Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
2461-IBPP1.4512.41.2017.3.MR
z 20 kwietnia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2017 r. (data wpływu 10 stycznia 2017 r.) uzupełnionym pismami z dnia 27 lutego 2017 r. (data wpływu 28 lutego 2017 r.) oraz z dnia 11 kwietnia 2017 r. (data wpływu 12 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 stycznia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia. Wniosek uzupełniono w dniu 28 lutego 2017 r. o wskazanie jakie skutki podatkowe chciałby Wnioskodawca wywieść z faktu otrzymania interpretacji indywidualne w zakresie wskazanym we wniosku, przeformułowania pytania oraz doprecyzowania własnego stanowiska w sprawie. Ponadto w dniu 12 kwietnia 2017 r. uzupełniono wniosek o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1829). Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca jako wykonawca (zleceniobiorca, usługodawca) zawiera umowy, których przedmiotem jest:

1. prowadzenie konserwacji i napraw bieżących celem utrzymania w pełnej sprawności technicznej budynków mieszkalnych wraz z infrastrukturą w zakresie robót stolarskich, robót wodno-kanalizacyjnych oraz kanalizacji deszczowej, robót elektrycznych, robót w zakresie obsługi instalacji centralnego ogrzewania, robót zewnętrznych wokół budynków, bieżącej konserwacji instalacji gazowej, konserwacji ogólnobudowlanej i napraw bieżących, robót naprawczych dekarsko-pokrywczych oraz robót pomocniczych,
2. zapewnienie pogotowia awaryjnego w budynkach mieszkalnych w zakresie instalacji elektrycznej, instalacji wodno-kanalizacyjnej, instalacji centralnego ogrzewania oraz instalacji ciepłej wody użytkowej, instalacji gazowej, robót ogólnobudowlanych i innych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa użytkownikom posesji i budynków,
3. przeprowadzenie okresowych przeglądów stanu technicznego nieruchomości budynkowych,
4. wykonanie okresowej kontroli instalacji i urządzeń gazowych w lokalach i budynkach mieszkalnych,
5. wykonanie doszczelnień i remontów instalacji gazowej w części wspólnej w lokalach i budynkach mieszkalnych.
   
   

Zakres powyżej wymienionych usług świadczonych przez Wnioskodawcę zawiera się wśród wyliczenia usług z załącznika 14 stanowiący Wykaz usług, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług.

Umowy, o których mowa powyżej zawierane są przez Wnioskodawcę z podmiotami świadczącymi usługi polegające na zarządzaniu i/lub administrowaniu nieruchomościami wspólnymi, które to podmioty świadczą usługi zarządzania i/lub administrowania na podstawie umów zawieranych z właścicielami nieruchomości lub wspólnotami mieszkaniowymi.

Wynagrodzenie Wnioskodawca otrzymuje za wykonywanie usług szczegółowo wymienionych powyżej, na podstawie dokumentu sprzedaży – faktury VAT. W zależności od rodzaju świadczonej usługi Wnioskodawca do należnego mu wynagrodzenia dolicza należny podatek VAT odpowiednio w stawce 8% albo 23%.

Od dnia 1 stycznia 2017 r. art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710; dalej jako ustawa VAT) stanowi, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: (1) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy VAT oraz (2) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Z kolei, zgodnie z art. 17 ust. 1h ustawy VAT, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy VAT przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy VAT stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy VAT w przypadkach wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że:

Zamiarem Wnioskodawcy, jaki chce osiągnąć poprzez otrzymanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, jest ustalenie czy do Wnioskodawcy będzie miał zastosowanie art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, który stanowi, że w przypadku, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 8 wyżej wskazanej ustawy, usługodawca nie rozlicza podatku należnego.

Wnioskodawca podtrzymuje swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie oceny prawnej dotyczące zadanego pytania. Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadcząc usługi wskazane we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego na rzecz podmiotów świadczących swoje usługi na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych na podstawie umów o zarządzanie i/lub administrowanie, nie jest podwykonawcą, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy VAT.

Dodatkowo Wnioskodawca wyjaśnia, że wobec braku legalnej definicji pojęcia podwykonawca jest kilka sytuacji, gdy będzie rozważana kwestia czy dany podmiot jest podwykonawcą. Sytuacje te kształtują się następująco: (1) usługodawca wykonuje usługę wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy VAT, a jego kontrahent refakturuje usługę na kolejny podmiot; (2) usługodawca wykonuje usługę wymienioną w załączniku nr 14, a jego kontrahent wykorzystuje te usługi przy świadczeniu innej usługi, która jest wymieniona w tym załączniku; (3) usługodawca wykonuje usługę wymienioną w załączniku nr 14, lecz kontrahent wykorzystuje tę usługę do świadczenia usługi niewymienionej w tym załączniku; (4) usługa wymieniona w załączniku nr 14 jest wykonywana na rzecz kontrahenta, który buduje budynek lub budowlę, która będzie przedmiotem dostawy.

