Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP2/4512-587/15/AGW
z 9 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 1 czerwca 2015 r. (data wpływu 3 czerwca 2015 r.), uzupełnionym w dniach 3 i 8 września 2015 r. (daty wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• braku powstania obowiązku podatkowego w związku z umownym podziałem majątku wspólnego i przekazaniem żonie obiektu hotelowego - jest nieprawidłowe,
• braku powstania obowiązku podatkowego, przy uwzględnieniu art. 6 pkt 1 ustawy, przekazania żonie obiektu hotelowego jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniach 3 i 8 września 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego w związku z umownym podziałem majątku wspólnego i przekazaniem żonie obiektu hotelowego lub obiektu hotelowego jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych.

We wniosku oraz jego uzupełnieniach przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustrój wspólności majątkowej. Małżeństwo zostało zawarte w dniu 19 lipca 2002 r.

Wnioskodawca prowadzi od dnia 1 marca 1997 r. działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej. Jest ponadto zarejestrowany jako podatnik VAT czynny na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nr NIP (…). W ramach prowadzonej działalności gospodarczej wybudowany został obiekt hotelowy wraz z restauracją. Budowę prowadzono sukcesywnie od roku 2009 do 2014. W roku 2014 zakończono inwestycję, rozpoczęto użytkowanie obiektu oraz wprowadzono tworzące hotel środki trwałe do ewidencji środków trwałych w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. Następnie rozpoczęto amortyzację niniejszych środków trwałych. Wnioskodawca prowadzi podstawową działalność gospodarczą w zakresie wykonywania instalacji wodnokanalizacyjnych, cieplnych, gazowych, klimatyzacyjnych i podstawowe przedsiębiorstwo Wnioskodawcy zorganizowane jest dla świadczenia tych usług. Obiekt hotelowy wraz z restauracją stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, stanowiącą odrębny zespół składników niematerialnych i materialnych, wydzielony funkcjonalnie oraz przestrzennie od przedsiębiorstwa podstawowego.

Wnioskodawca prowadząc budowę obiektu hotelowego dokonywał zakupu materiałów oraz usług koniecznych do przeprowadzenia inwestycji. Podatek naliczony VAT od tych zakupów został odliczony przez Wnioskodawcę od podatku należnego zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług.

Obiekt hotelowy wchodzi w skład majątku wspólnego Wnioskodawcy oraz jego żony. Obecnie Wnioskodawca, wraz z żoną, zamierzają zawrzeć umowę rozdzielności majątkowej oraz dokonać podziału majątku wspólnego. Majątek wspólny podzielony będzie w równych częściach, w których wejdzie następnie do majątków osobistych małżonków. Obiekt hotelowy z restauracją wejdzie w skład majątku żony Wnioskodawcy.

Żona Wnioskodawcy w dniu dokonania umownego podziału majątku będzie prowadziła działalność gospodarczą, a obiekt hotelowy wykorzystywany będzie w związku z prowadzeniem tej działalności gospodarczej. W dniu nabycia wyłącznych praw do tego obiektu w wyniku podziału majątku wspólnego, żona Wnioskodawcy wprowadzi składniki tego obiektu do ewidencji środków trwałych związanej z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą.

Wnioskodawca bierze pod uwagę dwa sposoby dokonania podziału majątku wspólnego, rozważając który z nich w lepszym stopniu przyczyni się do osiągnięcia zamierzonych celów gospodarczych i życiowych.

Pierwsze rozwiązanie to podział majątku wspólnego, w wyniku którego do majątku osobistego żony Wnioskodawcy zostanie włączony obiekt hotelowy jako osobna nieruchomość.

W rozważanym przez Wnioskodawcę wariancie ustanowienia rozdzielności, podziału majątku i przekazaniu do majątku żony przedsiębiorstwa w zakres przekazywanych składników wejdzie sam budynek. Byłby to obiekt budowlany ze wszystkimi instalacjami: elektryczną, klimatyzacyjną, c.o., kanalizacją, itp. W skład tych instalacji wchodzą takie elementy, jak klimatyzatory, piec c.o., rozdzielnia elektryczna stanowiąca element służący bezpośrednio zasilaniu budynku w prąd, system technologii basenu, itp. Przekazaniu będzie podlegał zatem sam budynek, z elementami przynależnymi do niego, stanowiący łącznie funkcjonalną całość. Dodatkowo przekazaniu podlegała będzie wraz z budynkiem hotelowym działka gruntu, na której jest on posadowiony.

