2016.04.22 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP1/4512-28/16/DK
z 22 kwietnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 stycznia 2016 r. (data wpływu 12 stycznia 2016 r.), uzupełnionym pismem z 31 marca 2016 r. (data wpływu 6 kwietnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty pieniężnej – jest nieprawidłowe,
w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 stycznia 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty pieniężnej oraz w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 31 marca 2016 r. (data wpływu 6 kwietnia 2016 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 24 marca 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Jako podatnik – Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą aktualnie działalności gospodarczej (jest udziałowcem trzyosobowej spółki cywilnej, której działalność gospodarcza została zawieszona w dniu 1 stycznia 2015 r.). Wnioskodawca nie jest równocześnie płatnikiem podatku od towarów i usług (VAT).

Wnioskodawca jest współwłaścicielem (razem z dwoma innymi osobami fizycznymi) nieruchomości, która jest przedmiotem wynajmu. W dniu 21 grudnia 2015 r. Wnioskodawca podpisał z sąsiadem (spółka jawna jako właściciel sąsiedniej nieruchomości) porozumienie w formie aktu notarialnego. W wyniku podpisanego porozumienia Wnioskodawca spodziewa się w roku 2016 przychodu pieniężnego. Planowany przychód pieniężny nastąpi po spełnieniu się warunku określonego w porozumieniu. Planowany przychód pieniężny został określony jako odszkodowanie, które spółka jawna zapłaci Wnioskodawcy za sprawy opisane w porozumieniu.

W celu dokonania właściwej kwalifikacji przychodu dla celów podatkowych Wnioskodawca przytacza w dosłownym brzmieniu zapisy porozumienia:

PREAMBUŁA:

„Spółka jawna prowadzi postępowanie administracyjne w sprawie uzyskania pozwolenia na rozbudowę i przebudowę pawilonu handlowego … Nieruchomość o której mowa zlokalizowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości” (której Wnioskodawca jest współwłaścicielem).
„W związku z powyższym w ostatnim czasie dochodziło do sporów między stronami z zarzutem (ze strony Wnioskodawcy) iż tak planowana inwestycja (spółki jawnej) doprowadzi do znacznego obniżenia wartości komercyjnej nieruchomości (której Wnioskodawca jest współwłaścicielem). Nadto w ostatnim czasie doszło do braku w dostawie wody do nieruchomości (której Wnioskodawca jest współwłaścicielem), przy czym strony nie rozstrzygają, kto ponosi odpowiedzialność za ten brak dostawy wody.”.
„W dniu 6 listopada 2015 Prezydent ... wydał decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę dla spółki jawnej ...”.
„Od wyżej wymienionej decyzji mogę jako strona wnieść odwołanie do Wojewody ... w terminie do 22.12.2015 r.”.
„Strony chcą zakończyć wszelkie sporne kwestie pomiędzy nimi i zgodnie postanawiają”

§ 1 pkt 1 – „W celu zapłaty odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości spowodowanego wskutek planowanego przez spółkę jawną przedsięwzięcia inwestycyjnego i przerwy w dostawie wody, spółka jawna zapłaci (w formie przelewu na konto osobiste Wnioskodawcy) kwotę netto ... zł tytułem w/w odszkodowania”.

§ 1 pkt 2 – „Jedynym warunkiem wypłaty kwoty określonej w § 1 pkt 1 jest uzyskanie przez spółkę jawną ostatecznej decyzji ... zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę dla spółki jawnej rozumianej jako stwierdzenie ostateczności decyzji ...”.

§ 3 pkt 1 – „Strony zrzekają się wszelkich roszczeń związanych z opisanymi w preambule zdarzeniami i oświadczają, iż zrzekają się z tego tytułu dalszych roszczeń względem siebie a także, iż nie będą podejmować działań zmierzających do uchylenia unieważnienie lub zmiany pozwolenia na budowę, a w stosunku do już podjętych działań zobowiązują się wstrzymać je lub cofnąć w zakresie postępowania wskazanego w preambule”.

§ 3 pkt 2 – „Oświadczam, że nie będę podejmować czynności faktycznych i prawnych w sprawie decyzji Prezydenta … udzielającej pozwolenia na budowę dla spółki jawnej, w szczególności wnosić środków odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, ani zwyczajnych lub nadzwyczajnych środków zaskarżenia w postępowaniu sądowo-administracyjnym”.

§ 5 – „Niniejsze porozumienie wyczerpuje wszelkie roszczenia stron, jakie powstały i mogą powstać ze stanu faktycznego i stosunku prawnego opisanego w niniejszym porozumieniu.”

Opisany powyżej przychód nie spowoduje przekroczenia w momencie jego wystąpienia łącznej kwoty przychodów Wnioskodawcy w wysokości przekraczającej 150000 zł a tym samym nie zajdzie konieczność zarejestrowania się jako płatnik podatku od towarów i usług (w związku z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług).

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

Wnioskodawca nigdy nie był czynnym podatnikiem VAT.
Wnioskodawca prowadził samodzielnie działalność gospodarczą w latach 1990-1993.
1. Wnioskodawca jest stroną umów najmu nieruchomości, o której mowa we wniosku.
2. Wnioskodawca czerpie pożytki z otrzymywania określonej w umowie kwoty najmu wystawiając co miesiąc faktury.
3. Wnioskodawca nie wykonuje żadnych innych czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT.
4. Wykonywane przez Wnioskodawcę czynności nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i 82 ust. 3 ustawy o VAT.
5. Wnioskodawca nie wykonuje i nie będzie wykonywał żadnych czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.
Nieruchomość będąca przedmiotem najmu jest zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości, co do której prowadzone jest postępowanie administracyjne w sprawie uzyskania pozwolenia na rozbudowę (obie nieruchomości graniczą ze sobą).
Na pytanie tut. organu: „W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że otrzyma przychód pieniężny po spełnieniu warunku określonego w porozumieniu zawartym ze spółką jawną. Z przywołanych przez Wnioskodawcę zapisów porozumienia wynika, że jedynym warunkiem wypłaty „odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości”, której współwłaścicielem jest Wnioskodawca, jest uzyskanie przez spółkę jawną ostatecznej decyzji, zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę, rozumianej jako stwierdzenie ostateczności decyzji.