W ocenie Wnioskodawcy, przedstawione przez niego zdarzenie przyszłe jest tożsame z sytuacją z opisaną w pkt (3) powyżej. Wnioskodawca wykonuje usługi wymienione w załączniku nr 14, natomiast jego kontrahent wykorzystuje te usługi do świadczenia usługi zarządzania i/lub administrowania, która to usługa nie jest wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy o VAT.

Ponadto, w piśmie z dnia 11 kwietnia 2017 r. wskazano, że Wnioskodawca po zakończeniu danej inwestycji wystawia fakturę VAT, w której jako nabywca jest wskazany podmiot zarządzający. Płatność wynagrodzenia przysługującego Wnioskodawcy następuje z rachunku bankowego podmiotu zarządzającego. Wnioskodawca nie dysponuje wiedzą w jaki sposób następuje rozliczenie świadczonej przez niego usługi pomiędzy zarządzającym a właścicielami lokali, w szczególności czy są wystawiane przez zarządzającego faktury VAT na rzecz właścicieli. Wnioskodawca może jedynie wskazać, że zgodnie z jego wiedzą zarządzający nie zawiera odrębnej umowy o świadczenie usług budowlanych, a świadczenie usługi następuje na podstawie umowy o zarządzenie i/lub administrowanie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu do wniosku).

Czy Wnioskodawca świadczący usługi, polegające m.in. na prowadzeniu konserwacji i napraw bieżących celem utrzymania w pełnej sprawności technicznej budynków mieszkalnych wraz z infrastrukturą, na rzecz usługobiorców będących podmiotami świadczącymi swoje usługi na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych, współwłaścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych na podstawie umów o zarządzanie i/lub administrowanie, jest podwykonawcą, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy VAT, w konsekwencji czego ma do niego zastosowanie art. 17 ust. 2 ustawy VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, świadczenie przez niego usług na rzecz usługobiorców będących podmiotami, którzy z kolei swoje usługi świadczą na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych, współwłaścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych na podstawie umów o zarządzaniu i/lub administrowanie nieruchomościami, nie oznacza, że staje się Wnioskodawca podwykonawcą w rozumieniu art. 17 ust. 1h ustawy VAT. Tym samym będzie na Wnioskodawcy spoczywał obowiązek rozliczenia podatku należnego od wynagrodzenia za świadczone usługi (a contrario art. 17 ust. 2 ustawy VAT).

Jak już wyżej wskazano art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy VAT stanowi, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: (1) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy VAT oraz (2) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Z kolei, zgodnie z art. 17 ust. 1h ustawy VAT, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy VAT przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy VAT stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy VAT, w przypadkach wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Na powyższe stanowisko Wnioskodawcy, w pierwszej kolejności, ma wpływ treść art. 185 ust. 2 zd. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r., poz. 2147), zgodnie z którym zarządca nieruchomości działa na podstawie umowy o zarządzanie nieruchomości zawartej z jej właścicielem, wspólnotą mieszkaniową albo inną osobą lub jednostką organizacyjną, której przysługuje prawo do nieruchomości, ze skutkiem prawnym bezpośrednio dla tej osoby lub jednostki organizacyjnej. Wynika z powyższego, że podstawę prawną działania zarządcy stanowi przede wszystkim umowa o zarządzanie nieruchomością zawarta pomiędzy zarządcą a właścicielem lub właścicielami nieruchomości, wspólnotą mieszkaniową albo inną osobą lub jednostką organizacyjną, której przysługuje prawo do nieruchomości. Działanie zarządcy na podstawie takiej umowy wywołuje skutki takie jak działanie przedstawiciela, gdyż skutki te powstają bezpośrednio dla kontrahenta zarządcy.

Uregulowania dotyczące przedstawicielstwa zostały zamieszczone w art. 95 i nast. Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), i tak zgodnie z § 1 art. 95 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych albo wynikających z właściwości czynności prawnej, można dokonać czynności prawnej przez przedstawiciela. § 2 tego art. 95 k.c. stanowi natomiast, że czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Według teorii reprezentacji, która tłumaczy mechanizm przypisania reprezentowanemu skutków prawnych działania przedstawiciela, przedstawiciel składa własne oświadczenie woli, ale w imieniu i ze skutkiem dla reprezentowanego. Skuteczność działania przedstawiciela uzależniona jest od spełnienia kilku przesłanek:

1. podstawową przesłanką skuteczności działania przedstawiciela jest dopuszczalność dokonania określonej czynności w imieniu reprezentowanego. Z art. 95 § 1 k.c. można wywieść ogólną regułę dopuszczalności dokonania czynności prawnej przez przedstawiciela. Od reguły tej istnieją jednak dwie grupy wyjątków. Pierwszą wyznaczają przepisy ustawy, druga natomiast wynika z właściwości danej czynności prawnej;
2. przez zdolność do reprezentowania należy rozumieć określone ustawowo cechy pełnomocnika umożliwiające mu występowanie w imieniu mocodawcy. Obowiązujące przepisy określają te cechy bądź w sposób pozytywny, bądź też w negatywny. W przypadku pełnomocnika ogólną cechę warunkującą jego zdolność do reprezentowania określono w art. 100 k.c. Zgodnie z powołanym przepisem pełnomocnik powinien mieć co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Zatem osoba pozbawiona zdolności do czynności prawnych nie może występować w roli pełnomocnika. Nie przeszkadza to jednak udzieleniu pełnomocnictwa osobie niemającej zdolności do czynności prawnych – osoba taka będzie mogła skorzystać z umocowania dopiero po uzyskaniu co najmniej ograniczonej zdolności do czynności prawnych;
3. konieczną przesłanką skuteczności działania przedstawiciela jest wskazanie (ujawnienie), że działa on w imieniu reprezentowanego. Nie wystarczy zatem sama świadomość tej okoliczności po stronie przedstawiciela. Powinna być ona odpowiednio uzewnętrzniona. Osobą której reprezentant składa oświadczenie woli musi mieć bowiem możliwość dostrzeżenia, że oświadczenie to jest składane w imieniu reprezentowanego, a nie w imieniu własnym reprezentanta;
4. umocowanie przedstawiciela może wynikać z ustawy lub z oświadczenia woli reprezentowanego również zawartego w umowie;
5. wymóg działania w granicach umocowania ściśle wiąże się z wymogiem istnienia umocowania. Można przyjąć, że w każdym przypadku działanie poza granicami umocowania jest równoznaczne z działaniem bez umocowania. Granice umocowania oznaczają zakres czynności, których dokonanie mieści się w ramach kompetencji przedstawiciela.
   
   

Niezależnie od powyższego Wnioskodawca uzasadniając swoje powyższe stanowisko wskazuje, że umowa o zarządzanie nieruchomością to umowa wiążąca zarządcę nieruchomości (osobę fizyczną prowadzącą działalność zawodową lub obecnie nawet niezawodową, bądź przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie zarządzania nieruchomościami) oraz właściciela nieruchomości lub inną osobę albo jednostkę organizacyjną, której przysługuje prawo do nieruchomości i która chce skorzystać z usługi zarządzania nieruchomością.

Ustawa o gospodarce nieruchomościami, nazywając umowę dotyczącą zdefiniowanych w tej ustawie celów i służących ich osiągnięciu czynności zarządzania nieruchomością umową o zarządzanie nieruchomości nie wprowadziła jednocześnie wyraźnych regulacji, które sprawiałyby, że umowa o zarządzanie nieruchomością przestaje mieć charakter umowy zlecenia w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, choć można zauważyć pomiędzy nimi także pewne różnice. Zatem nadal jest to umowa cywilnoprawna, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia oraz przepisy dotyczące umów w ogóle. Bowiem do umów o świadczenie usług (w tym także z zakresu zarządzania nieruchomościami), które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.).

Przez umowę zlecenia przyjmujący zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (art. 734 § 1 k.c.). W braku odmiennych postanowień umowy zlecenie obejmuje umocowanie do wykonania czynności w imieniu dającego zlecenie (art. 734 § 2 k.c.). Zlecenie może obejmować prawo do wykonywania tylko takich czynności, które mieszczą się w granicach uprawnień posiadanych przez osoby udzielające zlecenia.

Zlecenie występuje – w zależności od tego, czy przyjmujący zlecenie działa w imieniu dającego zlecenie, czy w imieniu własnym – w dwóch postaciach: (1) zastępstwa bezpośredniego oraz (2) zastępstwa pośredniego. Jako zastępca bezpośredni pełnomocnik dającego zlecenie przyjmujący je działa w jego imieniu. Skutek tego działania w postaci nabycia praw lub obowiązków powstaje bezpośrednio po stronie dającego zlecenie. Przyjmujący zlecenie natomiast działa jako zastępca pośredni, gdy dokonuje zleconej czynności w imieniu własnym, ale na rachunek dającego zlecenie. Ma wówczas obowiązek przenieść uzyskane prawa na dającego zlecenie, a ten ma go zwolnić z zaciągniętych zobowiązań. Ustawa przyznaje pierwszeństwo pierwszej z tych postaci zlecenia. Zgodnie z art. 734 § 2 k.c., w braku odmiennej umowy, zlecenie obejmuje umocowanie do działania w cudzym imieniu (pełnomocnictwo). Nie jest zatem potrzebne dokonanie odrębnej czynności prawnej, której treścią byłoby udzielenie przyjmującemu zlecenie (dodatkowego) umocowania.

W świetle powyższego, nie powinno budzić wątpliwości, że w przedstawionym stanie przyszłym to na Wnioskodawcy spoczywać będzie obowiązek rozliczenia należnego podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Z kolei w świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Należy podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednocześnie, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza – według art. 15 ust. 2 ustawy – obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z dniem 1 stycznia 2017 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r., poz. 2024), zwana dalej „ustawa zmieniająca”, którą ustawodawca wprowadził szereg zmian w zakresie rozliczania podatku od towarów i usług. Zmiany te dotyczą m.in. sposobu rozliczania podatku w przypadku świadczenia usług budowlanych.

Według art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r., podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
   
   

W myśl obowiązującego od 1 stycznia 2017 r. przepisu art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy, w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy prawa, należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa budowlana, wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy w poz. 2-48, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, zgodnie z art. 17 ust. 1h ustawy, mechanizm ten ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Jednocześnie zauważyć należy, że przy każdej z usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, podano również symbol klasyfikacji statystycznej PKWiU, co wskazuje, że tylko konkretne usługi sklasyfikowane pod danym symbolem, wymagają rozliczania podatku na zasadzie odwróconego obciążenia.

W świetle powyższego nabywca usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, świadczonych przez podwykonawcę, staje się odpowiedzialny za rozliczenia podatku VAT od tych usług.

Natomiast transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy usług budowlanych, realizowane przez wykonawcę (generalnego wykonawcę) na rzecz inwestora (np. dewelopera budowlanego), podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych, tj. podatek VAT rozliczany jest przez wykonawcę (generalnego wykonawcę), zaś inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane usługi zawierającą podatek VAT.

Wskazać w tym miejscu należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „podwykonawca”, w związku z tym dla prawidłowego rozumienia tego terminu wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słowniku języka polskiego, podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca;2503008).

Z kolei przy dalszych „podzleceniach” przyjąć należy podejście, zgodnie z którym podwykonawca zlecający jest – w stosunku do swojego podwykonawcy – głównym wykonawcą swojego zakresu prac (i w konsekwencji rozliczy „podzlecone” usługi budowlane na zasadzie odwróconego obciążenia).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz jest czynnym podatnikiem VAT. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca jako wykonawca (zleceniobiorca, usługodawca) zawiera umowy, których przedmiotem są usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy. Umowy te zawierane są przez Wnioskodawcę z podmiotami świadczącymi usługi polegające na zarządzaniu i/lub administrowaniu nieruchomościami wspólnymi, które to podmioty świadczą usługi zarządzania i/lub administrowania na podstawie umów zawieranych z właścicielami nieruchomości lub wspólnotami mieszkaniowymi. Wynagrodzenie Wnioskodawca otrzymuje za wykonywanie usług szczegółowo wymienionych powyżej, na podstawie dokumentu sprzedaży – faktury VAT. W zależności od rodzaju świadczonej usługi Wnioskodawca do należnego mu wynagrodzenia dolicza należny podatek VAT odpowiednio w stawce 8% albo 23%. Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z jego wiedzą zarządzający nie zawiera odrębnej umowy o świadczenie usług budowlanych, a świadczenie usługi następuje na podstawie umowy o zarządzenie i/lub administrowanie.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii rozstrzygnięcia, czy w opisanej we wniosku sytuacji będzie występował w charakterze podwykonawcy i będzie zobowiązany do rozliczenia podatku należnego z tytułu świadczonych usług.

