Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-2/4511-696/15/ZuK
z 9 lutego 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 20 listopada 2015 r. (data otrzymania 23 listopada 2015 r.), uzupełnionym 2 lutego 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z odzyskaniem przez spadkobiercę nieruchomości, z której uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 listopada 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania obowiązku podatkowego w związku z odzyskaniem przez spadkobiercę nieruchomości, z której uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 21 stycznia 2016 r. Znak: IBPB-2-2/4511-696/15/ZuK wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 2 lutego 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Decyzją z 10 listopada 2015 r. orzeczono zwrot nieruchomości wywłaszczonej w 1995 r. pod inwestycję drogową spadkobiercom (córkom). Spadkobiercy, którym zwrócono część wywłaszczonej nieruchomości mieli przekazać na rzecz Skarbu Państwa zwaloryzowane odszkodowanie. Postępowanie spadkowe było przeprowadzone w 2000 r. a właściciele zmarli w 1988 r. i w 1998 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie.

Czy zwrot nieruchomości (wywłaszczonej przez Państwo) spadkobiercom właścicieli (za odszkodowaniem) rodzi jakiś obowiązek podatkowy?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie rodzi obowiązku podatkowego ponieważ jest to zwrot a nie kupno.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Stosownie do art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 1774 ze zm.) – wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

Wywłaszczenie nieruchomości jest instytucją, za pomocą której państwo wkracza w sferę indywidualnych praw obywateli dla osiągnięcia celów o szczególnej doniosłości publicznej. Ustawodawca regulujący instytucję wywłaszczenia nieruchomości ustanowił równocześnie gwarancję, że wywłaszczona nieruchomość będzie wykorzystywana wyłącznie zgodnie z celem, na który dokonano wywłaszczenia. Gwarancją tą jest instytucja zwrotu nieruchomości, jeżeli nieruchomość stała się zbędna z punktu widzenia celu, na który dokonano wywłaszczenia. Celem tej gwarancji jest przywrócenie stanu stosunków własnościowych panujących przed wywłaszczeniem.

W myśl art. 136 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami – poprzedni właściciel lub jego spadkobierca mogą żądać zwrotu wywłaszczonej nieruchomości lub jej części, jeżeli, stosownie do przepisu art. 137, stała się ona zbędna na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu. Z wnioskiem o zwrot nieruchomości lub jej części występuje się do starosty, wykonującego zadanie z zakresu administracji rządowej, który zawiadamia o tym właściwy organ. Warunkiem zwrotu nieruchomości jest zwrot przez poprzedniego właściciela lub jego spadkobiercę odszkodowania lub nieruchomości zamiennej stosownie do art. 140.

W myśl art. 140 ust. 1 ww. ustawy – w razie zwrotu wywłaszczonej nieruchomości poprzedni właściciel lub jego spadkobierca zwraca Skarbowi Państwa lub właściwej jednostce samorządu terytorialnego, w zależności od tego, kto jest właścicielem nieruchomości w dniu zwrotu, ustalone w decyzji odszkodowanie, a także nieruchomość zamienną, jeżeli była przyznana w ramach odszkodowania. Odszkodowanie pieniężne podlega waloryzacji, z tym że jego wysokość po waloryzacji, z zastrzeżeniem art. 217 ust. 2, nie może być wyższa niż wartość rynkowa nieruchomości w dniu zwrotu, a jeżeli ze względu na rodzaj nieruchomości nie można określić jej wartości rynkowej, nie może być wyższa niż jej wartość odtworzeniowa (art. 140 ust. 2 ww. ustawy).

Decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, jednakże nie kreuje tego prawa; przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawnorzeczowe. Ma miejsce restytucja stosunków sprzed wywłaszczenia, tj. zwrot prawa własności do nieruchomości na rzecz poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców. Innymi słowy w przypadku zwrotu nieruchomości nie mamy do czynienia z kreowaniem prawa własności tylko z jego przywróceniem. Oznacza to, że w rozpatrywanej sprawie nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych wynikających z przepisów o charakterze cywilnoprawnym, ale jedynie o restytucji (przywróceniu) stanu sprzed wywłaszczenia. Datą nabycia nieruchomości jest w takim wypadku data śmierci spadkodawcy (spadkodawców), po którym udział był dziedziczony.

Podsumowując, decyzja o zwrocie nieruchomości będącej uprzednio przedmiotem wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa pełni jedynie funkcję restytucyjną gdyż przywraca prawo własności nieruchomości na rzecz następcy prawnego poprzedniego współwłaściciela. Decyzja o zwrocie nieruchomości nie skutkuje zatem powstaniem obowiązku podatkowego.

W myśl ogólnej definicji zawartej w art. 4 Ordynacji podatkowej – obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Zdarzeniem takim może być np. uzyskanie dochodu, nabycie spadku, sprzedaż nieruchomości, (udziału w nieruchomości).

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób fizycznych.

Przepis art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustanawia zasadę powszechności opodatkowania dochodów osób fizycznych podatkiem dochodowym. Według niej – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 51, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Ustawodawca w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych określa kiedy i w jakich sytuacjach powstaje obowiązek podatkowy. Ustawodawca powstanie obowiązku podatkowego na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże z zaistnieniem określonych zdarzeń prawnych wynikających z tej ustawy. Zwrot spadkobiercy nieruchomości (udziału w nieruchomości), z której uprzednio zostali wywłaszczeni spadkodawcy nie jest zdarzeniem, z którym ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wiąże powstanie obowiązku podatkowego. Skutki podatkowe może wywołać w określonych okolicznościach dopiero sprzedaż nieruchomości (udziału w nieruchomości).

Podsumowując, odzyskanie wywłaszczonej nieruchomości poprzez jej zwrot w drodze decyzji administracyjnej na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie rodzi po stronie Wnioskodawcy – jako spadkobiercy osób wywłaszczonych – powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Fakt, że Wnioskodawca w imieniu zmarłych spadkodawców zwrócił zwaloryzowaną kwotę odszkodowania tytułem rozliczenia za zwrot wywłaszczonej nieruchomości również nie wpływa na powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Obowiązek zwrotu odszkodowania ustalonego w decyzji o zwrocie nieruchomości był jednym z warunków wynikających z ustawy o gospodarce nieruchomościami aby mógł nastąpić zwrot wywłaszczonej nieruchomości. Zwrot nieruchomości nie skutkuje również ustaleniem w dacie zwrotu daty nabycia nieruchomości (udziału w nieruchomości), gdyż datą tą jest data śmierci spadkodawców.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) – w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.