Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-2/4510-5/16/JW
z 4 stycznia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 13 października 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 20 października 2015 r.), uzupełnionym 21 grudnia 2015 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy rozłożenie na raty wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów spowoduje po stronie Spółki powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnych albo częściowo odpłatnych świadczeń (pytanie oznaczone we wniosku nr 3 - zdarzenie przyszłe) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2015 r. do tut. BKIP wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy rozłożenie na raty wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów spowoduje po stronie Spółki powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnych albo częściowo odpłatnych świadczeń. Wniosek nie spełniał wymogów formalnych dlatego też pismem z 15 grudnia 2015 r. znak IBPB-1-2/4510-698/15/JW wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano 21 grudnia 2015 r.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W trakcie bieżącego roku nastąpiło wystąpienie jednego ze wspólników ze Spółki, a w przyszłości możliwe jest wystąpienie ze Spółki kolejnego wspólnika.

Pierwszy wspólnik, który już wystąpił ze Spółki, to spółka z siedzibą poza terytorium kraju. Wystąpienie tego wspólnika ze Spółki nastąpiło poprzez zbycie całości posiadanych udziałów na rzecz Spółki w celu ich umorzenia (procedura umorzenia dobrowolnego zgodnie z kodeksem spółek handlowych). Dobrowolne umorzenie udziałów nastąpiło za wynagrodzeniem, które było niższe od wartości rynkowej tychże udziałów.

Drugi wspólnik, którego wystąpienie ze Spółki może nastąpić w przyszłości, to osoba fizyczna podlegająca nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Także wystąpienie tego wspólnika ze Spółki nastąpiłoby poprzez zbycie całości posiadanych udziałów na rzecz Spółki w celu ich umorzenia (procedura umorzenia dobrowolnego zgodnie z kodeksem spółek handlowych). Wynagrodzenie za umarzane udziały może zostać określone na poziomie niższym od wartości rynkowej.

W razie umorzenia udziałów za wynagrodzeniem porozumienie między Spółką a wspólnikiem może przewidywać, że część wynagrodzenia z tego tytułu zostanie wypłacona w ratach (np. przez okres 36 miesięcy). Umorzenie udziałów nastąpiłoby z czystego zysku, bez obniżania kapitału zakładowego.

Spółka, której udziały będą umarzane, posiada siedzibę w Polsce i podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy rozłożenie na raty wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów spowodowało lub spowoduje po stronie Spółki powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnych albo częściowo odpłatnych świadczeń? (pytanie oznaczone we wniosku nr 3 - zdarzenie przyszłe).

Stanowisko dotyczy zdarzenia przyszłego związanego z dobrowolnym umorzeniem udziałów posiadanych przez drugiego z występujących wspólników (osobę fizyczną podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce).

Zdaniem Wnioskodawcy, kwestie umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością reguluje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 130, ze zm., dalej: „k.s.h.”). Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h., udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Umorzenie dobrowolne stanowi zatem umorzenie za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziałów przez spółkę. Skutkiem umorzenia jest prawne unicestwianie, tj. wygaśnięcie wszelkich praw wynikających z udziałów, zarówno tych o charakterze majątkowym, jak też tych o charakterze korporacyjnym. Zasadą jest umorzenie udziałów za wynagrodzeniem, ale za zgodą wspólnika umorzenie udziałów może nastąpić bez wynagrodzenia (art. 199 § 3 k.s.h.).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851, ze zm, dalej: „u.p.d.o.p.”) przychodem są otrzymane pieniądze lub wartości pieniężne. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. przychodem jest wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania (art. 12 ust. 5 u.p.d.o.p.). Natomiast wartością rzeczy lub praw częściowo odpłatnych stanowiącą przychód podatnika jest różnica między wartością tych rzeczy lub praw, ustaloną według zasad określonych w art. 12 ust. 5 u.p.d.o.p., a odpłatnością ponoszoną przez podatnika (art. 12 ust. 5a u.p.d.o.p.). Podobne zasady dotyczą nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń w naturze (art. 12 ust. 6 i ust. 6a u.p.d.o.p.). Na tle powyższych przepisów należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym w doktrynie i orzecznictwie poglądem przychodem jest uzyskane przez podatnika przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym. Korzyść ta musi mieć konkretny wymiar finansowy. Przychód to powiększenie majątku podatnika poprzez aktywne włączenie do tego majątku określonych wartości albo też poprzez wyłączenie z tego majątku zobowiązań obciążających dotychczas ten majątek. Wobec powyższego nie sposób uznać, że Spółka uzyskuje przychód w związku nabyciem udziałów własnych w celu umorzenia za wynagrodzeniem poniżej wartości rynkowej. Po pierwsze, żaden przepis art. 12 u.p.d.o.p. zawierającego katalog przychodów nie przewiduje powstania przychodu w takiej sytuacji. W szczególności nie można utożsamiać umorzenia udziałów z umorzeniem zobowiązań (art. 12 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.p.). Po drugie, Spółka nie otrzyma w związku z tym żadnych pieniędzy lub wartości pieniężnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p.). Po trzecie, nie ma także podstaw do uznania że Spółka uzyska przychód z tytułu nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p.). W wyniku umorzenia Spółka nie uzyska bowiem żadnego realnego przysporzenia majątkowego, żadnej korzyści o charakterze finansowym. W sensie ekonomicznym, w wyniku umorzenia udziałów, Spółka nic nie uzyska.

Spółka uważa, że w związku z rozłożeniem na raty płatności za umorzenie udziałów nie powstaje po jej stronie przychód z nieodpłatnych, lub częściowo odpłatnych świadczeń. Rozłożenie na raty nie stanowi bowiem zatrzymania środków pieniężnych przez Spółkę, ale jest wynikiem przyjętego harmonogramu zapłaty. Zbycie udziałów w celu umorzenia odbywa się na podstawie umowy zawartej między spółką a wspólnikiem. Rozłożenie należności na raty jest tutaj przejawem woli stron. W przypadku dobrowolnego umorzenia udziałów strony mają bowiem daleko posuniętą swobodę w kształtowaniu wysokości wynagrodzenia oraz terminu jego zapłaty. Należy też mieć na uwadze, że Spółka nie uzyskuje żadnej korzyści, żadnego przysporzenia majątkowego z tytułu rozłożenia na raty należności za umorzenie.

W tym miejscu warto przytoczyć stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wyrażone w wyroku z 7 lutego 2008 r. (sygn. I SA/Łd 1226/07), wydanym w zbliżonym do omawianego stanie faktycznym, gdzie czytamy: „W ocenie Sądu rozpatrującego niniejszą skargę konieczność wyrażenia woli stron, by dobrowolnie umorzyć udziały spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, konieczność zawarcia umowy, by umorzenie takie mogło nastąpić, dowolność w kształtowaniu ceny takiej transakcji, możliwość jej przeprowadzenia bez wynagrodzenia, powoduje, iż nie można mówić o wystąpieniu po stronie spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, w przypadku rozłożenia wynagrodzenia za udziały na raty. Jest to jedynie przejaw woli stron, dokonujących czynności prawnej, które mogą dowolnie kształtować warunki wiążącej je umowy. Interpretacja organów podatkowych stanowiłaby swoistą ingerencję w treść umowy, nie pozwalałby bowiem stronom na ustalanie jej warunków w zależności od ich woli, bez negatywnych dla nich konsekwencji. Należało zatem uznać, że dokonana przez organy podatkowe interpretacja art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych na tle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego była błędna. W przypadku bowiem zawarcia umowy sprzedaży, chociażby sprzedaż dotyczyła nabycia udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w celu umorzenia, strony umowy mogą w sposób dowolny umówić się, co do sposobu zapłaty za nabyte rzeczy (w tym przypadku udziały). A zatem rozłożenie ceny na raty, jak też odroczenie płatności w inny sposób, nie może być traktowane jako uzyskanie przez spółkę przychodu, który mógłby spowodować powstanie dochodu”. Spółka w pełni podziela stanowisko i argumentację sądu zawarte w tym orzeczeniu.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka może także wskazać na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2012 r. (sygn. IPPB3/423-1032711-2/PK1). Dotyczy ona umorzenia przymusowego, ale zawarte tam argumenty można także odnosić do innych rodzajów umorzenia. Organ podatkowy uznał za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy: „W związku z powyższym nie można mówić o wystąpieniu po stronie spółki przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, w przypadku rozłożenia wynagrodzenia za przymusowo umarzane udziały na raty, czy odroczenia jego płatności. Skoro przepisy pozwalają na umorzenie udziałów bez wypłaty wynagrodzenia na podstawie art. 199 i nie powoduje to dla spółki konsekwencji podatkowych w postaci uzyskania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, to tym bardziej niezasadna jest teza, że taki przychód powstanie jeśli zostanie postanowione o wynagrodzeniu płatnym w ratach lub zostanie postanowione o odroczeniu płatności ustalając ostateczną datę wypłaty wynagrodzenia nie późniejszym niż 36 miesięcy od daty podjęcia uchwały o umorzeniu. Postanowienia te będą miały oparcie w umowie spółki i uchwale walnego zgromadzania udziałowców spółki. Reasumując należy stwierdzić, że rozłożenie wynagrodzenia za przymusowo umarzane udziały na raty, jak też ustalenie ostatecznego terminu wypłaty, nie może być traktowane jako uzyskanie przez spółkę przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT”.

Reasumując, w ocenie Spółki rozłożenie na raty wynagrodzenia z tytułu dobrowolnego umorzenia udziałów nie spowoduje po stronie Spółki powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych albo częściowo odpłatnych świadczeń.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawego dokonanej w powyższym zakresie oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania 1-2, 3 – w zakresie stanu faktycznego oraz 4 wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.