Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4515.459.2016.2.MD
z 13 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 28 października 2016 r. (data wpływu do Biura – 2 listopada 2016 r.), uzupełnionym 28 grudnia 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizn dla spółek osobowych, których Wnioskodawca będzie wspólnikiem – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 listopada 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizn dla spółek osobowych, których Wnioskodawca będzie wspólnikiem.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym w piśmie z 12 grudnia 2016 r. znak: 2461-IBPB-2-1.4515.459.2016.1.MD wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 28 grudnia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca posiada miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Polski i podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Wnioskodawca wraz z małżonką pozostaje w małżeńskiej wspólności majątkowej; nie zawierał majątkowych umów małżeńskich.

Wnioskodawca prowadzi indywidualną działalność gospodarczą. Jednocześnie Wnioskodawca wraz z małżonką prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej („Spółka cywilna”). Udziały Wnioskodawcy i małżonki w zysku Spółki Cywilnej są równe i wynoszą po 50%. Indywidualną działalność gospodarczą prowadzi również małżonka Wnioskodawcy.

Wnioskodawca oraz małżonka Wnioskodawcy w ramach prowadzonych indywidualnych działalności gospodarczych oraz Spółki Cywilnej wykorzystują środki trwałe i wartości niematerialne i prawne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych („Składniki Majątkowe”) objęte małżeńską wspólnością majątkową, stanowiące majątek odrębny każdego z małżonków, jak też objęte wspólnością majątkową wspólników Spółki cywilnej.

Obecnie Wnioskodawca wraz z małżonką planują działania pozwalające na zaplanowanie sukcesji, które polegać będą na wydzieleniu prowadzonej działalności w różnych obszarach do odrębnych podmiotów, które:

• będą mogły kontynuować działalność w wypadku śmierci spadkodawcy,
• będą niezależne, a tym samym ryzyka poszczególnych działalności nie będą się wzajemnie obciążać,
• będą mogły niezależnie od siebie zostać przekazane (jeszcze za życia lub na wypadek śmierci) następcom w całości lub odpowiednich częściach.
  
  

W związku z faktem, że przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy Kodeks spółek handlowych nie przewidują możliwości dokonania podziału indywidualnej działalności gospodarczej, rozważane są inne możliwości wydzielenia części działalności do innego podmiotu (spółki), np. darowizna.

Wnioskodawca rozważa wobec powyższego dokonanie darowizn części Składników Majątkowych na rzecz spółek osobowych niebędących podatnikami podatku dochodowego („Spółki”), w których Wnioskodawca będzie wspólnikiem posiadającym prawo do udziału w zysku ustalone w umowie danej Spółki. Udział Wnioskodawcy i małżonki w zysku tej Spółki, która otrzyma w wyniku darowizny Składniki Majątkowe objęte małżeńską wspólnością majątkową lub wspólnością majątkową wspólników Spółki cywilnej, będzie określony na jednakowym poziomie (np. po 49%).

Składniki Majątkowe będące przedmiotem darowizn do Spółek stanowić będą środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji. Składniki Majątkowe będące przedmiotem poszczególnych darowizn mogą także stanowić przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż powinny umożliwiać Spółkom, do których zostaną przeniesione, samodzielne funkcjonowanie na rynku jako niezależne podmioty. Wartość poszczególnych Składników Majątkowych będących przedmiotem darowizny (a w przypadku darowizn przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa wartość środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych wchodzących w ich skład) zostanie określona na poziomie rynkowym (np. na podstawie wyceny przeprowadzonej przez niezależnego rzeczoznawcę). Tym samym wartość przedmiotu darowizny zostanie określona w umowie darowizny w wysokości rynkowej.

W zamian za dokonanie darowizn ani Spółki, ani Wnioskodawca i jego małżonka oraz pozostali wspólnicy Spółek nie otrzymają od Spółek żadnego świadczenia wzajemnego. W szczególności nie otrzymają zapłaty za Składniki Majątkowe, jak też nie dojdzie do zwiększenia ich praw do udziału w zysku tych Spółek. Ponadto, w związku z otrzymaniem darowizn nie powstanie zobowiązanie do dokonania jakichkolwiek świadczeń przez Spółki na rzecz Wnioskodawcy, jego małżonki lub pozostałych wspólników Spółek teraz lub w przyszłości.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

• Obdarowanymi będą spółki komandytowe.
• Przedmiotem darowizn będzie wyłącznie majątek objęty wspólnością majątkową Wnioskodawcy i żony Wnioskodawcy oraz współwłasność wynikająca z istnienia spółki cywilnej.
• Darowizny będą skuteczne w świetle przepisów art. 863 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego oraz art. 34-37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i będą dokonane zgodnie z brzmieniem tych przepisów.
  
  

Przedmiotem darowizn będą zorganizowane części przedsiębiorstw i przedsiębiorstwa prowadzone przez Wnioskodawcę, małżonkę Wnioskodawcy w formie jednoosobowych działalności gospodarczych i przez spółkę cywilną.

W ocenie Wnioskodawcy, żaden z przytoczonych w punkcie 3 wezwania przepisów Kodeksu cywilnego i Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie zabrania darowania przez Wnioskodawcę, małżonkę Wnioskodawcy i spółkę cywilną zorganizowanych części przedsiębiorstw i przedsiębiorstw na rzecz spółek komandytowych.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że rozporządzenie składnikiem majątkowym wchodzącym w skład masy majątkowej spółki cywilnej jest dopuszczalne w świetle przepisów polskiego prawa i nie powoduje ustania stosunku obligacyjnego w postaci spółki cywilnej pomiędzy wspólnikami.

Stanowisko potwierdzające możliwość przeniesienia własności przedsiębiorstwa spółki cywilnej i wniesienia go aportem do spółki prawa handlowego potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28 lipca 2014 r. (sygn. I ACa 1274/03).

W wyniku planowanych działań Wnioskodawca i jego małżonka wspólnie przeniosą, w formie darowizny całość majątku spółki cywilnej (majątek ten będzie stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego) na spółkę komandytową i tym samym nie dokonają rozporządzenia udziałem w spółce cywilnej w rozumieniu art. 863 Kodeksu cywilnego.

Stanowisko Wnioskodawcy potwierdza m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 marca 2011 r. (sygn. III SA/Wa 1542/10), glosa do przytoczonego wyroku autorstwa R. Uliasza (LEX, el.) oraz komentarz do art. 863 Kodeksu cywilnego autorstwa A. Kidyby (LEX, et.).

Jedynie w przypadku gdy wspólnik jednoosobowo dokonywałby rozporządzenia określonym przedmiotem majątkowym wchodzącym w skład majątku wspólnego, działając przy tym wyłącznie w imieniu własnym, rozporządzenie takie byłoby niedopuszczalne i jako takie nieważne z uwagi na sprzeczność z art. 863 § 1 Kodeksu cywilnego, co nie ma miejsca na gruncie niniejszego stanu faktycznego.

Wobec powyższego należy uznać, że darowizny będą skuteczne i dokonane zgodnie z przepisem art. 863 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego.

W zakresie przepisów art. 34-37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Wnioskodawca wyjaśnia, że darowizny:

• nie będą stanowiły podziału majątku wspólnego podczas trwania wspólności ustawowej,
• nie będą stanowiły rozporządzenia ani zobowiązania do rozporządzenia udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie Wnioskodawcy lub małżonce wnioskodawcy w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku,
• Wnioskodawca i małżonka Wnioskodawcy wyrażą wszystkie wymagane prawem zgody na darowizny majątku przedsiębiorstw Wnioskodawcy, małżonki Wnioskodawcy i spółki cywilnej do spółek komandytowych i żadne z nich nie sprzeciwi się dokonaniu darowizn,
• wobec czego będą skuteczne i dokonane zgodnie z przepisami art. 34-37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. 
• Rozwiązanie spółki cywilnej nie nastąpi przed dokonaniem darowizn.
  
  

Umowa spółki cywilnej nie zostanie rozwiązana przez Wnioskodawcę i jego małżonkę przed dokonaniem darowizn na rzecz spółek komandytowych. Wnioskodawca również wyjaśnia, że istnienie spółki cywilnej jako stosunku obligacyjnego ma charakter samoistny i nie zależy od istnienia wspólnego majątku wspólników. W szczególności dopuszczalność istnienia spółki cywilnej, w której nie występuje majątek, co potwierdza komentarz do art. 863 Kodeksu cywilnego, T. II red. M. Gutowski, Legalis 2016.

Ponieważ przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo (w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego) spółki cywilnej, spółka cywilna będzie istniała dalej jako stosunek obligacyjny pomiędzy wspólnikami, z tym że bez substratu majątkowego tej spółki, tj. bez środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymanie przez Spółki opisanych w stanie faktycznym darowizn nie spowoduje u Wnioskodawcy jako wspólnika Spółek powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn?

Wnioskodawca stoi na stanowisku, zgodnie z którym otrzymanie przez Spółki opisanych w stanie faktycznym darowizn nie spowoduje u Wnioskodawcy jako wspólnika Spółek powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez Spółki opisanych w stanie faktycznym darowizn nie spowoduje u Wnioskodawcy jako wspólnika Spółek powstania obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi temu podlega m.in. nabycie przez osoby fizyczne w drodze darowizny własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie, zgodnie z art. 5 ww. ustawy, obowiązek podatkowy w takiej sytuacji ciąży na obdarowanym.

W przedstawionym opisie stanu przyszłego obdarowanym będzie nie osoba fizyczna, lecz spółka osobowa (Spółki) jako jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Tym samym, przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie znajdą w ogóle zastosowania. Bez znaczenia dla przedmiotowej sprawy pozostaje status darczyńcy (Wnioskodawcy i jego małżonki).

W konsekwencji, na gruncie podatku od spadków i darowizn dokonanie darowizny przez Wnioskodawcę i jego małżonkę, na rzecz Spółek, w których są wspólnikami, nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku podatkowego dla Wnioskodawcy.

Na potwierdzenie stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna” należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, określając przedmiot opodatkowania ustawodawca wprowadził tylko jedno ograniczenie co do zakresu podmiotowego ustawy, a mianowicie objął podatkiem tylko te przypadki, w których nabycie następuje przez osobę fizyczną. W konsekwencji, w przypadku nabycia tytułem darmym, opodatkowaniu podlegają wszystkie dopuszczalne w świetle prawa umowy darowizny, pod warunkiem, że obdarowanym będzie osoba fizyczna.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą oraz jest wspólnikiem w spółce cywilnej. Obecnie Wnioskodawca wraz z małżonką planują działania pozwalające na zaplanowanie sukcesji, które polegać będą na wydzieleniu prowadzonej działalności w różnych obszarach do odrębnych podmiotów. W związku z faktem, że przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustawy Kodeks spółek handlowych nie przewidują możliwości dokonania podziału indywidualnej działalności gospodarczej, rozważane są inne możliwości wydzielenia części działalności do innego podmiotu (spółki), np. darowizna. Wnioskodawca rozważa wobec powyższego dokonanie darowizn części składników majątkowych na rzecz spółek osobowych niebędących podatnikami podatku dochodowego – spółek komandytowych, w których Wnioskodawca będzie wspólnikiem posiadającym prawo do udziału w zysku ustalone w umowie danej Spółki.

W zamian za dokonanie darowizn ani Spółki, ani Wnioskodawca i jego małżonka oraz pozostali wspólnicy Spółek nie otrzymają od Spółek żadnego świadczenia wzajemnego.

Przedmiotem darowizn będzie wyłącznie majątek objęty wspólnością majątkową Wnioskodawcy i żony Wnioskodawcy oraz współwłasność wynikająca z istnienia spółki cywilnej.

Darowizny te będą skuteczne w świetle przepisów art. 863 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego oraz art. 34-37 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego i będą dokonane zgodnie z brzmieniem tych przepisów. Rozwiązanie spółki cywilnej nie nastąpi przed dokonaniem darowizn.

W wyniku analizy przywołanych przepisów oraz przedstawionego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że opisana darowizna na rzecz spółki osobowej nie podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, powyższy podatek obciąża jedynie darowizny dokonane na rzecz osób fizycznych. Przepisy powyższej ustawy nie przewidują opodatkowania innych podmiotów, w tym spółek osobowych. Żaden przepis wyżej wymienionej ustawy ani jakikolwiek inny przepis prawa nie przewidują również, aby w przypadku dokonania darowizny na rzecz spółki osobowej, której wspólnikami są osoby fizyczne, powstał obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn po stronie osób fizycznych będących wspólnikami spółki osobowej, która przyjęła darowiznę.

Rację ma więc Wnioskodawca, że dokonanie darowizny na rzecz Spółki, której Wnioskodawca będzie wspólnikiem nie będzie skutkowało powstaniem dla niego obowiązku podatkowego. Skoro bowiem to nie Wnioskodawca jest obdarowanym, to na gruncie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn nie powstaną dla niego skutki podatkowe.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy wskazać, że interpretacje te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Rozstrzygnięcia w nich zawarte co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. Marii Curie-Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.