2016.07.01 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB1/4511-554/16-2/MM
z 1 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r, poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 24 maja 2016 (data wpływu 30 maja 2016 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

skutków podatkowych wygaśnięcia w wyniku konfuzji wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez spółkę kapitałową – jest nieprawidłowe,
w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania w wyniku likwidacji bądź rozwiązania spółki osobowej środków pieniężnych, składników majątku i wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych przez spółkę kapitałową wraz z odsetkami oraz wygaśnięcia tych wierzytelności wskutek konfuzji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca oraz jego rodzice („Rodzice”) są polskimi rezydentami podatkowymi. Wnioskodawca jest obecnie właścicielem 100% udziałów w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej „Spółka"). Spółka posiada siedzibę na terytorium Polski i jest polskim rezydentem podatkowym. W niedługim czasie do Spółki przystąpią Rodzice Wnioskodawcy obejmując w zamian za aport mniejszościowy pakiet udziałów w Spółce.

W przyszłości planowane jest przekształcenie Spółki w spółkę jawną lub spółkę komandytową (dalej: „Spółka Osobowa”) w trybie art. 551 i nast. ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej: „KSH”). W wyniku przekształcenia, Spółka Osobowa stanie się następcą prawnym Spółki, przejmując wszystkie jej prawa i obowiązki, zaś Wnioskodawca i jego Rodzice, jako udziałowcy Spółki (dalej „Udziałowcy”) staną się wspólnikami Spółki Osobowej.

Udziały kapitałowe posiadane przez Udziałowców, jako wspólników Spółki Osobowej, będą odzwierciedlać strukturę udziałową Spółki na dzień przekształcenia. Innymi słowy, przekształcenie nie będzie skutkować uzyskaniem przez Wnioskodawcę większego udziału w stosunku do tego, który Wnioskodawca posiadać będzie w Spółce na dzień przekształcenia. Podobnie w przypadku Rodziców - przekształcenie nie będzie skutkować uzyskaniem przez Rodziców Wnioskodawcy większego udziału w stosunku do tego, który będą posiadali w Spółce na dzień przekształcenia.

Planowane jest, aby prawo do udziału w bieżącym zysku Spółki Osobowej zostało przyznane Udziałowcom Spółki proporcjonalnie do ich udziału kapitałowego w Spółce Osobowej (i tym samym proporcjonalnie do posiadanych w Spółce udziałów). W wyniku przekształcenia nie zostaną wypłacone Udziałowcom Spółki żadne środki. W efekcie przekształcenia majątek Spółki Osobowej nie będzie większy od majątku Spółki z chwili przekształcenia, gdyż w ramach przekształcenia nie zostaną wniesione nowe wkłady przez Udziałowców Spółki ani osoby trzecie. Co do zasady, Spółka Osobowa ma kontynuować działalność gospodarczą prowadzoną przez Spółkę. Możliwe jest też, że dojdzie do zmiany profilu działalności.

Nie jest jednak wykluczone, że w przyszłości nastąpi likwidacja/ustanie bytu prawnego Spółki Osobowej. W celu zminimalizowania kosztów związanych z procesem likwidacji Spółka Osobowa może zostać rozwiązana bez przeprowadzania procesu likwidacyjnego, w uzgodniony jednomyślnie między wspólnikami sposób (o ile taki sposób rozwiązania Spółki Osobowej będzie zgodny z przepisami KSH). Nie jest jednak wykluczone, że przeprowadzona zostanie pełna procedura likwidacyjna.

W efekcie rozwiązania Spółki Osobowej i przeprowadzenia ustawowej, bądź też uzgodnionej między wspólnikami procedury likwidacji, jej byt prawny zostanie zakończony, a posiadane przez nią aktywa zostaną przekazane wspólnikom, w tym Wnioskodawcy. Na dzień składania wniosku Wnioskodawca nie jest w stanie przewidzieć, czy będą nimi tylko środki pieniężne, czy też inne składniki majątkowe. W majątku Spółki Osobowej będą się jednak znajdowały wierzytelności pożyczkowe z tytułu pożyczek udzielonych przez Spółkę do Wnioskodawcy i do Rodziców Wnioskodawcy.

Jeśli chodzi o środki pieniężne, które mogą stać się przedmiotem wypłaty to pochodziłyby one ze zdarzeń (transakcji), które stanowiły, bądź będą stanowić przychody zaliczane do przychodów podlegających opodatkowaniu:

podatkiem dochodowym od osób prawnych (przychód ustalany u Spółki) - w przypadku zdarzeń (transakcji) mających miejsce jeszcze w Spółce, tj. przed przekształceniem. Wnioskodawca wyjaśnia przy tym, że źródłem tych przychodów może być działalność gospodarcza Spółki, jak również odpłatne zbycie przez Spółkę lub zbycie w celu umorzenia udziałów innej spółki kapitałowej, gdzie cena ze zbycia udziałów/wynagrodzenie umorzeniowe zostaną zadeklarowane jako przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych lub
podatkiem dochodowym od osób fizycznych (przychody ustalane na poziomie wspólników Spółki Osobowej, gdyż Spółka Osobowa nie będzie podatnikiem podatku dochodowego) – w przypadku zdarzeń (transakcji) mających miejsce już po przekształceniu Spółki w Spółkę Osobową. Wnioskodawca podkreśla, że przychody uzyskiwane za pośrednictwem Spółki Osobowej po dniu przekształcenia, będą zaliczane u Wnioskodawcy i Rodziców, jako wspólników Spółki Osobowej, do źródła przychodów jakim jest działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dalej: Ustawa PIT).

