Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-151/16/DP
z 22 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 21 kwietnia 2016 r. (data wpływu do Organu – 26 kwietnia 2016 r.), uzupełnionym 8 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia składników majątkowych przekazanych przez trust po śmierci matki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2016 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia składników majątkowych przekazanych przez trust po śmierci matki.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 25 maja 2016 r. znak: IBPB-2-1/4515-151/16/DP wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 8 czerwca 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spadkodawczyni, będąca rezydentką (...), USA, w styczniu 2000 r. założyła Trust „...”. Trust ma charakter odwołalny, co oznacza, że jego założyciel mógł za życia zmieniać postanowienia umowy Trustu lub go rozwiązać. Jednorazowa zmiana umowy Trustu miała miejsce w listopadzie 2012 r. poprzez dodanie przez założyciela Trustu trzech powierników (tzw. „Cotrustees”) w osobach: Wnioskodawczyni, B. P. i J. P. Beneficjentem Trustu była Spadkodawczyni w czasie swojego życia. Spadkodawczyni, jako założyciel oraz pierwszy powiernik Trustu, wyznaczyła dodatkowo powierników, na wypadek swojej niezdolności lub śmierci (odpowiednio Incapacity and Death Trustees), w osobach swojej córki – Wnioskodawczyni i wnuczki – B. P. Spadkodawczyni wniosła do utworzonego Trustu składniki swojego majątku (majątek osobisty, nieruchomości, dobra materialne i niematerialne). Lista wniesionych aktywów stanowi załącznik do umowy Trustu. W umowie Trustu zostały wskazane szczegółowe rozporządzenia majątkiem po śmierci Spadkodawczyni, na mocy których, całość aktywów wniesionych do Trustu przypada jego jedynemu beneficjentowi – córce Spadkodawczyni – tj. Wnioskodawczyni. Integralną częścią umowy Trustu jest podpisana w styczniu 2000 r. ostatnia wola (testament) Spadkodawczyni („Last Will of M. F. W.”), w której ustanawia swoich osobistych przedstawicieli (pełnomocników) w osobie Wnioskodawczyni i B. P. Dodatkowo wskazać należy, że do chwili śmierci Spadkodawczyni, Trust nie był zobligowany do dokonywania jakichkolwiek świadczeń na rzecz Wnioskodawczyni.

Zarówno Wnioskodawczyni, jak i wnuczka Spadkodawczyni, posiadają obywatelstwo polskie, co oznacza, że na gruncie prawa podatkowego podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

W uzupełnieniu z 8 czerwca 2016 r. (data wpływu do Biura) Wnioskodawczyni wskazała, że Spadkodawczyni, tj. matka Wnioskodawczyni zmarła w październiku 2014 r.

Wnioskodawczyni doprecyzowała również, że przedmiotem wniosku jest wyłącznie zdarzenie przyszłe.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy nabycie przez Wnioskodawczynię własności składników majątku w wyniku przekazania ich przez Trust na podstawie umowy Trustu w związku ze śmiercią matki Wnioskodawczyni (założyciela Trustu), będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu?
2. Czy nabycie przez Wnioskodawczynię składników majątkowych w wyniku przekazania ich przez Trust na podstawie umowy Trustu w związku ze śmiercią matki Wnioskodawczyni (założyciela Trustu) będzie zwolnione od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie tych środków majątkowych zostanie zgłoszone przez Wnioskodawczynię w terminie 6 miesięcy od dnia ich otrzymania?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przez nią składników majątku w wyniku przekazania ich przez Trust na podstawie umowy Trustu w związku ze śmiercią matki (założyciela Trustu), będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że nabycie przez nią składników majątkowych w wyniku przekazania ich przez Trust na podstawie umowy Trustu w związku ze śmiercią matki (założyciela Trustu), będzie zwolnione od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli nabycie tych środków majątkowych zostanie zgłoszone przez Wnioskodawczynię w terminie 6 miesięcy od dnia ich otrzymania.

1.Charakter prawny trustu.

