2017.06.22 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-2.4012.45.2017.2.KT
z 22 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2017 r. (data wpływu 21 marca 2017 r.), uzupełnionym w dniu 16 czerwca 2017 r. (data wpływu 16 czerwca 2017 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 9 czerwca 2017 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia podatku z tytułu świadczonych usług z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 marca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczenia podatku z tytułu świadczonych usług z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia. Wniosek uzupełniony został pismem złożonym w dniu 16 czerwca 2017 r. (data wpływu 16 czerwca 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu nr 0114-KDIP1-2.4012.45.2017.1.KT z dnia 9 czerwca 2017 r. (skutecznie doręczone w dniu 12 czerwca 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest podmiotem gospodarczym świadczącym na rzecz innych podmiotów gospodarczych (dalej: Usługobiorcy) następujące usługi:

usługi wynajmu żurawi wieżowych wraz z obsługą, tj. z osobami pełniącymi funkcję operatorów żurawi (dalej: Usługi Wynajmu z Obsługą);
usługi wynajmu żurawi wieżowych bez obsługi (dalej: Usługi Wynajmu bez Obsługi);
usługi transportu żurawi wieżowych na plac budowy i z placu budowy (dalej: Usługi Transportu);
usługi montażu i demontażu żurawi wieżowych na placu budowy (dalej: Usługi Montażu i Demontażu).

Zarówno Usługi Wynajmu z Obsługą (wskazane w pkt a) jak i Usługi Wynajmu bez Obsługi (wskazane w pkt b) są świadczone zgodnie z poniższymi zasadami:

Wnioskodawca wynajmuje na rzecz Usługobiorców własne żurawie wieżowe lub pozyskane na podstawie umów najmu lub leasingu od podmiotu trzeciego. Co do zasady, w celu świadczenia Usług Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca nabywa od podmiotu trzeciego usługi udostępniania operatorów żurawi. Sporadycznie Wnioskodawca korzysta także z operatorów zatrudnionych bezpośrednio przez Wnioskodawcę. W przypadku Usług Wynajmu z Obsługą może się zdarzyć, iż Wnioskodawca nabędzie od jednego podmiotu zarówno usługi udostępniania operatorów żurawi, jak i usługi najmu lub leasingu żurawi. Co do zasady, Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą oraz Usługi Wynajmu bez Obsługi na podstawie umów najmu.

Co do zasady Wnioskodawca świadczy usługi na rzecz Usługobiorców jako podwykonawca w rozumieniu art. 647¹ i nast. Kodeksu cywilnego, tj. usługi te nie są świadczone na rzecz inwestora w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących umowy o roboty budowlane, ale na rzecz wykonawcy lub dalszego wykonawcy (podwykonawcy) w rozumieniu tych przepisów. Jednakże sporadycznie zdarzają się przypadki, w których odbiorcami ww. usług są inwestorzy. Także w przyszłości Wnioskodawca, co do zasady, zamierza świadczyć swoje usługi dla podmiotów innych niż inwestorzy, przy czym nie wyklucza także możliwości świadczenia usług na rzecz podmiotów będących ostatecznymi odbiorcami robót i obiektów budowlanych.

Umowy najmu nie określają dokładnego przeznaczenia żurawi wieżowych, a jedynie wskazują nazwę budowy. Żurawie wieżowe wynajmowane przez Wnioskodawcę służą do transportu pionowego na placu budowy, tj. do podnoszenia i przenoszenia obiektów na placu budowy, w szczególności materiałów budowlanych, narzędzi budowlanych, a także osób (personelu przebywającego na placu budowy) w odpowiednio zabezpieczonym koszu.

Usługi Transportu (wskazane wyżej w pkt c) świadczone na rzecz Usługobiorców nie są bezpośrednio wykonywane przez Wnioskodawcę, ale przez podmiot trzeci, od którego Wnioskodawca nabywa usługi wynajmu samochodów ciężarowych wraz z obsługą.

Usługi Montażu i Demontażu (wskazane wyżej w pkt d) wykonywane są przez Wnioskodawcę przy pomocy dźwigów samochodowych oraz ekip montażowych. Wnioskodawca nabywa usługi dźwigów samochodowych od podmiotów trzecich. Wnioskodawca korzysta z własnych ekip montażowych (tj. składających się z osób zatrudnionych bezpośrednio przez Wnioskodawcę na różnych podstawach prawnych) lub ekip montażowych zapewnionych przez podmioty trzecie.

Zakres poszczególnych usług wykonywanych na rzecz Usługobiorców regulują umowy zawierane przez Wnioskodawcę z Usługobiorcami, przy czym w zależności od otrzymanego zlecenia Wnioskodawca może świadczyć jedną bądź kilka usług spośród wymienionych wyżej w pkt a-d.

Co do zasady, Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są świadczone na rzecz podmiotów, na rzecz których Wnioskodawca wykonuje również Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi. W takim przypadku przedmiotem Usług Transportu oraz Usług Montażu i Demontażu jest transport lub montaż i demontaż żurawi wynajmowanych przez Wnioskodawcę w ramach Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi. Jednakże, Usługi Transportu lub Usługi Montażu i Demontażu mogą być świadczone niezależnie (tj. bez jednoczesnego wynajmowania żurawi). Dotychczas tego typu sytuacje miały miejsce w przypadku świadczenia usług montażowych za granicą. Niemniej, Spółka nie wyklucza świadczenia Usług Transportu i Usług Montażu i Demontażu na terytorium Polski także dla Usługobiorców nie zamawiających jednocześnie Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi.

Ponadto, zdarzają się sytuacje, w których Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą bądź Usługi Wynajmu bez Obsługi, nie wykonując jednocześnie w tym celu Usług Transportu ani Usług Montażu i Demontażu. Dotyczy to przypadków, w których Usługobiorca zapewnia sobie transport lub montaż i demontaż żurawi we własnym zakresie.

Możliwość wykonania jednej lub kilku spośród usług wymienionych w pkt a-d wynika ze zróżnicowania zapotrzebowania ze strony klientów. Jednocześnie każda spośród usług wymienionych w pkt a-d ma niezależny charakter w tym sensie, że zakres poszczególnych typów usług wymienionych w pkt a-d jest inny, do każdej spośród tych usług ma zastosowanie odrębna metoda kalkulacji wynagrodzenia, a zapewnienie ich prawidłowego i bezpiecznego wykonania wymaga posiadania odmiennego doświadczenia i wiedzy. Z tego powodu każdy typ usługi wymieniony wyżej w pkt a-d jest zawsze odrębnie negocjowany i odrębnie ustalana jest cena za ich wykonanie, także wtedy, gdy są one objęte jedną umową.

Usługobiorcami usług wymienionych wyżej w pkt a-d są podmioty gospodarcze - podatnicy, o których mowa w art. 15 Ustawy VAT, zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, co do zasady pełniący funkcje generalnych wykonawców usług budowlanych lub ich podwykonawców. W szczególności Usługobiorcami mogą być także inne podmioty świadczące usługi wynajmu żurawi (zarówno z obsługą lub bez). Zdarzają się jednak przypadki gdy Usługobiorcami są inwestorzy (ostateczni odbiorcy robót lub obiektów budowlanych).

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny i nie jest zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 Ustawy VAT.