Przekazaniu w szczególności nie będzie podlegało wyposażenie budynku hotelowego, wyposażenie restauracji oraz inne składniki materialne wykorzystywane w działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług hotelowych oraz gastronomicznych. Przekazaniu nie będą podlegały też składniki niematerialne, takie jak w szczególności należności oraz zobowiązania dotyczące hotelu.

W tym wariancie przekazany żonie byłby jedynie stanowiący funkcjonalna całość budynek wraz z działką gruntu. Możliwość taka rozważana jest przez Wnioskodawcę w związku z planowaną koncepcją gospodarczą wydzielenia i przekazania żonie samego budynku hotelu i prowadzenia działalności hotelowej i gastronomicznej w tym obiekcie w ramach innego przedsiębiorstwa.

Wykorzystywanie obiektu hotelowego polegałoby w przyszłości rozliczeniu pomiędzy właścicielką obiektu – żoną Wnioskodawcy, a przedsiębiorstwem prowadzącym w nim działalność gospodarczą.

Sam budynek hotelowy w ramach podziału nie stanowiłby w chwili wyodrębnienia zbioru składników zdolnych do prowadzenia z ich użyciem działalności gospodarczej. Byłby tylko kompletnym budynkiem.

Druga analizowana możliwość to włączenie do majątku osobistego żony Wnioskodawcy części przedsiębiorstwa obejmującego obiekt hotelowy w postaci zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

W przedmiotowym wniosku o wydanie interpretacji podatkowej Wnioskodawca wskazał, że obiekt hotelowy wraz z restauracją stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, stanowiącą odrębny zespół składników niematerialnych i materialnych, wydzielony funkcjonalnie oraz przestrzennie od przedsiębiorstwa podstawowego. To wyodrębnienie funkcjonalne i przestrzenne sprowadza się do tego, że działalność hotelowa prowadzona jest przez Wnioskodawcę w innej miejscowości niż znajduje się podstawowe przedsiębiorstwo firmy. Działalność obiektu hotelowego różni się całkowicie co do charakteru od usług świadczonych w ramach działalności przedsiębiorstwa podstawowego. Podstawowe przedsiębiorstwo świadczy usługi w zakresie wykonywania instalacji wodnokanalizacyjnych oraz pochodne usługi instalacyjne i sprzętowe. Dla tej podstawowej działalności wykorzystywane są inne składniki majątkowe niż te, które wchodzą w skład obiektu hotelowego. Inna jest struktura organizacyjna oraz procedury w zakresie zarządzania.

Hotel jest również oddzielony finansowo od głównego przedsiębiorstwa Wnioskodawcy. Posiada on własne przychody, obroty gotówkowe, odrębny rachunek bankowy. W ramach tego własnego rachunku finansowego zaciąga zobowiązania i je reguluje. Osobnej analizie podlega też wynik finansowy hotelu w ramach oddzielnie prowadzonego rachunku ekonomicznego. Obydwa przedsiębiorstwa Wnioskodawcy: świadczące usługi instalacyjne oraz hotel połączone są jedynie formalnie poprzez formę prowadzenia działalności na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej.

Obiekt hotelowy posiada własne zobowiązania oraz należności, które w rozważanym przez Wnioskodawcę wariancie ustanowienia rozdzielności, podziału majątku i przekazaniu do majątku żony przedsiębiorstwa wejdą w skład tego przekazywanego przedsiębiorstwa.

W skład majątku żony w wyniku podziału wejdą poza zobowiązaniami i należnościami również wszystkie inne składniki aktywów i pasywów bilansu Wnioskodawcy dotyczące hotelu, w tym w szczególności materiały i towary znajdujące się w magazynie hotelowej restauracji, środki pieniężne, środki trwałe wchodzące w skład obiektu hotelowego, itp. Przekazane składniki majątkowe obejmujące przedsiębiorstwo hotelowe stworzą na dzień wyłączenia z działalności Wnioskodawcy w ujęciu księgowym odrębny układ aktywów i pasywów stanowiący kompletny bilans.

Przekazane w wyniku opisywanego podziału składniki majątkowe będą cechowały się w chwili przekazania samodzielnością finansową. Przedsiębiorstwo, które będą tworzyły te składniki będzie już w dniu wyłączenia z działalności Wnioskodawcy zdolne do prowadzenia samodzielnej działalności. Działalność ta polegała będzie na świadczeniu usług hotelowych oraz gastronomicznych. Działalność będzie prowadzona w sposób identyczny jak przed dokonaniem przekazania. Jedyna różnica polegała będzie na prawnym wyodrębnieniu przedsiębiorstwa i wprowadzeniu składników do odrębnego systemu finansowo-księgowego. Przedsiębiorstwo będzie zdolne do bieżącego regulowania swoich zobowiązań od dnia wyłączenia.

Wyodrębnione składniki majątkowe składające się funkcjonalnie na hotel w dniu wyłączenia z majątku Wnioskodawcy będą tworzyły faktyczne przedsiębiorstwo zdolne wypełniać wszystkie swoje funkcje gospodarcze. Hotel w omawianym kształcie zbioru składników majątkowych i finansowych objętych rozważanym wyłączeniem już obecnie spełnia definicję odrębnego przedsiębiorstwa w ramach prowadzonej działalności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy dokonane w ramach podziału majątku wspólnego włączenie nieruchomości w postaci obiektu hotelowego w skład majątku osobistego żony powoduje powstanie u Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w zakresie podatku VAT?
2. Czy dokonane w ramach podziału majątku wspólnego włączenie w skład majątku osobistego żony części przedsiębiorstwa Wnioskodawcy obejmującego obiekt hotelowy, jako zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, powoduje u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współwłasności w wyniku umownego podziału majątku wspólnego małżonków dokonane w sposób opisany w pytaniu nr 1 nie powoduje powstania u niego obowiązku podatkowego z tytułu podatku VAT.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności opisane w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczeni usług na terytorium kraju;
• eksport towarów;
• import towarów na terytorium kraju;
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług rozszerzono definicję dostawy jako podstawy opodatkowania podatkiem VAT na czynności polegające na nieodpłatnym przekazaniu towarów należących do przedsiębiorstwa podatnika na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni, i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia. Katalog czynności opisanych w tym punkcie ustawy jest zamknięty i czynność włączenia nieruchomości hotelowej do majątku żony Wnioskodawcy opisana w pytaniu nr 1 w zakresie tych czynności się nie mieści.

W punkcie 2 tego samego ustępu dodatkowo wskazano wszelkie inne darowizny jako zdarzenia powodujące powstanie u podatnika ich dokonującego obowiązek w zakresie podatku VAT – jeżeli tylko podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Przy czym definicja towaru używana w ustawie jest szeroka i obejmuje wszelkie rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii ( art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług), a zatem również nieruchomości.

Katalog czynności nieodpłatnego przekazania towarów opisany w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług pozostaje otwarty. Ich cechą wspólną jest jednak dokonanie nieodpłatnego świadczenia polegającego na przeniesieniu nieodpłatnie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel kosztem majątku podatnika.

Do majątku objętego wspólnością majątkową małżonków odnoszą się przepisy o współwłasności łącznej.

Każdy z małżonków uprawniony jest do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego oraz do korzystania z nich jak właściciel wspólnie ze współmałżonkiem.

Żaden z małżonków nie może jedynie samodzielnie rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania swoim udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku (art. 34¹ oraz 35 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy).

Zniesienie współwłasności nieruchomości nie może być utożsamiane zatem z dokonaniem dostawy w myśl ustawy o podatku od towarów i usług, albowiem zgodnie z przywołanym wyżej art. 35 i 34¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego już przed zawarciem umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową i przed dokonaniem podziału majątku wspólnego oboje z małżonków łącznie nabyli prawo do tego składnika majątkowego, a rozdzielność majątkowa i podział majątku jedynie wskazuje, który z nich ma wyłączne prawo do danego składnika.

Żona Wnioskodawcy w momencie przekazania jej wyłącznych praw do nieruchomości opisanej na wstępie niniejszego wniosku w wyniku podziału majątku wspólnego była już jej właścicielem. Wnioskodawca nie mógł dokonać zatem takiej dostawy po raz drugi.

W omawianej sytuacji nie występuje zatem dostawa towaru w rozumieniu art. 7 ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2, co w związku z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 oznacza, że nie powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT. Zobowiązanie podatkowe może wynikać tylko z zapisów ustawowych. Zdaniem Wnioskodawcy w omawianym w niniejszym punkcie uzasadnienia przypadku brak jest w obowiązującym ustawodawstwie regulacji powodujących powstanie obowiązku podatkowego w zakresie VAT.

Wnioskodawca uważa, że taki sam pogląd zaprezentowany został we wniosku podatnika, na podstawie którego wydana została interpretacja sygnatura: ... z dnia 25 września 2014 r. Organ podatkowy zaaprobował w niej w całości stanowisko składającego zapytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zniesienie współwłasności w wyniku umownego podziału majątku wspólnego małżonków dokonanego w sposób opisany w pytaniu nr 2 nie powoduje powstania u niego obowiązku podatkowego z tytułu podatku VAT.

Pojęcie transakcji zbycia przedsiębiorstwa, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów”. „Zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel. Żona Wnioskodawcy pozostaje współwłaścicielką przedsiębiorstwa hotelowego na zasadach współwłasności łącznej. Wprowadzenie umowne rozdzielności i podział majątku wspólnego nie powoduje przekazania jej prawa do rozporządzania przedsiębiorstwem jak właściciel, gdyż takie prawo przysługiwało jej już przed dokonaniem podziału majątku.

Podział majątku oznacza jedynie przekazanie żonie Wnioskodawcy wyłącznego prawa do tego składnika majątkowego. Nie występuje zatem dostawa towaru w rozumieniu art. 7 ust. 2, co w związku z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 oznacza, że w tej sytuacji również nie powstaje obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT.

Cała argumentacja przedstawiona przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu dotyczącym pytania nr 1 pozostaje aktualna w przypadku uzasadnienia w zakresie pytania nr 2.

Dodatkowo, z ostrożności Wnioskodawca zaznacza, w przypadku ewentualnego stwierdzenia przez Dyrektora Izby Skarbowej, że przeniesienie prawa do wyłącznego dysponowania przedsiębiorstwem hotelowym na żonę Wnioskodawcy w wyniku podziału majątku wspólnego małżonków spełnia definicję dostawy lub czynności z nią zrównanych, to zastosowanie ma art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego treścią, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zatem również w rozważanej sytuacji podział majątku wspólnego, w wyniku którego następuje przekazanie przez Wnioskodawcę żonie praw wyłącznych do przedsiębiorstwa w postaci hotelu z restauracją, nie powstanie u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT. Obowiązek taki nie powstanie bez względu czy przedmiotowe przekazanie wyłącznych praw do przedsiębiorstwa uznać za dostawę towarów, czy za czynność niebędącą dostawą towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• nieprawidłowe - w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego w związku z umownym podziałem majątku wspólnego i przekazaniem żonie obiektu hotelowego,
• prawidłowe - w zakresie braku powstania obowiązku podatkowego, przy uwzględnieniu art. 6 pkt 1 ustawy, przekazania żonie obiektu hotelowego jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przez towary – jak wynika z art. 2 pkt 6 ustawy – rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Ustawa o podatku od towarów i usług posługuje się w odniesieniu do dostawy towarów sformułowaniem „przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel” (art. 7 ust. 1 ustawy), a towarami w świetle tej ustawy - co do zasady - są rzeczy oraz ich części (art. 2 pkt 6 ustawy).

Z treści art. 7 ust. 1 ustawy wynika, iż w przepisie tym jest mowa o tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Należy przy tym uznać, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności” lecz jako własność ekonomiczną.

W tym znaczeniu własność ekonomiczna to sytuacja, w której z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W każdym razie w przypadku przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. „Dostawa towarów” nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Należy więc uznać, że dostawa towarów powinna podlegać ocenie przede wszystkim z punktu widzenia swoich aspektów ekonomicznych, mniejsze zaś znaczenie mają jej skutki o charakterze cywilnoprawnym, występujące na gruncie prawa cywilnego.

Należy wyjaśnić, iż prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się - jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji - przepisy odnoszące się do własności.

Z kolei zgodnie z art. 196 ww. ustawy, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. W przypadku współwłasności w częściach ułamkowych każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w rzeczy. Udział wyraża zakres uprawnień współwłaściciela względem rzeczy wspólnej.

W myśl art. 210 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 tej ustawy wynika, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. W rezultacie, w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Natomiast ustrój majątkowy małżeński, definiowany jako sytuacja prawna małżonka wobec majątku drugiego małżonka, regulują przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm).

W świetle art. 31 § 1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

W myśl art. 35 tego Kodeksu, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Zgodnie z art. 43 § 1 ww. ustawy, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast według art. 15 ust. 2 tej ustawy, działalność gospodarcza, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że każdy kto dokonuje czynności dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy, powinien być uznany, co do zasady, za podatnika podatku od towarów i usług.

Ponadto ustawodawca dla celów podatku od towarów i usług zrównał z odpłatną dostawą towarów niektóre czynności nieodpłatne. I tak, zgodnie z treścią art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatne przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

• jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Definicja pojęcia „wytworzenie nieruchomości” zawarta jest w art. 2 pkt 14a cytowanej ustawy, zgodnie z którym ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o wytworzeniu nieruchomości - rozumie się przez to wybudowanie budynku, budowli lub ich części, lub ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Z powyższych przepisów wynika, iż aby doszło do opodatkowania nieodpłatnego przekazania towarów, muszą być spełnione łącznie następujące warunki:

• dokonującym nieodpłatnego przekazania jest podatnik podatku od towarów i usług,
• przekazane przez podatnika towary należą do jego przedsiębiorstwa,
• przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar, w stosunku do którego podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tego towaru lub jego części składowych.

Przepisu art. 7 ust. 2 nie stosuje się - zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy - do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Analiza opisu sprawy oraz powołanych przepisów prowadzi do stwierdzenia, że w przypadku nieodpłatnego przekazania żonie jedynie nieruchomości, w skład której wejdzie sam budynek wraz z gruntem, czynność ta – wbrew stanowisku przedstawionemu we wniosku - będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy. Wnioskodawcy bowiem w związku z wytworzeniem budynku hotelowego, przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu zakupionych materiałów oraz usług koniecznych do przeprowadzenia inwestycji (z którego skorzystał). Tym samym spełnione zostały wszystkie przesłanki zawarte w tym przepisie, tzn.: Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług, przedmiotem nieodpłatnego przekazania jest towar będący własnością Wnioskodawcy, a przy jego wytworzeniu przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Należy podkreślić, że na gruncie przepisów podatkowych, Wnioskodawca i żona Wnioskodawcy traktowani są jako niezależne podmioty (podatnicy). Wnioskodawca jako podatnik podatku VAT, w oparciu o składniki majątku wspólnego (m.in. ww. nieruchomości) posiada odrębne przedsiębiorstwo (odrębną własność ekonomiczną), natomiast w ramach małżeństwa współwłasność łączną z żoną. Czyli Wnioskodawca prowadząc swoje przedsiębiorstwo w oparciu o część składników majątku wspólnego (w tym przedmiotowej nieruchomości) ma nad tym majątkiem kontrolę ekonomiczną. Zatem mimo faktu, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o część majątku wspólnego, to On jest w sensie ekonomicznym właścicielem tej części majątku wspólnego.

Na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług tylko Wnioskodawca spełnia definicję podatnika w rozumieniu powołanego przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Autonomiczność prawa podatkowego wyklucza możliwość takiej interpretacji jego przepisów, która zakładałaby, że wspólność majątkowa istniejąca między małżonkami na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ma wpływ na zakres praw i obowiązków podatników podatku od towarów i usług. Dopuszczalne jest dokonywanie czynności między małżonkami pozostającymi w małżeńskiej wspólności majątkowej, jeżeli czynności te dotyczą sfery objętej zakresem ich działalności gospodarczej.

Odnosząc się z kolei do kwestii opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności przekazania przez Wnioskodawcę obiektu hotelowego jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych wskazać należy, że stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojecie „transakcji zbycia” należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a wiec może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, powinien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl art. 2 pkt 27e ustawy, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i nie materialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana cześć przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako: dział, wydział, oddział itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie.

To oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyna cecha wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie przesłanki, tzn.: istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie, składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych, zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze. Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy, nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m. in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych.

Analiza przedstawionego drugiego zdarzenia przyszłego oraz treści przywołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że przedmiotem nieodpłatnego przekazania żonie będzie – jak słusznie wskazano we wniosku - zorganizowana część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, a czynność ta, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie ma przy tym znaczenia, co wykazano wcześniej, że majątek mający być przedmiotem przekazania stanowi w świetle przepisów odrębnych wspólny majątek Wnioskodawcy i żony.

Odnosząc się do powołanej przez Pana w stanowisku do pytania pierwszego interpretacji indywidualnej nr... z dnia 25 września 2014 r. należy wskazać, że zawarte w niej rozstrzygnięcie zapadło w odmiennych okolicznościach sprawy, gdyż każdy z małżonków {wnioskodawca i jego żona}, w wyniku wprowadzenia w małżeństwie ustroju rozdzielności majątkowej i podziału majątku, miał otrzymać całość dotychczas prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa, a wnioskodawca dodatkowo miał stać się wyłącznym właścicielem praw do znaku towarowego wytworzonego w ramach przedsiębiorstwa żony. Wobec tego nie może mieć ona wpływu na niniejsze rozstrzygnięcie.

Jednocześnie należy stwierdzić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.