.

Wnioskodawczyni nadmienia, że ona i jej mąż pracują – Wnioskodawczyni jako pielęgniarka prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i osiąga dochody jedynie wynikające z kontraktu, którego zapisy zabraniają podjęcie Wnioskodawczyni dodatkowej pracy. Natomiast mąż Wnioskodawczyni pracuje jako zawodowy żołnierz i dodatkowo pracuje na 1/2 etatu. Wnioskodawczyni dodała również, że w 2014 r. mąż bez jej wiedzy zlikwidował lokatę, na której wspólne gromadzili oszczędności na przyszłość ich dzieci. Pieniądze te pozostają do tej pory w posiadaniu męża Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni chciałaby wyjaśnić tę kwestię jak najszybciej aby w rozliczeniu za rok 2016 nie pojawiły się tego rodzaju błędy. Porozumienie się z mężem, szczególnie w kwestiach finansowych, nigdy nie było możliwe i Wnioskodawczyni obawia się, że i tym razem nie będzie możliwe.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w zaistniałej sytuacji Wnioskodawczyni ma prawo do odliczenia ulgi prorodzinnej za 2015 r na obydwoje dzieci w pełnej kwocie, czy powinna złożyć korektę i rozliczyć ulgę w częściach równych z mężem?
2. Czy postanowienie o sposobie rozliczania ulgi za 2015 r. będzie wiążące również w rozliczeniu za 2016 r. i lata kolejne, jeśli okaże się, że sprawa rozwodowa nie zostanie jeszcze zakończona?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, na podstawie przepisów, z którymi się zapoznała oraz ze względu
na fakt, że władzę rodzicielską wykonuje wyłącznie sama, a stosunek męża Wnioskodawczyni do dzieci jest co najmniej oziębły i jego kontakty znikome, Wnioskodawczyni uważa, że powinna mieć prawo do odliczenia ulgi w pełnej kwocie na obie córki.

Mąż Wnioskodawczyni poza tym, że płaci alimenty nie uczestniczy w zaspakajaniu potrzeb fizycznych, duchowych i emocjonalnych dzieci. Zdaniem Wnioskodawczyni, potrzeby dzieci nie kończą się na zaspokojeniu głodu i konieczności ubrania się. Prawidłowy rozwój dziecka wymaga nakładów finansowych np. na dodatkowe lekcje, zajęcia i wypoczynek, czego jak wskazuje Wnioskodawczyni ojciec dzieci nigdy nie rozumiał i „widać nadal nie rozumie” twierdząc, że pieniądze z rozliczenia ulgi należą się jemu, ponieważ pracuje i odprowadza podatki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską;
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało;
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

Zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy – odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
   
   1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112.000 zł,
      
   2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56.000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a.
   
   
2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko.
   
3. trojga i więcej małoletnich dzieci - kwota:
   
   1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
      
   2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
      
   3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.
   
   
   
   

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka
(art. 27f ust. 2b ww. ustawy).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Przepis art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że – odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

W myśl art. 27f ust. 5 ww. ustawy – odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka;
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Podkreślenia wymaga, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Jak wynika z treści art. 92 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2082 ze zm.) – dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. W myśl art. 93 § 1 i § 2 ww. Kodeksu – władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Przepisy art. 107 i art. 109-111 stosuje się odpowiednio. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw (art. 95 § 1 ww. ustawy). Stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy – jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez obojga rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Podkreślenia wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców lub tylko je ogranicza, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Jednakże warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, „ (…) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (…).”

Zatem o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem.

„Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka. Samo tylko uiszczanie alimentów na rzecz dziecka (nierzadko wymuszonych orzeczeniem sądowym) czy też sporadyczne spotkania z dzieckiem nie wypełniają tak rozumianego określenia wykonywanie władzy rodzicielskiej” (wyrok NSA z dnia 27 lipca 2016 r. sygn. akt II FSK 2360/15).

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że ojciec dzieci nie mieszka z nimi od 2014 r. Od tego dnia kontakty męża z dziećmi są sporadyczne. Ograniczają się do kilku krótkich rozmów telefonicznych w miesiącu oraz „góra” do 2-3 spotkań trwających do dwóch godzin. Najczęściej spotkania te dotyczą młodszej córki, ze starszą widuje się raz na 2-3 miesiące,

a w ostatnim czasie nawet rzadziej. W 2016 r. poza zasądzonymi przez Sąd alimentami, które mąż Wnioskodawczyni płaci, kupił młodszej córce krzesło do biurka (150 zł) oraz podarował po 150 zł na zakup butów i po 100 zł na prezent mikołajkowo-świąteczny. Wnioskodawczyni wskazała, że dzieci są z nią i tylko ona faktycznie sprawuje nad nimi opiekę.

Zgodnie z cytowanym przepisem ulga prorodzinna przy spełnieniu warunków określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych – przysługuje obojgu rodzicom wykonującym władzę rodzicielską w częściach równych, tj. po 50% lub w dowolnie przez nich ustalonej proporcji. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Zatem samo posiadanie władzy rodzicielskiej (bez jej faktycznego wykonywania), podobnie jak utrzymywanie sporadycznych kontaktów z dzieckiem czy alimentacja nie wystarcza do zastosowania przedmiotowego odliczenia. W sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, nie ma zastosowania zasada, zgodnie z którą przysługującą rodzicom kwotę ulgi na dziecko rodzice dziecka mogą odliczyć w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Sposób podziału ulgi pomiędzy rodziców dziecka jest bowiem zagadnieniem wtórnym (następczym) wobec samego prawa do ulgi. W konsekwencji, przysługiwanie odliczenia obojgu rodzicom w kwotach równych lub dowolnej proporcji przez nich ustalonej może mieć miejsce tylko wówczas, gdy oboje rodzice wykonują władzę rodzicielską.

Biorąc zatem pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku, a w szczególności, że faktyczną opiekę sprawuje nad dziećmi samodzielnie Wnioskodawczyni i zaspakaja wszystkie ich potrzeby, a ojciec dzieci tylko sporadycznie kontaktuje się z dziećmi, jedynie spełnia obowiązek alimentacyjny narzucony przez sąd, samego wykonywania obowiązku alimentacyjnego w tej sytuacji nie sposób uznać za wystarczający dla przyjęcia, że małżonek wykonuje władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 pkt 1 ustawy, tym bardziej, że obowiązek alimentacyjny nie jest uzależniony od wykonywania, czy nawet posiadania takiej władzy.

Tym samym uznać należy, że skoro w stosunku do dzieci – jak wskazuje Wnioskodawczyni – tylko Wnioskodawczyni wykonuje władzę rodzicielską bez udziału drugiego z rodziców, to tylko Ona ma możliwość skorzystania z ulgi prorodzinnej z tytułu wychowywania dwójki małoletnich dzieci. Zatem w przedmiotowej sprawie, Wnioskodawczyni przysługuje w latach 2015-2016 prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej w pełnej wysokości na każde dziecko.

W związku z powyższymi wyjaśnieniami Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do dokonywania korekty zeznania za 2015 r.

Prawo Wnioskodawczyni do odliczenia ulgi w pełnej wysokości na każde dziecko będzie przysługiwało Wnioskodawczyni również w latach przyszłych pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą niniejszego rozstrzygnięcia oraz stan faktyczny spawy, w szczególności ojciec dzieci nadal nie będzie wykonywał władzy rodzicielskiej.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za prawidłowe.

Na zakończenie należy wyjaśnić, że na niniejsze rozstrzygnięcie nie ma wpływu okoliczność czy sprawa rozwodowa zostanie zakończona w danym roku czy nie, lecz kto faktycznie wykonywał w danym roku władzę rodzicielską.

Ponadto należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Tym samym stanowisko Organu oparte zostało na oświadczeniu Wnioskodawczyni, że w 2015 r. i 2016 r. władzę rodzicielską nad małoletnimi dziećmi wykonywała wyłącznie Wnioskodawczyni.

Jeżeli więc opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie jest zgodny ze stanem rzeczywistym – wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.