Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4511-546/15-4/KR
z 18 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 2 września 2015 r. (data wpływu 7 września 2015 r.), uzupełnionym pismem złożonym w dniu 25 listopada 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

Wniosek nie spełniał wymogów, określonych w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.), w związku z powyższym, pismem z dnia 10 listopada 2015 r., Nr IPTPB2/4511-546/15-2/KR, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do usunięcia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie wysłano w dniu 10 listopada 2015 r. (skutecznie doręczono dnia 17 listopada 2015 r.), zaś w dniu 25 listopada 2015 r. Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek (data nadania 23 listopada 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (ostatecznie sformułowany w uzupełnieniu wniosku):

W dniu 12 lutego 2013 r. około godziny 16:00 Wnioskodawczyni wyszła z mieszkania do windy. Nagle od tyłu zaatakował Ją pies sąsiadów, był to pies rasy „Ca de bou”. Należał do psów agresywnych, wymienionych w wykazie psów szczególnie groźnych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 lutego 2003 r. (Dz. U. Nr 77, poz. 687). Taki pies wymaga odpowiednich zabezpieczeń. Pies zaczął szarpać Wnioskodawczynię za nogawkę. Wysokie buty uchroniły Ją od pogryzienia, ale przewróciła się na beton przed windą i doznała kontuzji kolana. Wtedy zeszła po schodach z góry właścicielka, na końcu długiej luźnej smyczy był pies. Wnioskodawczyni udała się na Policję, aby zgłosić ten wypadek, a potem do Szpitala dla uzyskania pomocy. Na izbie przyjęć stwierdzono uraz kolana lewego, zastosowano szynę gipsową, zalecono chodzenie w asekuracji kul łokciowych. W wyniku dalszych badań i leczenia w tym Szpitalu, a potem w innych przychodniach, po zdjęciu gipsu Wnioskodawczyni chodziła w specjalnej ortezie, a potem dalej o kulach podłokciowych. Leczenie ortopedeczne w Przychodni Przyszpitalnej u dr … trwało 3 miesiące. Bóle i niesprawność trwały nadal. Wnioskodawczyni otrzymała skierowanie na dalsze badania, leczenie i rehabilitację. Między innymi była i jest leczona w Przychodni, u dr …. Wykonano badania rezonansem magnetycznym w ….. Zmiany chorobowe utrwaliły się, ale leczenie kontynuowano m.in. w Szpitalu Miejskim u dr … (specjalista, ortopeda, traumatolog). Rehabilitacja ograniczona, ponieważ dr … z Przychodni Rehabilitacyjnej stwierdził, że przedtem potrzebna jest operacja. Bóle kolana i niesprawność trwały i nadal trwają z różnym nasileniem.

W wyniku złożonych zeznań na Policji, a potem stwierdzenia biegłego sądowego chirurga dr …, uznano że jest to średnie uszkodzenie ciała. W związku z wnioskiem, że jest to przestępstwo, sprawę przekazano do Prokuratury. Poinformowano Wnioskodawczynię, że Prokuratura Rejonowa przesłała wniosek w tej sprawie do Sądu Rejonowego przeciwko sprawcom wypadku: …, oskarżonym o popełnienie przestępstwa z art. 157 § 1 K.K., potem zmieniono kwalifikacje czynu na przestępstwo z art. 157 § 3 K.K. W piśmie pouczono Wnioskodawczynię zgodnie z art. 107 § 2 K.K., że może otrzymać zadośćuczynienie wyrokiem sądowym z inicjatywy Prokuratora lub wniosku własnego.

Na rozprawie sądowej w dniu 10 października 2013 r. w Sądzie Rejonowym, Sędzia wysłuchała Stron, zapoznała się z aktualnym stanem zdrowia poszkodowanych – w tym Wnioskodawczyni. W podsumowaniu zmierzała w stronę ugody (jeden ze sprawców był policjantem i groziło mu zwolnienie ze służby). Mimo wstępnego oporu (bo to pies pogryzł), Strony ostatecznie nie wniosły sprzeciwu. Sędzia stwierdziła, że wstępnym warunkiem ugody jest zadośćuczynienie dla Wnioskodawczyni i Jej męża i skierowała sprawę do Ośrodka Mediacji. Z Ośrodka Mediacji Wnioskodawczyni i Jej mąż otrzymali zaproszenie na podstawie skierowania sprawy przez Sąd Rejonowy. W dniu 20 listopada 2013 r. doszło do ugody sądowej. W wyniku ugody sprawcy zobowiązali się do wpłaty 2 000 zł na konto męża Wnioskodawczyni do dnia 30 stycznia 2014 r. (po 1 000 zł na osobę poszkodowaną w wyniku ataku psa) tytułem zadośćuczynienia. Mediator poinformował, że ugoda będzie zaakceptowana przez Sąd w orzeczeniu. Po uprawomocnieniu orzeczenia Sądu w dniu 25 grudnia 2013 r. sprawa została zamknięta. Zgodnie z sentencją ugody, że kwota zadośćuczynienia zaspokaja obecne i przyszłe roszczenia poszkodowanych, Wnioskodawczyni i Jej mąż podpisali, oraz oświadczyli, że nie wnoszą dalszych roszczeń.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku):

Czy przedstawiony stan faktyczny z uwzględnieniem sprawy sądowej, ugody sądowej i zadośćuczynienia, pozwala zwolnić z podatku otrzymane przez Wnioskodawczynię zadośćuczynienie (1 000 zł)?

Zdaniem Wnioskodawczyni, ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku, doszło do przestępstwa w wyniku ataku psa. Wnioskodawczyni poniosła uszczerbek na zdrowiu, spowodowało to ból i cierpienie. Od strony prawnej – zgłoszenie na Policję, potem Prokuratura, Sąd, a na rozprawie Sąd zaproponował ugodę, do której doszło w dniu 20 listopada 2013 r. W trakcie mediacji i ugody sądowej podniesiono sprawę zadośćuczynienia w kwocie 1 000 zł dla Wnioskodawczyni. Orzeczenie Sądu w tej sprawie uprawomocniło się w dniu 25 grudnia 2013 r. Kwota 1 000 zł zadośćuczynienia wpłynęła na konto bankowe męża Wnioskodawczyni w dniu 22 stycznia 2014 r.

Ostatnie dwa lata, nawet do maja 2015 r. były związane z chorobami, nie tylko związanymi z uszkodzeniem ciała, ale i zmniejszeniem odporności. W tym okresie Wnioskodawczyni nie była w stanie prowadzić osobiście czynności prawnych. Pytając w Urzędzie Skarbowym i informacji telefonicznej Biur Podatkowych, Wnioskodawczyni z mężem dowiedzieli się jak załatwić sprawę związaną z ewentualnym przedmiotowym zwolnieniem podatkowym.

Wnioskodawczyni wskazała, że Sąd ocenił już na pierwszej rozprawie, że należy doprowadzić do ugody drogą mediacji. Taka mediacja decyzją Sądu Rejonowego, została skierowana do Ośrodka Mediacji. W ramach ugody sprawcy zobowiązali się zapłacić po 1 000 zł tytułem zadośćuczynienia Wnioskodawczyni i Jej mężowi, na konto męża do dnia 30 stycznia 2014 r. (razem 2 000 zł). W zamian zrezygnowali Oni z obecnych i przyszłych roszczeń. Pieniądze wpłynęły na konto w dniu 22 stycznia 2014 r. Po uprawomocnieniu orzeczenia Sądu w tej sprawie w dniu 25 grudnia 2013 r., Wnioskodawczyni wraz z mężem otrzymali informację o zamknięciu sprawy. Spełnione zostały warunki dotyczące zadośćuczynienia.

Wnioskodawczyni nie zalega z podatkami, nie prowadzi się przeciwko Niej żadnego postępowania wyjaśniającego ani karno-podatkowego. Wnioskodawczyni zadeklarowała, że jest świadoma obowiązku podatkowego i co do zakresu ogólnego ujętego w art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i akceptuje to. Także w zakresie art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma Ona świadomość konieczności płacenia podatku od każdego przychodu.

W ocenie Wnioskodawczyni, podatki trzeba płacić zgodnie z art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatek w Jej imieniu jest płacony przez Z.U.S. – z emerytury i nie ma Ona żadnych zaległości. Wnioskodawczyni wskazała, że otrzymane zadośćuczynienie w kwocie 1 000 zł jest przychodem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i od tego płaci się podatek.

Uwzględniając stan faktyczny, ugodę sądową Wnioskodawczyni wnosi o zwolnienie z podatku uzyskanego zadośćuczynienia wynoszącego 1 000 zł. Wnioskodawczyni powołuje się na art. 3, art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stwierdzenie, że zadośćuczynienie było zgodne z prawem i zostało zatwierdzone przez Sąd po ugodzie w Ośrodku Mediacji, pozwala sądzić, że jest w zgodzie z wymogami art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2014 r., opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów określony został w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednym z nich są określone w pkt 9 wskazanego artykułu inne źródła. Uszczegółowienie tego pojęcia zawarte zostało w art. 20 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności”, wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

Należy podkreślić, że wszelkie zwolnienia i ulgi podatkowe są wyjątkiem, istotnym odstępstwem od zasady sprawiedliwości podatkowej – powszechności i równości opodatkowania, a ich zastosowanie nie może odbywać się na podstawie wykładni rozszerzającej, tzn. muszą być interpretowane ściśle.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), dotyczący zasady powszechności opodatkowania; stąd każdy wyjątek od tej zasady, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Natomiast w przypadku gdy wysokość lub zasady ustalania odszkodowania nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw, a podstawą ich otrzymania jest wyrok lub ugoda sądowa, wówczas odszkodowanie takie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. a i b ustawy.

Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 3b cytowanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Warunkiem wystarczającym do powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych będzie więc niezrealizowanie choćby jednej ze wskazanych wyżej przesłanek.

Zadośćuczynienie, analogicznie do odszkodowania, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Co prawda w doktrynie i judykaturze powszechnym jest wiązanie pojęcia odszkodowania jedynie z uszczerbkiem majątkowym, natomiast pojęcia zadośćuczynienia z doznaną krzywdą (uszczerbkiem niematerialnym), jednakże tego rodzaju rozróżnienia nie dokonują przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na gruncie przepisów powołanej ustawy, pojęcie odszkodowania jest tożsame z pojęciem zadośćuczynienia.

Zgodnie z treścią art. 431 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.) kto zwierzę chowa albo się nim posługuje, obowiązany jest do naprawienia wyrządzonej przez nie szkody niezależnie od tego, czy było pod jego nadzorem, czy też zabłąkało się lub uciekło, chyba że ani on, ani osoba, za którą ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy. Chociażby osoba, która zwierzę chowa lub się nim posługuje, nie była odpowiedzialna według przepisów paragrafu poprzedzającego, poszkodowany może od niej żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego (art. 431 § 1 i § 2 ustawy Kodeks cywilny).

Stosownie do treści art. 444 § 1 ustawy Kodeks cywilny w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty (art. 444 § 2 ustawy Kodeks cywilny).

Jeżeli w chwili wydania wyroku szkody nie da się dokładnie ustalić, poszkodowanemu może być przyznana renta tymczasowa (art. 444 § 3 ustawy Kodeks cywilny).

W myśl art. 445 § 1 ustawy Kodeks cywilny w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W odniesieniu do odszkodowań innych niż odszkodowania, których wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych, warunkiem zwolnienia z podatku dochodowego jest otrzymanie tego odszkodowania na podstawie wyroku lub ugody sądowej (art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Ponadto, w myśl art. 445 § 1 w związku z art. 444 ustawy Kodeks cywilny sąd może przyznać poszkodowanemu zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, Wnioskodawczyni otrzymała na podstawie ugody sądowej zadośćuczynienie.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony stan faktyczny należy stwierdzić, że otrzymane na podstawie ugody sądowej przez Wnioskodawczynię zadośćuczynienie będzie korzystało ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Organ podatkowy nadmienia, że jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnić się od stanu faktycznego, występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.