Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4014.17.2017.1.LS
z 25 maja 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2017 r. (data wpływu 5 kwietnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prawomocnym wyrokiem Sądu z dnia 18 lutego 2009 r. Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny rozwiązał związek małżeński P. Ć. z I. D. Ć. zawarty 20 listopada 1983 roku w R.

Następnie postanowieniem z dnia 29 października 2012 I. Ch. i P. Ć. w ten sposób, że:

1. I. Ch. przyznał na własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 74 położonego w R.;
   
2. P. Ć. przyznał na własność nieruchomość gruntową składającą się z działki gruntu o numerze ewidencyjnym 60/2 o powierzchni 865 metrów kwadratowych wraz ze znajdującym się na tej działce domem mieszkalnym o powierzchni 110.88 metrów kwadratowych.
   
3. Zasądzić od P. Ć. na rzecz I. Ch. kwotę 113.000 (sto trzynaście tysięcy) złotych płatną w trzech ratach: pierwsza rata w wysokości 70.000 (siedemdziesiąt tysięcy) złotych płatna w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia, druga w kwocie 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia i ostatnia rata w wysokości 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych płatna w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.
   
   

W dniach: 20.12.2012 r., 20.05.2013 r. i 22.11.2013 r. P. Ć. dokonał orzeczonych w wyroku spłat na rzecz byłej żony w następujący sposób:

1. w dniu 20.12.2012 r. spłacił kwotę 70.000 (siedemdziesiąt tysięcy) złotych.
   
2. w dniu 20.05.2013 r. spłacił kwotę 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych.
   
3. w dniu 22.11.2013 r. spłacił kwotę 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych.
   
   

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy podział majątku wspólnego Wnioskodawcy i jego byłej żony polegający na zniesieniu współwłasności nieruchomości z jednoczesnym obowiązkiem spłaty na rzecz byłej żony Wnioskodawcy, będzie skutkował obciążeniem Wnioskodawcy podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tj. Dz. U. z 2016 r. poz. 223 ze zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
  
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
  
• umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
  
• umowy dożywocia,
  
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
  
• ustanowienie hipoteki,
  
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
  
• umowy depozytu nieprawidłowego,
  
• umowy spółki.
  
  

Z powyższego wynika, iż zamknięty katalog czynności podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych określony w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych w aktualnie obowiązującym brzmieniu nie przewiduje opodatkowania tym podatkiem podziału majątku wspólnego małżonków w wyniku rozwodu.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9 poz. 59 ze zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku odrębnego każdego z małżonków. Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólności o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności.

Zdaniem Wnioskodawcy podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Podział majątku wspólnego małżonków wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności unormowanego w Kodeksie cywilnym i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podział majątku dorobkowego byłych małżonków polegający na zniesieniu współwłasności nieruchomości z obowiązkiem spłaty nie został wymieniony w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych, zatem czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe podział majątku wspólnego pomiędzy Wnioskodawcą a jego byłą żoną przez zniesienie współwłasności nieruchomości wskazanych w wyroku podziałowym z obowiązkiem spłaty na jej rzecz w kwocie 113.000 złotych nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Swoje stanowisko Wnioskodawca opiera na orzeczeniach Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku (sygn. akt 910/14 i sygn. akt I SA/Gd 449/13), a także interpretacjach podatkowych wydanych w podobnym stanie faktycznym (por. interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 maja 2014 roku znak IPPB2/436-191/14-2/MZ, interpretacja podatkowa Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 15 października 2010 roku IBPBII/1/436-161/10/AŻ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 223, ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
   
2. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
   
3. (uchylona),
   
4. umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
   
5. umowy dożywocia,
   
6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
   
7. (uchylona),
   
8. ustanowienie hipoteki,
   
9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
   
10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    
11. umowy spółki.
    
    

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przepisy ustawy o:

1. umowie spółki i jej zmianie – stosuje się odpowiednio do aktów założycielskich spółek, statutów spółek i ich zmiany;
   
2. czynnościach cywilnoprawnych – stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3;
   
3. umowie o dziale spadku oraz umowie o zniesieniu współwłasności – stosuje się odpowiednio do:
   
   
   1. nabycia własności rzeczy wspólnej lub wspólnego prawa majątkowego albo ich części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność – w części spłat lub dopłat,
      
   2. odpłatnego wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.
   
   
   

Należy wskazać, że art. 1 ust. 1 i 2, określający zakres przedmiotowy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zawiera enumeratywny katalog czynności, których dokonanie powodować będzie powstanie obowiązku podatkowego. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeżeli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione. Jednakże należy zaznaczyć, że o zakwalifikowaniu danej umowy do umów podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje nazwa, ale treść umowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że prawomocnym wyrokiem Sądu z dnia 18 lutego 2009 r. Sąd Okręgowy I Wydział Cywilny rozwiązał związek małżeński P. Ć. z I. D. Ć. z domu Ch. zawarty 20 listopada 1983 roku w Radomiu. Następnie postanowieniem z dnia 29 października 2012 r. Sąd Rejonowy I Wydział Cywilny dokonał podziału majątku wspólnego I. Ch. i P. Ć. w ten sposób, że:

1. I. Ch. przyznał na własność spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 74,
   
2. P. Ć. przyznał na własność nieruchomość gruntową składającą się z działki gruntu o numerze ewidencyjnym 60/2 o powierzchni 865 metrów kwadratowych, wraz ze znajdującym się na tej działce domem mieszkalnym o powierzchni 110.88 metrów kwadratowych, dla której Sąd Rejonowy
   
3. Zasądzić od P. Ć. na rzecz I. Ch. kwotę 113.000 (sto trzynaście tysięcy) złotych płatną w trzech ratach: pierwsza rata w wysokości 70.000 (siedemdziesiąt tysięcy) złotych płatna w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia, druga w kwocie 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia i ostatnia rata w wysokości 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych płatna w terminie 12 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia. W dniach: 20.12.2012 r., 20.05.2013 r. i 22.11.2013 r. P. Ć. dokonał orzeczonych w wyroku spłat na rzecz byłej żony w następujący sposób w dniu 20.12.2012 r. spłacił kwotę 70.000 (siedemdziesiąt tysięcy) złotych. W dniu 20.05.2013 r. spłacił kwotę 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych. W dniu 22.11.2013 r. spłacił kwotę 21.500 (dwadzieścia jeden tysięcy pięćset) złotych.
   
   

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 2082, ze zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności.

Podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.), i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zaznaczyć jednakże należy, że podatkowi temu podlega – określone w Kodeksie cywilnym – zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat (lub dopłat).

Należy zatem zgodzić się z Wnioskodawcą, że nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych podział majątku, dokonany na podstawie wyroku sądu, Wnioskodawcy i jego byłej żony polegający na zniesieniu współwłasności nieruchomości z jednoczesnym obowiązkiem spłaty na rzecz byłej żony dokonany na skutek podziału majątku wspólnego po rozwodzie, które to rozliczenie dokonywane jest na skutek podziału majątku wspólnego i stanowi integralną część każdego rozstrzygnięcia dotyczącego podziału majątku po rozwodzie.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów administracyjnych – wskazać należy, iż orzeczenia te dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

W odniesieniu natomiast do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie będą wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.