INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2011r. (data wpływu 24 listopada 2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości opodatkowania opłat za bezumowne korzystanie z gruntu będącego własnością gminy jest:

• prawidłowe - gdy po zakończeniu umowy, użytkownik dalej będzie korzystał z gruntu bez zgody gminy,
• prawidłowe - gdy po zakończeniu umowy, użytkownik dalej będzie korzystał z gruntu gminy, która wyrazi zgodę na taki stan,
• prawidłowe- gdy nie było umowy ani zgody gminy na użytkowanie jej gruntu,
• nieprawidłowe - gdy nie było umowy a gmina wyrazi zgodę na użytkowanie jej gruntu.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 24 listopada 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawidłowości opodatkowania opłat za bezumowne korzystanie z gruntu będącego własnością gminy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Gmina na podstawie umowy wydzierżawia grunty.

Zgodnie z umową:

­
• dzierżawca zobowiązany jest w terminie trzech miesięcy przed wygaśnięciem umowy powiadomić wydzierżawiającego o zamiarze przedłużenia względnie rezygnacji z umowy dzierżawy;­
• wydzierżawiający może rozwiązać umowę przed terminem zakończenia dzierżawy w przypadkach, gdy:

• dzierżawca uchybia warunkom umowy,
• dzierżawca dopuścił się zwłoki z zapłatą czynszu dzierżawnego za dany rok;
  oraz w przypadkach,
• realizacji na przedmiotowym terenie celu publicznego w rozumieniu art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997r.,
• przeznaczenia przedmiotu dzierżawy do sprzedaży lub dla potrzeb wynikających z wykonywania zadań własnych gminy.
  
  

Przedmiotem wniosku jest interpretacja przepisów prawa podatkowego w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług bezumownego korzystania z gruntów gminy w trzech sytuacjach:

1. Nie będzie już obowiązywała umowa dzierżawy i nie będzie zgody gminy na dalsze użytkowanie gruntu przez byłego dzierżawcę:
   1. umowa dzierżawy wygaśnie,
   2. dzierżawcy zostanie wypowiedziana umowa.
   W powyższych przypadkach gmina nie zgodzi się na dalsze korzystanie z gruntu i wezwie użytkownika do opuszczenia terenu gminy. W przypadku braku reakcji na ww. wezwanie gmina wystąpi na drogę postępowania sądowego o zwrot nieruchomości. Od wyznaczonego terminu wydania nieruchomości do dnia faktycznego wydania przedmiotu dzierżawy, gmina naliczy opłaty tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z gruntów gminy. Odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT. Również opłaty z tytułu dzierżawy, które w tym okresie byłyby wnoszone przez byłego dzierżawcę, nie będą podlegały podatkowi VAT.
2. Nie będzie już obowiązywała umowa dzierżawy, jednak gmina wyrazi zgodę na dalsze użytkowanie gruntu przez dzierżawcę:
   1. umowa dzierżawy wygaśnie
   2. dzierżawcy zostanie wypowiedziana umowa
   W tych sytuacjach dotychczasowy użytkownik gruntu nadal będzie korzystał z nieruchomości za zgodą gminy i zostanie z nim zawarta nowa umowa dzierżawy. Od chwili wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy do dnia podpisania nowej umowy dzierżawy gmina naliczy opłaty wraz z obowiązującą stawką podatku VAT.
3. Strony nie były związane umową najmu. W wyniku przeprowadzonego postępowania zostanie ujawnione, że osoba bez umowy i zgody gminy użytkuje jej grunt:
   1. gmina nie wyrazi zgody na zawarcie umowy dzierżawy i wezwie korzystającego z terenu gminy do jego opuszczenia. Jeżeli osoba nie wyda nieruchomości to gmina wystąpi na drogę postępowania sądowego o wydanie nieruchomości. Gmina naliczy odszkodowanie za bezumowne korzystanie za okres wsteczny do dnia faktycznego wydania nieruchomości. Odszkodowanie nie będzie podlegało podatkowi VAT,
   2. gmina wyrazi zgodę na zawarcie umowy dzierżawy z korzystającym z gruntu.
   W tej sytuacji, za okres od powzięcia informacji o użytkowaniu gruntu gminy do podpisania umowy najmu, gmina naliczy czynsz dzierżawny opodatkowany podatkiem VAT. Za okres wsteczny, czyli do momentu powzięcia informacji o użytkowaniu jej gruntu, gmina naliczy odszkodowanie, które nie będzie podlegało podatkowi VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług opłaty za bezumowne korzystanie z gruntów stanowiących własność gminy w przypadkach, gdy:

1. Po zakończeniu stosunku zobowiązaniowego, użytkownik dalej będzie korzystał z gruntu bez zgody gminy,
2. Po zakończeniu stosunku zobowiązaniowego, użytkownik dalej będzie korzystał z gruntu gminy, która wyrazi zgodę na taki stan,
3. Nie było stosunku zobowiązaniowego ani zgody gminy na użytkowanie jej gruntu...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy: zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. W związku z czym, umowa dzierżawy należy do transakcji gospodarczych mających charakter świadczenia usług, podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT. W sytuacjach, gdy umowa dzierżawy przestaje obowiązywać, a były dzierżawca dalej korzysta z rzeczy, to mamy do czynienia z bezumownym korzystaniem.

Gmina stoi na stanowisku, że o tym czy bezumowne korzystanie z gruntu gminy podlega czy nie podlega podatkowi VAT decydują każdorazowo okoliczności sprawy. Po zakończeniu stosunku zobowiązaniowego, czyli w momencie wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy najmu ustaje stosunek najmu łączący strony. Po stronie najemcy wymusza to obowiązek oddania przedmiotu umowy najmu. Jeżeli korzystający z gruntu gminy nie będzie chciał opuścić tej nieruchomości, a gmina nie wyrazi na to zgody i wezwie dotychczasowego użytkownika do opuszczenia nieruchomości, a wezwany tej nieruchomości nie zwolni, gmina skieruje sprawę na drogę postępowania sądowego o wydanie rzeczy, W tej sytuacji pomiędzy gminą a korzystającym nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa). Zapłata określonej kwoty pieniężnej będzie się wiązać z obowiązkiem naprawienia wynikłej szkody z tytułu bezprawnego jej użytkowania. Odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, fakturowaniu oraz wykazywaniu w deklaracji VAT-7.

Odmiennie jest w sytuacji, gdy po zakończeniu stosunku zobowiązaniowego najemca będzie nadal użytkować nieruchomość, a gmina zgodzi się na ten stan.

Taka sytuacja wskazuje na kontynuację stosunku zobowiązaniowego, który podlegał i dalej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Natomiast w sytuacji, gdy w toku przeprowadzonego postępowania zostanie ujawnione, że z gruntu gminy korzysta osoba bez zawartej umowy ani wiedzy gminy, gmina naliczy odszkodowanie, które nie będzie podlegało podatkowi VAT. Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub do podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Sytuacja, w której osoba korzystałaby z gruntu gminy bez zawartej umowy, a nawet bez wiedzy gminy, nie spełni powyższych przesłanek, aby traktować ją jako świadczenie usług. Nie będzie tu do czynienia ze świadczeniem wzajemnym, jeżeli jedna ze stron nie wie, że bierze w niej udział. Za okres użytkowania terenu bez zgody gminy, gmina naliczy odszkodowanie, które nie będzie podlegało podatkowi VAT, fakturowaniu i wykazywaniu w deklaracji VAT-7.

Natomiast, jeżeli gmina uzyska już informację, że jej grunt jest użytkowany bezprawnie, lecz wyrazi zgodę na zawarcie umowy, to od chwili powzięcia informacji o bezumownym korzystaniu z jej gruntu do dnia podpisania umowy dzierżawy, naliczy opłatę opodatkowaną obowiązującą stawką podatku VAT.

Za okres wsteczny, czyli do momentu powzięcia informacji o użytkowaniu jej gruntu, gmina naliczy odszkodowanie. Odszkodowanie to nie będzie podlegało podatkowi VAT, a zatem nie będzie podlegało fakturowaniu, ani deklarowaniu w deklaracji VAT-7.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie prawidłowości opodatkowania opłat za bezumowne korzystanie z gruntu będącego własnością gminy –

uznaje się:

• za prawidłowe gdy po zakończeniu umowy, użytkownik dalej będzie korzystał z gruntu bez zgody gminy,
• za prawidłowe gdy po zakończeniu umowy, użytkownik dalej będzie korzystał z gruntu gminy, która wyrazi zgodę na taki stan,
• za prawidłowe gdy nie było umowy ani zgody gminy na użytkowanie jej gruntu,
• za nieprawidłowe gdy nie było umowy a gmina wyrazi zgodę na użytkowanie jej gruntu.
  
  

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega, odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z ust. 2 ww. artykułu wynika, że czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezależnie od tego czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

W art. 7 ust. 1 ustawy o VAT postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu niebędące dostawą towarów. Przy czym należy zwrócić uwagę w szczególności na przepis art. 8 ust. 1 pkt 2, który przez świadczenie usług nakazuje rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Zauważyć należy, iż stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, co do zasady, podlega opodatkowaniu wówczas gdy ma charakter odpłatny.

Kwestią „odpłatności” TSUE zajmował się w swoim orzecznictwie wielokrotnie (np. w sprawach: C-16/93, C-213/99, C-404/99) podkreślając, iż o dostawie towarów i usług za wynagrodzeniem można mówić jedynie w sytuacji, gdy istnieje ścisły związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami. Związek, o którym mowa musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za to świadczenie.

W przedmiotowej sprawie kwestią wymagającą interpretacji jest ustalenie czy ewentualne odszkodowanie otrzymane przez Wnioskodawcę za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega czy też nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie przepisu art. 8 ust. 1 ww. ustawy o VAT.

Przystępując do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy na wstępie należy wskazać, iż kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy regulują przepisy m.in. art. 224, 225 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Stosownie do art. 224 § 1 Kodeksu cywilnego, samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

Jak wynika natomiast z art. 225 Kodeksu cywilnego, obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z ww. regulacji wynika, iż w sytuacji wytoczenia powództwa – przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze – jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz jest odpowiedzialny za jej stan. Ponadto, spoczywa na nim obowiązek zwrotu pobranych od powyższej chwili pożytków, których nie zużył, jak również winny jest uiścić wartość tych, które zużył.

O tym, czy bezumowne korzystanie z gruntu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, decydować będą w każdym przypadku konkretne okoliczności.

W sytuacji, gdy korzystający z nieruchomości, bez żadnej umowy i bez zgody właściciela zajął jego grunt (nieruchomość), a właściciel tej nieruchomości dążąc do jej odzyskania podejmie w tym kierunku kroki prawne np. wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. W takiej sytuacji świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość odszkodowania – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą) płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, iż przedmiotem wniosku jest interpretacja przepisów prawa podatkowego w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług bezumownego korzystania z gruntów gminy w trzech sytuacjach:

1. Nie będzie już obowiązywała umowa dzierżawy i nie będzie zgody gminy na dalsze użytkowanie gruntu przez byłego dzierżawcę:
   1. umowa dzierżawy wygaśnie,
   2. dzierżawcy zostanie wypowiedziana umowa.
   W powyższych przypadkach gmina nie zgodzi się na dalsze korzystanie z gruntu i wezwie użytkownika do opuszczenia terenu gminy. W przypadku braku reakcji na ww. wezwanie, gmina wystąpi na drogę postępowania sądowego o zwrot nieruchomości. Od wyznaczonego terminu wydania nieruchomości do dnia faktycznego wydania przedmiotu dzierżawy, gmina naliczy opłaty tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z gruntów gminy.
2. Nie będzie już obowiązywała umowa dzierżawy, jednak gmina wyrazi zgodę na dalsze użytkowanie gruntu przez dzierżawcę:
   1. umowa dzierżawy wygaśnie
   2. dzierżawcy zostanie wypowiedziana umowa
   W tych sytuacjach dotychczasowy użytkownik gruntu nadal będzie korzystał z nieruchomości za zgodą gminy i zostanie z nim zawarta nowa umowa dzierżawy.
3. Strony nie były związane umową najmu. W wyniku przeprowadzonego postępowania zostanie ujawnione, że osoba bez umowy i zgody gminy użytkuje jej grunt:
   1. gmina nie wyrazi zgody na zawarcie umowy dzierżawy i wezwie korzystającego z terenu gminy do jego opuszczenia. Jeżeli osoba nie wyda nieruchomości to gmina wystąpi na drogę postępowania sądowego o wydanie nieruchomości. Gmina naliczy odszkodowanie za bezumowne korzystanie za okres wsteczny do dnia faktycznego wydania nieruchomości. Odszkodowanie nie będzie podlegało podatkowi VAT,
   2. gmina wyrazi zgodę na zawarcie umowy dzierżawy z korzystającym z gruntu. W tej sytuacji, za okres od powzięcia informacji o użytkowaniu gruntu gminy do podpisania umowy najmu, gmina naliczy czynsz dzierżawny opodatkowany podatkiem VAT. Za okres wsteczny, czyli do momentu powzięcia informacji o użytkowaniu jej gruntu, gmina naliczy odszkodowanie, które nie będzie podlegało podatkowi VAT.
   
   
   

Odnosząc się do kwestii opisanej we wniosku jako „sytuacja Nr 1” należy stwierdzić, iż Gmina w analizowanej sprawie nie wyrażała w jakikolwiek sposób zgody na dalsze korzystanie z gruntu przez użytkownika – fakt ujawnienia bezumownego korzystania z nieruchomości wynika z podejmowanych przez Gminę czynności, a także Gmina dąży do odzyskania zajętej nieruchomości. Zatem od momentu wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy dzierżawy do momentu dowiedzenia się o tym fakcie przez Gminę, pomiędzy właścicielem nieruchomości i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. W tej sytuacji nie mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, bowiem obciążanie użytkownika nieruchomości ustaloną kwotą ma na celu uzyskanie odszkodowania za określone straty.

W takiej sytuacji, opłaty nakładane na dotychczasowego użytkownika, które zobowiązany jest uiścić w związku z bezumownym korzystaniem z nieruchomości, stanowią w sensie cywilistycznym wynagrodzenie za poniesioną szkodę za bezumowne korzystanie z nieruchomości. W konsekwencji, stosunek łączący strony oraz otrzymane kwoty pieniężne nie zyskują charakteru zobowiązaniowego.

Wobec powyższego, w analizowanej sprawie korzystanie z gruntu Gminy przez podmiot, który będzie go użytkował dalej bez tytułu prawnego tj. po wygaśnięciu lub po wypowiedzeniu umowy dzierżawy, a gmina nie wyrazi zgody na dalsze korzystanie z gruntu i wezwie użytkownika do opuszczenia terenu gminy (gmina wystąpi na drogę postępowania sądowego o zwrot nieruchomości), jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do kwestii opisanej we wniosku jako „sytuacja Nr 2” należy stwierdzić, iż po wygaśnięciu lub po wypowiedzeniu umowy dzierżawy Gmina w analizowanej sprawie wyrazi zgodę na dalsze użytkowanie gruntu przez dzierżawcę i zostanie z nim ponownie zawarta nowa umowa dzierżawy, zatem od chwili wygaśnięcia lub wypowiedzenia umowy do dnia podpisania nowej umowy dzierżawy, gmina naliczając opłaty za bezumowne korzystanie z gruntu, będzie zobowiązana do opodatkowania tej czynności podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, bowiem stosunek łączący strony oraz otrzymane kwoty pieniężne zyskają charakter zobowiązaniowy.

Odnosząc się do kwestii opisanej we wniosku jako „sytuacja Nr 3 lit. a” należy stwierdzić, iż w sytuacji gdy strony nie były związane umową najmu, natomiast w wyniku przeprowadzonego postępowania zostanie ujawnione, że osoba bez umowy i zgody gminy użytkuje jej grunt a gmina nie wyrazi zgody na zawarcie umowy dzierżawy i wezwie korzystającego z terenu gminy do jego opuszczenia, wówczas do i od momentu dowiedzenia się o tym fakcie przez Gminę, pomiędzy właścicielem nieruchomości i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. W tej sytuacji nie mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, bowiem obciążanie użytkownika nieruchomości ustaloną kwotą ma na celu uzyskanie odszkodowania za określone straty.

Wobec powyższego, korzystanie z gruntu Gminy przez podmiot, który będzie go użytkował bez tytułu prawnego a gmina nie wyrazi zgody (od momentu powzięcia tej informacji) na korzystanie z gruntu i wezwie użytkownika do opuszczenia terenu gminy (gmina wystąpi na drogę postępowania sądowego o zwrot nieruchomości), jest czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W powyższym zakresie, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do kwestii opisanej we wniosku jako „sytuacja Nr 3 lit. b” należy stwierdzić, że gdy w wyniku przeprowadzonego postępowania zostanie ujawnione, iż osoba bez umowy i zgody gminy użytkuje jej grunt, ale gmina wyrazi zgodę na dalsze korzystanie z gruntu, wówczas Gmina akceptuje zaistniałą sytuację i podejmuje stosowne kroki zmierzające do prawnego uregulowania ujawnionego stanu poprzez np. zawarcie umowy dzierżawy z dotychczasowym użytkownikiem.

Odnosząc się zatem do tej sytuacji należy stwierdzić, iż Gmina w analizowanej kwestii zgadza się na dalsze korzystanie z gruntu przez użytkownika – fakt ujawnienia bezumownego korzystania z nieruchomości wynika z podejmowanych przez Gminę czynności lub w związku z wnioskiem dotychczasowego użytkownika o uregulowanie tytułu prawnego, a Gmina dąży do uregulowania ujawnionej sytuacji. Zatem mamy do czynienia z czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, bowiem obciążanie użytkownika nieruchomości ustaloną kwotą nie ma na celu uzyskania odszkodowania za określone straty, ale wynagrodzenia za określone zachowanie aktualnego użytkownika z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości, które Gmina akceptuje wyrażając chęć uregulowania zaistniałego stanu faktycznego poprzez zawarcie umowy dzierżawy. Gmina nie dąży do odzyskania nieruchomości zajętej bez tytułu prawnego lecz akceptuje ten fakt zamierzając uzyskać z tego tytułu dodatkowe wynagrodzenie.

W takiej sytuacji, należność nakładana na dotychczasowego użytkownika, którą zobowiązany jest on uiścić w związku z bezumownym korzystaniem z nieruchomości, stanowiąca w sensie cywilistycznym wynagrodzenie za poniesioną szkodę, nie stanowi odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości, a tożsama jest z wynagrodzeniem uzyskiwanym z tytułu świadczenia usług. W konsekwencji, stosunek łączący strony oraz otrzymane kwoty pieniężne zyskują zobowiązaniowy (usługowy) charakter.

Wobec powyższego, w analizowanej kwestii korzystanie z gruntu Gminy przez osobę, która zajęła go bez tytułu prawnego, od momentu jego faktycznego zajęcia do momentu dowiedzenia się o tym fakcie przez Gminę, w sytuacji, gdy Gmina zmierza do uregulowania ujawnionego stanu, jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Wobec powyższego w tym zakresie, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.