Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB2/4511-1-638/16-2/WS
z 8 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2016 r. (data wpływu 11 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przedawnienia zobowiązania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych przedawnienia zobowiązania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 25 sierpnia 2008 r. Wnioskodawca zawarł z bankiem umowę na kwotę 10 000 zł. Ze względu na brak wywiązania się kredytobiorcy z umowy Bank wypowiedział umowę z dniem 16 grudnia 2009 r. Na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego w dniu 10 marca 2011 r. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne (kapitał 8 292,87 zł, odsetki 503,68 zł). Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2011 r. Komornik umorzył postępowanie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

W dniu 26 kwietnia 2011 r. X zakupiła od Banku wierzytelność Wnioskodawcy (kapitał 7 372,50 zł, odsetki 1 754,32 zł, razem 9 126,82 zł). Od momentu zakupu, tj. od 26 kwietnia 2011 r. do dnia 9 lipca 2015 r., tj. do dnia wniesienia pozwu o zapłatę X nie podejmowała wobec Wnioskodawcy żadnych działań windykacyjnych. W dniu 17 lipca 2015 r. wystawiła nakaz zapłaty w którym wezwała Wnioskodawcę do zapłaty kwoty 12 827,41 zł.

Od w/w nakazu Wnioskodawca złożył sprzeciw podnosząc fakt przedawnienia roszczenia wobec upływu okresu 3 lat od jego wymagalności.

Wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 30 listopada 2015 r. powództwo zostało oddalone. Wyrok uprawomocnił się 8 stycznia 2016 r.

Pismem z dnia 22 lutego 2016 r. poinformowano Wnioskodawcę, że w związku z przedawnieniem wierzytelności przedawniona kwota będzie stanowiła przychód Wnioskodawcy w roku 2015 i będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym wierzyciel sporządził PIT-8C i przesłał do Wnioskodawcy i właściwego urzędu skarbowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy obecny wierzyciel, który nie był wierzycielem w dacie przedawnienia, ma podstawę do wystawienia PIT-8C?
2. Czy Wnioskodawca podlega obowiązkowi opodatkowania przychodu od przedawnionej wierzytelności?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z przedawnieniem wierzytelności i oddaleniem pozwu o zapłatę przez Sąd Rejonowy nie ma podstaw do wystawienia informacji PIT-8C. Instytucja przedawnienia nie jest równoznaczna z umorzeniem, na podstawie którego powstaje przychód powodujący obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Według Wnioskodawcy w niniejszej sprawie taka sytuacja nie zaistniała.

Pogląd taki został również wyrażony w indywidualnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 września 2015 r. IPPB4/4511-765/15-2/MP „… w związku z przedawnieniem zobowiązania kredytowego, nie nastąpiło po stronie Wnioskodawcy trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu, tak jak to występuje w przypadku umorzenia wierzytelności przez bank, bowiem samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem nie wystąpił obowiązek wystawienia informacji PIT-8C przez płatnika, a Wnioskodawca nie uzyskał przychodu podlegającego opodatkowaniu”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.): opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy: przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się, że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Równocześnie przepis art. 20 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że: za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna.

Jak wynika z zaistniałego stanu faktycznego 25 sierpnia 2008 r. Wnioskodawca zawarł umowę kredytową na kwotę 10.000 zł. W dniu 16 grudnia 2009 r. Bank wypowiedział umowę, ze względu na brak wywiązania się kredytobiorcy z umowy. Na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. Postanowieniem z 18 czerwca 2011 r. Komornik umorzył postępowanie wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. W dniu 26 kwietnia 2011 r. X zakupiła od Banku niniejszą wierzytelność. Od momentu zakupu, tj. od 26 kwietnia 2011 r. do 9 lipca 2015 r., tj. do dnia wniesienia pozwu o zapłatę Nabywca wierzytelności nie podejmował wobec Wnioskodawcy żadnych działań windykacyjnych. W dniu 17 lipca 2015 r. Nabywca wierzytelności wystawił nakaz zapłaty, w którym wezwał Wnioskodawcę do zapłaty kwoty 12 827,41 zł. Od w/w nakazu Wnioskodawca złożył sprzeciw, podnosząc fakt przedawnienia roszczenia wobec upływu okresu 3 lat od jego wymagalności. Wyrokiem Sądu Rejonowego powództwo Nabywcy wierzytelności zostało oddalone. Wyrok uprawomocnił się 8 stycznia 2016 r.

Pismem z 22 lutego 2016 r. poinformowano Wnioskodawcę, że w związku z przedawnieniem wierzytelności przedawniona kwota będzie stanowiła przychód Wnioskodawcy w roku 2015 i będzie podlegała opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym został sporządzony PIT-8C, który otrzymał Wnioskodawca i właściwy urząd skarbowy.

Instytucja przedawnienia uregulowana została w art. 117-125 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380). Zgodnie z art. 117 § 1 ww. Kodeksu: z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, przy czym po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne (§ 2).

Przedawnienie zobowiązania jest zdarzeniem prawnym, powodującym określone skutki w zakresie możliwości dochodzenia zobowiązań. Istota przedawnienia polega zatem na tym, że po upływie określonego w ustawie terminu, ten przeciwko komu kieruje się roszczenie (dłużnik) może uchylić się od jego zaspokojenia. Skutkiem tego roszczenie przedawnione nie gaśnie, a jedynie nie będzie mogło być przymusowo zrealizowane; sąd bowiem oddali powództwo uprawnionego w razie upływu terminu przedawnienia i gdy dłużnik podniesie zarzut przedawnienia. Nadto roszczenie takie nie korzysta wprawdzie z pełnej ochrony państwa, ale nadal uznawane jest za prawnie istniejące. Znajduje to przede wszystkim wyraz w tym, że dłużnik, który po upływie terminu przedawnienia spełnił świadczenie, nie może następnie żądać jego zwrotu, chociażby nie był świadomy upływu terminu przedawnienia i związanych z tym skutków prawnych. Spełnił on bowiem należne w świetle prawa zobowiązanie. Roszczenia przedawnione mogą być także przedmiotem potrącenia (art. 502 Kodeksu cywilnego) oraz – wedle panującego poglądu – odnowienia (art. 506) i ugody (art. 917).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że mimo przedawnienia zobowiązanie nadal istnieje i dłużnik ma obowiązek wykonać ciążące na nim zobowiązanie, natomiast wierzyciel nie może już dochodzić przymusowego jego wykonania. Z uwagi więc na fakt, że dłużnik mimo przedawnienia zobowiązania, może to zobowiązanie wypełnić, jego korzyść majątkowa nie ma jeszcze charakteru trwałego w momencie przedawnienia. W sytuacji, gdy wierzyciel nie umorzył należności, samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, w związku z przedawnieniem zobowiązania kredytowego, nie nastąpiło po stronie Wnioskodawcy trwałe przysporzenie majątkowe i nie powstał przychód podlegający opodatkowaniu, tak jak to występuje w przypadku umorzenia wierzytelności przez bank, ponieważ samo przedawnienie zobowiązania nie wywołuje zmiany charakteru zobowiązania na zobowiązanie bezzwrotne i nie powoduje powstania przychodu z nieodpłatnego świadczenia w świetle art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem w niniejszej sprawie nie wystąpił obowiązek wystawienia informacji PIT-8C przez płatnika, a Wnioskodawca nie uzyskał przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.