Jednak przedmiotowe porozumienie zawiera również zapisy dot. m.in. zobowiązania się Wnioskodawcy do niepodejmowania jakichkolwiek działań związanych z wzruszeniem uzyskanej przez spółkę jawną decyzji o pozwoleniu na budowę, a także do wstrzymania lub cofnięcia już podjętych działań.

Należy zatem w sposób jednoznaczny podać czy kwota, którą Wnioskodawca otrzyma od spółki jawnej stanowi rekompensatę z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości, której współwłaścicielem jest Wnioskodawca, czy też jest zapłatą za konkretne zachowanie się Wnioskodawcy i jakie spółka jawna z tego tytułu uzyska korzyści?

W szczególności należy wskazać:

Spełnienie jakich konkretnie warunków gwarantuje Wnioskodawcy otrzymanie umówionej kwoty pieniężnej?
Czy warunkiem koniecznym wypłaty przez spółkę jawną na rzecz Wnioskodawcy kwoty pieniężnej jest nie tylko uzyskanie przez ww. spółkę decyzji pozwolenia na budowę, ale również zobowiązanie się Wnioskodawcy do niepodejmowania jakichkolwiek działań związanych z wzruszeniem uzyskanej przez spółkę jawną ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, a także do wstrzymania lub cofnięcia już podjętych działań?
Czy a jeśli tak to jakie konkretnie działania Wnioskodawca podjął w związku z postępowaniem administracyjnym dot. udzielenia spółce jawnej decyzji o pozwoleniu na budowę (w szczególności działania mające na celu uniemożliwienie spółce jawnej uzyskania ww. decyzji np. odwołania, zażalenia, skargi, itp. – jakie?)? Czy Wnioskodawca w związku z zawartym porozumieniem wstrzymał się bądź wycofał się z tego typu działań?
Skoro warunkiem wypłaty kwoty pieniężnej jest uzyskanie przez spółkę jawną ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę, to w jaki sposób w zawartym przez strony porozumieniu została uregulowana kwestia konsekwencji podjęcia przez Wnioskodawcę działań zmierzających do wzruszenia ostatecznej już decyzji pozwolenia na budowę (np. unieważnienie czy zmiana ostatecznej decyzji o pozwolenia na budowę)? Czy w takim przypadku spółka jawna będzie mogła żądać zwrotu przez Wnioskodawcę otrzymanej kwoty?
Z jaką datą Wnioskodawca otrzyma/otrzymał ww. kwotę pieniężną określoną jako odszkodowanie?”

Wnioskodawca odpowiedział:

Wnioskodawca oświadcza w sposób jednoznaczny, że kwota otrzymana od spółki jawnej stanowi odszkodowanie (które organ określił jako rekompensatę) z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości. Kryterium podstawowym jest tu zmniejszenie tej wartości. Jest to główny motyw przedmiotowej sprawy - odszkodowanie za zmniejszenie się wartości nieruchomości zgodny z porozumieniem zawartym notarialnie przez strony.

Niestety, z uwagi na zaistniały konflikt oraz osiągnięta ugodę – porozumienie, drogą, aby je osiągnąć i zamknąć sprawę było konkretne zachowanie się Wnioskodawcy, w ramach którego spółka jawna uzyskała korzyść w postaci zaniechania działań blokujących realizację całego projektu podjętego przez ww. spółkę.

Punkty a, b, c, d, e.

Aby precyzyjnie odpowiedzieć na pytania sprecyzowane w podpunktach Wnioskodawca najpierw opisuje całe porozumienie.

Zawarte ono zostało w akcie notarialnym z dnia 21 grudnia 2015 r. i określiło sprawy następująco na dzień porozumienia:

Zważywszy, że:

M. prowadzi postępowanie administracyjne w sprawie uzyskania pozwolenia na rozbudowę i przebudowę pawilonu handlowego zlokalizowanego w G. przy ul. M. Inwestycja ma dotyczyć między innymi rozbudowy istniejącego budynku z ok. 900m² do ok. 1350m². Nieruchomość, o której mowa powyżej zlokalizowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości Wspólników znajdującej się przy ul. D.
W związku z powyższym w ostatnim czasie dochodziło do sporów między stronami z zarzutem ze strony Wspólników, iż tak planowana inwestycja M. doprowadzi do znacznego obniżenia wartości komercyjnej ich nieruchomości. Nadto w ostatnim czasie doszło do braku w dostawie wody do nieruchomości Wspólników, przy czym strony nie rozstrzygają, kto ponosi odpowiedzialność za ten brak wody.
W dniu szóstego listopada dwa tysiące piętnastego roku (6.11.2015) Prezydent Miasta wydał decyzję 0. znak sprawy 0. zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę dla M. Spółka jawna z siedzibą w G. na rozbudowę z przebudową oraz częściową rozbiórką pawilonu handlowego przy ul. M. w G. wraz z przebudową sieci i przyłączy (działki nr 1302, 1303, 1304, 1616 obręb S.).
Od wyżej wymienionej decyzji Wspólnicy mogą wnieść odwołanie do Wojewody X. w terminie do dnia dwudziestego drugiego grudnia dwa tysiące piętnastego roku (22.12.2015).
Zawarcie niniejszego porozumienia jest warunkiem koniecznym dla realizacji przez M. planowanego przedsięwzięcia inwestycyjnego, w szczególności polegającego na uzyskaniu ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę dla M. Spółka jawna z siedzibą w G. na rozbudowę z przebudową oraz częściową rozbiórką pawilonu handlowego przy ul. M. w G. wraz z przebudową sieci i przyłączy (działki nr 1302, 1303, 1304, 1616). Obręb S., przeprowadzeniu robót budowlanych, prowadzeniu działalności gospodarczej M.