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni wskazała, że Trust jest instytucją prawną wykształconą w systemach prawnych typu „common law” (w szczególności anglosaskich) nieznaną prawu polskiego, zarówno cywilnemu, jak i podatkowemu. Trust nie posiada osobowości prawnej, kształtuje się jako wydzielona pula zasobów (aktywów) zarządzanych przez powiernika na postawie wiążącej umowy prawnej. Trust zostaje powołany przez założyciela poprzez pisemną umowę sporządzoną w oparciu o przepisy miejscowego prawa powierniczego. Głównymi uczestnikami trustu są: założyciel (powierzający środki finansowe lub inny majątek na przechowanie na warunkach powiernictwa), powiernik (otrzymujący tytuł własności powierzonego majątku w momencie ustanowienia trustu i przekazania do niego aktywów) oraz beneficjent (uprawniony do czerpania korzyści z majątku powierzonego w ramach trustu). Majątek trustu może obejmować wszelkie formy majątku – majątek osobisty, nieruchomości, dobra materialne i niematerialne (D. Gajewski, Wybrane konsekwencje podatkowe funkcjonowania instytucji trustu, Rejent rok 24 nr 8 (268) sierpień 2013, s. 28-40). Beneficjenci trustu mogą domagać się wykonania tego zobowiązania na mocy samej umowy trustu (M. Zacharasiewicz, „Trust w praktyce polskich sądów i notariatu” Rejent 03-04/2004). Trust należy definiować jako relację, w której osoba fizyczna lub prawna (powiernik) zgadza się wziąć w zarząd powierniczy tytuł prawny do określonego majątku (majątek lub kapitał przekazany w zarząd powierniczy) na wniosek drugiej strony (osoby przekazującej majątek lub kapitał), przy założeniu, że na mocy zobowiązania powierniczego osoba biorąca majątek w zarząd powierniczy ma wykonywać kontrolę prawną na wyłączną korzyść jednej lub kilku osób (beneficjentów), którzy pozostają właścicielami praw do korzyści lub tytułu prawnego opartego na prawie słuszności (za D. L. Hill, Tomasz Kardach, „Trust i prywatna fundacja jako narzędzia planowania podatkowego – wybrane zagadnienia (1)” Przegląd Podatkowy 05/2007).

Wnioskodawczyni zaznaczyła, że podstawowym celem powoływania trustów jest określenie zasad rozporządzenia majątkiem założyciela po jego śmierci. Trusty o charakterze spadkowym są szczególnie często spotykane tam, gdzie procedury związane z likwidacją i działem spadku są niezwykle skomplikowane czy uciążliwe, jak i w przypadkach, gdy założyciel trustu (przyszły spadkodawca) chce zapewnić przekazanie majątku osobie wskazanej w umowie trustu jako jego beneficjent bez konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego. Możliwe jest również utworzenie trustu jeszcze za życia ustanawiającego. Tworzy się wówczas powiernictwo na rzecz przyszłego spadkodawcy. Trust ten jest zarządzany w interesie ustanawiającego, który w oświadczeniu o powołaniu powiernictwa zawiera wskazówki co do tego, komu będą przysługiwać stosowne świadczenia po jego śmierci (P. Stec, Powiernictwo w prawie polskim na tle porównawczym, Zakamycze, Kraków 2005, str. 97.). Zgodnie z prawem amerykańskim, trust nie jest uznawany za spółkę, może być natomiast podmiotem praw i obowiązków i konsekwentnie właścicielem rzeczy i praw.

Wnioskodawczyni podkreśliła, że Trust, z którego środki majątkowe miały być i zostały jej przekazane, był Trustem ustanowionym za życia Spadkodawczyni na wypadek jej śmierci. Pomimo powołania go za życia Spadkodawczyni, był to Trust o charakterze spadkowym, gdyż z postanowień umowy Trustu wynikało, iż reguluje on także zasady rozporządzenia majątkiem spadkowym, tj. przekazywania aktywów Trustu jego beneficjentom zgodnie ze stosownymi postanowieniami Umowy Trustu oraz ostatniej woli (testamentu) („Last Will of M. F. W.”), sporządzonych przez założyciela, tj. Spadkodawczynię.

2.Ocena skutków prawnopodatkowych przekazania Wnioskodawczyni składników majątku Trustu.

-Porównanie instytucji trustu do instytucji znanych polskiemu prawu spadkowemu.

Wnioskodawczyni wskazała, że ze względu na brak regulacji instytucji trustu w polskim prawie, ustalenie konsekwencji podatkowych przekazania majątku Trustu beneficjentom jest utrudnione. Dokonując oceny prawnopodatkowej czynności przekazania Wnioskodawczyni składników majątku Trustu w związku ze śmiercią Spadkodawczyni należy, zdaniem Wnioskodawczyni, kierować się charakterem i skutkami tej czynności, biorąc pod uwagę całokształt okoliczności związanych z powstaniem Trustu oraz przekazaniem majątku przez Trust na rzecz Wnioskodawczyni.

W opinii Wnioskodawczyni, w przedmiotowej sytuacji zasadne jest odniesienie się do przewidzianych w Kodeksie cywilnym oraz w polskiej ustawie o podatku od spadków i darowizn instytucji wykonawcy testamentu i zapisu testamentowego. Zdaniem Wnioskodawczyni, biorąc pod uwagę charakter i cel Trustu ustanowionego przez Spadkodawczynię, sytuację trustu można porównać do sytuacji wykonawcy testamentu, natomiast sytuację beneficjenta trustu należy odnieść do sytuacji zapisobiercy.

a.Trust a instytucja wykonawcy testamentu.

Wnioskodawczyni zaznaczyła, że zgodnie z art. 986 Kodeksu cywilnego, spadkodawca może w testamencie powołać wykonawcę testamentu. Natomiast stosownie do art. 988 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadkodawca nie postanowił inaczej, wykonawca testamentu powinien zarządzać majątkiem spadkowym, spłacić długi spadkowe, w szczególności wykonać zapisy i polecenia, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą. Do zadań wykonawcy testamentu należy zatem czuwanie nad wypełnieniem i uszanowaniem ostatniej woli spadkodawcy. „Spadkodawca może też mieć na uwadze inne cele, np. zapewnienie jednolitego zarządu spadkiem aż do chwili jego działu i uwolnienie spadkobierców (nie tylko zresztą testamentowych) od obowiązków z tym związanych” (red. M. Pazdan K. Pietrzykowski, „Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz do artykułów 450-1088”, C.H. Beck, Warszawa 2009). Wykonawcą testamentu może być zarówno osoba, na której rzecz testator dokonał rozrządzenia testamentowego (np. spadkobierca ustawowy lub albo osoba zupełnie obca), a sprawowanie zarządu majątkiem spadkowym jest nie tylko uprawnieniem, ale i obowiązkiem wykonawcy testamentu. Jeżeli więc zarząd majątkiem spadkowym należy do wykonawcy testamentu, wyłączeni są od zarządu tym majątkiem spadkobiercy (por. S. Wójcik, F. Zoll B. Kordasiewicz, „Prawo spadkowe”, C.H. Beck, Warszawa 2009, s. 391 i nast.). Ponadto podkreśla się, że wykonawca testamentu nie jest niczyim przedstawicielem – ani spadkodawcy, ani spadkobiercy lub zapisobiercy. Działa on we własnym imieniu, lecz nie własnym interesie i nie na swój rachunek.

Wnioskodawczyni wskazała, że obowiązki i cel działania Trustu są zatem zbieżne z obowiązkami wykonawcy testamentu. Podobnie jak wykonawca testamentu, Trust zarządza powierzonym mu majątkiem we własnym imieniu, lecz w interesie jego beneficjenta czy beneficjentów (spadkobierców), mając na celu zrealizowanie woli spadkodawcy. Pomimo posiadania dużego zakresu swobody w odniesieniu do sposobu zarządzania majątkiem, w tym rozporządzania przedmiotami wchodzącymi w jego skład, w czasie trwania Trustu, jego ostatecznym i nadrzędnym celem było dokonanie przysporzeń na rzecz wskazanych w Umowie Trustu beneficjentów. Trust miał jedynie zachowywać i ewentualnie pomnożyć przekazany mu majątek na warunkach wynikających z Umowy Trustu, a prawa Trustu jako właściciela tego majątku były ograniczone przez postanowienia Umowy Trustu, Listę Życzeń oraz interes beneficjentów.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, należy uznać w przedmiotowym stanie faktycznym, że trust pełni rolę zbliżoną do wykonawcy testamentu.

b.Beneficjenci Trustu a instytucja zapisobiercy.

Wnioskodawczyni wskazała, że zgodnie z art. 986 Kodeksu cywilnego, spadkodawca może przez rozporządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapisobiorcy).

Zdaniem Wnioskodawczyni, sytuacja beneficjentów trustu w przedstawionym stanie faktycznym jest porównywalna do sytuacji zapisobierców. W omawianym przypadku Wnioskodawczyni jako beneficjent Trustu ustanowionego przez zmarłą matkę, na podstawie rozporządzenia spadkodawczyni zawartego w ostatniej woli (testamencie) („Last Will of M. F. W.”), otrzymała majątek powierzony przez nią za jej życia w zarząd Trustowi.

Pogląd o istnieniu podobnej analogii można również spotkać w doktrynie. Jak wskazuje M. Zacharewicz, „Z powyższego wynika, że za pomocą zapisu możliwe jest osiągnięcie niektórych ze skutków właściwych fideikomisom i trustom. Testator może przykładowo nałożyć na spadkobiercę (lub zapisobiercę) obowiązek okresowego świadczenia w pieniądzu na rzecz utrzymania i edukacji określonych małoletnich krewnych, a ponadto (lub zupełnie niezależnie od pierwszego z obowiązków) – po spełnieniu się określonego warunku lub terminu (np. ukończenie ustalonego wieku, zawarcie małżeństwa) – do świadczenia na ich rzecz określonych kwot pieniężnych w postaci zgromadzonego kapitału lub przeniesienia na ich własność domu rodzinnego itp.” (M. Zacharasiewicz, Ustanowienie trustu w testamencie lub za pomocą innej czynności prawnej mortis causa pod rządami polskiego prawa spadkowego, Rejent 02/2009).

W świetle przedstawionych wyżej argumentów, zdaniem Wnioskodawczyni, sytuacja beneficjentów trustu na gruncie polskiego prawa podatkowego jest analogiczna do zapisobierców.

-Skutki podatkowe.

Biorąc pod uwagę powyższe, w opinii Wnioskodawczyni przekazanie jej przez Trust składników majątku powierzonych Trustowi przez jej zmarłą matkę należy na gruncie polskiego prawa podatkowego traktować tak jak nabycie przez Wnioskodawczynię rzeczy tytułem zapisu. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego oraz polecenia testamentowego. Stosownie natomiast do art. 2 ww. ustawy, nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym, w opinii Wnioskodawczyni, nabycie przez nią składników majątkowych w drodze przekazania ich Wnioskodawczyni przez Trust, podlega zasadom opodatkowania określonym w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu. Tym samym, stosownie do art. 5 cyt. ustawy, obowiązek podatkowy ciążył będzie na Wnioskodawczyni jako nabywcy rzeczy. Obowiązek podatkowy powstanie w momencie przekazania składników majątkowych Wnioskodawczyni przez Trust, bowiem zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy, przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia. Przy czym, zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie takie podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ww. ustawy, pod warunkiem spełnienia przez Wnioskodawczynię warunków formalnych przewidzianych w tym przepisie.

Wnioskodawczyni zaznaczyła, że zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
   
   

Wnioskodawczyni podkreśliła, że wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 ww. ustawy). Przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia darczyńcy, stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przez nią składników majątkowych po zmarłej matce w wyniku przekazania ich przez Trust, zgodnie z postanowieniami umowy Trustu, będzie podlegać przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn według zasad określonych dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu zwykłego. Przy czym Wnioskodawczyni może skorzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile zgłosi nabycie przedmiotowych składników majątkowych naczelnikowi właściwego dla siebie urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że skoro świadczenie otrzymane przez nią z Trustu należy traktować analogicznie do wykonania zapisu zwykłego to zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w tym przypadku termin 6 miesięcy należy liczyć od dnia otrzymania przez Wnioskodawczynię składników majątkowych od Trustu (dzień wykonania zapisu zwykłego). Ponadto, zdaniem Wnioskodawczyni zgłoszenie nabycia własności rzeczy wskazanych w niniejszym wniosku powinno być dokonane na formularzu SD-Z2.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawczyni powołała kilka interpretacji indywidualnych dotyczących poruszonego we wniosku zagadnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, ze zm.) – w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2016 r., z uwagi na fakt, że śmierć spadkodawcy miała miejsce w 2014 r. – podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Na podstawie art. 2 cyt. ustawy nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Spadkodawczyni, będąca rezydentką (...), USA, w styczniu 2000 r. założyła Trust. Jednorazowa zmiana umowy Trustu miała miejsce w listopadzie 2012 r. poprzez dodanie przez założyciela Trustu trzech powierników w osobach: Wnioskodawczyni, B. P. i J. P. Beneficjentem Trustu była Spadkodawczyni w czasie swojego życia. W umowie Trustu zostały wskazane szczegółowe rozporządzenia majątkiem po śmierci Spadkodawczyni, na mocy których, całość aktywów wniesionych do Trustu przypada jego jedynemu beneficjentowi – córce Spadkodawczyni, tj. Wnioskodawczyni. Integralną częścią umowy Trustu jest podpisana w styczniu 2000 r. ostatnia wola (testament) Spadkodawczyni, w której ustanawia swoich osobistych przedstawicieli (pełnomocników) w osobie Wnioskodawczyni i B. P. Dodatkowo wskazać należy, że do chwili śmierci Spadkodawczyni, Trust nie był zobligowany do dokonywania jakichkolwiek świadczeń na rzecz Wnioskodawczyni. Zarówno Wnioskodawczyni, jak i wnuczka Spadkodawczyni, posiadają obywatelstwo polskie, co oznacza, że na gruncie prawa podatkowego podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Spadkodawczyni zmarła w październiku 2014 r.

W Polsce trust nie jest uregulowany zarówno w prawie cywilnym, jak i prawie podatkowym. Natomiast, zgodnie z art. 968 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.) pod pojęciem zapisu należy rozumieć rozrządzenie testamentowe, mocą którego spadkodawca zobowiązuje spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby.

Przekazanie przez trust aktywów nabytych w spadku na rzecz określonych w testamencie beneficjentów, w świetle przepisów obowiązujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ma charakter zapisu uregulowanego w powołanym powyżej art. 968 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z treścią do art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku. Jednakże, stosownie do przepisu art. 6 ust. 4 cyt. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Z treści art. 6 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy wynika, że obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego powstaje z chwilą wykonania zapis zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia.

Art. 9 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy stanowi, że opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 cyt. ustawy).

Stosownie do art. 4 ust. 4 powołanej ustawy, zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Stosownie do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U., poz. 2060) zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2.

W analizowanej sprawie sytuację Wnioskodawczyni, jako beneficjenta trustu, można porównać do sytuacji zapisobiercy. Zatem obowiązek podatkowy z tytułu podatku od spadków i darowizn, w związku ze śmiercią matki Wnioskodawczyni powstanie, tak jak w przypadku zapisu zwykłego, z chwilą wykonania, skoro z zapisu umowy trustu nie wynika, iżby środki te Wnioskodawczyni dziedziczyła jako spadkobierczyni.

Reasumując, należy wskazać, iż nabycie przez Wnioskodawczynię składników majątku (rzeczy oraz praw majątkowych) w wyniku przekazania ich po śmierci Spadkodawczyni przez Trust będzie podlegać opodatkowaniu na zasadach określonych w ustawie o podatku od spadków i darowizn dla nabycia rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu. Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile spełni wszystkie wymienione w tym przepisie warunki. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 w terminie 6-miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, tj. od dnia wykonania trustu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię interpretacji indywidualnych wskazać należy, że rozstrzygnięcia w nich zawarte nie są wiążące dla tutejszego Organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osadzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.