Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-137/16-2/EK
z 1 marca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony przedstawione we wniosku z dnia 12 lutego 2016 r. (data wpływu 19 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi udzielania pożyczek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usługi udzielania pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

S. Sp. z o.o. (dalej: „Spółka ) jest polską spółką należącą do międzynarodowej Grupy S. (dalej: „Grupa”) z centralą położoną we Francji (dalej: „Centrala”). Spółka planuje wdrożenie programu akcjonariatu pracowniczego Grupy S. (dalej: „Program”), który jest inicjatywą Centrali przeznaczoną dla pracowników pozostałych spółek Grupy. Do uczestnictwa w Programie będą uprawnieni wszyscy pracownicy spółek Grupy na całym świecie. W ramach Programu akcje Centrali będą subskrybowane i gromadzone w imieniu pracowników przez pracowniczy fundusz wspólnego inwestowania.

W celu zapłaty przez pracownika za akcje Centrali nabywane w ramach Programu pracownik Spółki będzie uprawniony do wzięcia pożyczki od swojego pracodawcy. W zdarzeniu przyszłym, Spółka udzielałaby nieoprocentowanej pożyczki swoim pracownikom, którzy zdecydowali się na taką formę finansowania udziału w Programie. Pożyczka byłaby zwracana przez pracownika w 12 ratach miesięcznych, potrącanych z wynagrodzenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy przedmiotowa pożyczka udzielona przez Spółkę w ramach wsparcia udziału pracownika w programie akcjonariatu pracowniczego Grupy będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT, wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT?
   
   

Zdaniem Spółki, pożyczki udzielone jej pracownikom w ramach wsparcia ich udziału w Programie będą korzystały ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Świadczenie usług — stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy - to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Kwestię zrównania czynności nieodpłatnych z odpłatną dostawą towarów lub odpłatnym świadczeniem usług regulują art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Według regulacji art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Zgodnie z powyższymi unormowaniami, w pewnych ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Warunki, których spełnienie powoduje, że nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa — użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie), natomiast w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Przedmiotowa czynność polegająca na udzieleniu nieoprocentowanej pożyczki pracownikowi przez Spółkę będzie spełniała wymagania art. 8 ust. 2, ponieważ udzielanie pożyczek następuje na cele osobiste pracowników. W rezultacie udzielenie pożyczki pracownikowi przez Spółkę będzie nieodpłatnym świadczeniem usługi, które na mocy przywołanych przepisów będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Należy pamiętać, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, iż nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług podmiot, który dokonał incydentalnej transakcji i jednocześnie nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Opisana we wniosku czynność polegająca na udzielaniu pracownikom pożyczek w związku z ich udziałem w Programie nie będzie stanowić czynności incydentalnej. Udzielanie przez Spółkę pożyczek pracownikom będzie wynikało z przyjętego Programu, gdzie jedną z form zapłaty za nabyte przez pracowników Spółki akcje Centrali będzie przedmiotowa pożyczka. W związku z tym, że Spółka zdecydowała się na udostępnienie takiej formy zapłaty za nabyte przez pracowników akcje Centrali oraz biorąc pod uwagę fakt, iż Program jest dostępny dla wielu pracowników należy stwierdzić, że czynność w postaci udzielania pożyczek przez Spółkę jej pracownikom będzie cechował zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy. Wynika to z faktu, że Spółka będzie udzielała przedmiotowej pożyczki wielu pracownikom, którzy zdecydują się na udział w Programie. Taka postawa Spółki dowodzi, że udzielane pożyczki nie będą miały charakteru incydentalnego, bez zamiaru wykonywania w sposób częstotliwy. W konsekwencji należy stwierdzić, iż w omawianym przypadku, Wnioskodawca będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Zgodnie jednak z brzmieniem art. 43 ust. l pkt 38 ustawy VAT przedmiotowa pożyczka udzielona pracownikom podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, co wynika z treści przywołanego przepisu: „Zwalnia się od podatku: usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;”. W rezultacie przedmiotowa czynność polegająca na udzieleniu przez Spółkę pożyczki pracownikom będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz korzystała ze zwolnienia z tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Jak wynika z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa – użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
  
• w przypadku świadczenia usług – świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
  
  

Zatem, dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Określony w ustawie zakres opodatkowania wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, na mocy ust. 2 powołanego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje wdrożenie programu akcjonariatu pracowniczego Grupy, który jest inicjatywą Centrali przeznaczoną dla pracowników pozostałych spółek Grupy. Do uczestnictwa w Programie będą uprawnieni wszyscy pracownicy spółek Grupy na całym świecie. W ramach Programu akcje Centrali będą subskrybowane i gromadzone w imieniu pracowników przez pracowniczy fundusz wspólnego inwestowania. W celu zapłaty przez pracownika za akcje Centrali nabywane w ramach Programu pracownik Spółki będzie uprawniony do wzięcia pożyczki od swojego pracodawcy. Wnioskodawca udzielałby nieoprocentowanej pożyczki swoim pracownikom, którzy zdecydowali się na taką formę finansowania udziału w Programie. Pożyczka byłaby zwracana przez pracownika w 12 ratach miesięcznych, potrącanych z wynagrodzenia.

Na tle tak przedstawionego opisu sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości czy transakcja udzielenia pożyczki przez Spółkę pracownikom korzysta ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Ze wskazanej regulacji wynika, że w wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, że udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy czynności te nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Bez znaczenia pozostaje to, że tego rodzaju czynności nie są objęte ujawnionym w Krajowym Rejestrze Sądowym zakresem działalności prowadzonym na podstawie odrębnych przepisów.

Zatem, w odniesieniu do powyższych przepisów oraz przedstawionych okoliczności sprawy, należy stwierdzić, że w opisanej sprawie Wnioskodawca z tytułu udzielenia pożyczek występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako odpłatne świadczenie usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza udzielać nieoprocentowanych pożyczek. Tym samym z tytułu udzielanych pożyczek pracownikom nie uzyska wynagrodzenia w postaci odsetek. Zatem, czynność ta nie stanowi odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Jednocześnie treść wniosku wskazuje, że wykonywana usługa nie służy celom działalności gospodarczej Wnioskodawcy, ponieważ pożyczki dla pracowników są udzielane w celu finansowania udziału w programie, a więc służą celom osobistym pracowników.

W konsekwencji, oznacza to, że czynność udzielania pracownikom nieoprocentowanych pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w związku z uznaniem jej za świadczenie usług na mocy art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT.

Podstawowa stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z uwagi na przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że zamierzona czynność udzielania pracownikom pożyczek w celu finansowania udziału w programie, stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Jednakże z uwagi na spełnienie przesłanek wynikających z powołanego art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, czynność ta będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.