Strony zgodnie postanawiają :

§ 1

W celu zapłaty odszkodowania Wspólnikom z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości Wspólników, spowodowanego wskutek planowanego przez M. przedsięwzięcia inwestycyjnego określonego w Preambule niniejszego porozumienia i przerwy w dostawie wody, M. zapłaci na rzecz Wspólników łącznie kwotę netto 500.000,00 zł (pięćset tysięcy złotych) tytułem ww. odszkodowania, przy czym panu J. kwotę 250.000,00 (dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych) netto na nr konta 0., Pani A. kwotę 125.000 złotych (sto dwadzieścia pięć tysięcy złotych) netto na nr konta 0., a Panu M. kwotę 125.000,00 (sto dwadzieścia pięć tysięcy złotych) netto na nr konta 0.
M. oświadcza, iż powyższa kwota 500.000,00 zł (pięćset tysięcy złotych) netto tytułem odszkodowania została zdeponowana przed podpisaniem niniejszego porozumienia na rachunku depozytowym notariusza Ł. „Notariusz” (Kancelaria notarialna w K.) nr 0. Z poleceniem jej wypłaty Wspólnikom po upływie 30 (trzydzieści) dni licząc od dnia spełnienia warunku określonego w punkcie 3 niniejszego paragrafu, nie później jednak niż 40 (czterdziestego) dnia od dnia spełnienia się warunku określonego w punkcie 3 niniejszego paragrafu, a kopia wyciągu z przyjęcia pieniędzy do depozytu stanowi załącznik numer 1 do niniejszego aktu notarialnego.
Jedynym warunkiem wypłaty Wspólnikom kwoty określonej w punkcie 1 niniejszego paragrafu jest uzyskanie przez M. ostatecznej decyzji nr 0. znak sprawy 0. zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę dla M. Spółka jawna z siedzibą w G. na rozbudowę z przebudową oraz częściową rozbiórką pawilonu handlowego przy ul. M. w G. wraz z przebudową sieci i przyłączy (działki nr 1302, 1303, 1304, 1616 obręb S.), rozumianej jako stwierdzenie ostateczności decyzji przez organ I instancji w postaci klauzuli ostateczności na decyzji lub w postaci zaświadczenia o ostateczności decyzji.
M. zobowiązuje się do skutecznego dostarczenia Notariuszowi i Wspólnikom dokumentu potwierdzającego ostateczność decyzji, o której mowa w punkcie 3 Preambuły w terminie do 7 (siedem) dni od dnia, w którym stała się ostateczna. Dokumentem tym będzie stwierdzenie ostateczności decyzji przez organ I instancji w postaci klauzuli ostateczności na decyzji lub w postaci zaświadczenia o ostateczności decyzji.
Niezależnie od sytuacji opisanej w punkcie 4 powyżej zakłada się możliwość dostarczenia Notariuszowi przez Wspólników oryginału dokumentu opisanego w punkcie 4 powyżej. W takim przypadku będzie to równoznaczne z wypełnieniem warunku koniecznego do wypłaty przez Notariusza Wspólnikom kwoty określonej w punkcie 1 paragraf 1 .

§ 2

Każdy ze Wspólników zobowiązuje się w ciągu 21 (dwadzieścia jeden) dni od zawarcia niniejszego porozumienia do wystąpienia do właściwej Izby Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej w sprawie obowiązku naliczenia podatku VAT od kwot uzyskanych w wyniku zapłaty odszkodowania, o których mowa w punkcie 1 paragraf
W przypadku gdy z wydanych interpretacji podatkowych na rzecz Wspólników wynikać będzie obowiązek naliczenia do kwot netto, o których mowa w punkcie 1 paragraf 1 podatku VAT, każdy ze Wspólników w terminie 14 (czternaście) dni od daty otrzymania indywidualnej interpretacji podatkowej, o której mowa w punkcie 1 powyżej, zobowiązuje się wystawić fakturę VAT z adnotacją o uiszczeniu przez M. kwoty netto wskazanej w tej fakturze. Faktury te zostaną wysłane do M. listem poleconym wraz z kopią otrzymanej przez Wspólnika indywidualnej interpretacji podatkowej.
M. w przypadku określonym w punkcie 2 powyżej zobowiązuje się do zapłaty kwoty podatku VAT wykazanego wystawionymi fakturami liczonego od zapłaconych Wspólnikom kwot netto, wskazanych w paragrafie 1 porozumienia w terminie 14 (czternaście) dni od dnia otrzymania prawidłowo wystawionej faktury.

§ 3

Strony zrzekają się wszelkich roszczeń związanych z opisanymi w preambule niniejszego porozumienia zdarzeniami i oświadczają, iż zrzekają się z tego tytułu dalszych roszczeń względem siebie a także, iż nie będą podejmować żadnych działań zmierzających do uchylenia, unieważnienia lub zmiany pozwolenia na budowę, o którym mowa w punkcie 2 i 3 preambuły, a w stosunku do już podjętych działań zobowiązują się wstrzymać je lub cofnąć w zakresie postępowania wskazanego w punkcie 3 Preambuły.
Wspólnicy oświadczają, że nie będą podejmować czynności faktycznych i prawnych w sprawie decyzji Prezydenta Miasta nr 0. znak sprawy 0. zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę dla M. Spółka jawna z siedzibą w G. na rozbudowę z przebudową oraz częściową rozbiórką pawilonu handlowego przy ul. M. w G. wraz z przebudową sieci i przyłączy (działki nr 1302, 1303, 1304, 1616 obręb S.), w szczególności wnosić środków odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, ani zwyczajnych ani nadzwyczajnych środków zaskarżenia w postępowaniu sądowo-administracyjnym.

§ 4

Wspólnicy jako współużytkownicy wieczyści działki gruntu oznaczonej numerem ewidencyjnym 1616 (jeden tysiąc sześćset szesnaście) o powierzchni 258 m. kw. (dwieście pięćdziesiąt osiem metrów kwadratowych), dla której Sąd Rejonowy w G. prowadzi księgę wieczystą nr 0. wyrażają nieodwołalną zgodę na dysponowanie przez M. lub podmiot, który nabędzie od M. udział w użytkowaniu wieczystym działki 1616 powyższą działką na cele budowlane wyłącznie w celu dokonania remontu nawierzchni działki.
Szczegółowy zakres remontu będzie polegał na rozbiórce kostki betonowej, krawężników oraz podbudowy, wbudowaniu oraz zagęszczeniu podłoża do odpowiednich parametrów, ponowne ułożenie nawierzchni z kostki betonowej.
Wykonanie czynności określonej w punkcie 1 i 2 niniejszego paragrafu M. lub każdoczesny współużytkownik wieczysty działki 1616 może zlecić podmiotowi trzeciemu z zastrzeżeniem wykonania przez niego remontu na warunkach określonych w niniejszym porozumieniu.
Na czas wykonania prac remontowych w sytuacji gdy nie będzie możliwy przejazd przez działkę 1616 M. lub podmioty wskazane w punkcie 3 zapewni przejazd od ul. M. na nieruchomość Wspólników samochodom osobowym i dostawczym (TIR o dopuszczalnej masie całkowitej do 40 ton).
Strony ustalają, że opisane powyżej prace remontowe na działce 1616 będą trwały nie dłużej niż 30 dni, nie wliczając w ten termin fazy uzyskania formalnych zgód i zezwoleń na wykonanie remontu.
M. lub podmioty wskazane w punkcie 3 niniejszego paragrafu jest zobowiązany poinformować Wspólników o terminie rozpoczęcia prac remontowych na co najmniej 14 dni przed ich rozpoczęciem. Informacja o tym fakcie powinna być przekazana w formie pisemnej listem poleconym wysłanym na wskazany przez Wspólników adres do doręczeń.
Zgoda określona w punkcie 1 niniejszego paragrafu obejmuje prawo do dokonywania przez M. lub podmioty określone w punkcie 3 wszelkich czynności koniecznych do realizacji powyższych prac zgodnie z wymogami prawa budowlanego oraz faktycznej realizacji robót.
Określone powyżej prace remontowe M. lub każdoczesny współużytkownik wieczysty działki 1616 wykona własnym staraniem i na własny koszt.

§ 5

Niniejsze porozumienie wyczerpuje wszelkie roszczenia stron, jakie powstały i mogą powstać ze stanu Faktycznego i stosunku prawnego opisanego w niniejszym porozumieniu.

§ 6

Pominięty (jak wskazał Wnioskodawca – nieistotny dla sprawy).

§ 7

M. przysługuje prawo odstąpienia od niniejszego porozumienia w terminie 30 (trzydzieści ) dni od dnia, w którym M. poweźmie wiedzę, że decyzja o pozwoleniu na budowę określona w punkcie 3 preambuły została uchylona, unieważniona lub zmieniona wskutek działań Wspólników (czynności faktycznych lub prawnych), za wyjątkiem działań podjętych przez Wspólników za pisemną zgodą właściciela nieruchomości położonej przy ul. S. w G. W takim przypadku Wspólnicy zobowiązują się do zwrotu na rzecz M. wszelkich wypłaconych im w wykonaniu niniejszego porozumienia kwot wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wypłaty tych kwot z depozytu notarialnego na rachunki Wspólników, w terminie 30 (trzydzieści) dni od dnia skierowania do nich wezwania do zapłaty na adres wskazany w paragrafie 6. Przesyłkę niepodjętą przez Wspólników z jakichkolwiek przyczyn uznaje się za skutecznie doręczoną z chwilą zwrotu do nadawcy.

Wracając do meritum sprawy, Wnioskodawca oświadcza w sposób jednoznaczny, że kwota otrzymana od spółki jawnej stanowi odszkodowanie (które organ określił jako rekompensatę) z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości. Kryterium podstawowym jest tu zmniejszenie tej wartości. Jest to główny motyw przedmiotowej sprawy – odszkodowanie za zmniejszenie się wartości nieruchomości zgodny z porozumieniem zawartym notarialnie przez strony.

Niestety, z uwagi na zaistniały konflikt oraz osiągniętą ugodę – porozumienie, drogą, aby je osiągnąć i zamknąć sprawę było konkretne zachowanie się Wnioskodawcy, w ramach którego spółka jawna uzyskała korzyść w postaci zaniechania działań blokujących realizację całego projektu podjętego przez ww. spółkę.

Warunki szczegółowo i chronologicznie zostały wyżej przedstawione i opisane. Biorąc pod uwagę miniony czas (wniosek złożony do organu 11 stycznia, wezwanie do uzupełnienia z 30 marca) należy oświadczyć, że kwotę pieniężną odszkodowania Wnioskodawca otrzymał 2 marca 2016 - co odpowiada na punkt „e”. Jednocześnie potwierdza to wypełnienie niezbędnych warunków. W tym zaniechanie działań negatywnych.

W momencie podpisywania porozumienia spółka jawna M. posiadała wydane przez Prezydenta Miasta pozwolenie na rozbudowę pawilonu handlowego na swojej nieruchomości. Jednocześnie w momencie podpisywania porozumienia było rozpatrywane odwołanie Wnioskodawcy od ww. decyzji złożone do Wojewody X. Porozumienie dotyczyło umowy pomiędzy Wnioskodawcą a spółką jawną M. w zakresie umożliwienia jej przeprowadzenia zaplanowanej inwestycji z jednoczesną zapłatą przez spółkę jawną M. na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania z tego tytułu. Strony uzgodniły, że przeprowadzenie planowanej inwestycji przez spółkę jawną M. doprowadzi do zmniejszenia komercyjnej nieruchomości, której Wnioskodawca jest współwłaścicielem (obie nieruchomości graniczą ze sobą). Z kolei aby planowana inwestycja mogła być przeprowadzona niezbędne było wycofanie odwołania Wnioskodawcy. Stąd zapis że Wnioskodawca zgadza się na inwestycję M. i wycofuje złożone przez niego odwołanie – a M. płaci Wnioskodawcy odszkodowanie bo planowana inwestycja (po jej zrealizowaniu) doprowadzi do obniżenia wartości komercyjnej nieruchomości, której Wnioskodawca jest współwłaścicielem.

Strony ustaliły, że odszkodowanie zostanie wypłacone automatycznie (depozyt u notariusza) po uzyskaniu przez spółkę jawną M. klauzuli ostateczności ww. decyzji o pozwoleniu na budowę (wypłata kwoty odszkodowania nastąpiła w dniu 2 marca 2016). Pomimo klauzuli ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę i wypłaty odszkodowania prawo administracyjne dopuszcza możliwość ewentualnego (późniejszego) wzruszenia tej decyzji (wstrzymania wykonania prac, zmiany zakresu inwestycji, czy też w pewnych przypadkach unieważnienia decyzji). Stąd zapis w porozumieniu o niepodejmowaniu przez Wnioskodawcę żadnych działań w tym zakresie i możliwości dochodzenia przez M. zwrotu zapłaconej kwoty odszkodowania, jeśli Wnioskodawca podjąłby takie działania.

Wnioskodawca nie zamierza jednak takich działań podejmować.

Wnioskodawca uważa, że ww. wyjaśnienia oraz uzupełnienie jest wyczerpujące i oddaje całkowicie stan faktyczny. Wnioskodawca prosi o interpretację czy to odszkodowanie, w tej konkretnie sprawie podlega opodatkowaniu VAT.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nie podlega.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynność skutkiem której jest uzyskanie przychodu w sposób opisany powyżej powinna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług (VAT)?

Zdaniem Wnioskodawcy, planowany przychód jest odszkodowaniem, które nie jest rozumiane jako dostawa towaru lub świadczenie usługi. W związku z tym nie spełnia wymogów określonych w ustawie o VAT w sprawie konieczności opodatkowania jej podatkiem od towarów i usług.

Dodatkowo Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynność opisana powyżej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) ponieważ Wnioskodawca nie jest aktualnie płatnikiem tego podatku i jednocześnie w związku z wystąpieniem tego przychodu nie zajdą okoliczności określone w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nakazujące mu odprowadzenie tego podatku od uzyskanego przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

nieprawidłowe – w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty pieniężnej,
prawidłowe – w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 177 poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Wskazane czynności, jak wynika z art. 5 ust. 2 ustawy o VAT, podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Powyższe oznacza, że istotny jest przede wszystkim faktyczny przebieg danej czynności i osiągnięty rezultat zgodny z zamiarem umawiających się stron.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

I tak, na mocy art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Przez świadczenie należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.

Aby dane świadczenie uznać za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest zatem określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonania tego świadczenia miało być wypłacone. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie – jako usługa – podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Warto w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z dnia 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

W konsekwencji, aby uznać dane świadczenie za świadczenie odpłatne musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a beneficjentem i w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Tym samym, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nigdy nie był czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca jest udziałowcem trzyosobowej spółki cywilnej, której działalność gospodarcza została zawieszona. Ponadto, Wnioskodawca prowadził samodzielnie działalność gospodarczą w latach 1990-1993.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, zlokalizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości, co do której prowadzone jest postępowanie administracyjne w sprawie uzyskania pozwolenia na rozbudowę (obie nieruchomości graniczą ze sobą).

Nieruchomość, której współwłaścicielem jest Wnioskodawca, jest przedmiotem najmu a Wnioskodawca czerpie pożytki z otrzymywania określonej w umowie kwoty najmu wystawiając co miesiąc faktury. Wnioskodawca nie wykonuje żadnych innych czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT.

W dniu 6 listopada 2015 Prezydent Miasta wydał decyzję zatwierdzającą projekt budowlany i udzielającą pozwolenia na budowę dla spółki jawnej planującej zrealizować inwestycję na działce sąsiadującej z nieruchomością której Wnioskodawca jest współwłaścicielem.

Od wyżej wymienionej decyzji Wnioskodawca jako strona mógł wnieść odwołanie do Wojewody w terminie do 22 grudnia 2015 r.

Z wniosku wynika, iż dochodziło do sporów między Wnioskodawcą a spółką jawną, iż planowana przez spółkę jawną inwestycja doprowadzi do znacznego obniżenia wartości komercyjnej nieruchomości, której współwłaścicielem jest Wnioskodawca.

Wnioskodawca wraz z spółką jawną chcąc zakończyć wszelkie sporne kwestie pomiędzy nimi w dniu 21 grudnia 2015 r. podpisali porozumienie w formie aktu notarialnego. Zgodnie z treścią zawartego porozumienia, Wnioskodawca po spełnieniu określonych warunków, miał otrzymać w 2016 r., przychód pieniężny, który określony został przez strony jako odszkodowanie.

Jak wskazał Wnioskodawca, zawarcie porozumienia było warunkiem koniecznym dla realizacji przez spółkę jawną przedsięwzięcia inwestycyjnego, w szczególności polegającego na uzyskaniu ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę.

Z zapisów zawartego porozumienia wynika, że w celu zapłaty odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości spowodowanego wskutek planowanego przez spółkę jawną przedsięwzięcia inwestycyjnego i przerwy w dostawie wody, spółka jawna zapłaci ustaloną kwotę tytułem ww. odszkodowania.

Strony porozumienia ustaliły, iż powyższa kwota została zdeponowana przed podpisaniem ww. porozumienia na rachunku depozytowym notariusza z poleceniem jej wypłaty Wspólnikom po upływie ustalonego terminu (termin liczony od dnia spełnienie warunku określonego w porozumieniu).

Jedynym warunkiem wypłaty ww. kwoty było uzyskanie przez spółkę jawną ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę dla spółki jawnej rozumianej jako stwierdzenie ostateczności decyzji przez organ I instancji w postaci klauzuli ostateczności na decyzji lub w postaci zaświadczenia o ostateczności decyzji.

Ponadto strony ustaliły, że odszkodowanie zostanie wypłacone automatycznie (depozyt u notariusza) po uzyskaniu przez spółkę jawną ww. klauzuli ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę.

W zawartym porozumieniu strony zrzekły się wszelkich roszczeń związanych z przedmiotowymi zdarzeniami i oświadczyły, iż zrzekają się z tego tytułu dalszych roszczeń względem siebie a także, iż nie będą podejmować działań zmierzających do uchylenia unieważnienie lub zmiany pozwolenia na budowę, a w stosunku do już podjętych działań zobowiązują się wstrzymać je lub cofnąć.

W zawartym porozumieniu Wnioskodawca oświadczył, że nie będzie podejmował czynności faktycznych i prawnych w sprawie decyzji Prezydenta udzielającej pozwolenia na budowę dla spółki jawnej, w szczególności wnosił środków odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, ani zwyczajnych lub nadzwyczajnych środków zaskarżenia w postępowaniu sądowo-administracyjnym.

Jak wynika z opisu sprawy, w momencie podpisywania porozumienia spółka jawna posiadała wydane przez Prezydenta Miasta pozwolenie na rozbudowę pawilonu handlowego na swojej nieruchomości, a jednocześnie było rozpatrywane odwołanie Wnioskodawcy od ww. decyzji.

W związku z zapisami zawartego przez strony porozumienia, Wnioskodawca wyraził zgodę na inwestycję spółki i wycofał złożone przez siebie odwołanie.

W zawartym porozumieniu widnieje również zapis, że spółce jawnej przysługuje prawo odstąpienia od porozumienia w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym spółka poweźmie wiedzę, że decyzja o pozwoleniu na budowę została uchylona, unieważniona lub zmieniona wskutek działań Wspólników (czynności faktycznych lub prawnych).

W takim przypadku Wspólnicy zobowiązali się do zwrotu na rzecz spółki wszelkich wypłaconych im w wykonaniu porozumienia kwot wraz z odsetkami ustawowymi.

Jak wyjaśnił Wnioskodawca, pomimo klauzuli ostateczności decyzji o pozwoleniu na budowę i wypłaty odszkodowania, prawo administracyjne dopuszcza możliwość ewentualnego (późniejszego) wzruszenia tej decyzji (wstrzymania wykonania prac, zmiany zakresu inwestycji, czy też w pewnych przypadkach unieważnienia decyzji). Stąd zapis w porozumieniu o niepodejmowaniu przez Wnioskodawcę żadnych działań w tym zakresie i możliwości dochodzenia przez spółkę zwrotu zapłaconej kwoty odszkodowania, jeśli Wnioskodawca podjąłby takie działania.

Jak ustaliły strony, zawarte porozumienie wyczerpuje wszelkie roszczenia stron, jakie powstały i mogą powstać ze stanu faktycznego i stosunku prawnego opisanego w porozumieniu.

Jak wynika z wniosku, z uwagi na zaistniały konflikt, dla uzyskania przez spółkę jawną ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę, konieczne było konkretne zachowanie się Wnioskodawcy, w ramach którego spółka jawna uzyskała korzyść w postaci zaniechania działań blokujących realizację całego projektu podjętego przez ww. spółkę.

Wypłata kwoty odszkodowania na rzecz Wnioskodawcy nastąpiła 2 marca 2016 r.

W rozpatrywanej sprawie kwestią wymagającą wyjaśnienia jest ustalenie, czy otrzymana kwota (która w ocenie Wnioskodawcy stanowi odszkodowanie), w związku z zawartym porozumieniem, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc się do powyższego, należy stwierdzić, że jeżeli zaniechanie pewnych czynności za „odszkodowaniem” przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi - co do której istnieje zgoda stron - takie działanie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług powinno być uznane za usługę. Tak więc, dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem, a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

W myśl postanowień art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że na gruncie stosunków cywilnoprawnych, szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Zgodnie z art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczeniem w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podmiotu, który je otrzymał. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się przez otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanego wynagrodzenia, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie będzie miała bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony Wnioskodawcy, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

W rozpatrywanej sprawie Strony zawarły porozumienie wyrażone w umowie (akt notarialny), określające warunki, których spełnienie spowoduje wypłatę na rzecz Wnioskodawcy określonej kwoty pieniędzy. W wyniku zawarcia porozumienia został rozwiązany konflikt istniejący między stronami, związany z planowaną przez spółkę inwestycją.

Zawarte porozumienie wyczerpuje wszelkie roszczenia stron, jakie powstały i mogą powstać w związku z zaistniałym stanem faktycznym i opisanym w nim stosunkiem prawnym.

Korzyścią dla Wnioskodawcy w związku ze spełnieniem przez niego warunków przewidzianych w zawartym porozumieniu, polegających na:

powstrzymaniu się od podjęcia czynności faktycznych i prawnych mających na celu uniemożliwienie uzyskania przez spółkę jawną ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę oraz działań skutkujących wzruszeniem ostatecznej już decyzji (w szczególności takich jak wniesienie środków odwoławczych w postępowaniu administracyjnym, zwyczajnych lub nadzwyczajnych środków zaskarżenia w postępowaniu sądowo-administracyjnym);
wstrzymaniu lub wycofaniu już podjętych działań – w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca wycofał bowiem odwołanie od decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej przez Prezydenta Miasta,

jest zapłata ustalonej kwoty.

W tym miejscu wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie spełnienie przez Wnioskodawcę warunków wynikających z zawartego przez strony porozumienia oraz wypłacenie przez Spółkę w związku ze spełnieniem tych warunków określonej kwoty na rzecz Wnioskodawcy, prowadzi do zakończenia zaistniałego między stronami sporu związanego z planowaną przez spółkę jawną inwestycją.

Jak wynika z opisu sprawy, z uwagi na zaistniały konflikt, koniecznym do spełnienia warunku jakim jest uzyskanie przez spółkę jawną ostatecznej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę, konieczne było konkretne zachowanie się Wnioskodawcy, w ramach którego spółka jawna uzyskała korzyść w postaci zaniechania działań blokujących realizację całego projektu podjętego przez ww. spółkę.

Zatem kwota którą otrzymał Wnioskodawca stanowi formę wynagrodzenia za określone w porozumieniu zachowanie – tj. powstrzymanie się od podjęcia określonych czynności oraz wstrzymanie lub wycofanie już podjętych działań.

W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem.

Zaniechanie oraz podjęcie określonych czynności, za które Wnioskodawca otrzymał określoną kwotę pieniężną, należy traktować jako świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wpłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie oczywistą korzyścią dla spółki jawnej jest (w wyniku działania Wnioskodawcy) uzyskanie ostatecznej decyzji Prezydenta Miasta o pozwoleniu na budowę a w konsekwencji możliwość zrealizowania inwestycji objętej tą decyzją.

Należy zauważyć, że działania Wnioskodawcy polegające np. na wniesieniu środków zaskarżenia z pewnością utrudniłyby spółce realizację zaplanowanej inwestycji (np. poprzez wydłużenie okresu oczekiwania na uzyskanie ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę), a nawet mogłyby uniemożliwić spółce realizację tej inwestycji (np. poprzez uchylenie wydanej przez Prezydenta Miasta decyzji pozwolenia na budowę).

Wobec powyższego w analizowanej sprawie, kiedy to dochodzi do porozumienia stron co do zobowiązania się Wnioskodawcy do określonego zachowania i wypłaty uzgodnionej przez strony kwoty pieniężnej, nie można uznać, że wypłata ta stanowi odszkodowanie niepodlegające regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Przedmiotowego wynagrodzenia należnego Wnioskodawcy nie można zatem uznać za zadośćuczynienie za utracone korzyści w postaci obniżenia wartości komercyjnej nieruchomości której Wnioskodawca jest współwłaścicielem. Wynagrodzenie to stanowi bowiem formę wynagrodzenia za określone zachowanie Wnioskodawcy – tj. powstrzymanie się od podjęcia określonych czynności oraz wstrzymanie lub wycofanie już podjętych działań. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Podjęcie określonych działań (wstrzymanie lub wycofanie już podjętych działań mających na celu uniemożliwienia uzyskania przez spółkę jawną ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę np. wycofanie złożonego przez Wnioskodawcę odwołania od decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej przez Prezydenta Miasta), oraz zaniechanie określonych czynności (powstrzymanie się od podjęcia czynności faktycznych i prawnych mających na celu uniemożliwienie uzyskania przez spółkę jawną ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę oraz działań skutkujących wzruszeniem ostatecznej już decyzji), za które Wnioskodawca otrzyma określoną kwotę pieniężną, należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ spełniona jest przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Powyższe potwierdza również obowiązek Wnioskodawcy zwrotu wszelkich wypłaconych mu w związku z zawartym porozumieniem kwot wraz z odsetkami ustawowymi, w przypadku gdy spółka poweźmie wiedzę, że decyzja o pozwoleniu na budowę została uchylona, unieważniona lub zmieniona wskutek działań Wnioskodawcy.

Zatem niezależnie od tego, że wartość komercyjna nieruchomości, której Wnioskodawca jest współwłaścicielem może zostać zmniejszona wskutek zrealizowanej przez spółkę inwestycji, Wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu otrzymanej kwoty, w przypadku podjęcia działań mających na celu wzruszenie ostatecznej już decyzji pozwolenia na budowę.

W tym miejscu należy również zauważyć, że uzyskane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie jest związane z wykonywaną przez Wnioskodawcę działalnością opodatkowaną w zakresie wynajmu nieruchomości.

Jak wynika z wniosku, Wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości, zlokalizowanej w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości, co do której prowadzone jest postępowanie administracyjne w sprawie uzyskania przedmiotowej decyzji o pozwoleniu na rozbudowę i przebudowę pawilonu handlowego (obie nieruchomości graniczą ze sobą).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza (zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem podatku VAT jest każdy kto dokonuje czynności, które zmierzają do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego przez osobę fizyczną stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W tym miejscu należy zauważyć, że w myśl art. 659 § 1 Kodeksu Cywilnego, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania jest świadczenie najemcy polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie rzeczy przez najemcę.

W kontekście niniejszej sprawy należy zwrócić uwagę na treść zdania drugiego definicji pojęcia „działalność gospodarcza”, w której mówi się o wykorzystywaniu m.in. towarów w sposób ciągły do celów zarobkowych.

Takie wykorzystywanie towarów ma miejsce przede wszystkim poprzez oddanie ich w stosunki obligacyjne (najem, dzierżawa, leasing, itp.). W tym przypadku ustawa wprowadza wymóg ciągłości wykorzystywania. Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania.

Sam charakter stosunku prawnego, jaki kształtuje umowa najmu wskazuje, że ma ona charakter długotrwały, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe. W konsekwencji najem wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji najem nieruchomości stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Z uwagi na opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadcząc we własnym imieniu i na własny rachunek usługi najmu występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług i prowadzi działalność gospodarczą określoną w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, ponieważ zgodnie z definicją zawartą w tym przepisie, dokonuje czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zatem w przedmiotowej sprawie dokonywane przez Wnioskodawcę czynności polegające na wynajmowaniu nieruchomości, noszą znamiona odpłatnego świadczenia usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 i podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z wniosku wynika, że zrealizowanie przez spółkę jawną inwestycji spowoduje zmniejszenie wartości komercyjnej nieruchomości wynajmowanej przez Wnioskodawcę.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że otrzymane przez Wnioskodawcę wynagrodzenie w związku ze spełnieniem warunków określonych w zawartym ze spółką porozumieniu, jest związane z nieruchomością wykorzystywaną w prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT w zakresie wynajmu.

Z uwagi na przywołane regulacje i przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że kwota wypłacona Wnioskodawcy z tytułu spełnienia warunków przewidzianych w zawartym przez strony porozumieniu, nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę. W konsekwencji czynność Wnioskodawcy w postaci powstrzymania się od podjęcia określonych działań uniemożliwiających spółce jawnej uzyskanie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę oraz wstrzymania lub wycofania już podjętych działań, stanowi odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz spółki jawnej, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, kwota ustalona na mocy zawartego porozumienia, w zamian za określone zachowanie się Wnioskodawcy, stanowi wynagrodzenie za te usługi i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że opisany we wniosku przychód jest odszkodowaniem, które nie jest rozumiane jako dostawa towaru lub świadczenie usługi i w związku z tym nie spełnia wymogów określonych w ustawie o VAT w sprawie konieczności opodatkowania jej podatkiem od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy – podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne (art. 96 ust. 3 ustawy).

W myśl art. 96 ust. 4 ustawy – naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako „podatnika VAT czynnego”, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 – jako „podatnika VAT zwolnionego”, i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy – zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.

Jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę (art. 113 ust. 5 ustawy).

Jak wynika z opisu sprawy, Wnioskodawca nigdy nie był czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca prowadził samodzielnie działalność gospodarczą w latach 1990-1993, natomiast obecnie jest udziałowcem trzyosobowej spółki cywilnej, której działalność gospodarcza została zawieszona. Ponadto Wnioskodawca czerpie pożytki z tytułu wynajmu nieruchomości, której jest Współwłaścicielem.

Wnioskodawca nie wykonuje żadnych innych czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT.

Wykonywane przez Wnioskodawcę czynności nie korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i 82 ust. 3 ustawy o VAT.

Wnioskodawca nie wykonuje i nie będzie wykonywał żadnych czynności wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

Z wniosku wynika, że otrzymanie przez Wnioskodawcę przychodu z tytułu spełnienia warunków określonych w porozumieniu zawartym ze spółką jawną, nie spowoduje przekroczenia w momencie jego wystąpienia łącznej kwoty przychodów Wnioskodawcy w wysokości przekraczającej 150000 zł.

Jak wykazano w niniejszej interpretacji, spełnienie przez Wnioskodawcę warunków określonych w zawartym ze spółką jawną porozumieniu w zamian za wynagrodzenie, wypełnia dyspozycję art. 5 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 pkt 3 oraz art. 15 ust. 2 ustawy i jako takie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odnosząc zatem przedstawiony wyżej opis sprawy do powołanych przepisów prawa stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawca nie jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT (jak wynika z wniosku obrót uzyskiwany z tytułu najmu korzysta ze zwolnienia podmiotowego, gdyż Wnioskodawca wskazał, że nie korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3 ustawy o VAT), to jeżeli uzyskany z tytułu odszkodowania obrót łącznie z obrotem uzyskanym z tytułu najmu od początku roku podatkowego nie przekroczy kwoty 150.000 zł - Wnioskodawca nie utraci na podstawie art. 113 ust. 5 w związku z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT prawa do zwolnienia podmiotowego i nie jest zobowiązany opodatkować kwoty otrzymanej z tytułu odszkodowania.

Biorąc powyższe pod uwagę, stanowisko Wnioskodawcy, że w związku z wystąpieniem opisanego we wniosku przychodu nie zajdą okoliczności określone w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nakazujące mu odprowadzenie tego podatku od uzyskanego przychodu, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Podkreślenia wymaga, iż interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w X., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin