Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-262/15/DSZ
z 18 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2015 r. (data wpływu 11 lutego 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 21 kwietnia 2015 r. (data wpływu 27 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania nawiązki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony w dniu 27 kwietnia 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania nawiązki.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wyrokiem w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej, na podstawie art. 46 § 2 Kodeksu karnego orzeczono wobec oskarżonego środek karny (nawiązkę) na rzecz Wnioskodawcy występującego w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy. Sprawa dotyczyła wypadku samochodowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy oskarżyciel posiłkowy (poszkodowany) musi odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych od środka karnego (nawiązki) otrzymanej od oskarżonego (osoby fizycznej)?

Zdaniem Wnioskodawcy, od środka karnego (nawiązki) nie należy odprowadzać podatku dochodowego od osób fizycznych z uwagi na treść przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

W treści art. 10 ust. 1 ww. ustawy zostały określone źródła przychodów, gdzie m.in. wymienione zostały inne źródła (pkt 9). Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Z treści przedstawionego w niniejszej sprawie stanu faktycznego wynika, że wyrokiem w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej, na podstawie art. 46 § 2 Kodeksu karnego orzeczono wobec oskarżonego środek karny (nawiązkę) na rzecz Wnioskodawcy występującego w sprawie jako oskarżyciel posiłkowy. Sprawa dotyczyła wypadku samochodowego.

Mając na uwadze przedstawiony w niniejszej sprawie opis stanu faktycznego wyjaśnić należy, że w myśl art. 46 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., Nr 88, poz. 553 z późn. zm.) Kodeks karny, w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. Zamiast obowiązku określonego w § 1 sąd może orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego (art. 46 § 2).

Nawiązkę, jak stanowi art. 47 ww. ustawy, orzeka się w wysokości do 100.000 złotych.

Z kolei w myśl art. 415 § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r., Nr 89, poz. 555 z późn zm.), jeżeli zasądzone odszkodowanie, obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo nawiązka orzeczona na rzecz pokrzywdzonego nie pokrywają całej szkody lub nie stanowią pełnego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, pokrzywdzony może dochodzić dodatkowych roszczeń w postępowaniu cywilnym.

Z treści zacytowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz kodeksu karnego wynika, że nawiązka orzeczona na podstawie art. 46 § 2 Kodeksu karnego co do zasady stanowi przychód z innych źródeł o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej zgodnie z art. 27 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie jednak z art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy skorzystają zatem odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej, do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu są to odszkodowania otrzymane za tzw. szkodę rzeczywistą. Ze zwolnienia nie skorzystają natomiast odszkodowania otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz za utracone korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Należy w tym miejscu podkreślić, że zwolnienie od podatku dochodowego od osób fizycznych odszkodowań i zadośćuczynień o których mowa w zacytowanym przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy związane jest przede wszystkim z faktem, że są one formą naprawienia zaistniałej szkody, a zatem nie stanowią realnego przysporzenia majątkowego. Mając powyższe na uwadze zauważyć należy, że przy orzekaniu nawiązki na podstawie przepisu art. 46 § 2 Kodeksu karnego należy kierować się zasadami prawa cywilnego dotyczącymi ustalenia wielkości szkody majątkowej lub doznanej krzywdy (szkoda niemajątkowa), biorąc także pod uwagę stopień przyczynienia się pokrzywdzonego do jej powstania. Z brzmienia zacytowanego przepisu art. 415 Kodeksu postępowania karnego wynika natomiast, że w takim zakresie, w jakim orzeczono nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego powstaje dla postępowania cywilnego powaga rzeczy zasądzonej. Orzeczenie nawiązki uniemożliwia bowiem dochodzenie roszczeń w postępowaniu cywilnym w zakresie, w jakim nawiązka pokrywa szkodę majątkową lub stanowi zadośćuczynienie za krzywdę. Z kolei nie jest możliwe orzeczenie nawiązki, jeżeli o naprawieniu szkody wynikającej z przestępstwa orzeczono w postępowaniu cywilnym lub też postępowanie takie jest w toku. Oznacza to, że niezależnie od realizowanych przez nawiązkę funkcji prawnokarnych, środek karny ten pełni również istotną funkcję restytucyjną, odszkodowawczą.

Mając na uwadze treść powyższych rozważań stwierdzić należy, że otrzymana przez Wnioskodawcę nawiązka orzeczona na podstawie art. 46 § 2 Kodeksu karnego korzysta ze zwolnienia z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w niniejszej sprawie należało ocenić jako prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.