Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-219/14/TJ
z 5 grudnia 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 5 września 2014 r. (data wpływu 8 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania przekazania składnika majątku spółki jawnej do majątku prywatnego wspólników tej spółki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania przekazania składnika majątku spółki jawnej do majątku prywatnego wspólników tej spółki.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca utrzymuje się z wykonywanej wspólnie z bratem działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki jawnej, w której prawo do udziału w zyskach ma na poziomie 50%. Trwa to od 1991 r. Spółka zajmuje się przede wszystkim handlem paliwami. W 2008 r. Spółka nabyła od kilku współwłaścicieli grunt, bez podatku VAT. Jest to grunt rolno-budowlany, jednak w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego jest on oznaczony jako grunt pod zabudowę komercyjną. Wspólnicy Spółki (Wnioskodawca i Jego brat) chcą przekazać ten grunt z majątku Spółki do swojego majątku prywatnego – każdy otrzymałby po 50% własności tego gruntu. Uchwała wspólników w tym zakresie zostanie podjęta w formie aktu notarialnego. Z uwagi na przedmiot czynności i konieczność dokonania zmian wpisów w księdze wieczystej zostanie sporządzona umowa nieodpłatnego przekazania gruntu na cele własne wspólników Spółki. Podstawą przeniesienia własności części nieruchomości będzie jednomyślna uchwała wspólników o wycofaniu nieruchomości na potrzeby własne wspólników, a jedynie w jej wykonaniu zostanie sporządzona umowa nieodpłatnego przekazania.

Wobec powyższego opisu zadano następujące pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn:

Czy przekazanie nieruchomości z majątku Spółki do majątku prywatnego Wnioskodawcy (w 1/2) będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, wycofanie nieruchomości z majątku Spółki i przekazanie jej na potrzeby własne Wnioskodawcy i Jego brata na podstawie jednomyślnej uchwały oraz umowy nieodpłatnego przekazania, w efekcie czego stanie się On właścicielem 1/2 nieruchomości, nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn. Wnioskodawca wyjaśnia, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Według Wnioskodawcy przedstawiony powyżej katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn ma charakter zamknięty. Oznacza to, że opodatkowaniu ww. podatkiem podlega tylko i wyłącznie nabycie rzeczy lub praw majątkowych, które w sposób wyraźny zostało wskazane w art. 1 ustawy. Z przepisu tego wynika, że podatkowi od spadków i darowizn podlegać będzie m.in. dokonanie darowizny.

Przepisy powyższej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, w związku z tym należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 888 § 1 tej ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna ma na celu przysporzenie majątkowe bez ekwiwalentu (nieodpłatnie) i polega najczęściej na przesunięciu dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. W ocenie Wnioskodawcy podkreślić należy, że do zawarcia umowy darowizny konieczne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, z opisanego zdarzenia przyszłego nie wynika, by miała być zawarta umowa darowizny w rozumieniu Kodeksu cywilnego. Zgodnie natomiast z art. 353¹ Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć w sposób dobrowolny łączący je stosunek prawny, pod warunkiem jednak, by jego treść lub cel nie sprzeciwiały się m.in. ustawie czy też zasadom współżycia społecznego. Oznacza to, że w ramach swobody kształtowania stosunku zobowiązaniowego strony mogą zawrzeć umowę nienazwaną.

W niniejszej sprawie wolą wspólników Spółki, jako jedynych wspólników, a także osób prywatnych, nie jest zawarcie umowy darowizny. Planowane jest podjęcie uchwały i zawarcie umowy nieodpłatnego przekazania na potrzeby własne wspólników, przy zachowaniu proporcji w udziale nieruchomości odpowiednich do udziałów w zyskach i stratach w Spółce, co nie będzie wyczerpywało znamion umowy darowizny. Ponadto – w ocenie Wnioskodawcy – podkreślenia wymaga fakt, że ww. umowa zostanie zawarta i sporządzona w formie aktu notarialnego w następstwie uchwały o przekazaniu nieruchomości na potrzeby własne, zaś powyższe nie powoduje jej nieskuteczności wobec zasady swobody umów.

Z uwagi na powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, wskazana czynność nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, gdyż nie przyjmie ona formy żadnego z tytułów wskazanych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym nieodpłatne przekazanie przez Spółkę nieruchomości na cele osobiste Wnioskodawcy i drugiego wspólnika, w wyniku czego Wnioskodawca stanie się właścicielem 1/2 nieruchomości, nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku z tego tytułu. Wnioskodawca wskazuje również, że stanowisko takie zajął również Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 5 maja 2013 r., nr IPTPB2/436-37/13-4/KK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Z ust. 2 ww. przepisu wynika natomiast, że podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Wyliczenie zawarte w art. 1 przytoczonej ustawy ma charakter katalogu zamkniętego, tzn. opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie na podstawie czynności w nim wymienionych. Pamiętać przy tym należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę (dotyczy to przede wszystkim umowy darowizny) i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Jak wynika z zaprezentowanego opisu zdarzenia przyszłego Wnioskodawca jest wspólnikiem dwuosobowej spółki jawnej, w której posiada udział w zyskach na poziomie 50%. Wspólnicy Spółki chcą przekazać nabyty w 2008 r. grunt z majątku Spółki do majątku prywatnego wspólników, stosownie do wielkości posiadanych udziałów w Spółce. Uchwała wspólników w tym zakresie zostanie podjęta w formie aktu notarialnego. Z uwagi na przedmiot czynności i konieczność dokonania zmian wpisów w księdze wieczystej zostanie sporządzona umowa nieodpłatnego przekazania gruntu na cele własne wspólników Spółki. Podstawą przeniesienia własności części nieruchomości będzie jednomyślna uchwała wspólników o wycofaniu nieruchomości na potrzeby własne wspólników, a jedynie w jej wykonaniu zostanie sporządzona umowa nieodpłatnego przekazania.

W związku z tak przedstawionym opisem wyjaśnić należy, że stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Może ona polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów lub praw majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Przedmiotem darowizny mogą być różnego rodzaju przysporzenia, takie jak przeniesienie własności rzeczy, przeniesienie wierzytelności, rozumianej jako prawo podmiotowe, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi i służy zaspokojeniu jego interesów, przeniesienie innego prawa zbywalnego.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Z powyższego wynika więc, że nie każde nieodpłatne świadczenie na rzecz innej osoby traktowane być może jak darowizna – z wszelkimi wynikającymi z tego konsekwencjami. Za taką umowę nie można bowiem uznać czynności cywilnoprawnej, której skutkiem jest nieodpłatne świadczenie, ale podstawą jej dokonania są inne przepisy prawne, niż regulujące darowiznę. Takie czynności nie mogą być oceniane według zasad stanowiących ustawową istotę darowizny.

W świetle przedstawionych wyjaśnień stwierdzić więc należy, że skoro w niniejszej sprawie – jak wskazano w treści wniosku – podstawą przeniesienia własności nieruchomości z majątku Spółki do majątków osobistych jej wspólników – w tym Wnioskodawcy – stosownie do wielkości przysługujących im udziałów w Spółce, będzie uchwała wspólników o wyłączeniu nieruchomości z majątku Spółki oraz umowa nienazwana, zawarta w wykonaniu tej uchwały, to nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Do nabycia tego – chociaż nieodpłatnego – dojdzie bowiem na podstawie tytułu prawnego, który nie został wymieniony wprost w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.