Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/436-274/14/TJ
z 13 lutego 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 listopada 2014 r. (data wpływu 17 listopada 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 30 stycznia 2015 r. (data wpływu 3 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty kredytu.

We wniosku tym i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 12 sierpnia 2014 r. Wnioskodawca wraz z małżonką podpisał „Protokół dotyczący sprzedaży lokalu mieszkalnego z jednoczesnym zbyciem niewydzielonej części nieruchomości gruntowej od Gminy Miasta S.". Zgodnie z ww. protokołem cena sprzedaży lokalu z zastosowaniem 80% bonifikaty wynosiła 55 918 zł 80 gr przy płatności jednorazowej. Przy nabyciu lokalu w drodze jednorazowej zapłaty Gmina Miasto S. ustanowiła hipotekę na nieruchomości do kwoty 335 512 zł 80 gr. Wniesienie opłaty oraz podpisanie umowy notarialnej sprzedaży musiało nastąpić w terminie do 2 miesięcy od momentu podpisania protokołu. W związku z brakiem zdolności kredytowej (w małżeństwie Wnioskodawcy panuje wspólność majątkowa), Wnioskodawca wraz z żoną podjął starania o przyznanie kredytu hipotecznego w celu uzyskania środków na wykup lokalu od Gminy wraz z córką i zięciem, w małżeństwie których również panuje wspólność majątkowa.

W dniu 30 września 2014 r. doszło do podpisania umowy kredytu hipotecznego pomiędzy kredytobiorcami: Wnioskodawcą, Jego żoną, córką i zięciem a bankiem, na okres 20 lat. Jako zabezpieczenie kredytu została ustanowiona hipoteka na nieruchomości w kwocie 79 684 zł 29 gr. Zgodnie z Zarządzeniem Prezydenta Miasta S. Gmina ustępuje bankowi pierwszego miejsca w dziale IV księgi wieczystej, którą Sąd założy dla lokalu, w celu wpisania hipoteki bankowej, pod warunkiem, że wysokość kredytu nie przekracza ceny lokalu należnej Gminie. Kwota przyznanego kredytu wyniosła 53 122 zł 86 gr. Wniesiony został wkład własny w wysokości 2 795 zł 94 gr (środki pochodziły od córki Wnioskodawcy). Na wszystkich kredytobiorcach ciąży obowiązek spłaty rat od otrzymanego kredytu. Dodatkowo Wnioskodawca wskazuje, że do spłaty kredytu hipotecznego zaciągniętego na wykup nieruchomości od Gminy zobowiązani są wszyscy kredytobiorcy (Wnioskodawca, Jego małżonka, córka i zięć) solidarnie.

Wnioskodawca nadmienia również, że dodatkowym zabezpieczeniem kredytu jest weksel własny in blanco, cesja na rzecz banku z umowy ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń losowych. Wymogiem banku było również kryterium założenia rachunku bankowego w banku udzielającym kredytu oraz wpływ na ten rachunek wynagrodzenia. Rachunek został założony na małżonkę i córkę Wnioskodawcy, przy czym tylko wynagrodzenie córki wpływa na to konto i z tegoż wynagrodzenia ściągana jest comiesięczna rata kapitałowo-odsetkowa. W dniu 6 października 2014 r. Wnioskodawca wraz z małżonką podpisał „Umowę ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i sprzedaży oraz oświadczenia o ustanowieniu hipoteki”. W § 7 ww. umowy Wnioskodawca wraz z żoną oświadczył, że część ceny w kwocie 53 122 zł 86 gr pochodzi z udzielonego kredytu hipotecznego.

Ponadto Wnioskodawca wyjaśnia, że sprzedaż lokalu na rzecz najemców tj. Jego i żony nastąpiła na podstawie:

1. art. 34 i 35 ustawy o gospodarce nieruchomościami;
2. Uchwały Rady Miasta S. w sprawie przyznania najemcom komunalnych lokali mieszkalnych bonifikaty od ceny lokali oraz oprocentowania rat z tytułu nabycia lokalu lub gruntu;
3. Zarządzenia Prezydenta Miasta S. w sprawie ustalenia szczegółowego trybu sprzedaży komunalnych lokali mieszkalnych stanowiących zasób Gminy Miasta S. na rzecz najemców.

Wnioskodawca zaznacza przy tym, że warunki przyznawania bonifikaty określone w wymienionych aktach prawnych stosuje się ogólnie do wszystkich lokali komunalnych z zasobów Gminy Miasta.

Wobec powyższego opisu zadano następujące pytania:

1. Czy w zaistniałej sytuacji spłata rat kredytu przez córkę i zięcia (współkredytobiorców) wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn?
2. Czy od rat kredytu spłacanego przez córkę i zięcia powinno zostać złożone zgłoszenie SD-Z2 w urzędzie skarbowym?
3. Czy wykup mieszkania komunalnego za 20% wartości podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych lub/i podatkowi dochodowemu od osób fizycznych?

Przedmiot niniejszej interpretacji stanowi odpowiedź na zadane pytania w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wydane zostaną odrębne interpretacje indywidualne.

Zdaniem Wnioskodawcy – w zakresie podatku od spadków i darowizn – zgodnie z art. 366 Kodeksu cywilnego solidarna odpowiedzialność wobec banku polega na tym, że wierzyciel, czyli bank może żądać spełnienia całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela zwolni pozostałych. W myśl natomiast § 2 tego przepisu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela, wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. W tym przypadku każdy z czworga kredytobiorców odpowiada za całość długu, a nie tylko za część, jaką można by mu przypisać. Wobec czego spłata kredytu przez córkę i zięcia, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w postaci podatku od spadków i darowizn, więc nie mają w tym przypadku zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizna, a w szczególności: art. 1 ust. 1 pkt 2 oraz art. 6 ust. 1 pkt 4. Wnioskodawca zaznacza również, że gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego, nie może dojść do obdarowania któregokolwiek z innych kredytobiorców. Dłużnik solidarny spłaca bowiem dług własny, a nie cudzy. Spłata rat kredytu przez córkę i zięcia dokonana na rzecz banku nie stanowi darowizny na rzecz rodziców (Wnioskodawcy i Jego małżonki), w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Mając na uwadze powyższe Wnioskodawca uznaje, że nie powstał w opisanej sytuacji obowiązek złożenia zgłoszenia SD-Z2.

Na potwierdzenie prezentowanego stanowiska Wnioskodawca powołuje interpretację indywidualną z dnia 29 grudnia 2011 r. wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILBP2/436-204/11-2/MK oraz interpretację indywidualną z dnia 10 grudnia 2013 r. wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPB2/436-111/13-2/KK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wspólnie z żoną, córką i zięciem zaciągnął kredyt w banku z przeznaczeniem na nabycie lokalu mieszkalnego od Gminy. Jako strona umowy kredytu – kredytobiorca – wskazany jest Wnioskodawca oraz Jego żona, córka i zięć. Do spłaty tego kredytu zobowiązani są wszyscy kredytobiorcy solidarnie. Spłata kredytu odbywa się z rachunku bankowego, na które wpływa wynagrodzenie córki Wnioskodawcy i z którego to wynagrodzenia pokrywana jest comiesięczna rata kapitałowo-odsetkowa.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników.

Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że opisana we wniosku spłata rat kredytu z wynagrodzenia córki Wnioskodawcy – współkredytobiorcy, solidarnie zobowiązanego z tytułu umowy kredytowej do spłaty zadłużenia, nie spowoduje powstania wobec Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Czynność taka nie jest bowiem wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Z tego też względu zgodzić się należy z Wnioskodawcą, że w opisanej przez Niego sytuacji nie znajdą zastosowania przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w szczególności jej art. 1 – określający przedmiot opodatkowania – oraz art. 6 – określający moment powstania obowiązku podatkowego.

W rezultacie powyższego rozstrzygnięcia stwierdzić należy, że na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek złożenia zgłoszenia SD-Z2. Zgłoszenie to składane jest bowiem w przypadku nieodpłatnego nabycia na podstawie jednego z tytułów prawnych wskazanych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn od osób wymienionych w art. 4a ust. 1 tej ustawy, w celu skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania, a z taka sytuacją w omawianej sprawie nie mamy do czynienia.

Końcowo zaznaczyć należy, że niniejsza interpretacja, jakkolwiek odnosi się do stanu faktycznego, w którym uczestniczy więcej niż jedna osoba, dotyczy wyłącznie Wnioskodawcy, a więc tylko wobec Niego wywołuje skutki ochronne przewidziane przepisami prawa. Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Jak natomiast stanowi art. 14k § 1 ww. ustawy zastosowanie się do interpretacji indywidualnej przed jej zmianą lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy, jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej. Tak więc pozostali uczestnicy opisanego we wniosku stanu faktycznego, w tym żona Wnioskodawcy, chcąc uzyskać interpretację indywidualną oraz skorzystać z ochrony prawnej z niej wynikającej, powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej wydanie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.