Dla jednoznacznego wyjaśnienia jakie relacje łączą inwestora, wykonawcę i podwykonawcę trzeba odwołać się do przepisów prawa cywilnego

W myśl art. 647 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459), zwanej dalej k.c., przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia.

W umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647, zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców (art. 647 1 § 1 k.c.).

Podsumowując przywołane wyżej regulacje należy stwierdzić, że mechanizm odwróconego obciążenia ma zastosowanie przy rozliczaniu podatku z tytułu świadczenia usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi w tym załączniku symbolami PKWiU, przez podwykonawcę. Podwykonawcą będzie każdy podmiot będący usługodawcą, który nie jest generalnym wykonawcą w ramach danej inwestycji budowlanej, przyjmującym zlecenie wykonania tej inwestycji bezpośrednio od inwestora.

Fakt zgłoszenia, lub nie, głównemu inwestorowi powierzenia prac podwykonawcy, pozostaje bez wpływu na posiadanie statusu podwykonawcy w rozumieniu ustawy o VAT. Status podwykonawcy wynika bowiem bezpośrednio z zawartych pisemnych umów, a w przypadku ich braku – świadczą o tym statusie okoliczności i charakter wykonywanych usług.

A zatem, rozliczanie podatku na zasadzie mechanizmu odwróconego obciążenia ma zastosowanie jeśli spełnione są następujące warunki:

• usługodawca i usługobiorca są podatnikami VAT czynnymi,
• usługodawca jest podwykonawcą usługobiorcy, czyli usługodawca nie jest generalnym wykonawcą usług i jego sprzedaż nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy,
• świadczenie dotyczy usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi tam symbolami PKWiU.
  
  

Jak wcześniej wskazano mechanizm odwróconego obciążenia ma zastosowanie przy rozliczaniu podatku z tytułu świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi w tym załączniku symbolami PKWiU, przez podwykonawcę.

Jednak ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku – ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdym konkretnym przypadku należy zbadać, czy dana usługa jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy oraz czy dana usługa jest świadczona przez podwykonawcę. Przy czym podkreślić należy, że dla zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia konieczne jest spełnienie obu ww. przesłanek łącznie.

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wykonuje usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy na rzecz podmiotów świadczących swoje usługi na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych, współwłaścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych na podstawie umów o zarządzanie i/lub administrowanie. Jak wskazał Wnioskodawca, zarządzający nie zawiera odrębnej umowy o świadczenie usług budowlanych, a świadczenie usługi następuje na podstawie umowy o zarządzenie i/lub administrowanie. Tym samym należy uznać, że kontrahent Wnioskodawcy (zarządzający) wykorzystuje te usługi do świadczenia usług niewymienionych w załączniku nr 14 do ustawy.

Zatem Wnioskodawca nie będzie występował w charakterze podwykonawcy, gdyż w opisanej sytuacji nie będzie on wykonywał przedmiotowych usług na rzecz głównego wykonawcy. Bowiem jak wynika z opisu sprawy usługobiorcy będący podmiotami świadczącymi swoje usługi na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych, współwłaścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych na podstawie umów o zarządzanie i/lub administrowanie nie będą nabywali ww. usług jako wykonawca główny (generalny), ani jako wykonawca ww. usług. Podmioty te świadczą usługi zarządzania i/lub administrowania na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych, zatem nie są podmiotami wykonującymi usługi budowlane i zlecającymi ich wykonanie podwykonawcom.

Wobec powyższego, w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania mechanizm odwróconego obciążenia, gdyż nie będą spełnione przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 17 ust. 1h ustawy. W konsekwencji usługi budowlane podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zatem nie znajdzie zastosowania art. 17 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym w przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Reasumując, Wnioskodawca świadcząc przedmiotowe usługi na rzecz usługobiorców będących podmiotami, którzy z kolei swoje usługi świadczą na rzecz właścicieli budynków mieszkalnych, współwłaścicieli budynków mieszkalnych oraz wspólnot mieszkaniowych na podstawie umów o zarządzaniu i/lub administrowanie nieruchomościami, nie będzie występował w charakterze podwykonawcy, bowiem nie będzie wykonywał tych usług na zlecenie głównego wykonawcy. Tym samym na Wnioskodawcy spoczywał będzie obowiązek rozliczenia podatku należnego od wynagrodzenia za świadczone usługi.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Należy podkreślić, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie zdarzenia przyszłego i jego uzupełnienia. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisanego zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.