Dla usług wymienionych wyżej w pkt a-d uzyskał opinię wydaną przez Urząd Statystyczny w Łodzi w dniu 28 lutego 2017 r., (dalej: Opinia), klasyfikującą poszczególne rodzaje usług zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. (Dz.U. Nr 207, poz. 1293 ze zm.; dalej: PKWiU 2008) oraz Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. (Dz.U. poz. 1676; dalej: PKWiU 2015). Zgodnie z Opinią:

wynajem żurawi wieżowych wraz z obsługą operatorską, bez względu na rodzaj wykonywanych prac - klasyfikowany jest w grupowaniu 43.99.90.0, zarówno wg PKWiU 2008 jak i wg PKWiU 2015 - Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych;
wynajem żurawi wieżowych bez obsługi operatorskiej - klasyfikowany jest w grupowaniu 77.32.10.0, zarówno wg PKWiU 2008 jak i wg PKWiU 2015 - Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych oraz inżynierii lądowej i wodnej, bez obsługi;
transport żurawi wieżowych na plac budowy i z placu budowy, wykonywany samochodami ciężarowymi - klasyfikowany jest w grupowaniu 49.41.19, zarówno wg PKWiU 2008 jak i wg PKWiU 2015 - Pozostały transport drogowy towarów;
montaż/demontaż żurawi wieżowych na placu budowy - klasyfikowany jest w grupowaniu 33.20.29.0, zarówno wg PKWiU 2008 jak i wg PKWiU 2015 - Usługi instalowania pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Ponadto, w uzupełnieniu do wniosku z dnia 16 czerwca 2017 r. Wnioskodawca przedstawił dodatkowe informacje w zakresie opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego. Odnosząc się do poszczególnych, wymienionych we wniosku usług, Wnioskodawca wyjaśnił:

Odnośnie pytania 1 (Usługi Wynajmu z Obsługą świadczone na rzecz podmiotów niebędących inwestorami w rozumieniu Kodeksu cywilnego):
1. W odniesieniu do Usług Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zgodny z uzyskaną przez niego opinią wydaną przez Urząd Statystyczny w Łodzi, tj. 43.99.90.0.
2. Wnioskodawca wynajmuje Usługobiorcy żuraw wieżowy wraz z operatorem na podstawie zawartej z Usługobiorcą umowy najmu. Usługa polega na udostępnieniu żurawia oraz zapewnieniu jego obsługi. Udostępnionym żurawiem wieżowym na czas trwania najmu dysponuje w pełni Usługobiorca wykonujący przy jego pomocy prace budowlane. Usługobiorcy powierza się również nadzór kierowniczy nad operatorem żurawia podczas jego pracy na budowie. W celu wyświadczenia Usługi Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca korzysta z usług udostępnienia pracowników od podmiotów trzecich.
3. Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz Usługobiorców, którymi w tym przypadku są podmioty gospodarcze będące wykonawcami prac budowlanych. Wykonawcy wykonują na rzecz inwestora prace polegające na wznoszeniu obiektów budowlanych. Jeżeli inwestor powierza wykonanie prac budowlanych jednemu wykonawcy, wówczas tak wyznaczony wykonawca pełni funkcję generalnego wykonawcy. Jako że w trakcie wznoszenia niektórych budynków/budowli istnieje zapotrzebowanie na użycie żurawia wieżowego służącego do transportu pionowego osób oraz innych obiektów na placu budowy (materiałów budowlanych, narzędzi, maszyn), Usługobiorcy zwracają się do Wnioskodawcy o odpłatne udostępnienie żurawia wraz z jego operatorem.
4. Usługi Wynajmu z Obsługą polegają na odpłatnym, czasowym udostępnieniu żurawia wieżowego w celu wykonania prac budowlanych na placu budowy oraz zapewnieniu wykwalifikowanego operatora posiadającego niezbędne uprawnienia i umiejętności do kierowania pracą takiego żurawia na terenie budowy. Zakres pracy żurawia oraz jego operatora na budowie definiuje osoba fizyczna wyznaczona przez wykonawcę, np. kierownik budowy (osoba ta nie jest wyznaczona przez Wnioskodawcę).
5. Jak zaznaczono w odpowiedzi na pytanie 1 pkt (c) Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz Usługobiorców, którymi są podmioty gospodarcze będące wykonawcami prac budowlanych. Usługobiorcy nabywają usługi Wnioskodawcy, nie na swoją rzecz, lecz na rzecz innych podmiotów, tj. inwestorów zlecających wykonawcom wznoszenie obiektów budowlanych.
6. Przedmiotem umowy z Usługobiorcą jest wynajem żurawia wraz z obsługą operatorską. Na tym polega realizacja świadczenia, którego dotyczy pytanie nr 1 Wnioskodawcy, czyli Usług Wynajmu z Obsługą. Ponadto umowa obejmuje świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (opisane we wniosku jako Usługi Transportu), a także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (opisane we wniosku jako Usługi Montażu i Demontażu).
  Usługi Wynajmu z Obsługą są realizowane na placu budowy w ten sposób, że Wnioskodawca zapewnia obsługę wykwalifikowanego operatora. Wnioskodawca nie zleca jednak operatorowi żadnych konkretnych zadań, np. nie ustala jakie elementy budowlane mają być i gdzie przetransportowane. Te konkretne zadania ustala i przekazuje operatorowi do wykonania Usługobiorca. O zakresie prac, do których jest używany żuraw, a co za tym idzie, o zakresie prac operatora decyduje Usługobiorca, wyznaczając do tego określoną osobę (np. kierownika budowy) oraz mając na uwadze określony w umowie limit czasu pracy żurawia. Istota Usługi Wynajmu z Obsługą polega zatem na udostępnieniu urządzenia wraz z jego obsługą w określonym czasie. Istota Usługi Wynajmu z Obsługą nie polega na przenoszeniu określonych elementów budowlanych bądź pracowników budowlanych z jednego miejsca na inne. Okres wynajmu żurawia rozpoczyna się po podpisaniu protokołu dokumentującego poprawne zmontowanie żurawia na placu budowy.
  Świadcząc Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz wykonawców usług budowlanych Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Sposób realizacji objętych umową Usług Transportu został opisany w odpowiedzi na pytanie 4 pkt (f), natomiast opis sposobu realizacji objętych umową Usług Montażu i Demontażu został opisany w odpowiedzi na pytanie 5 pkt (f).
  Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Wynajmu z Obsługą ustalane jest na podstawie stawki za godzinę pracy żurawia na placu budowy, naliczanej po podpisaniu protokołu potwierdzającego poprawne zamontowanie żurawia na budowie. Natomiast wynagrodzenie za pozostałe usługi objęte umową jest ustalane ryczałtowo.
  Dokumentując Usługę Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję: „Usługa budowlana - wynajem żurawia wieżowego z operatorem” lub „Wynajem żurawia wieżowego z operatorem”. Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są dokumentowane odrębnymi fakturami.
7. Usługobiorcy nabywający od Wnioskodawcy Usługi Wynajmu z Obsługą są podatnikami, o których mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
Odnośnie pytania 2 (Usługi Wynajmu z Obsługą świadczone na rzecz inwestorów w rozumieniu Kodeksu cywilnego):
1. W odniesieniu do Usług Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zgodny z uzyskaną przez niego opinią wydaną przez Urząd Statystyczny w Łodzi, tj. 43.99.90.0.
2. Wnioskodawca wynajmuje Usługobiorcy żuraw wieżowy wraz z operatorem na podstawie zawartej z Usługobiorcą umowy najmu. Usługa polega na udostępnieniu żurawia oraz zapewnieniu jego obsługi. Udostępnionym żurawiem wieżowym na czas trwania najmu dysponuje w pełni Usługobiorca wykonujący przy jego pomocy prace budowlane. Usługobiorcy powierza się również nadzór kierowniczy nad operatorem żurawia podczas jego pracy na budowie. W celu wyświadczenia Usługi Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca korzysta z usług udostępnienia pracowników od podmiotów trzecich.
3. Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz Usługobiorców, którymi w tym przypadku są podmioty gospodarcze będące inwestorami (zleceniodawcami/ ostatecznymi odbiorcami prac budowlanych). To właśnie inwestor zleca wykonawcom lub generalnemu wykonawcy prace polegające na wznoszeniu obiektów budowlanych. Jako że w trakcie wznoszenia niektórych budynków/budowli istnieje zapotrzebowanie na użycie żurawia wieżowego służącego do transportu pionowego osób oraz innych obiektów na placu budowy (materiałów budowlanych, narzędzi, maszyn), inwestor zwraca się bezpośrednio do Wnioskodawcy o odpłatne udostępnienie żurawia wraz z jego operatorem.
4. Usługi Wynajmu z Obsługą polegają na odpłatnym, czasowym udostępnieniu żurawia wieżowego w celu wykonania prac budowlanych na placu budowy oraz zapewnieniu wykwalifikowanego operatora posiadającego niezbędne uprawnienia i umiejętności do kierowania pracą takiego żurawia na terenie budowy. Zakres pracy żurawia oraz jego operatora na budowie definiuje osoba fizyczna wyznaczona przez inwestora lub wykonawcę wskazanego przez inwestora, np. kierownik budowy (osoba ta nie jest wyznaczona przez Wnioskodawcę).
5. Jak zaznaczono w odpowiedzi na pytanie 2 pkt (c) Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz Usługobiorców, którymi są inwestorzy (zleceniodawcy/ ostateczni odbiorcy prac budowlanych). Oznacza to, że w tym wypadku Usługobiorcy nabywają usługi Wnioskodawcy na swoją rzecz. Wnioskodawca nie ma dostępu do informacji dotyczących przyszłego sposobu korzystania z obiektu budowlanego przez inwestora.
6. Przedmiotem umowy z Usługobiorcą jest wynajem żurawia wraz z obsługą operatorską. Na tym polega realizacja świadczenia którego dotyczy pytanie nr 2 Wnioskodawcy, czyli Usług Wynajmu z Obsługą (różnica pomiędzy pytaniem nr 1 oraz pytaniem nr 2 dotyczy tylko statusu podmiotu zamawiającego usługę). Ponadto umowa obejmuje świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (opisane we wniosku jako Usługi Transportu), a także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (opisane we wniosku jako Usługi Montażu i Demontażu).
  Usługi Wynajmu z Obsługą są realizowane na placu budowy w ten sposób, że Wnioskodawca zapewnia obsługę wykwalifikowanego operatora. Wnioskodawca nie zleca jednak operatorowi żadnych konkretnych zadań, np. nie ustala jakie elementy budowlane mają być i gdzie przetransportowane. Te konkretne zadania ustala i przekazuje operatorowi do wykonania Usługobiorca. O zakresie prac, do których jest używany żuraw, a co za tym idzie o zakresie prac operatora decyduje Usługobiorca wyznaczając do tego określoną osobę (np. kierownika budowy) lub powierzając innemu wykonawcy wskazanie takiej osoby, jednocześnie mając na uwadze określony w umowie limit czasu pracy żurawia. Z tego powodu istota Usługi Wynajmu z Obsługą polega na udostępnieniu urządzenia wraz z jego obsługą w określonym czasie. Istota Usługi Wynajmu z Obsługą nie polega na przenoszeniu określonych elementów budowlanych bądź pracowników budowlanych z jednego miejsca na inne. Okres wynajmu żurawia rozpoczyna się po podpisaniu protokołu dokumentującego poprawne zmontowanie żurawia na placu budowy.
  Świadcząc Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz inwestorów Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Sposób realizacji objętych umową Usług Transportu został opisany w odpowiedzi na pytanie 4 pkt (f), natomiast opis sposobu realizacji objętych umową Usług Montażu i Demontażu został opisany w odpowiedzi na pytanie 5 pkt (f).
  Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Wynajmu z Obsługą ustalane jest na podstawie stawki za godzinę pracy żurawia na placu budowy, naliczanej po podpisaniu protokołu potwierdzającego poprawne zamontowanie żurawia na budowie. Natomiast wynagrodzenie za pozostałe usługi objęte umową jest ustalane ryczałtowo.
  Dokumentując Usługę Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję: „Usługa budowlana - wynajem żurawia wieżowego z operatorem” lub „Wynajem żurawia wieżowego z operatorem”. Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są dokumentowane odrębnymi fakturami.
7. Usługobiorcy nabywający od Wnioskodawcy Usługi Wynajmu z Obsługą są podatnikami, o których mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
Odnośnie pytania 3 (Usługi Wynajmu bez Obsługi):
1. W odniesieniu do Usług Wynajmu bez Obsługi Wnioskodawca stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zgodny z uzyskaną przez niego opinią wydaną przez Urząd Statystyczny w Łodzi, tj. 77.32.10.0.
2. Wnioskodawca wynajmuje Usługobiorcy żuraw wieżowy na podstawie zawartej z Usługobiorcą umowy najmu. W omawianym przypadku usługa polega wyłącznie na udostępnieniu żurawia (bez udostępnienia operatora). Udostępnionym żurawiem wieżowym na czas trwania najmu dysponuje w pełni Usługobiorca wykonujący przy jego pomocy prace budowlane. To również Usługobiorca jest odpowiedzialny za zapewnienie obsługi operatorskiej wynajętego żurawia wieżowego.
3. Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu bez Obsługi na rzecz podmiotów gospodarczych będących zarówno inwestorami (zleceniodawcami prac budowlanych), jak i wykonawcami robót budowlanych. Jako że w trakcie wznoszenia niektórych budynków/budowli istnieje zapotrzebowanie na użycie żurawia wieżowego służącego do transportu pionowego osób oraz innych obiektów na placu budowy (materiałów budowlanych, narzędzi, maszyn), Usługobiorcy zwracają się do Wnioskodawcy o odpłatne udostępnienie żurawia.
4. Usługi Wynajmu bez Obsługi polegają na odpłatnym, czasowym udostępnieniu żurawia wieżowego w celu wykonania prac budowlanych na placu budowy. Zakres pracy żurawia definiuje osoba fizyczna wyznaczona przez inwestora lub wykonawcę wskazanego przez inwestora, np. kierownik budowy (osoba ta nie jest wyznaczona przez Wnioskodawcę).
5. Jak zaznaczono w odpowiedzi na pytanie 3 pkt (c), Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu bez Obsługi na rzecz Usługobiorców, którymi są zarówno inwestorzy (zleceniodawcy/ ostateczni odbiorcy prac budowlanych), nabywający usługi Wnioskodawcy na swoją rzecz, jak i wykonawcy prac budowlanych, nabywający usługi Wnioskodawcy w celu wykonania prac budowlanych na rzecz inwestorów. W przypadku, gdy bezpośrednim odbiorcą usługi świadczonej przez Wnioskodawcę jest inwestor, Wnioskodawca nie ma dostępu do informacji dotyczących przyszłego sposobu korzystania z obiektu budowlanego przez inwestora.
6. Przedmiotem umowy z Usługobiorcą jest wynajem żurawia wieżowego bez obsługi operatora. Na tym polega realizacja świadczenia, którego dotyczy pytanie nr 3 Wnioskodawcy, czyli Usług Wynajmu bez Obsługi (różnica pomiędzy pytaniem nr 3 oraz pytaniami nr 1 i 2 polega na tym, iż w przypadku Usług Wynajmu bez Obsługi Wnioskodawca nie zapewnia Usługobiorcom operatora żurawia, lecz udostępnia im jedynie samo urządzenie budowlane - żuraw wieżowy). Ponadto umowa obejmuje świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (opisane we wniosku jako Usługi Transportu), a także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (opisane we wniosku jako Usługi Montażu i Demontażu).
  Usługi Wynajmu bez Obsługi są realizowane na placu budowy w ten sposób, że Wnioskodawca zapewnia wyłącznie urządzenie budowlane (żuraw), zaś obsługę operatorską żurawia zapewniają Usługobiorcy we własnym zakresie. O zakresie prac, do których jest używany żuraw decyduje Usługobiorca wyznaczając do tego określoną osobę (np. kierownika budowy) lub powierzając innemu wykonawcy wskazanie takiej osoby oraz mając na uwadze określony w umowie limit czasu pracy żurawia. Z tego powodu istota Usługi Wynajmu bez Obsługi polega wyłącznie na udostępnieniu urządzenia w określonym czasie. Istota Usługi Wynajmu bez Obsługi nie polega na przenoszeniu określonych elementów budowlanych bądź pracowników budowlanych z jednego miejsca na inne. Okres wynajmu żurawia rozpoczyna się po podpisaniu protokołu dokumentującego poprawne zmontowanie żurawia na placu budowy.
  Świadcząc Usługi Wynajmu bez Obsługi Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Sposób realizacji objętych umową Usług Transportu został opisany w odpowiedzi na pytanie 4 pkt (f), natomiast opis sposobu realizacji objętych umową Usług Montażu i Demontażu został opisany w odpowiedzi na pytanie 5 pkt (f).
  Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Wynajmu bez Obsługi ustalane jest na podstawie stawki za godzinę pracy żurawia na placu budowy, naliczanej po podpisaniu protokołu potwierdzającego poprawne zamontowanie żurawia na budowie. Natomiast wynagrodzenie za pozostałe usługi objęte umową jest ustalane ryczałtowo.
  Świadcząc Usługi Wynajmu bez Obsługi Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję: „Wynajem żurawia wieżowego”. Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są dokumentowane odrębnymi fakturami.
7. Usługobiorcy nabywający od Wnioskodawcy Usługi Wynajmu bez Obsługi są podatnikami, o których mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
Odnośnie pytania 4 (Usługi Transportu):
1. W odniesieniu do Usług Transportu Wnioskodawca stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zgodny z uzyskaną przez niego opinią wydaną przez Urząd Statystyczny w Łodzi, tj. 49.41.19.0.
2. Wnioskodawca świadczy usługi transportu żurawi wieżowych na plac budowy i z placu budowy na rzecz podmiotów, którym udostępnia żurawie wieżowe w ramach Usług Wynajmu z Obsługą bądź w ramach Usług Wynajmu bez Obsługi. Celem wykonania Usług Transportu, Wnioskodawca nabywa od podmiotów trzecich usługi wynajmu samochodów ciężarowych wraz z obsługą.
3. Wnioskodawca świadczy Usługi Transportu na rzecz podmiotów gospodarczych będących zarówno inwestorami (zleceniodawcami prac budowlanych), jak i wykonawcami robót budowlanych. Usługi Transportu żurawi są świadczone na rzecz Usługobiorców korzystających z Usług Wynajmu z Obsługą lub Wynajmu bez Obsługi, którzy nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie transportu udostępnionych żurawi.
4. Usługi Transportu żurawi polegają na przewozie elementów/części żurawi na plac budowy oraz z placu budowy przy użyciu samochodów ciężarowych wynajętych wraz z obsługą od podmiotów trzecich.
5. Wnioskodawca świadczy Usługi Transportu na rzecz Usługobiorców nabywających Usługi Wynajmu z Obsługą lub Wynajmu bez Obsługi. Nabycie Usług Transportu od Wnioskodawcy umożliwia Usługobiorcom skorzystanie z pracy żurawi wieżowych udostępnionych przez Wnioskodawcę. Usługobiorcy wykorzystują zatem nabytą Usługę Transportową do własnych potrzeb, przy czym w przypadku, gdy odbiorcą usługi jest wykonawca, z jej efektu korzysta także inwestor. Wnioskodawca nie ma dostępu do informacji dotyczących przyszłego sposobu korzystania z obiektu budowlanego przez inwestora.
6. Przedmiot umowy z Usługobiorcą obejmuje kilka różnych usług. Oprócz Usług Transportu, których dotyczy pytanie nr (4), umowa obejmuje wynajem żurawi wieżowych z obsługą operatorską bądź bez takiej obsługi (Usługi Wynajmu z Obsługą bądź Usługi Wynajmu bez Obsługi). Ponadto umowa obejmuje także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (opisane we wniosku jako Usługi Montażu i Demontażu).
  Z uwagi na to, iż żuraw w postaci gotowej do używania jest urządzeniem ponadgabarytowym, jego transport z placu budowy i na plac budowy, czyli Usługi Transportu opisane we wniosku, mają charakter usług specjalistycznych. Z tego powodu są zlecane przez Wnioskodawcę podmiotom trzecim mającym doświadczenie w transporcie dużych elementów urządzeń.
  Świadcząc Usługi Transportu Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową.
  Wynagrodzenie z tytułu świadczonych przez Wnioskodawcę Usług Transportu ustalone jest ryczałtowo w odniesieniu do transportu pojedynczego żurawia wieżowego na plac budowy przed jego zamontowaniem oraz w odniesieniu do transportu pojedynczego żurawia z placu budowy po jego demontażu. Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Transportu jest ustalane niezależnie od wynagrodzenia za Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi.
  W zależności od okoliczności danego przypadku Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję „transport żurawia na budowę” lub „montaż/demontaż żurawia wraz z transportem”. Usługi Wynajmu z Obsługą oraz Usługi Wynajmu bez Obsługi są dokumentowane odrębnymi fakturami.
7. Usługobiorcy nabywający od Wnioskodawcy Usługi Transportu są podatnikami, o których mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
Odnośnie pytania 5 (Usługi Montażu i Demontażu):
1. W odniesieniu do Usług Montażu i Demontażu Wnioskodawca stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zgodny z uzyskaną przez niego opinią wydaną przez Urząd Statystyczny w Łodzi, tj. 33.20.29.0.
2. Wnioskodawca świadczy usługi montażu i demontażu żurawi wieżowych na placu budowy na rzecz podmiotów, którym udostępnia żurawie wieżowe w ramach Usług Wynajmu z Obsługą bądź w ramach Usług Wynajmu bez Obsługi. Celem wykonania Usług Montażu i Demontażu, Wnioskodawca nabywa od podmiotów trzecich usługi wynajmu dźwigów samochodowych oraz usługi udostępnienia ekip montażowych.
3. Wnioskodawca świadczy Usługi Montażu i Demontażu na rzecz podmiotów gospodarczych będących zarówno inwestorami (zleceniodawcami prac budowlanych), jak i wykonawcami robót budowlanych. Usługi Montażu i Demontażu żurawi są wykonywane na rzecz Usługobiorców korzystających z Usług Wynajmu z Obsługą lub Wynajmu bez Obsługi, którzy nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie montażu i demontażu żurawi.
4. Usługi Montażu i Demontażu żurawi obejmują dwa rodzaje czynności. Pierwszym z nich jest montaż polegający na złożeniu żurawi wieżowych z poszczególnych elementów/ części składowych po ich przetransportowaniu na plac budowy. Zdatność zmontowanego żurawia do użytku jest potwierdzona protokołem odbioru przez usługobiorcę i dopiero od tego momentu żuraw może być oddany do używania (tj. w ramach Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi). Drugim rodzajem czynności jest demontaż, który następuje po okresie używania żurawia przez usługobiorcę (czyli po zakończeniu używania w ramach Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi). Demontaż jest wykonywany przy użyciu specjalistycznego sprzętu tj. dźwigów samochodowych oraz ekip montażowych wynajętych przez Wnioskodawcę od podmiotów trzecich.
5. Wnioskodawca świadczy Usługi Montażu i Demontażu na rzecz Usługobiorców nabywających Usługi Wynajmu z Obsługą lub Wynajmu bez Obsługi. Nabycie Usług Montażu i Demontażu od Wnioskodawcy umożliwia im korzystanie z żurawi wieżowych udostępnionych przez Wnioskodawcę. Usługobiorcy wykorzystują zatem nabytą Usługę Montażu i Demontażu do własnych potrzeb, czy czym w przypadku, gdy odbiorcą usługi jest wykonawca, z jej efektu korzysta także inwestor. Wnioskodawca nie ma dostępu do informacji dotyczących przyszłego sposobu korzystania z obiektu budowlanego przez inwestora.
6. Przedmiot umowy z Usługobiorcą obejmuje kilka różnych usług. Oprócz Usług Montażu i Demontażu, których dotyczy pytanie 5, umowa obejmuje najem żurawi wieżowych z obsługą operatorską lub bez takiej obsługi (Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi). Ponadto umowa obejmuje także świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (opisane we wniosku jako Usługi Transportu).
  
