2015.05.19 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4515-21/15/MK
z 19 maja 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 lutego 2015 r. (data wpływu – 24 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zwolnienia z długu na podstawie umowy darowizny – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego zwolnienia z długu na podstawie umowy darowizny.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną mającą miejsce zamieszkania w Polsce oraz podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Wnioskodawczyni nie prowadzi indywidualnej działalności gospodarczej i tym samym nie jest wpisana do Rejestru Ewidencji Działalności Gospodarczej, a nadto nie jest podatnikiem VAT.

Jej małżonek, córka oraz rodzice (zwani dalej łącznie „Bliskimi Wnioskodawczyni’) posiadają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegają w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Bliscy Wnioskodawczyni (wspólnie w jakiejkolwiek części albo tylko jedno z nich) będą mieć w przyszłości wierzytelności wobec Wnioskodawczyni z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawczyni przez osobę trzecią, czyli będzie ona z tego tytułu dłużnikiem Bliskich Wnioskodawczyni lub jednego z nich, a oni (lub jedno z nich) będą (lub będzie) jej wierzycielem (wierzytelności zostaną przez nich lub jedno z nich nabyte tytułem wstąpienia w miejsce zaspokojonego wierzyciela - osoby trzeciej albo cesji wierzytelności z osoby trzeciej na Bliskich Wnioskodawczyni lub na jedno z nich za wynagrodzeniem). Bliscy Wnioskodawczyni (lub jedno z nich) zwolnią Wnioskodawczynię w przyszłości w całości z powyższych długów na podstawie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Odbędzie się to w ramach aktu notarialnego - umowy darowizny zawartej pod prawem polskim i przed notariuszem w Polsce. Zgodnie z kluczowym dla niniejszego wniosku o interpretację podatkową paragrafem tej umowy darowizny Bliscy Wnioskodawczyni (lub jedno z nich) oświadczy, że niniejszym - w trybie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - jako wierzyciel zwalnia nieodpłatnie Wnioskodawczynię jako dłużnika z długów, o których mowa w § 1 ust. 2 tego aktu (czyli przedmiotowych Wierzytelności), a Wnioskodawczyni oświadczy, że zwolnienie to przyjmuje. W drugim punkcie tego paragrafu zawarte zostanie oświadczenie, że w celu uniknięcia wątpliwości Strony niniejszej umowy darowizny potwierdzają, że wierzytelności Darczyńcy wobec Obdarowanego, będące przedmiotem niniejszej umowy, wygasają z chwilą zawarcia tej umowy.

Zwolnienie z długu będzie dokonane bez jakiegokolwiek wynagrodzenia (nieodpłatnie) w celu obdarowania Wnioskodawczyni (causa donandi). W zamian Bliscy Wnioskodawczyni (lub jedno z nich) nie otrzymają (lub nie otrzyma) żadnego świadczenia od Wnioskodawczyni, w szczególności nie otrzymają (lub nie otrzyma) zapłaty za wierzytelności. Umowa zostanie dokonana w formie aktu notarialnego. Opisane świadczenia nie będą otrzymywane na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przepisy podatkowe powinny być interpretowane w ten sposób, że opisane we wniosku zwolnienia z długu w formie umów darowizny podlegają podatkowi od spadków i darowizn w Polsce, ale są z niego w całości zwolnione?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
darowizny, polecenia darczyńcy;
zasiedzenia;
nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Zgodnie z ust. 2 ww. przepisu podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w przyszłości Wnioskodawczyni zawrze z Bliskimi Wnioskodawczyni lub jednym z nich umowy, na mocy których zwolnią oni ją z obowiązku przekazania na jej rzecz kwoty pieniędzy tytułem spłaty wierzytelności Bliskich Wnioskodawczyni wobec Wnioskodawczyni z tytułu pożyczek.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni wyjaśnia, że zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Uregulowana w zacytowanym przepisie instytucja zwolnienia z długu stanowi jeden ze sposobów wykonania zobowiązania, którego skutkiem jest wygaśnięcie zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem, a dłużnikiem.

Z prawnego punktu widzenia, przysporzenia dokonywane są w celu zwolnienia się z istniejącego zobowiązania (causa solvendi), dążenia do uzyskania świadczenia od drugiej strony (causa obligandi vel acquirendi) albo obdarowania (causa donandi). W zależności od przyczyny oraz woli stron umowy, zwolnienie z długu może być nieodpłatne albo odpłatne. Najczęstszą przyczyną nieodpłatnego zwolnienia z długu jest causa donandi. W tych przypadkach zwolnienie z długu zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i n. Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 888 § 1 przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku. Darowizna należy więc do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Darowizna może polegać przede wszystkim na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych oraz środków pieniężnych, jak również na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Jak wskazuje K. Pietrzykowski w komentarzu do art. 888 Kodeksu cywilnego:

Darowiznę może stanowić nieodpłatne przeniesienie własności, wierzytelności lub innego prawa zbywalnego (np. użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa na zorganizowanym kompleksie majątkowym, tworzącym całość gospodarczą w postaci przedsiębiorstwa - art. 551 KC lub gospodarstwa rolnego - art. 553), ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, zmiana jego treści lub pierwszeństwa na rzecz obdarowanego, zrzeczenie się rzeczowego prawa ograniczonego przysługującego na rzeczy lub prawie obdarowanego, zwolnienia obdarowanego z długu (Kodeks Cywilny. Komentarz, red. prof. dr hab. K. Pietrzykowski, wyd. 2009, Legalis).

Podobny pogląd wyraziła Stella Brzeszczyńska, wskazując, że:

Jak wynika z przepisów Kodeksu cywilnego, przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, a więc wszystkie nieruchomości i ruchomości oraz pieniądze i prawa majątkowe (zbywalne, czyli takie, które mogą być przedmiotem sprzedaży). Może ona też obejmować prawo wieczystego użytkowania oraz prawa rzeczowe ograniczone, a także zwolnienie z długu, przejęcie długu czy też ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego znajdującego się w nieruchomości darczyńcy. Umowa darowizny może ponadto obejmować prawa majątkowe wynikające z autorstwa, patentu i wynalazku (Monitor Podatkowy, nr 8/1997).

W świetle powyższej analizy – zdaniem Wnioskodawczyni – należy uznać, że zwolnienie z długu wynikającego z wierzytelności z umowy pożyczki stanowi formę darowizny uregulowanej w art. 888 Kodeksu cywilnego. Przede wszystkim wynika to z faktu, iż zwolnienie z długu spełnia przesłanki ustawowe darowizny, która stanowi bezpłatne świadczenie na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Interpretacja taka znajduje także potwierdzenie w przywołanych powyżej wypowiedziach przedstawicieli doktryny cywilnoprawnej oraz prawnopodatkowej, w których jest wyraźnie wskazane, iż zwolnienie z długu może być przedmiotem darowizny. Jednocześnie, zwolnienie z długu nie zostało wyłączone spod zakresu pojęcia darowizny na mocy art. 889 Kodeksu cywilnego.

Prawidłowość powyższej analizy potwierdził m.in. Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 29 czerwca 2010 r., nr PL/LM/834/38/CHI/2010/146, w której stwierdził:

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego, iż ojciec Wnioskodawcy zamierza nieodpłatnie zwolnić go z długu. Przyczyną prawną tego zwolnienia ma być umowa darowizny, w wyniku której Wnioskodawca zostanie zwolniony z obowiązku zwrotu przekazanych mu kwot pieniężnych tytułem pożyczki wraz z odsetkami. Umowa darowizny nie będzie sporządzona w formie aktu notarialnego. Obdarowany nie będzie zobowiązany do spełnienia jakiegokolwiek innego świadczenia. Wnioskodawca w związku z faktem, że umowa zwolnienia z długu przyjmująca postać darowizny będzie przekraczać kwotę 9.637 zł, zgłosi w terminie sześciu miesięcy wszystkie umowy do właściwego urzędu skarbowego. Przedmiotem takiej umowy darowizny nie są środki pieniężne, lecz prawo majątkowe darczyńcy do żądania zwrotu pożyczonych środków pieniężnych w latach 2005-2006 wraz z odsetkami. Zawarcie przedmiotowej umowy darowizny odniesie skutek w postaci zwolnienia Wnioskodawcy z długu, zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego. Sumując powyższe należy stwierdzić, iż przedstawione w zdarzeniu przyszłym nabycie prawa majątkowego tytułem darowizny, której wynikiem jest zwolnienie z długu obdarowanego, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Przyjmuje się ponadto, że darowizna jest umową konsensualną, jednostronnie zobowiązującą, której istotną cechą jest to, że świadczenie w niej określone pochodzi z majątku darczyńcy i jest bezpłatne tzn. nie może mieć odpowiednika w świadczeniu drugiej strony.

W wyniku zawarcia umowy darowizny dochodzi więc do określonych zmian w położeniu prawnomajątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenia obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 k.c. wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Artykuł 889 Kodeksu cywilnego stanowi natomiast, iż nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym mamy do czynienia z nabyciem podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Opisane we wniosku czynności noszą bowiem znamiona umowy darowizny, o której mowa w art. 888 Kodeksu cywilnego, której przedmiotem będą wierzytelności, jakie będą przysługiwać Bliskim Wnioskodawczyni lub jednemu z nich wobec Wnioskodawczyni z tytułu pożyczek.

Na skutek dokonania opisanej czynności cywilnoprawnej nastąpi nieodpłatne przysporzenie w majątku Wnioskodawczyni, przejawiające się w braku obowiązku spełnienia świadczenia na rzecz Bliskich Wnioskodawczyni lub jednego z nich. Powyższe niewątpliwie odbędzie się kosztem majątku Bliskich Wnioskodawczyni (lub jednego z nich), którzy zwalniając Wnioskodawczynię z długu pozbawią się możliwości domagania spełnienia świadczenia pieniężnego na swoją rzecz, czym pomniejszą swój majątek. Opisaną czynność można więc uznać za darowiznę w rozumieniu art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podlegającą opodatkowaniu na zasadach określonych w tej ustawie.

Obowiązek podatkowy z tytułu nabycia w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Stosownie do art. 5 ww. ustawy ciąży on na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a podstawę opodatkowania stanowi, co wynika z art. 7 ust. 1 ustawy, wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych - w wysokości tych wkładów.

Ponieważ ze stanu faktycznego wynika, że świadczenia dokonane zostaną przez Bliskich Wnioskodawczyni, opisane we wniosku nabycie podlega co do zasady opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn według skali podatkowej, o której mowa w art. 15 ust. 1, stosownie do stawek przewidzianych dla osób zaliczonych do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Powyższe świadczenia będą w całości zwolnione z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 4a ust. 1 w zw. z ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż zgodnie z tym przepisem zwolnione z opodatkowania jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez wstępnego. Zwolnienie będzie miało zastosowanie bez obowiązku zgłoszenia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż nabycie nastąpi na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
darowizny, polecenia darczyńcy;
zasiedzenia;
nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 2 ww. ustawy nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Na podstawie art. 3 pkt 1 ww. ustawy podatkowi nie podlega nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani też spadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejsca stałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie, ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Zgodnie z art. 888 § 1 ww. ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego osobie obdarowanej (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Jak wynika z zaprezentowanego opisu zdarzenia przyszłego, Bliscy Wnioskodawczyni (wspólnie w jakiejkolwiek części albo tylko jedno z nich) będą mieć w przyszłości wierzytelności wobec Wnioskodawczyni z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawczyni przez osobę trzecią, czyli będzie ona z tego tytułu dłużnikiem Bliskich Wnioskodawczyni lub jednego z nich, a oni (lub jedno z nich) będą (lub będzie) jej wierzycielem (wierzytelności zostaną przez nich lub jedno z nich nabyte tytułem wstąpienia w miejsce zaspokojonego wierzyciela - osoby trzeciej albo cesji wierzytelności z osoby trzeciej na Bliskich Wnioskodawczyni lub na jedno z nich za wynagrodzeniem). Bliscy Wnioskodawczyni (lub jedno z nich) zwolnią Wnioskodawczynię w przyszłości w całości z powyższych długów na podstawie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121).

Odbędzie się to w ramach aktu notarialnego - umowy darowizny zawartej pod prawem polskim i przed notariuszem w Polsce. Zgodnie z kluczowym dla niniejszego wniosku o interpretację podatkową paragrafem tej umowy darowizny Bliscy Wnioskodawczyni (lub jedno z nich) oświadczy, że niniejszym - w trybie art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny - jako wierzyciel zwalnia nieodpłatnie Wnioskodawczynię jako dłużnika z długów, o których mowa w § 1 ust. 2 tego aktu (czyli przedmiotowych Wierzytelności), a Wnioskodawczyni oświadczy, że zwolnienie to przyjmuje. W drugim punkcie tego paragrafu zawarte zostanie oświadczenie, że w celu uniknięcia wątpliwości Strony niniejszej umowy darowizny potwierdzają, że wierzytelności Darczyńcy wobec Obdarowanego, będące przedmiotem niniejszej umowy, wygasają z chwilą zawarcia tej umowy.

Instytucja zwolnienia z długu, która została uregulowana w części ogólnej zobowiązań, w art. 508 Kodeksu cywilnego, nie stanowi typu umowy. Jej kwalifikacja prawna zależy od przyczyny, dla której wierzyciel decyduje się umniejszyć swój majątek na korzyść dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Oznacza to, iż zwolnienie z długu jest czynnością dwustronną o charakterze rozporządzającym, zawartą między wierzycielem, a dłużnikiem.

Nieodpłatne zwolnienie z długu, którego przyczyną jest causa donandi zostaje dokonane przez zawarcie umowy darowizny uregulowanej w przepisach art. 888 i n. Kodeksu cywilnego.

Podatkowi od spadków i darowizn podlega każde nabycie rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny, a zatem również dokonane na podstawie umowy darowizny nieodpłatne zwolnienie z długu.

Jednocześnie jednak zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Na podstawie art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy).

W sytuacji więc, gdy nieodpłatne zwolnienie z długu na podstawie umowy darowizny w formie aktu notarialnego nastąpi na rzecz Wnioskodawczyni jako wstępnego, małżonka bądź zstępnego darczyńcy (czyli osoby wymienionej w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn) znajdzie zastosowanie zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Nie wystąpi przy tym obowiązek zgłoszenia tego nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin