Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB2-2.4011.42.2017.2.MZ
z 19 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 12 marca 2017 r. (data wpływu 14 marca 2017 r.), uzupełnionym 22 i 23 maja 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2017 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości skorzystania z odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej. Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z 9 maja 2017 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4011.42.2017.1.MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 22 maja 2017 r. (data wpływu opłaty) oraz 23 maja 2017 r. (data uzupełnienia pozostałych braków formalnych).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni wychowuje samotnie trójkę dzieci (w wieku 16, 9 i 3 lat), przy czym najmłodsze dziecko urodziło się z wrodzoną wadą obu dłoni. Jest już po trzech operacjach, w tym dwóch zagranicznych finansowanych ze środków zebranych przy pomocy ludzi dobrej woli.

Wnioskodawczyni rozwiodła się w listopadzie 2016 r. Rozwód ustalono bez orzekania o winie z prawem rodzicielskim przysługującym obydwojgu rodzicom. Dzieci zgodnie z wyrokiem sądu są pod opieką obydwojga rodziców z miejscem zamieszkania przy matce. Ojcu na mocy porozumienia mediacyjnego potwierdzonego przez sąd przysługują spotkania z dziećmi w weekendy co dwa tygodnie, naprzemiennie święta, 2 x 10 dni w wakacje oraz jeden tydzień ferii.

W 2016 r. stan faktyczny był nieco inny. Ojciec dzieci zajmował się nimi co dwa tygodnie w weekend, jeden tydzień ferii, w wakacje tylko dwa tygodnie. Z notatek Wnioskodawczyni wynika, że było to łącznie 80 dni, na które przypadło 54 dni weekendowe (27 weekendów x 2 dni), 7 dni w ferie, 14 dni w wakacje, 2 dni w święta oraz 3 dni w weekend majowy. 80 dni x 3,09 zł x 3 = 741,60 zł

Między byłymi małżonkami nie zostało zawarte porozumienie co do faktycznego stanu. Wnioskodawczyni, chcąc jak najszybciej zakończyć sprawę rozwodową oraz mieć możliwość powrotu do domu (przez rok mieszkała z dziećmi w wynajmowanym mieszkaniu), zgodziła się na relatywnie niskie alimenty: 2.500 zł na trójkę dzieci oraz spłatę 50.000 zł byłemu mężowi z jego majątku wniesionego jako dziedziczony.

Wnioskodawczyni wskazała również, że na dzień, w którym składała wniosek, w prasie pojawił się wyrok sądu w bardzo podobnej sprawie, gdzie sąd przyznał całość ulgi matce. Wnioskodawczyni znalazła również niedawno interpretację, gdzie ulga przyznana została rodzicom proporcjonalnie do spędzonego czasu, czyli 3,09 zł za jedno dziecko za jeden dzień.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy rozliczenie ulgi na dzieci w ramach PIT-37 powinno być po połowie, czy też w 100% dla matki, czy proporcjonalnie do spędzonego czasu?

Zdaniem Wnioskodawczyni, na dzień dzisiejszy a także na bazie logiki sposób proporcjonalny jest najbardziej sprawiedliwy. Rozliczenie ulgi powinno być rozliczone w sposób proporcjonalny do spędzonego czasu z dziećmi. Wnioskodawczyni zaznaczyła, że w PIT-37 rozliczyła całość ulgi bo taki był stan jej wiedzy na dzień składania zeznania. Jest gotowa na złożenie korekty zeznania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) – od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

1. wykonywał władzę rodzicielską,
2. pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3. sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
   
   

W myśl art. 27f ust. 2 ww. ustawy – odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

1. jednego małoletniego dziecka – kwota 92,67 zł, jeżeli dochody podatnika:
1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
   
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a);
2. dwojga małoletnich dzieci – kwota 92,67 zł na każde dziecko;
3. trojga i więcej małoletnich dzieci – kwota:
1. 92,67 zł odpowiednio na pierwsze i drugie dziecko,
   
2. 166,67 zł na trzecie dziecko,
   
3. 225 zł na czwarte i każde kolejne dziecko.

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka (art. 27f ust. 2b ustawy).

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 ustawy).

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej (art. 27f ust. 4 ustawy). Zgodnie z art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1. odpis aktu urodzenia dziecka,
2. zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3. odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4. zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
   
   

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Władza rodzicielska – zgodnie z art. 93 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 682) przysługuje obojgu rodzicom, a stosownie do art. 97 § 1 tejże ustawy jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującego na dziecko limitu. Kwotę tę rodzice mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych czy będących w separacji.

Podkreślenia przy tym wymaga, że separacja bądź rozwód rodziców nie są równoznaczne z utratą przez rodzica prawa do wykonywania władzy rodzicielskiej. Sąd rodzinny, ogłaszając separację bądź rozwiązując związek małżeński określa także prawa rodzicielskie. Jeżeli zatem nie pozbawia tego prawa jednego z rodziców, to uznaje, że rodzice są zdolni do porozumienia w sprawach dotyczących dziecka.

Jednakże warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia „wykonywanie władzy rodzicielskiej” z pojęciem „przysługiwanie władzy rodzicielskiej”.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że Wnioskodawczyni w listopadzie 2016 r. rozwiodła się i wychowuje troje dzieci w wieku 16, 9 i 3 lat. Rozwód zapadł bez orzekania o winie z prawem rodzicielskim przysługującym obydwojgu rodzicom. Dzieci zgodnie z wyrokiem Sądu są pod opieką obojga rodziców z miejscem zamieszkania przy matce. Ojcu na mocy porozumienia mediacyjnego potwierdzonego przez Sąd przysługują spotkania w weekendy co dwa tygodnie, naprzemiennie święta, 2 x 10 dni w wakacje oraz jeden tydzień ferii. W 2016 r. ojciec dzieci zajmował się nimi co dwa tygodnie w weekend, jeden tydzień ferii, w wakacje tylko dwa tygodnie. Między byłymi małżonkami nie zostało zawarte porozumienie co do podziału przysługującej im wspólnie kwoty odliczenia w ramach ulgi prorodzinnej.

W pierwszej kolejności – przystępując do oceny możliwości zastosowania ulgi prorodzinnej – wskazać należy, że wysokość odliczenia kwoty z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. W konsekwencji, jeżeli w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym, że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania „lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej”, tj. po wyrazach „kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych”, należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców – z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi – jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego pozwala stwierdzić, że w 2016 r. każdemu z rodziców przysługiwała władza rodzicielska oraz każdy z rodziców władzę tę wykonywał w różnym zakresie. Jak bowiem wynika z wniosku, prawo wykonywania władzy rodzicielskiej sąd powierzył zarówno Wnioskodawczyni, jak i ojcu dzieci. Ojciec dzieci pozostaje w stałym i regularnym kontakcie z dziećmi, dzieląc się z Wnioskodawczynią (byłą żoną) opieką nad dziećmi naprzemiennie. W przywołanym wyżej art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – zdanie drugie – ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców w większej proporcji (np. w zależności od czasu spędzonego z dziećmi), przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Wskazać przy tym należy, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2360/15 podkreślił, że „(…) wykonywanie władzy rodzicielskiej przez oboje rodziców, w sytuacji braku porozumienia między nimi odnośnie proporcji przysługującej kwoty do odliczenia, powoduje iż przysługującą im kwotę ulgi podatkowej należy rozdzielić między nich w częściach równych.”

Wobec przedstawionych uregulowań prawnych i zaistniałego stanu faktycznego, nawet w sytuacji, gdy w 2016 r. ojciec dzieci wykonywał władzę rodzicielską w mniejszym niż Wnioskodawczyni stopniu, Organ nie może zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawczyni, że rozliczenie ulgi powinno być rozliczone w sposób proporcjonalny do spędzonego czasu z dziećmi. Ze stanu faktycznego wynika bowiem, że Wnioskodawczyni i były mąż nie zawarli porozumienia w tej kwestii.

Dodatkowo – odnosząc się do proponowanego przez Wnioskodawczynię podziału ulgi proporcjonalnie do czasu spędzonego z dziećmi – należy wyjaśnić, że zasada, o której mowa w wymienionym powyżej art. 27f ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o prawie do doliczenia 1/30 kwoty miesięcznej ulgi za każdy dzień sprawowania pieczy na dzieckiem, ma zastosowanie tylko w sytuacji gdy dochodzi do zmiany sposobu sprawowania pieczy nad dzieckiem, a więc przypadku gdy dziecko spod opieki rodziców zostaje przekazane do rodziny zastępczej lub do opiekuna prawnego. Jeżeli przekazanie to następuje w trakcie miesiąca, każdemu z podatników opiekujących się dzieckiem przysługuje w tym miesiącu odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznej kwoty odliczenia za każdy dzień sprawowania nad nim pieczy. Oznacza to, że zarówno rodzice, jak i opiekun prawny albo osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej odliczyć może – za miesiąc, w którym opieka była sprawowana przez różne osoby – 3,09 zł za każdy dzień sprawowania nad dzieckiem pieczy. Powyższy przepis nie dotyczy zatem sposobu podziału kwoty ulgi między rodzicami.

Reasumując, jeżeli zostały spełnione wszystkie wyżej wymienione przesłanki dotyczące zastosowania ulgi na dzieci, to Wnioskodawczyni ma prawo do zastosowania ulgi w 50%. Z treści złożonego wniosku wynika bowiem, że brak jest zgodnego oświadczenia woli obojga rodziców co do podziału przysługującej im wspólnie kwoty odliczenia. W takiej sytuacji – zgodnie z postanowieniem art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – każdemu z rodziców ulga przysługuje w równych częściach, na dane dziecko. Należy więc uznać, że w tak przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawczyni przysługuje prawo do skorzystania z ulgi w 50%. Tym samym, wobec złożenia przez Wnioskodawczynię zeznania podatkowego PIT-37 za 2016 r. z odliczoną ulgą w wysokości 100%, Wnioskodawczyni jest zobowiązana do złożenia korekty tego zeznania, jeżeli ojciec dzieci również skorzystał z prawa do odliczenia ulgi.

W świetle powyższego wyjaśnienia nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że na dzień dzisiejszy a także na bazie logiki sposób proporcjonalny rozliczenia ulgi jest najbardziej sprawiedliwy. Zapis art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest bowiem jednoznaczny.

A zatem w przypadku:

• zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców – każdemu z rodziców przysługuje odliczenie kwoty ulgi w wysokości ustalonej przez oboje rodziców,
• braku zgodnych oświadczeń woli obojga rodziców – każdemu z rodziców przysługuje odliczenie w częściach równych, tj. w kwotach stanowiących ½ kwot określonych w art. 27f ust. 2 pkt 3 ustawy, na dane dziecko.
  
  

Stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do przywołanej przez Wnioskodawczynię interpretacji organu podatkowego należy stwierdzić, że interpretacja ta została wydana w indywidualnej sprawie i nie jest wiążąca dla Organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Do uzupełnienia wniosku Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do oceny (weryfikacji) dołączanych dokumentów; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.