  Usługi Montażu i Demontażu mają charakter usług specjalistycznych wymagających specjalistycznej wiedzy oraz specjalnie przystosowanego do tych usług sprzętu. Z tego powodu Wnioskodawca korzysta z dźwigów samochodowych oraz ekip montażowych udostępnionych przez podmioty trzecie. Usługi Montażu i Demontażu muszą być wykonane nie tylko w sposób zapewniający poprawne funkcjonowanie żurawia, ale także bezpieczeństwo na budowie. Wnioskodawca bierze na siebie odpowiedzialność za poprawne zmontowanie i zdemontowanie żurawia. Z tego powodu ukończenie czynności montażowych jest dokumentowane protokołem odbioru żurawia. Dopiero z chwilą podpisania tego protokołu żuraw może być przedmiotem wynajmu (tj. Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi).
  
  Świadcząc Usługi Montażu i Demontażu Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową.
  Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Montażu i Demontażu ustalone jest ryczałtowo w odniesieniu do montażu pojedynczego żurawia wieżowego na placu budowy oraz w odniesieniu do demontażu pojedynczego żurawia. Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Montażu i Demontażu jest uzgadniane niezależnie od wynagrodzenia za Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi.
  W zależności od danego przypadku Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję „montaż żurawia”, „demontaż żurawia” lub „montaż/demontaż żurawia wraz z transportem”. Usługi Wynajmu z Obsługą oraz Usługi Wynajmu bez Obsługi są dokumentowane odrębnymi fakturami.
7. Usługobiorcy nabywający od Wnioskodawcy Usługi Montażu i Demontażu są podatnikami, o których mowa w art. 15 ustawy VAT, zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Wynajmu z Obsługą, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców nie będących inwestorami w rozumieniu Kodeksu cywilnego (w szczególności będących generalnymi wykonawcami lub podwykonawcami), podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT, co oznacza, że w takim przypadku podatek należny VAT rozlicza nabywca tych usług?
Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Wynajmu z Obsługą, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców będących inwestorami w rozumieniu Kodeksu cywilnego (tj. podmiotów będących ostatecznymi odbiorcami robót i obiektów budowlanych), podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, co oznacza, że w takim przypadku podatek należny VAT rozlicza Wnioskodawca?
Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Wynajmu bez Obsługi, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, co oznacza, że w takim przypadku podatek należny VAT rozlicza Wnioskodawca?
Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Transportu, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, co oznacza, że w takim przypadku podatek należny VAT rozlicza Wnioskodawca?
Czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym Usługi Montażu i Demontażu, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, co oznacza, że w takim przypadku podatek należny VAT rozlicza Wnioskodawca?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Wynajmu z Obsługą świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców niebędących inwestorami w rozumieniu kodeksu cywilnego (w szczególności będących generalnymi wykonawcami lub podwykonawcami), podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT, tj. podatnikiem jest ich nabywca.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do Ustawy VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Zgodnie z art. 5a Ustawy VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Załącznik nr 14 do Ustawy VAT określa usługi, poprzez wskazanie ich symbolu PKWiU oraz nazwy usług (grupy usług).

Obecnie obowiązuje PKWiU z 2015 roku, jednak na mocy par. 3 pkt 1 rozporządzenia wprowadzającego PKWiU 2015, na cele opodatkowania podatkiem VAT do dnia 31 grudnia 2017 r. stosuje się PKWiU z 2008 r.

Zgodnie z Opinią, Usługi Wynajmu z Obsługą, klasyfikowane są w grupowaniu 43.99.90.0 zarówno wg PKWiU 2008 jak i PKWiU 2015 - Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych - które to grupowanie zostało wymienione w pozycji 48 załącznika nr 14 do Ustawy VAT.

Zgodnie z art. 17 ust. 1h Ustawy VAT, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Sprzedaż dokonywana przez Wnioskodawcę nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 Ustawy VAT. Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz Usługobiorców będących podmiotami gospodarczymi - podatników, o których mowa w art. 15 Ustawy VAT, zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni.

Z uwagi na to, że co do zasady Wnioskodawca świadczy Usługi Wynajmu z Obsługą jako podwykonawca w rozumieniu art. 647¹ i nast. Kodeksu cywilnego, tj. usługi te nie są świadczone na rzecz inwestora w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących umowy o roboty budowlane, ale na rzecz wykonawcy (generalnego wykonawcy) lub dalszego wykonawcy (podwykonawcy) w rozumieniu tych przepisów, zdaniem Wnioskodawcy oznacza to, że w takiej sytuacji Usługi Wynajmu z Obsługą są opodatkowane podatkiem VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT, tj. podatnikiem jest ich nabywca. W takim przypadku Wnioskodawca jest bowiem podwykonawcą. Także w przyszłości wykonywanie usług na rzecz podmiotów, które nie są ostatecznymi odbiorcami robót i obiektów budowlanych, będzie powodować, iż Wnioskodawca będzie podwykonawcą w rozumieniu art. 17 ust. 1h Ustawy VAT. Zdaniem Wnioskodawcy, omawiana kwalifikacja ma zastosowanie zarówno do stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy zasady opodatkowania Usług Wynajmu z Obsługą na rzecz podmiotów innych niż ostateczni odbiorcy robót i obiektów budowlanych nie zmienią się po 1 stycznia 2018 r., kiedy to na cele opodatkowania podatkiem VAT zacznie się stosować PKWiU 2015, z uwagi na to, że Usługi Wynajmu z Obsługą są klasyfikowane do tego samego grupowania 43.99.90.0 także zgodnie z PKWiU 2015.

Ad. 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Wynajmu z Obsługą, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców będących inwestorami w rozumieniu Kodeksu cywilnego (tj. podmiotami zamawiającymi usługi budowlane na swoją rzecz), podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, co oznacza, że w takim przypadku podatek należny VAT rozlicza Wnioskodawca.

Co prawda, Usługi Wynajmu z Obsługą mieszczą się w pozycji 48 załącznika nr 14 do Ustawy VAT. Jednakże, w przypadku gdy Usługi Wynajmu z Obsługą są wykonywane na rzecz inwestorów w rozumieniu Kodeksu cywilnego (tj. podmiotów będących ostatecznymi odbiorcami robót i obiektów budowlanych), nie jest spełniony warunek określony w art. 17 ust. 1h Ustawy VAT, zgodnie z którym w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Inwestorzy są ostatecznymi odbiorcami robót lub obiektów budowlanych, a więc świadcząc Usługi Wynajmu z Obsługą na rzecz inwestorów, Wnioskodawca nie świadczy ich jako podwykonawca. W efekcie art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT nie ma w tym przypadku zastosowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, omawiana kwalifikacja ma zastosowanie zarówno do stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy zasady opodatkowania Usług Wynajmu z Obsługą na rzecz ostatecznych odbiorców robót i obiektów budowlanych nie zmienią się po 1 stycznia 2018 r. Chociaż Usługi Wynajmu z Obsługą są klasyfikowane do tego samego grupowania 43.99.90.0 zarówno zgodnie z PKWiU 2008, jak i PKWiU 2015, to nadal nie będzie spełniony warunek określony w art. 17 ust. 1h Ustawy VAT.

Ad. 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Wynajmu bez Obsługi, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców, podlegają w każdym przypadku opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, tj. podatek należny VAT rozlicza Wnioskodawca (bez względu na to czy Wnioskodawca występuje w roli wykonawcy czy podwykonawcy).

Zgodnie z Opinią, Usługi Wynajmu bez Obsługi klasyfikowane są w grupowaniu 77.32.10.0 PKWiU 2008 i PKWiU 2015 - Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych oraz inżynierii lądowej i wodnej, bez obsługi. To grupowanie PKWiU nie jest wymienione w załączniku nr 14 do Ustawy VAT, zatem nie ma w tym przypadku zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, omawiana kwalifikacja ma zastosowanie zarówno do stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy zasady opodatkowania Usług Wynajmu bez Obsługi nie zmienią się po 1 stycznia 2018 r., kiedy to na cele opodatkowania podatkiem VAT zacznie się stosować PKWiU 2015, z uwagi na to, że Usługi Wynajmu bez Obsługi są klasyfikowane do tego samego grupowania 77.32.10.0 także zgodnie z PKWiU 2015.

Ad. 4)

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Transportu, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, tj. podatek należny rozlicza Wnioskodawca.

Zgodnie z Opinią, Usługi Transportu klasyfikowane są w grupowaniu 49.41.19.0 PKWiU 2008 i PKWiU 2015 - Pozostały transport drogowy towarów. To grupowanie PKWiU nie jest wymienione w załączniku nr 14 do Ustawy VAT, zatem nie ma w tym przypadku zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT. Zdaniem Wnioskodawcy, omawiana kwalifikacja ma zastosowanie zarówno do stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy zasady opodatkowania Usług Transportu nie zmienią się po 1 stycznia 2018 r., kiedy to na cele opodatkowania podatkiem VAT zacznie się stosować PKWiU 2015, z uwagi na to, że Usługi Transportu są klasyfikowane do tego samego grupowania 49.41.19.0 także zgodnie z PKWiU 2015.

Ad. 5)

Zdaniem Wnioskodawcy, Usługi Montażu i Demontażu, świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Usługobiorców, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT według zasad ogólnych, tj. podatek należny rozlicza Wnioskodawca.

Zgodnie z Opinią, Usługi Montażu i Demontażu klasyfikowane są w grupowaniu 33.20.29.0 PKWiU 2008 i PKWiU 2015 - Usługi instalowania pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowane. To grupowanie PKWiU nie jest wymienione w załączniku nr 14 do Ustawy VAT, zatem nie ma w tym przypadku zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 Ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, omawiana kwalifikacja ma zastosowanie zarówno do stanu faktycznego, jak i zdarzenia przyszłego. W szczególności, zdaniem Wnioskodawcy Zasady opodatkowania Usług Montażu i Demontażu nie zmienią się po 1 stycznia 2018 r., kiedy to na cele opodatkowania podatkiem VAT zacznie się stosować PKWiU 2015, z uwagi na to, ze Usługi Montażu i Demontażu są klasyfikowane do tego samego grupowania 33.20.29.0 także zgodnie z PKWiU 2015.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami zaś są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Natomiast przez świadczenie usług - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Stosownie do art. 5a ustawy, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Jednocześnie, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wskazuje, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 ustawy).

Na podstawie art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Ww. załącznik nr 14 do ustawy, obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r., zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), podlegających mechanizmowi odwróconego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców. Wykaz ten obejmuje m.in. „Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych” sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 43.99.90.0 (poz. 48 załącznika).

Przy identyfikacji usług trzeba mieć na uwadze, że dla celów podatku VAT, do końca 2017 roku do identyfikacji usług należy posługiwać się PKWiU z 2008 r. oraz wytycznymi metodologicznymi do tej klasyfikacji.

Mechanizm odwróconego obciążenia zakłada, że zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego od dokonanej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT jest nabywca towarów lub usług. Mechanizm ten jest wyjątkiem od reguły ogólnej, zgodnie z którą rozliczenia podatku VAT dokonuje sprzedawca, który dostarcza towary lub świadczy usługę.

Przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy w poz. 2-48, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, zgodnie z art. 17 ust. 1h ustawy, mechanizm ten ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy ww. usługi jako podwykonawca. Oznacza to, że nabywca usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, świadczonych przez podwykonawcę, staje się odpowiedzialny za rozliczenie podatku VAT od tych usług.

Natomiast transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy usług, realizowane przez wykonawcę (generalnego wykonawcę) na rzecz inwestora (np. dewelopera budowlanego), podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych, tj. podatek VAT rozliczany jest przez wykonawcę (generalnego wykonawcę), natomiast inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane usługi zawierającą podatek VAT.

Należy zauważyć, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia „podwykonawcy”, zatem dla prawidłowego rozumienia tego terminu wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego - podwykonawca to „firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy”.

W przypadku wystąpienia dalszych „podzleceń” podwykonawca zlecający staje się głównym wykonawcą swojego zakresu prac w stosunku do swojego podwykonawcy i jest on wówczas zobowiązany do rozliczenia „podzleconych” usług budowlanych na zasadzie odwróconego obciążenia.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca - podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, który nie jest zwolniony z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy - świadczy na rzecz innych podmiotów (Usługobiorców) następujące usługi:

usługi wynajmu żurawi wieżowych wraz z obsługą, tj. z osobami pełniącymi funkcję operatorów żurawi (dalej: Usługi Wynajmu z Obsługą);
usługi wynajmu żurawi wieżowych bez obsługi (dalej: Usługi Wynajmu bez Obsługi);
usługi transportu żurawi wieżowych na plac budowy i z placu budowy (dalej: Usługi Transportu);
usługi montażu i demontażu żurawi wieżowych na placu budowy (dalej: Usługi Montażu i Demontażu).

Usługobiorcy usług wymienionych w pkt a-d są podatnikami, o których mowa w art. 15 Ustawy VAT, zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni. Zakres poszczególnych usług wykonywanych na rzecz Usługobiorców regulują umowy zawierane przez Wnioskodawcę z Usługobiorcami, przy czym w zależności od otrzymanego zlecenia Wnioskodawca może świadczyć jedną bądź kilka usług spośród wymienionych wyżej w pkt a-d. Jednocześnie każda spośród usług wymienionych w pkt a-d ma niezależny charakter w tym sensie, że zakres poszczególnych typów usług wymienionych w pkt a-d jest inny, do każdej spośród tych usług ma zastosowanie odrębna metoda kalkulacji wynagrodzenia, a zapewnienie ich prawidłowego i bezpiecznego wykonania wymaga posiadania odmiennego doświadczenia i wiedzy. Z tego powodu każdy typ usługi wymieniony wyżej w pkt a-d jest zawsze odrębnie negocjowany i odrębnie ustalana jest cena za ich wykonanie, także wtedy, gdy są one objęte jedną umową.

W odniesieniu do Usług Wynajmu z Obsługą wymienionych w pkt a) Wnioskodawca wskazał, że stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, zgodnie z uzyskaną opinią Urzędu Statystycznego, PKWiU 43.99.90.0 - Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych. Usługa polega na odpłatnym, czasowym udostępnieniu żurawia wieżowego w celu wykonania prac budowlanych na placu budowy oraz zapewnieniu wykwalifikowanego operatora posiadającego niezbędne uprawnienia i umiejętności do kierowania pracą takiego żurawia na terenie budowy. Istota Usługi Wynajmu z Obsługą polega zatem na udostępnieniu urządzenia wraz z jego obsługą w określonym czasie. Wnioskodawca wynajmuje Usługobiorcy żuraw wieżowy wraz z operatorem na podstawie zawartej z Usługobiorcą umowy najmu. Przedmiotem tej umowy jest wynajem żurawia wraz z obsługą operatorską. Udostępnionym żurawiem wieżowym na czas trwania najmu dysponuje w pełni Usługobiorca wykonujący przy jego pomocy prace budowlane.

Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Wynajmu z Obsługą ustalane jest na podstawie stawki za godzinę pracy żurawia na placu budowy. Dokumentując tę usługę Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję: „Usługa budowlana - wynajem żurawia wieżowego z operatorem” lub „Wynajem żurawia wieżowego z operatorem”.

Umowa obejmuje również świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (Usługi Transportu), a także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (Usługi Montażu i Demontażu). Jednakże świadcząc Usługi Wynajmu z Obsługą Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Ponadto Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są dokumentowane odrębnymi fakturami, a wynagrodzenie za te usługi ustalane jest ryczałtowo.

Powyższe usługi Wnioskodawca świadczy na rzecz dwóch kategorii Usługobiorców, tj.:

podmiotów gospodarczych będących wykonawcami prac budowlanych; w tym przypadku Usługobiorcy nabywają usługi Wnioskodawcy nie na swoją rzecz, lecz na rzecz innych podmiotów, tj. inwestorów zlecających wykonawcom prace polegające na wznoszenie obiektów budowlanych;
podmiotów gospodarczych będących inwestorami, tj. zleceniodawcami, ostatecznymi odbiorcami prac budowlanych; w tym przypadku Usługobiorcy nabywają usługi Wnioskodawcy na swoją rzecz; inwestor zwraca się bezpośrednio do Wnioskodawcy o odpłatne udostępnienie żurawia wieżowego wraz z jego operatorem w celu wykorzystania do transportu pionowego osób oraz innych obiektów (materiałów budowlanych, narzędzi, maszyn) na placu budowy.

Natomiast w odniesieniu do Usług Wynajmu bez Obsługi wymienionych w pkt b) Wnioskodawca wskazał, że stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, zgodnie z uzyskaną opinią Urzędu Statystycznego, PKWiU 77.32.10.0 - Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych oraz inżynierii lądowej i wodnej, bez obsługi. Usługa polega na odpłatnym, czasowym udostępnieniu żurawia wieżowego w celu wykonania prac budowlanych na placu budowy. Istotą Usługi Wynajmu bez Obsługi jest wyłącznie udostępnienie urządzenia w określonym czasie. Usługi są realizowane na placu budowy w ten sposób, że Wnioskodawca zapewnia wyłącznie urządzenie budowlane (żuraw), zaś obsługę operatorską żurawia zapewniają Usługobiorcy we własnym zakresie. Wnioskodawca wynajmuje Usługobiorcy żuraw wieżowy na podstawie zawartej z Usługobiorcą umowy najmu. Przedmiotem tej umowy jest wynajem żurawia wieżowego bez obsługi operatora. Udostępnionym żurawiem na czas trwania najmu dysponuje w pełni Usługobiorca wykonujący przy jego pomocy prace budowlane i to Usługobiorca jest odpowiedzialny za zapewnienie obsługi operatorskiej wynajętego żurawia.

Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Wynajmu bez Obsługi ustalane jest na podstawie stawki za godzinę pracy żurawia na placu budowy. Dokumentując te usługi Wnioskodawca wykazuje na fakturze pozycję: „Usługa budowlana - wynajem żurawia wieżowego z operatorem” lub „Wynajem żurawia wieżowego z operatorem”.

Umowa obejmuje również świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (Usługi Transportu), a także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (Usługi Montażu i Demontażu). Jednakże świadcząc Usługi Wynajmu bez Obsługi Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Ponadto Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są dokumentowane odrębnymi fakturami, a wynagrodzenie za te usługi ustalane jest ryczałtowo.

Usługi Wynajmu bez Obsługi Wnioskodawca świadczy zarówno na rzecz inwestorów (zleceniodawców, ostatecznych odbiorców prac budowlanych) nabywających usługi Wnioskodawcy na swoją rzecz, jak i na rzecz wykonawców robót budowlanych, którzy nabywają usługi Wnioskodawcy w celu wykonania prac budowlanych na rzecz inwestorów.

Opisując wymienione w pkt c) Usługi Transportu Wnioskodawca wskazał, że stosuje symbol Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, zgodnie z uzyskaną opinią Urzędu Statystycznego, PKWiU 49.41.19.0 - Pozostały transport drogowy towarów. Usługi Transportu żurawi wieżowych polegają na przewozie elementów/części żurawi na plac budowy oraz z placu budowy przy użyciu samochodów ciężarowych wynajętych w tym celu wraz z obsługą od podmiotów trzecich. Z uwagi na to, iż żuraw w postaci gotowej do używania jest urządzeniem ponadgabarytowym, jego transport z placu budowy i na plac budowy, czyli opisywane Usługi Transportu, mają charakter usług specjalistycznych.

Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Transportu ustalone jest ryczałtowo w odniesieniu do transportu pojedynczego żurawia wieżowego na plac budowy przed jego zamontowaniem oraz w odniesieniu do transportu pojedynczego żurawia z placu budowy po jego demontażu. Na fakturze Wnioskodawca wykazuje pozycję „transport żurawia na budowę” lub „montaż/demontaż żurawia wraz z transportem”.

Przedmiot umowy zawartej z Usługobiorcą obejmuje kilka różnych usług. Oprócz Usług Transportu, umowa obejmuje wynajem żurawi wieżowych z obsługą operatorską bądź bez takiej obsługi (Usługi Wynajmu z Obsługą i Usługi Wynajmu bez Obsługi). Ponadto umowa obejmuje usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (Usługi Montażu i Demontażu). Jednakże świadcząc Usługi Transportu Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Transportu jest ustalane niezależnie od wynagrodzenia za Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi, usługi te są również dokumentowane odrębnymi fakturami.

Wnioskodawca świadczy Usługi Transportu na rzecz podmiotów gospodarczych będących zarówno inwestorami (zleceniodawcami prac budowlanych), jak i wykonawcami robót budowlanych. Usługi świadczone są na rzecz Usługobiorców korzystających również z Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi, którzy nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie transportu udostępnionych żurawi. Usługobiorcy wykorzystują zatem nabytą Usługę Transportową do własnych potrzeb, przy czym w przypadku, gdy odbiorcą usługi jest wykonawca, z jej efektu korzysta także inwestor.

Z kolei Usługi Montażu i Demontażu, wymienione w pkt d), Wnioskodawca klasyfikuje pod symbolem Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, zgodnie z uzyskaną opinią Urzędu Statystycznego, PKWiU 33.20.29.0 - Usługi instalowania pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowane. Usługi te obejmują dwa rodzaje czynności, z których pierwszą jest montaż polegający na złożeniu żurawi wieżowych z poszczególnych elementów/ części składowych po ich przetransportowaniu na plac budowy. Zdatność zmontowanego żurawia do użytku jest potwierdzona protokołem odbioru przez usługobiorcę i dopiero od tego momentu żuraw może być oddany do używania (w ramach Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi). Drugim rodzajem czynności jest demontaż, który następuje po okresie używania żurawia przez usługobiorcę (czyli po zakończeniu używania w ramach Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi). Usługi Montażu i Demontażu mają charakter usług specjalistycznych wymagających specjalistycznej wiedzy oraz specjalnie przystosowanego do tych usług sprzętu, dlatego świadcząc je Wnioskodawca korzysta z dźwigów samochodowych oraz ekip montażowych udostępnionych przez podmioty trzecie. Wnioskodawca bierze na siebie odpowiedzialność za poprawne zmontowanie i zdemontowanie żurawia. Ukończenie czynności montażowych jest dokumentowane protokołem odbioru żurawia. Dopiero z chwilą podpisania tego protokołu żuraw może być przedmiotem wynajmu (tj. Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi).

Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Montażu i Demontażu ustalone jest ryczałtowo w odniesieniu do montażu pojedynczego żurawia wieżowego na placu budowy oraz w odniesieniu do demontażu pojedynczego żurawia. Na fakturze Wnioskodawca wykazuje pozycję „montaż żurawia”, „demontaż żurawia” lub „montaż/demontaż żurawia wraz z transportem”.

Przedmiot umowy zawartej z Usługobiorcą obejmuje kilka różnych usług. Oprócz Usług Montażu i Demontażu umowa obejmuje najem żurawi wieżowych z obsługą operatorską lub bez takiej obsługi (Usługi Wynajmu z Obsługą i Usługi Wynajmu bez Obsługi). Ponadto umowa obejmuje świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (Usługi Transportu). Jednakże świadcząc Usługi Montażu i Demontażu Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Wynagrodzenie z tytułu świadczonych Usług Montażu i Demontażu jest uzgadniane niezależnie od wynagrodzenia za Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi, usługi te są również dokumentowane odrębnymi fakturami.

Wnioskodawca świadczy Usługi Montażu i Demontażu na rzecz podmiotów gospodarczych będących zarówno inwestorami (zleceniodawcami prac budowlanych), jak i wykonawcami robót budowlanych. Usługi świadczone są na rzecz Usługobiorców korzystających również z Usług Wynajmu z Obsługą lub Usług Wynajmu bez Obsługi, którzy nie są w stanie samodzielnie zapewnić sobie montażu i demontażu żurawi. Usługobiorcy wykorzystują zatem nabytą Usługę Montażu i Demontażu do własnych potrzeb, przy czym w przypadku, gdy odbiorcą usługi jest wykonawca, z jej efektu korzysta także inwestor.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy w opisanym stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym wymienione w pkt a-d usługi, świadczone przez Spółkę na rzecz Usługobiorców nie będących inwestorami (w szczególności będących generalnymi wykonawcami lub podwykonawcami) oraz na rzecz Usługobiorców będących inwestorami (tj. podmiotów będących ostatecznymi odbiorcami robót i obiektów budowlanych), podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT.

Ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku, ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdym konkretnym przypadku należy zbadać, czy dane świadczenie jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy oraz czy usługa ta jest świadczona przez podwykonawcę. Dla zastosowania odwrotnego obciążenia konieczne jest spełnienie obu ww. przesłanek łącznie.

W przedstawionej sprawie wymienione w pkt a) Usługi Wynajmu z Obsługą, polegające na wynajmie żurawi wieżowych wraz z obsługą operatorską, Wnioskodawca zakwalifikował do usług mieszczących się w grupowaniu PKWiU 43.99.90.0 jako „Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych”. Usługi te ustawodawca wymienił pod poz. 48 załącznika nr 14 do ustawy jako podlegające mechanizmowi odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Natomiast pozostałe usługi będące przedmiotem zapytania, wymienione w pkt b – d wniosku, które Wnioskodawca klasyfikuje jako:

b) wynajem żurawi wieżowych bez obsługi operatorskiej (Usługi Wynajmu bez Obsługi) - PKWiU 77.32.10.0 „Wynajem i dzierżawa maszyn i urządzeń budowlanych oraz inżynierii lądowej i wodnej, bez obsługi”,
c) transport żurawi wieżowych na plac budowy i z placu budowy (Usługi Transportu) - PKWiU 49.41.19 „Pozostały transport drogowy towarów”,
d) montaż i demontaż żurawi wieżowych na placu budowy (Usługi Montażu i Demontażu) - PKWiU 33.20.29.0 „Usługi instalowania pozostałych maszyn ogólnego przeznaczenia, gdzie indziej niesklasyfikowane”

- nie zostały wymienione w załączniku nr 14 do ustawy VAT jako świadczenie objęte normą art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Jednocześnie z przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy wynika, że przedmiotem umów zawieranych przez Wnioskodawcę z Usługobiorcami jest świadczenie kilku różnych usług (tj. Usługi Wynajmu z Obsługą lub Usługi Wynajmu bez Obsługi, Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu), które, choć powiązane ze sobą, stanowią jednak świadczenia odrębne, wykonywane niezależnie od pozostałych usług. Wskazuje na to przyjęta przez Wnioskodawcę klasyfikacja usług oraz opisane powyżej warunki ich świadczenia, istota i zakres czynności wykonywanych w ramach poszczególnych świadczeń, przedmiot zawieranych z Usługobiorcami umów, zasady wynagradzania i fakturowania.

Jak wskazał Wnioskodawca, zakres poszczególnych usług regulują umowy zawierane z Usługobiorcami, przy czym Wnioskodawca może świadczyć jedną bądź kilka usług spośród wymienionych w pkt a-d. Jednocześnie każda spośród usług wymienionych w pkt a-d ma niezależny charakter w tym sensie, że zakres poszczególnych typów usług wymienionych w pkt a-d jest inny, do każdej spośród tych usług ma zastosowanie odrębna metoda kalkulacji wynagrodzenia, a zapewnienie ich prawidłowego i bezpiecznego wykonania wymaga posiadania odmiennego doświadczenia i wiedzy. Z tego powodu każdy z wymienionych rodzajów usług jest zawsze odrębnie negocjowany i odrębnie ustalana jest cena za ich wykonanie, także wtedy, gdy są one objęte jedną umową.

Umowa o świadczenie opisanych usług polegających na wynajmie żurawi wieżowych wraz z obsługą operatorską (Usług Wynajmu z Obsługą), a także umowa o wynajem żurawi wieżowych bez obsługi operatorskiej (Usługi Wynajmu bez Obsługi), obejmuje również świadczenie przez Wnioskodawcę usług transportu żurawia na budowę oraz transportu żurawia z budowy (Usługi Transportu), a także usługi montażu i demontażu żurawia na placu budowy (Usługi Montażu i Demontażu). Jednakże świadcząc usługi wynajmu żurawia Wnioskodawca angażuje inny zakres aktywów, ponosi inny zakres ryzyka oraz wykonuje inny zakres funkcji, niż w przypadku pozostałych usług objętych umową. Ponadto Usługi Transportu oraz Usługi Montażu i Demontażu są dokumentowane odrębnymi fakturami, a wynagrodzenie za te usługi ustalane jest również odrębnie, niezależnie od usług wynajmu żurawia.

Biorąc powyższe pod uwagę, w analizowanym przypadku sposób opodatkowania dla każdej z opisanych w stanie faktycznym oraz zdarzeniu przyszłym usług należy ustalić odrębnie, na zasadach przewidzianych dla poszczególnych świadczeń.

Odnosząc się do kwestii będącej przedmiotem zapytania, tj. rozliczenia świadczonych przez Wnioskodawce usług z zastosowaniem mechanizmu odwróconego obciążenia, należy ponownie wskazać, że usługi opisane we wniosku jako: wynajem żurawi wieżowych bez obsługi operatorskiej (Usługi Wynajmu bez Obsługi), transport żurawi wieżowych na plac budowy i z placu budowy (Usługi Transportu) oraz montaż i demontaż żurawi wieżowych na placu budowy (Usługi Montażu i Demontażu), zaklasyfikowane przez Wnioskodawcę odpowiednio do PKWiU: 77.32.10.0, 49.41.19 oraz 33.20.29.0 - nie zostały wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o podatku od towarów i usług jako świadczenia objęte normą art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Tym samym, mechanizm odwrotnego obciążenia, o którym mowa w tym przepisie, nie może mieć zastosowania do ww. usług (wymienionych w pkt b), c) i d) i objętych pytaniem nr 3, 4 i 5), co oznacza, że podlegają one rozliczeniu na zasadach ogólnych. Bez znaczenia w tej sytuacji pozostaje okoliczność, czy świadczenia te Spółka wykonuje na rzecz podatnika będącego inwestorem, wykonawcą (generalnym wykonawcą) czy też podwykonawcą w ramach danej inwestycji budowlanej.

Zatem jedynie w odniesieniu do Usług Wynajmu z Obsługą (wymienionych w pkt a) i objętych pytaniem nr 1 i 2), polegających na wynajmie żurawi wieżowych wraz z obsługą operatorską, sklasyfikowanych przez Wnioskodawcę pod symbolem PKWiU 43.99.90.0 i świadczonych odrębnie od pozostałych usług objętych daną umową, należy rozważyć, czy powinny być rozliczane na zasadzie odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy. Usługi te zostały bowiem wymienione pod poz. 48 załącznika nr 14 do ustawy, a tym samym został spełniony jeden z warunków dla zastosowania ww. mechanizmu.

Jak wskazał Wnioskodawca, usługobiorcą powyższego świadczenia (tj. Usług Wynajmu z Obsługą, o których mowa w pytaniu 1 i 2) może być inwestor (tj. ostateczny odbiorca robót budowlanych) lub inny podmiot niebędący inwestorem (w szczególności generalny wykonawca lub podwykonawca robót). Zatem zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do przedmiotowych usług uzależnione jest od tego, na czyją rzecz są świadczone (dla inwestora czy dla wykonawcy, tj. innej firmy niebędącej inwestorem).

Mechanizm odwrotnego obciążenia nie znajdzie zastosowania w sytuacji gdy Wnioskodawca wykonuje ww. usługi bezpośrednio na rzecz podatnika będącego inwestorem, tj. ostatecznym odbiorcą robót, ponieważ Wnioskodawca w ramach takiej transakcji nie jest podwykonawcą lecz wykonawcą (generalnym wykonawcą) usług. Nie jest więc spełniona przesłanka wynikająca z powołanego wyżej art. 17 ust. 1h ustawy.

Zatem, w przypadku gdy Wnioskodawca wykonuje usługi wynajmu żurawi wieżowych wraz z obsługą, sklasyfikowane według PKWiU 43.99.90.0 jako „Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej nie sklasyfikowanych”, bezpośrednio na rzecz inwestora (ostatecznego odbiorcę robót budowlanych), to pomimo że usługi te wymienione są w poz. 48 załącznika nr 14 do ustawy, nie podlegają opodatkowaniu na zasadzie odwrotnego obciążenia – przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 nie ma zastosowania.

Natomiast w sytuacji, gdy Wnioskodawca będący podatnikiem, który nie korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy, wykonuje usługi wskazane pod poz. 48 załącznika nr 14 do ustawy na rzecz usługobiorcy będącego zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, który nie występuje w tej transakcji jako inwestor, ale jako generalny wykonawca lub dalszy wykonawca przedmiotowych usług (nabywający te usługi nie na własne potrzeby, ale w celu wykonania usług na rzecz inwestora), wówczas Wnioskodawca działa w charakterze podwykonawcy, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy. Tym samym, spełnione są przesłanki wynikające z art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z art. 17 ust. 1h ustawy. W takim przypadku świadczone przez Spółkę usługi wynajmu żurawi wieżowych z obsługą, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 43.99.90.0, podlegają rozliczeniu przez nabywcę z zastosowaniem mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Jednocześnie trzeba zaznaczyć, że kwestii uznania danego podmiotu za inwestora, generalnego wykonawcę bądź podwykonawcę, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy, nie można wywodzić na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Jak wskazano w niniejszej interpretacji, dla prawidłowego rozumienia pojęcia „podwykonawca” wystarczające jest posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. O statusie inwestora, wykonawcy generalnego czy też podwykonawcy świadczą postanowienia umowy dotyczące zakresu usług, warunków ich świadczenia bądź okoliczności, jakie mają miejsce w danym przypadku i charakter wykonywanych usług.

W świetle powyższych ustaleń, stanowisko Wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Powyższe ma zastosowanie zarówno do stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę jak i do zdarzenia przyszłego. Należy przy tym podkreślić, że w przypadku zdarzenia przyszłego interpretacja indywidualna opiera się na stanie prawnym obowiązującym w dniu jej wydania. Oznacza to, że niniejsza interpretacja nie rozstrzyga, czy przedstawione w niej zasady opodatkowania świadczonych przez Spółkę usług będą aktualne również w stanie prawnym obowiązującym po dniu 1 stycznia 2018 r.

Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług - PKWiU 2015 została wprowadzona Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1676) do stosowania od dnia 1 stycznia 2016 r., w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. Przy czym, stosownie do § 3 pkt 1 ww. rozporządzenia, do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług do dnia 31 grudnia 2017 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług – PKWiU 2008 (Dz. U. Nr 207, poz. 1293, z późn. zm.). Zatem w przedstawionej sprawie – zarówno w odniesieniu do stanu faktycznego jak i zdarzenia przyszłego - zastosowania ma wyłącznie klasyfikacja PKWiU z 2008 r.

Ponadto, wydana interpretacja nie rozstrzyga kwestii poprawności zaklasyfikowania świadczeń Spółki opisanych we wniosku do odpowiednich grupowań PKWiU, ponieważ analiza prawidłowości dokonanej przez Wnioskodawcę klasyfikacji statystycznej nie mieści się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Organ podatkowy nie jest uprawniony do zajmowania stanowiska w zakresie przyporządkowania formalnego towarów i usług do właściwych grupowań klasyfikacyjnych. Zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje swoje towary i usługi według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów wspólnotowych. Zatem to podatnik jest zobowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem i zaklasyfikowaniem wykonywanych świadczeń. W związku z tym tut. Organ nie dokonywał klasyfikacji świadczeń będących przedmiotem zapytania i udzielił odpowiedzi wyłącznie w oparciu o grupowania PKWiU wskazane przez Wnioskodawcę.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz – w przypadku zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej, może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin