Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063-ILPB1-2.4511.350.2016.2.DJ
z 21 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 listopada 2016 r. (data wpływu 29 listopada 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 grudnia 2016 r. (data wpływu 16 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych określonych w art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, w związku z powyższym pismem z dnia 5 grudnia 2016 r. nr 3063-ILPB1 -2.4511.350.2016.1.DJ, wezwano Wnioskodawczynię do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Jednocześnie poinformowano Wnioskodawczynię, że stosownie do postanowień art. 139 § 4 w zw. z art. 14d Ordynacji podatkowej, okresu oczekiwania między wezwaniem przez organ, a uzupełnieniem wniosku nie wlicza się do trzymiesięcznego terminu przewidzianego na wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Wezwanie wysłano w dniu 5 grudnia 2016 r., skutecznie doręczono w dniu 8 grudnia 2016 r., natomiast w dniu 16 grudnia 2016 r. (data nadania 15 grudnia 2016 r.), do tut. Organu wpłynęło pismo stanowiące odpowiedź na ww. wezwanie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie art. 155 § 1 w związku z art. 272 oraz art. 275 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa Naczelnik Urzędu Skarbowego dokonując czynności sprawdzających w zakresie rozliczenia PIT z roku 2013, w tym przychodu ze sprzedaży części nieruchomości, poprosił o udokumentowanie wydatkowania przychodu na cele określone w przepisie art. 21 ust. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Spośród wskazanych dokumentów, o jakie prosi Naczelnik Urzędu Skarbowego znajdują się m.in. dowody przelewów środków pieniężnych z tytułu sprzedaży części nieruchomości. Zainteresowana oświadcza, że nie posiada dowodów świadczących o przychodzie, ponieważ całą kwotę ze sprzedaży nieruchomości (42 400 zł) pobrała i zatrzymała siostra Wnioskodawczyni – współwłaścicielka przedmiotowej nieruchomości.

Siostra Zainteresowanej – A – nie rozliczyła się z Wnioskodawczynią, przywłaszczając całą kwotę, czego nie ukrywa (załącznik „Oświadczenie” A z dnia 5 marca 2016 r.). Siostra za pobraną kwotę dokonała remontu domu, co udokumentowała w ramach własnego rozliczenia podatkowego. Zainteresowana natomiast nie posiada faktur, świadczących o wydatkowaniu środków na remont domu odziedziczonego po rodzicach.

Obecnie, poprzez swojego przedstawiciela prowadzone są mediacje rodzinne w sprawie zwrotu pieniędzy albo przynajmniej uregulowania należnego podatku bądź też udokumentowania wydatków na remont domu (siostra próbowała udokumentować wydatki na remont z „części Wnioskodawczyni”, lecz przekazane faktury są w większości niekwalifikowalne). W ostateczności Zainteresowana będzie zmuszona do postępowania na gruncie prawa cywilnego.

Od czterdziestu lat Wnioskodawczyni mieszka w Y i nie bywa w nieruchomości, której część została sprzedana przez siostrę Zainteresowanej. Poprzez swoją łatwowierność, Zainteresowana uczyniła siostrę pełnomocnikiem w sprawach zarządzania majątkiem rodziców. Wnioskodawczyni jest emerytką, ze względu na cukrzycę praktycznie nie porusza się o własnych siłach. Było to także powodem podpisania wspomnianego pełnomocnictwa.

Cały majątek (dom wraz z działką) Wnioskodawczyni w testamencie przekazuje właśnie siostrze (załącznik – testament Wnioskodawczyni). Zatem Zainteresowana nie wzbogaciła się na sprzedanej części nieruchomości, a w ostatnim roku w ramach oświadczenia woli przepisała siostrze swoją część spadku po rodzicach.

W ramach informacji na temat zdarzeń przyszłych, Zainteresowana informuje, że chce złożyć korektę PIT za rok objęty kontrolą urzędu ze względu na stan faktyczny – brak przychodu.

W piśmie, stanowiącym uzupełnienie wniosku Zainteresowana wskazała, że datą nabycia części nieruchomości, będącej przedmiotem sprzedaży w 2013 roku jest 27 września 2010 roku. Wnioskodawczyni doprecyzowała, że do jej nabycia doszło w wyniku spadku po matce. Data śmierci matki: 12 stycznia 2010 roku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawczyni powinna płacić podatek od opisanej sprzedaży części nieruchomości, gdy nie otrzymała żadnych pieniędzy ze sprzedaży?

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie powinna płacić należnego podatku, ponieważ nie wzbogaciła się w wyniku transakcji, jakiej dokonała siostra Zainteresowanej.

Wnioskodawczyni nie otrzymała żadnych pieniędzy, a w testamencie pozbyła się praw do nieruchomości, będących spadkiem po rodzicach (dom – rudera, nadająca się do wyburzenia bądź wysokonakładowych inwestycji).

Podsumowując, w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a oraz w szczególności z art. 11 pkt 1 Wnioskodawczyni oświadcza, że w Jej indywidualnym przypadku nie można mówić o „uzyskanym przychodzie”. W przepisach regulujących te kwestie jasno ustawodawca określił, że: (…) przychodem są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze bądź wartości pieniężne (…).

Zainteresowana w uzupełnieniu wniosku, jeszcze raz podkreśla, że nie otrzymała żadnych pieniędzy ze sprzedaży (w związku z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a oraz w szczególności z art. 11 pkt 1 nie można mówić o „uzyskanym przychodzie”. Potwierdza to oświadczenie Jej siostry. Zainteresowana nie otrzymała pieniędzy, nie wzbogaciła się. Sformułowanie „uzyskany przychód” jest jednoznaczne i dotyczy stanu zaistniałego, co nie występuje w przypadku Wnioskodawczyni.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ww. ustawy, źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

– jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okres ten odnosi się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw określonych w tym przepisie przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw nastąpi po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym kwota uzyskana ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz ww. praw w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Interpretacja pojęcia „nabycie” została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm.) – nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie „nabycie” użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

W przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment jej nabycia.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt notarialny poświadczenia dziedziczenia potwierdza jedynie prawo spadkobierców do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z powyższego wynika, że w przypadku nabycia nieruchomości i praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w drodze spadku pięcioletni termin, o którym mowa w ww. przepisie winien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku czyli śmierć spadkodawcy.

Zatem w omawianej sprawie nabycie przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości w spadku po zmarłej matce nastąpiło w dniu śmierci matki, tj. 12 stycznia 2010 roku.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy, że skoro odpłatne zbycie części nieruchomości nastąpiło przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie – stanowi źródło przychodu, w rozumieniu powołanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym według zasad obowiązujących od 1 stycznia 2009 r.

W opisie stanu faktycznego Wnioskodawczyni wskazała, że całą kwotę ze sprzedaży nieruchomości pobrała i zatrzymała Jej siostra – współwłaścicielka przedmiotowej nieruchomości. Siostra Zainteresowanej, nie rozliczyła się z Wnioskodawczynią, przywłaszczając całą kwotę. W związku z powyższym – w opinii Wnioskodawczyni – nie powinna Ona płacić należnego podatku, ponieważ nie otrzymała żadnych pieniędzy.

Z takim stwierdzeniem tut. Organ nie może się zgodzić. W przedmiotowej sprawie dokonana w roku 2013 czynność prawna, polegająca na sprzedaży wywołała skutek w postaci odpłatnego zbycia przez Wnioskodawczynię części nieruchomości. Skutek podatkowy w postaci sprzedaży tej części nieruchomości powstał w momencie zawarcia umowy sprzedaży przenoszącej własność i nie zmienia tego fakt, że całą kwotę ze sprzedaży pobrała i zatrzymała siostra Wnioskodawczyni. Sam fakt zawarcia umowy sprzedaży pociągnął bowiem za sobą – w stosunku do Zainteresowanej – skutek w postaci zbycia nieruchomości. Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych decydujące znaczenia ma samo zawarcie umowy sprzedaży, co oznacza, że w roku 2013 Wnioskodawczyni dokonała sprzedaży swojej części nieruchomości. Nadmienić należy, że w przypadku, gdy sprzedawana nieruchomość należała do kilku współwłaścicieli (w niniejsze sprawie do dwóch: Zainteresowanej i Jej siostry), każdy z nich musi rozliczyć się odrębnie ze swojej części. Zatem, Wnioskodawczyni jako współwłaściciel nieruchomości powinna rozliczyć się z uzyskanej części przychodu ze sprzedaży przedmiotowej nieruchomości.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r. – od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ww. ustawy ).

Zgodnie z powyższym, przychodem z odpłatnego zbycia jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, o ile odpowiada wartości rynkowej, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny sprzedawanej nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Z kolei, zgodnie z art. 22 ust. 6d ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość tych nakładów, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Zgodnie z art. 30e ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.
   
   

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że skoro datą nabycia przez Wnioskodawczynię części nieruchomości jest data śmierci matki, tj. 12 stycznia 2010 r., to odpłatne zbycie udziału w tej nieruchomości w 2013 r., tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – będzie stanowiło dla Zainteresowanej źródło przychodu w rozumieniu cytowanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłaty 19% podatku, obliczonego według zasad określonych w art. 30e ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. Zatem stanowisko Zainteresowanej należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, wskazać należy, że dokumenty dołączone przez Zainteresowaną do wniosku nie podlegają analizie i weryfikacji w ramach postępowania o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Wyjaśnić bowiem należy, że specyfika postępowania interpretacyjnego polega na tym, że upoważniony do wydania interpretacji indywidualnej organ podatkowy orzeka tylko i wyłącznie w obrębie stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę. Co oznacza, że organ rozpatrujący konkretną sprawę nie ma możliwości modyfikowania (uzupełniania, odtwarzania) stanu faktycznego tej sprawy, nie prowadzi również postępowania dowodowego w trybie działu IV Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Administracji Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.