Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-252/16/MU
z 7 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 4 marca 2016 r. (data wpływu 7 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 maja 2016 r. (data wpływu 25 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 marca 2016 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 24 maja 2016 r. (data wpływu 25 maja 2016 r.).

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wyrokiem Sądu Rejonowego, w sprawie z powództwa byłego pracownika o zadośćuczynienie, w związku z mobbingiem w pracy, zostało zasądzone zadośćuczynienie na rzecz pracownika w kwocie 10.000 zł. Były pracownik, składając pozew do Sądu, skorzystał z prawa do gwarantowanego przepisami Kodeksu pracy (art. 943 § 3 Kodeksu pracy) zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Mobbing miał miejsce w trakcie trwania stosunku pracy i w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy wypłacone przez Wnioskodawcę, zasądzone wyrokiem Sądu zadośćuczynienie za mobbing w pracy stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
2. Czy wypłacone przez Wnioskodawcę zasądzone wyrokiem Sądu zadośćuczynienie w związku z mobbingiem w pracy jest zwolnione z podatku dochodowego?
3. Czy Wnioskodawca od wypłaconego zadośćuczynienia jest zobowiązany do zapłacenia zaliczki na podatek dochodowy na podstawie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy wypłacone przez Niego byłemu pracownikowi, zasądzone wyrokiem Sądu zadośćuczynienie, w związku z mobbingiem w pracy stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż mobbing miał miejsce w trakcie trwania stosunku pracy i w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych. Pracownik w związku z mobbingiem nie miałby możliwości występować do sądu pracy o zadośćuczynienie, gdyby wcześniej nie łączył go z pracodawcą stosunek pracy.

Ponadto zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Powyższe wyliczenie przychodów ze stosunku pracy jest przykładowe i stanowi katalog otwarty ze względu na użycie sformułowań ,,w szczególności”, ,,wszelkie wypłaty” oraz „wartość innych świadczeń”. Oznacza to, że dla kwalifikacji danego przychodu jako przychodu pochodzącego ze stosunku pracy (i pokrewnych) decydującego znaczenia nie ma nazwa świadczenia, ale przede wszystkim fakt, w ramach jakiego stosunku jest ono otrzymywane, od kogo pochodzi i na czyją rzecz jest dokonywane. Wypłacającym zadośćuczynienie jest były pracodawca natomiast beneficjentem jest były pracownik. Zdaniem Wnioskodawcy przychodem ze stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Istotne znaczenie ma również fakt, że zadośćuczynienie z tytułu mobbingu może otrzymać wyłącznie pracownik aktualnie lub w przeszłości związany z pracodawcą.

Zdaniem Wnioskodawcy przychód ze stosunku pracy w postaci wypłaconego przez Niego zadośćuczynienia za mobbing jest zwolniony z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że „wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw (...)”. Zadośćuczynienie za mobbing zostało zasądzone na podstawie przepisów Kodeksu pracy (art. 943 § 3 Kodeksu pracy) i dlatego kwota ta jest zwolniona przedmiotowo z podatku.

W związku z tym Wnioskodawca uważa, że nie jest zobowiązany do zapłacenia podatku dochodowego od kwoty wypłaconego zadośćuczynienia na podstawie art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż kwota ta korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy.

Kwota zadośćuczynienia wypłaconego przez byłego pracodawcę w związku z mobbingiem, jak wcześniej wykazano stanowi przychód ze stosunku pracy i dlatego jest wliczana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, gdyż zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

• wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych,
• przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Wymienione wyżej rozporządzenie nie zawiera w katalogu zwolnień zadośćuczynień otrzymywanych przez pracowników (lub byłych pracowników) z tytułu mobbingu w pracy.

W opinii Wnioskodawcy, w obecnym stanie prawnym nie ma zwolnienia pozwalającego na wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne kwoty wypłaconej byłemu pracownikowi tytułem zadośćuczynienia za mobbing w pracy.

Wnioskodawca będący jednocześnie płatnikiem składek naliczył składki na ubezpieczenia społeczne należne zarówno ze strony pracownika jak i pracodawcy. Podstawę wymiaru składek stanowi kwota zasądzona tytułem zadośćuczynienia za mobbing czyli 10.000 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W art. 10 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca określił katalog źródeł przychodów, wśród których w pkt 1 wymienił: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracę nakładczą, emeryturę lub rentę.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty w treści artykułu zwrot „w szczególności” oznacza, iż wskazane kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. Innymi słowy, o tym, czy świadczenie jest przychodem ze stosunku pracy decyduje okoliczność, czy może je otrzymać wyłącznie pracownik aktualnie lub w przeszłości związany z pracodawcą, czy inna osoba, nie związana z pracodawcą.

Stosownie do art. 31 ww. ustawy, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 4 października 2014 r. wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.), z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Należy zaznaczyć, że powyższym zwolnieniem, objęte są odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a)-g) zacytowanego przepisu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wyrokiem Sądu Rejonowego, w sprawie z powództwa byłego pracownika o zadośćuczynienie, w związku z mobbingiem w pracy, zostało zasądzone zadośćuczynienie na rzecz pracownika w kwocie 10.000 zł. Były pracownik, składając pozew do Sądu, skorzystał z prawa do gwarantowanego przepisami Kodeksu pracy (art. 943 § 3 Kodeksu pracy) zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Mobbing miał miejsce w trakcie trwania stosunku pracy i w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że regulacje prawne dotyczące mobbingu zawarte zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.). W myśl art. 943 § 3 Kodeksu pracy, pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów (art. 943 § 4 Kodeksu pracy). Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy (art. 943 § 5 Kodeksu pracy).

Mając na uwadze powyższe zauważyć należy, że przyznane zadośćuczynienie, jak i zasady jego ustalania, wynikają wprost z przepisu art. 943 Kodeksu pracy.

Zauważyć również należy, że z treści przepisów art. 943 § 3 Kodeksu pracy jednoznacznie wynika, iż zadośćuczynienia za mobbing może dochodzić jedynie pracownik od pracodawcy, nie zaś od innych osób. Bezsprzecznie zatem odszkodowanie z tego tytułu ma swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Podkreślić również należy, że o zakwalifikowaniu świadczenia do przychodów z pracy nie przesądza fakt pozostawania danej osoby w stosunku zatrudnienia w momencie otrzymania przychodu. Przepisy art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mają także zastosowanie do wypłat po ustaniu zatrudnienia. Istotnym jest fakt, iż świadczenie przyznane byłemu pracownikowi ma źródło w łączącym go w przeszłości stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego należy stwierdzić, że wypłacone przez Wnioskodawcę zadośćuczynienie z tytułu mobbingu stanowi dla byłego pracownika przychód ze stosunku pracy, o którym mówi art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednakże zwolniony z opodatkowania podatkiem dochodowym na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy. Tym samym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek pobrania i przekazania zaliczek na podatek dochodowy w odniesieniu do zadośćuczynienia nałożony przepisami art. 31 i art. 38 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie zaznacza się, że dokonując weryfikacji stanowiska Wnioskodawcy, tut. organ nie odniósł się do kwestii naliczenia, od kwoty zasądzonej tytułem zadośćuczynienia, składek na ubezpieczenia społeczne. W myśl bowiem z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, przedmiotem interpretacji indywidualnej mogą być jedynie przepisy prawa podatkowego. Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie stanowią przepisów prawa podatkowego zdefiniowanych w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 ww. ustawy, przez przepisy prawa podatkowego ustawodawca rozumie przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.