W przypadku przeniesienia wierzytelności Spółki Osobowej przysługującej jej wobec Wnioskodawcy i Rodziców do majątku osobistego odpowiednio Wnioskodawcy i jego Rodziców, zobowiązanie do zwrotu kwoty pożyczek wygasłoby z mocy prawa w drodze konfuzji (confusio legis), tj. instytucji prawa cywilnego, powodującej wygaśnięcie prawa podmiotowego w postaci przyszłej wierzytelności Spółki Osobowej wobec Wnioskodawcy i Rodziców na skutek połączenia w tym samym podmiocie (Wnioskodawcy i Rodziców) prawa (wierzytelności Spółki Osobowej wobec Wnioskodawcy i Rodziców) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy i Rodziców wobec Spółki Osobowej do spłaty kwoty pożyczki wraz z ewentualnie należnymi odsetkami). Innymi słowy, jeżeli w ramach przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego Wnioskodawca i Rodzice otrzymają przedmiotową wierzytelność pożyczkową w wyniku likwidacji lub rozwiązania Spółki Osobowej, to nastąpi z mocy prawa wygaśnięcie zobowiązania do zwrotu kwoty udzielonej przez Spółkę pożyczki (wraz z ewentualnym zobowiązaniem do zapłaty należnych odsetek) na skutek konfuzji powodującej wygaśnięcie prawa podmiotowego poprzez połączenie w tym samym podmiocie, prawa i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku.

Wierzytelność, którą Wnioskodawca otrzymałby z związku z likwidacją lub rozwiązaniem Spółki jawnej nie byłaby zarachowana u Wnioskodawcy jako przychód należny. Opisywana wierzytelność powstałaby poprzez udzielenie pożyczki Wnioskodawcy przez Spółkę z o.o., która w momencie udzielania pożyczki będzie osobą prawną (spółką z ograniczoną odpowiedzialnością). Wnioskodawca pragnie w tym miejscu podkreślić, że bez wpływu na skutki podatkowe zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku pozostaje art. 14 ust. 8 Ustawy o PIT, ponieważ dotyczy on jedynie wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną, podczas gdy wierzytelność, która zostałaby otrzymana przez Wnioskodawcę, miałaby swoje źródło w pożyczce udzielonej Wnioskodawcy przez Spółkę z o.o., która w momencie udzielania pożyczki będzie osobą prawną. Jednocześnie, ponieważ przedmiotowa wierzytelność pożyczkowa (inaczej niż np. wierzytelność z tytułu sprzedaży towaru) ma charakter pieniężny to w przypadku powstania takiej wierzytelności nie dochodzi do zarachowania przychodu należnego w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (udzielenie pożyczki jest neutralne w podatku dochodowym). Podobne okoliczności będą zachodziły w przypadku Rodziców.

Wnioskodawca przed przekształceniem Spółki z o. o. w Spółkę Osobową chciałby dowiedzieć się jakie będą skutki podatkowe ewentualnej likwidacji Spółki jawnej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego środki pieniężne oraz (lub) inne składniki majątku (w tym wierzytelność pieniężna wobec Wnioskodawcy i Rodziców o zwrot kwoty pożyczki i ewentualnych odsetek, jeżeli będą do tego czasu należne) otrzymane przez Wnioskodawcę i Rodziców w wyniku likwidacji bądź rozwiązania Spółki Osobowej będą stanowiły dla Wnioskodawcy i Rodziców przychód podlegający opodatkowaniu w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na moment likwidacji / rozwiązania Spółki jawnej?
Czy w świetle przedstawionego powyżej zdarzenia przyszłego wygaśnięcie w drodze konfuzji zobowiązań pożyczkowych Wnioskodawcy i Rodziców wobec Spółki z o.o., przekształconej w Spółkę Osobową spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy i Rodziców przychodu w rozumieniu Ustawy o Podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Stanowisko w zakresie Pytania nr 1

Zdaniem Wnioskodawcy, środki pieniężne oraz (lub) Inne składniki majątku (w tym wierzytelność pieniężna wobec Wnioskodawcy i Rodziców o zwrot kwoty pożyczki i ewentualnych odsetek, jeżeli będą do tego czasu należne) otrzymane przez Wnioskodawcę i Rodziców wyniku likwidacji bądź rozwiązania Spółki Osobowej, powstałej w wyniku przekształcenia Spółki z o.o., nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy i Rodziców przychodu podlegającego opodatkowaniu w rozumieniu przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych na moment likwidacji / rozwiązania Spółki Osobowej.

Stanowisko w zakresie Pytania nr 2

Zdaniem Wnioskodawcy, wygaśnięcie w drodze konfuzji zobowiązania Wnioskodawcy i Rodziców z tytułu zaciągniętej od Spółki z o. o. pożyczki pieniężnej (w wyniku podziału majątku z tytułu likwidacji/rozwiązania Spółki Osobowej) nie spowoduje powstania po stronie wnioskodawcy i Rodziców przychodu w rozumieniu Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadnienie

Ad. 1

Spółki osobowe prawa handlowego, do których należą m. in. spółka jawna czy spółka komandytowa, nie są podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, takimi podatnikami są wspólnicy takiej spółki. Potwierdza to definicja spółki niebędącej osobą prawną zawarta w art. 5a pkt 26 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT), zgodnie z którym ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną - oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Spółki osobowe, w tym spółka jawna oraz spółka komandytowa, są transparentne podatkowo, co oznacza, że dochody tych spółek nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce osobowej uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu wspólnika. Zatem, jeżeli wspólnikiem spółki osobowej jest osoba fizyczna (Wnioskodawca, Rodzice), dochód z udziału w spółce osobowej będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

W związku z powyższym, Wnioskodawca i Rodzice przy ustalaniu ewentualnego przychodu z tytułu likwidacji Spółki Osobowej, będą zobowiązani opierać się na regulacjach zawartych w Ustawie o PIT.

Jednym ze źródeł przychodów, wskazanych w art. 10 Ustawy o PIT, Jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Na podstawie art, 14 ust. 1 Ustawy PIT za przychód z działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów oraz udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b Ustawy o PIT, do przychodów z działalności gospodarczej zaliczają się przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki.

Z kolei z przychodów z działalności gospodarczej w sposób wyraźny wyłączono mocą art. 14 ust. 3 pkt 10 Ustawy o PIT środki pieniężne. W myśl powyższego przepisu do przychodów nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki. Art. 14 ust. 3 pkt 12 odnosi się natomiast do pozostałych składników likwidowanej spółki stanowiąc, iż nie jest przychodem ich odpłatne zbycia, jeżeli zostało dokonane po upływie 6 lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja i nie następuje w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze brzmienie art. 14 ust. 3 pkt 10 Ustawy PIT, nie powinno, zdaniem Wnioskodawcy, budzić wątpliwości, iż otrzymanie przez niego i Rodziców środków pieniężnych pochodzących z likwidacji Spółki Osobowej nie będzie skutkować powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu na gruncie Ustawy o PIT.

Co się zaś tyczy pozostałych niepieniężnych składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją Spółki Osobowej (w szczególności wierzytelności pożyczkowych), zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 12 Ustawy o PIT ewentualny przychód po stronie Wnioskodawcy i Rodziców mógłby powstać dopiero w momencie zbycia otrzymanych w toku likwidacji składników majątku, pod warunkiem, że zbycie to miałoby charakter odpłatny oraz nastąpiło przed upływem 6 lat od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub w ramach wykonywania działalności gospodarczej.

Oznacza to, że środki pieniężne wypłacone Wnioskodawcy i Rodzicom w toku rozwiązania Sp6łkj nie będą stanowić dla niego przychodu, natomiast wierzytelności stanowiące majątek Spółki będą jego przychodem tylko w wypadku, gdy zostaną zbyte przed upływem wspomnianego, sześcioletniego terminu. Natomiast samo otrzymanie wyżej wymienionych składników majątku likwidowanej Spółki w żadnym wypadku nie spowoduje powstania przychodu.

Za poprawnością stanowiska Wnioskodawcy przemawia nie tylko wykładnia językowa art. 14 ust. 3 pkt 10 oraz art. 14 ust 3 pkt 12, ale również wykładnia autentyczna tego przepisu. Został on wprowadzony ustawą z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) i wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2011 r.

W treści założeń Ministerstwa Finansów z dnia 19 maja 2010 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można przeczytać, iż: „W zakresie dotyczącym likwidacji spółki projekt zakłada zróżnicowanie zasad opodatkowania otrzymanego przez wspólnika likwidowanej spółki majątku, w zależności od tego, w jakiej formie majątek ten jest przez wspólnika otrzymywany, tj. w formie pieniężnej czy niepieniężnej. I tak, w przypadku otrzymania przez wspólnika:

środków pieniężnych - ich wartość nie będzie stanowiła przychodu; przyjęcie tego rozwiązania zmierza do wyeliminowania podwójnego opodatkowania, na które wskazywało przywołane wyżej orzecznictwo. W związku z powyższym z przychodów podlegających opodatkowaniu wyłączono przychód odpowiadający wartości środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika z tytułu likwidacji spółki;
innych składników majątku - ich wartość będzie stanowiła przychód u wspólnika dopiero w momencie zbycia składnika majątku otrzymanego w wyniku likwidacji spółki. Będzie to skutkowało opodatkowaniem faktycznie uzyskanego przychodu. Propozycja ta uwzględnia utrzymanie braku podmiotowości w podatku dochodowym spółek niebędących osobami prawnymi. Koncepcja opodatkowania faktycznie uzyskanego przychodu (w momencie jego realizacji np. sprzedaży) upraszcza system podatkowy, wymaga to wyraźnego wskazania w ustawie P1T, że przychód nie powstaje w związku z otrzymaniem w wyniku likwidacji spółki, niepieniężnych składników majątku, a powstaje dopiero w momencie ich zbycia,"

Powyższa teza znajduje również odzwierciedlenie w dotychczasowej praktyce organów podatkowych. Potwierdził ją m. in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 26 lutego 2016 r. (sygn IP P B1/4511 -106/16-3/MT), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 25 listopada 2015 r., (sygn.IPPB1/4511-1216/15-2/KS1). Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 3 czerwca 2014 r. (sygn. 1PPB1/415-313/14-4/MT i IPPB1/415-314/14-4/MT), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 14 maja 2013 r. (sygn. IPPB1/415-184/13-4/IF) oraz z 1 października 2012 r. (sygn. IPPB1/415-760/12-2/ EC), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacjach indywidualnych z 4 lipca 2013 r. (sygn. IBPBI/1/415-372/13/AP, EBPBI/1/415-375/13/AP i IBPBI/1/415-374/13/AP), a także Dyrektor izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 24 sierpnia 2011 r. (sygn. IPTPB2/415-250/11-2/MP). Ponadto, brak opodatkowania środków pieniężnych uzyskanych w toku rozwiązania spółki osobowej powstałej z przekształcenia ze spółki kapitałowej potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 17 czerwca 2014 r. (sygn. LLPB2/415-465/14-2/TR), Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 maja 2011 r. (sygn. IBPBI/1/415-285/11/HSt), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 30 sierpnia 2011 r. (sygn. IPTPB1/415-97/11-2/MD), interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 października 2013 r. (sygn. IPPB1/415-707/13-5/KS) oraz z 6 listopada 2013 r. (sygn. IPPB1/415-802/13-8/MT),

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, zarówno wykładnia literalna jak i autentyczna art. 14 ust. 3 pkt 10 i 12 Ustawy o PIT, prowadzą do wniosku, iż otrzymanie przez Wnioskodawcę i jego Rodziców w związku z likwidacją Spółki Osobowej środków pieniężnych oraz pozostałych składników majątku (w tym wierzytelności pożyczkowych z tytułu pożyczek otrzymanych od Spółki z o.o.) likwidowanej Spółki Osobowej nie będzie powodować powstania przychodu podatkowego w PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy, powyższe skutki podatkowe znajdą zastosowanie niezależnie od tego czy Spółka Osobowa zostanie rozwiązana z przeprowadzeniem procesu likwidacji czy bez przeprowadzania tego procesu (jeżeli taki sposób rozwiązania Spółki Osobowej zostanie uzgodniony przez wspólników w drodze jednomyślnej uchwały). Należy bowiem wskazać, iż zgodnie z art. 103 w związku z art. 58 pkt 2 KSH, jednym z powodów rozwiązania spółki jawnej jest jednomyślna uchwała wszystkich wspólników. Z kolei zgodnie z art. 67 § 1 KSH w przypadku rozwiązania spółki, należy przeprowadzić likwidację, .chyba, że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki". Z powyższych przepisów wynika, że przeprowadzenie likwidacji nie jest obowiązkowym etapem rozwiązania Spółki Osobowej. Niemniej jednak, zarówno rozwiązanie spółki w tzw. trybie uproszczonym, tj. bez likwidacji, jak i rozwiązanie spółki z przeprowadzeniem likwidacji, skutkują ustaniem bytu prawnego spółki osobowej.

W opinii Wnioskodawcy, w powołanych powyżej przepisach Ustawy o PIT brak jest podstaw do różnicowania konsekwencji podatkowych rozwiązania Spółki Osobowej (w zakresie opodatkowania wspólnika z tytułu otrzymania środków pieniężnych / składników rzeczowych majątku) w zależności od tego w jakim trybie zostanie rozwiązana Spółka Osobowa tj. czy rozwiązanie nastąpi z przeprowadzeniem procesu likwidacji czy bez przeprowadzania tegoż procesu.

Zarówno bowiem likwidacja Spółki Osobowej, jak również jej rozwiązanie (bez likwidacji) mają ten sam skutek w postaci zakończenia bytu prawnego spółki. Takie zrównanie w skutkach podatkowych tzw. rozwiązania uproszczonego i likwidacji spółki jawnej jest także potwierdzane przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 6 listopada 2013 r. (sygn. IPPB1/415-802/13-8/MT) stwierdził, że: „Zdaniem Wnioskodawcy, w zakresie pytania nr 1 i 2, po stronie wnioskodawcy nie wystąpi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu likwidacji spółki jawnej i otrzymania z tego tytułu Środków pieniężnych bez względu na to, czy będzie to likwidacja, czy też rozwiązanie spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego albowiem obie formy zmierzają do ustania bytu prawnego spółki W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe. W konsekwencji, w okolicznościach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego, tj. w przypadku likwidacji/rozwiązania spółki jawnej otrzymanie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych korzysta z wyłączenia z przychodów na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych."

Ponadto, Wnioskodawca pragnie wskazać, że na powyższe konkluzje dotyczące podatkowych konsekwencji opisanego zdarzenia przyszłego nie wpływa brzmienie przepisu art. 14 ust. 8 Ustawy o PIT.

Zgodnie z art. 14 ust. 8 Ustawy o PIT, przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11 rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług, oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki - z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika." W konsekwencji, rozważania dotyczące otrzymania środków pieniężnych przez Wnioskodawcę i Rodziców będą miały również zastosowanie w przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę i Rodziców wierzytelności w wyniku likwidacji Spółki Osobowej.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że wierzytelności, o których mowa w opisie zdarzenia przyszłego również nie będą stanowiły przedmiotu opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w momencie otrzymania ich przez Wnioskodawcę i Rodziców w skutek likwidacji Spółki Osobowej. W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy w ramach likwidacji Spółki Osobowej dojdzie do otrzymania przez Wnioskodawcę i Rodziców wierzytelności, ich wartość traktowana tak samo jak środków pieniężnych, nie będzie stanowiła dla Wnioskodawcy i Rodziców przychodu podatkowego.

Podejście to potwierdzają liczne interpretacje indywidualne: interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 marca 2015 r. o sygn. IBPBI/1/415-1557/14/AP wydaną na tle stanu faktycznego, w którym likwidowana spółka osobowa (jawna lub komandytowa), powstała z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 25 marca 2015 r. o sygn. IPTPB1/415-726/14-4/MM wydaną na tle stanu faktycznego, w którym likwidowana spółka osobowa (jawna lub komandytowa), powstała z przekształcenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 marca 2015 r. o sygn. IBPBI/1/415-1593/14/BK.

Ponadto, ponieważ przepis art. 14 ust 8 Ustawy o PIT dotyczy jedynie wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną nie znajdzie on w ogóle zastosowania w sytuacji gdy wierzytelność, która zostałaby otrzymana przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji Spółki, miałaby swoje źródło w pożyczce udzielanej przez Spółkę z o.o., która w momencie udzielania pożyczki będzie osobą prawną (spółką z ograniczoną odpowiedzialnością). W konsekwencji, otrzymanie takiej wierzytelności w wyniku podziału majątku likwidacyjnego Spółki Osobowej będzie neutralne podatkowo dla Wnioskodawcy i Rodziców na gruncie art. 14 ust. 2 pkt 17 i ust. 3 pkt 12 Ustawy o PIT.

Biorąc pod uwagę powyższą argumentację należy stwierdzić, że składniki majątku (środki pieniężne oraz ewentualnie pozostałe składniki majątku likwidowanej Spółki, w tym wierzytelności pożyczkowe), które zostaną otrzymane przez Wnioskodawcę i Rodziców w wyniku likwidacji majątku Spółki Osobowej nie będą stanowiły dla Wnioskodawcy i Rodziców przychodu w momencie ich otrzymania zarówno w przypadku, gdy rozwiązanie nastąpi z przeprowadzeniem likwidacji jak i w przypadku, gdy Spółka Osobowa zostanie rozwiązana bez likwidacji.

Ad. 2

W momencie, gdy Wnioskodawca i Rodzice otrzymają wierzytelność wynikającą z umów pożyczek dojdzie do wygaśnięcia ich zobowiązań w wyniku tzw. konfuzji legalnej, definiowanej jako „zjednoczenie w jedynym podmiocie prawa i odpowiadającego mu obowiązku’ (K. Osajda, Kodeks cywilny. Komentarz, wydanie 7, SIP Legalis).

Na podstawie art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT za przychody z działalności gospodarczej uznaje się również wartość umorzonych zobowiązań. Pojęcie „umorzone zobowiązania” nie zostało zdefiniowane ustawowo. Odwołując się do wykładni językowej można sięgnąć do definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego Wydawnictwa Naukowego PWN, gdzie pojęcie „umorzyć’ oznacza „zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych". Umorzenie zobowiązania wywołuje więc skutki w postaci zmniejszenia lub likwidacji zobowiązania przez to, że wierzyciel zrzekł się dochodzenia roszczeń. W wyniku umorzenia zobowiązanie więc wygasa, ale nie każde wygaśnięcie zobowiązania polega na jego umorzeniu.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż na podstawie art. 498 - 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej; „Kodeks cywilny’), wierzytelność może zostać umorzona w drodze potrącenia, odnowienia lub zwolnienia z długu. Należy podkreślić, iż z podatkowego punktu widzenia najważniejsze jest wskazanie, czy powyższe sposoby umorzenia wierzytelności powodują powstanie przyrostu w majątku dotychczasowego dłużnika, bo tylko to mogłoby stanowić dla niego przychód podatkowy. Stanowisko takie prezentują i potwierdzają organy podatkowe w wydawanych przez siebie interpretacjach podatkowych.

Przykładowo. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 31 maja 2013 r. (sygn. ITPB3/423-104a/13/NIK) stwierdził, że „na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pojęcie umorzenia zobowiązania ma węższe znaczenie niż na gruncie prawa cywilnego. Umorzeniem zobowiązania w rozumieniu przepisów omawianej ustawy podatkowej jest zwolnienie dłużnika z obowiązku wykonania zobowiązania, tj. zwolnienie go z długu. Instytucję tę reguluje art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.”

Potwierdził to również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 23 lipca 2013 r. (sygn. IBPBI/2/423-529/13/MS) przyjmując, że: „potrącenie polega na umorzeniu wzajemnych wierzytelności dłużnika i wierzyciela (po zaistnieniu określonych przesłanek). W rezultacie dochodzi do częściowej/całkowitej kompensaty wzajemnych wierzytelności, w związku z tym zarówno po stronie wierzyciela, jak i dłużnika nie powstanie przychód podatkowy. Podsumowując należy podkreślić, że przychód podatkowy powstanie, jeżeli do umorzenia dojdzie w drodze nieodpłatnego zwolnienia z długu, na które dłużnik musi wyrazić zgodę."

Z powyższego można wnioskować, iż wyłącznie umorzenie w postaci nieodpłatnego zwolnienia z długu można uznać za przychód dłużnika. Zgodnie z art. 508 Kodeksu cywilnego, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Aby można było mówić o umorzeniu konieczne jest zatem spełnienie dwóch przestanek.

Po pierwsze, wierzyciel musi złożyć oświadczenie woli o zwolnieniu dłużnika z długu. Po drugie, na to zwolnienie dłużnik musi wyrazić zgodę. Tylko zgodne oświadczenia woli stron skutkują zwolnieniem z długu i umorzeniem zobowiązania, które oznacza rezygnację wierzyciela z przysługującego mu świadczenia 1 przychód dłużnika z tytułu tej rezygnacji.

Tymczasem, w sytuacji Wnioskodawcy i jego Rodziców nie dojdzie do zwolnienia z długu. W przedstawionym stanie faktycznym nastąpi likwidacja bądź rozwiązanie Spółki Osobowej, w wyniku której wierzytelność z tytułu pożyczki udzielonej przez Spółkę z o.o. Wnioskodawcy i Rodzicom przejdzie na Wnioskodawcę i Rodziców. W rezultacie, w rękach Wnioskodawcy i Rodziców znajdzie się jednocześnie wierzytelność i dług z tego samego tytułu, korelatywnie ze sobą sprzężona wierzytelność o zwrot pożyczki z obowiązkiem do jej zwrotu wraz z ewentualnie należnymi do tego momentu odsetkami. W tym momencie, z mocy prawa nastąpi kontuzja prawa podmiotowego. Nie dojdzie do złożenia żadnych oświadczeń woli po obu stronach, gdyż konfuzja będzie automatycznym wynikiem zaistnienia określonego zdarzenia prawnego. Nie spełni się zatem przesłanka konieczna do uznania, by można było mówić o zwolnieniu z długu.

Stanowisko to jest potwierdzane również przez organy podatkowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 4 listopada 2013 r. (sygn. IBPBI/1/415-788/13/BK) w analogicznym stanie faktycznym stwierdził, iż stanowisko, zgodnie z którym konfuzja w rękach wspólnika spółki jawnej wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej temu wspólnikowi przez spółkę nie powoduje powstania przychodu, jest prawidłowe. Podobnie (również w stanie faktycznym obejmującym przekształcenie sp. z o.o. w spółkę jawną i konfuzję wierzytelności z tytułu pożyczki) wypowiedział się także Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 11 grudnia 2013 r. (sygn. ILPB1/415-1035/13-3/TM), w której stwierdził, że: „w konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym zdarzeniu przyszłym, wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy (wspólnika SpJ) wobec SpJ z tytułu zaciągniętej pożyczki oraz odsetek należnych od tej pożyczki, poprzez konfuzję, następującą w wyniku likwidacji SpJ na skutek połączenia w rękach tej samej osoby (Wnioskodawcy) prawa (wierzytelności SpJ z tytułu pożyczki oraz odsetek od tej pożyczki) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy z tytułu pożyczki oraz odsetek od tej pożyczki), nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu. W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe."

Powyższy pogląd znajduje również potwierdzenie w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 listopada 2013 r. (sygn. ILPB1/415-1068/13-2/AG), w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 października 2013 r. (sygn. IBPBI/1/415-739/13/SK) czy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 września 2013 r. (sygn. ILPB1/415-668/13-2/AG).

Na podobnym stanowisku stanął również Dyrektor tutejszej, warszawskiej Izby Skarbowej w interpretacji z 26 lutego 2016 r., sygn. IPPB1/4511-106/16.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie:

skutków podatkowych wygaśnięcia w wyniku konfuzji wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez spółkę kapitałową – jest nieprawidłowe,
w pozostałym zakresie – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030 z późn. zm.) spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.

W myśl art. 58 ww. ustawy, rozwiązanie spółki powodują:

przyczyny przewidziane w umowie spółki,
jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
ogłoszenie upadłości spółki,
śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
prawomocne orzeczenie sądu.

Zgodnie z art. 67 § 1 omawianej ustawy, w przypadkach określonych w art. 58 tejże ustawy, należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba, że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

W konsekwencji, wskazane w ww. art. 58 Kodeksu spółek handlowych, rozwiązanie spółki osobowej skutkuje zakończeniem działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto, pokreślić należy, iż w przypadku rozwiązania spółki osobowej przeprowadzanie likwidacji nie jest obligatoryjne. Tym samym, w myśl przepisów ww. Kodeksu, nie należy uzależniać rozwiązania spółki od jej likwidacji.

Ponadto, stwierdzić należy, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnoszące się do likwidacji działalności gospodarczej należy interpretować w związku z przepisami Kodeksu spółek handlowych odnoszącymi się do rozwiązania spółki, nie zaś do procesu jej likwidacji.

Zatem, w przypadku rozwiązania spółki osobowej – zarówno w sytuacji przeprowadzenia likwidacji, jak i bez przeprowadzania procesu likwidacji – na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych rozpoznać należy zdarzenie likwidacji działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 551 § 1 Kodeksu spółek handlowych spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna (spółka przekształcana) może być przekształcona w inną spółkę handlową (spółkę przekształconą).

W myśl przepisu art. 552 Kodeksu spółek handlowych spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru (dzień przekształcenia). Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla spółkę przekształcaną. Na podstawie art. 553 ww. ustawy spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przed jej przekształceniem, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji albo ulgi stanowi inaczej. Wspólnicy spółki przekształcanej, uczestniczący w przekształceniu, stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej.

Przekształcenie spółki kapitałowej (w przedmiotowej sprawie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) w osobową spółkę handlową (spółkę jawną lub komandytową) nie jest więc tożsame z jej likwidacją, lecz jest jej kontynuacją w innej formie prawnej. Zgodnie z zasadą tożsamości podmiotów biorących udział w przekształceniu, majątek spółki przekształcanej z dniem przekształcenia staje się majątkiem spółki przekształconej. Wartość tego majątku zostaje w toku przekształcenia ustalona, poszczególne składniki majątku wycenione (art. 558 § 2 pkt 3 Kodeksu spółek handlowych), a plan przekształcenia poddany badaniu przez biegłego rewidenta (art. 559 § 1 Kodeksu spółek handlowych). W wyniku powyższych działań, w dniu przekształcenia wiadomo dokładnie, jaki jest majątek spółki przekształcanej.

Kwestię sukcesji praw i obowiązków podatkowych związanych z transformacjami podmiotowymi reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613). Ogólna zasada w tym zakresie wyrażona została w art. 93a § 2 pkt 1 lit. b) w związku z art. 93a § 1 ww. ustawy, zgodnie z którym osobowa spółka handlowa powstała w wyniku przekształcenia spółki kapitałowej wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej spółki. Taki stan prawny pozwala jednoznacznie stwierdzić, że proces przekształcenia się spółek jest związany z sukcesją podatkową spółki przekształconej. Skutkiem takiego przekształcenia jest utrata podmiotowości prawnej przez spółkę przekształcaną, natomiast spółka przekształcona uzyskuje podmiotowość prawną z dniem wpisu do rejestru sądowego. Sukcesja podatkowa nie obejmuje jedynie tych praw i obowiązków, które mieli wspólnicy spółki kapitałowej, a które nie funkcjonują w spółkach osobowych, w związku z czym prawa te i obowiązki nie mogą przejść po przekształceniu na spółkę osobową, której wspólnicy podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych zakłada zróżnicowanie sposobu opodatkowania poszczególnych rodzajów dochodów (przychodów) osób fizycznych w oparciu o system przyporządkowywania ich do odpowiedniego źródła przychodów. Ustawodawca tworząc system opodatkowania dochodów osób fizycznych miał na względzie, że przysporzenia uzyskiwane przez osoby fizyczne mogą być skutkiem różnych rodzajów czynności i zdarzeń. Stworzył więc klasyfikację tych przysporzeń w oparciu o kryterium źródła przychodów i system ich opodatkowania uwzględniający specyfikę poszczególnych źródeł przychodów.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Jak stanowi art. 5a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną – oznacza to spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego. W myśl art. 5b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Podmioty, które są podatnikami podatku dochodowego zostały wskazane odpowiednio w art. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.). Z ich treści wynika, że w pojęciu spółki niebędącej osobą prawną mieszczą się m.in. spółki osobowe utworzone na gruncie polskiego prawa handlowego, z wyłączeniem spółek komandytowo-akcyjnych.

Stosownie do przepisu art. 4 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych określenie spółka osobowa oznacza spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną.

Jak stanowi art. 22 § 1 ww. ustawy, spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

Zgodnie z art. 102 ww. ustawy, spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona.

Z powyższego wynika, że spółka jawna i spółka komandytowa są osobowymi spółkami prawa handlowego i tym samym nie posiadają osobowości prawnej. Z punktu widzenia prawa podatkowego, na gruncie podatków dochodowych podatnikiem nie jest spółka, lecz poszczególni jej wspólnicy.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat oraz ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną (art. 8 ust. 2 ww. ustawy).

Co do zasady, do kategorii przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej są zaliczane wszystkie przychody osiągane w związku z tą działalnością. Wyjątki od powyższej zasady wprowadza art. 14 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazujący na przysporzenia uzyskiwane w związku z tą działalnością, które nie są uważane za przychody podatkowe.

I tak, zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki. Jak wynika z literalnej wykładni tego przepisu, otrzymanie przez osobę fizyczną środków pieniężnych w związku z likwidacją spółki niebędącej podatnikiem podatku dochodowego, której był wspólnikiem, jest dla niego neutralne podatkowo – wartość uzyskanych środków pieniężnych nie stanowi przychodu podatkowego wspólnika.

Omawiany przepis został wprowadzony do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 1 stycznia 2011 r. – mocą ustawy z dnia 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478) – jako jedno z unormowań mających na celu sprecyzowanie sposobu opodatkowania wspólników w przypadku zakończenia działalności spółki niebędącej osobą prawną.

Zatem otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku likwidacji spółki osobowej środków pieniężnych nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podatkowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, ustawodawca wprowadził do art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

ust. 2 pkt 17 lit. b, zgodnie z którym przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki;
ust. 3 pkt 12 lit. b, wedle którego do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki – jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Rozwiązania przyjęte przez ustawodawcę w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

zostały skonstruowane w oparciu o regulację art. 8 ust. 1 i 2 tej ustawy, przewidującą system bieżącego, proporcjonalnego rozpoznawania przez wspólników spółek niebędących osobami prawnymi skutków podatkowych działań gospodarczych prowadzonych przez te spółki;
służą wyeliminowaniu podwójnego opodatkowania zysków osiągniętych przez spółkę niebędącą osobą prawną wypłacanych wspólnikom z tytułu likwidacji spółki osobowej, które – jako uzyskane przez spółkę w okresie jej funkcjonowania – podlegały uwzględnieniu dla potrzeb rozliczeń podatkowych jej wspólników będących podatnikami podatków dochodowych, na podstawie art. 8 ust. 1 omawianej ustawy;
zakładają zróżnicowanie zasad opodatkowania otrzymanego przez wspólnika likwidowanej spółki majątku, w zależności od tego, w jakiej formie majątek ten jest przez wspólnika otrzymywany.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że w momencie otrzymania przez Wnioskodawcę składników majątku w wyniku likwidacji spółki osobowej, nie powstanie u Wnioskodawcy przychód podatkowy.

Z dniem 1 stycznia 2015 r. – mocą ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1328, z późn. zm.) – powyższy katalog regulacji dotyczących skutków podatkowych likwidacji spółki niebędącej osobą prawną został rozbudowany, poprzez wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych art. 14 ust. 8. W myśl tego przepisu, przez środki pieniężne, o których mowa w ust. 3 pkt 10 i 11, rozumie się również wartość wierzytelności uprzednio zarachowanej jako przychód należny, pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług, oraz wierzytelności z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki – z wyjątkiem wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelności z tytułu odsetek od takiej pożyczki, jeżeli wierzytelności te zostały spłacone na rzecz otrzymującego je wspólnika.

Powołany przepis rozszerzył zakres stosowania art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nakazuje bowiem traktować jak środki pieniężne określone wierzytelności spółki niebędącej osobą prawną otrzymywane przez wspólników w związku z jej likwidacją. Aby wierzytelność otrzymana przez wspólnika podlegała regulacji art. 14 ust. 3 pkt 10 ww. ustawy musi spełniać łącznie następujące warunki:

musi to być wierzytelność uprzednio zarachowana jako przychód należny, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług albo wierzytelność z tytułu udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną pożyczki;
nie może być to wierzytelność z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty ani wierzytelność z tytułu odsetek od takiej pożyczki;
wierzytelność ma zostać spłacona na rzecz otrzymującego ją wspólnika.

Jak wynika z omawianego art. 14 ust. 8 ww. ustawy, jak środki pieniężne mogą zostać potraktowane wyłącznie tzw. wierzytelności własne spółki niebędącej osobą prawną i to takie, których spłata – gdyby nastąpiła w okresie istnienia spółki niebędącej osobą prawną – byłaby neutralna podatkowo dla wspólników tej spółki. W przypadku ww. wierzytelności ustawodawca kierował się tożsamością skutków podatkowych sytuacji, gdy spółka uzyskuje spłatę tych wierzytelności (neutralną podatkowo z uwagi na „rozliczenie podatkowe” tych wierzytelności po stronie wspólników na moment ich powstania) i przekazuje otrzymane środki pieniężne wspólnikom oraz sytuacji, gdy spółka przekazuje wspólnikom wierzytelność („rozliczoną podatkowo” po stronie wspólników na moment jej powstania) i spłata tej wierzytelności następuje na rzecz wspólników.

Analizowany przepis wyłącza natomiast możliwość uznania za środki pieniężne wierzytelności z tytułu odsetek od opóźnionej zapłaty oraz wierzytelność z tytułu odsetek od pożyczki udzielonej przez spółkę niebędącą osobą prawną. Wierzytelności te – pomimo że również należą do kategorii wierzytelności własnych spółki niebędącej osobą prawną – z uwagi na ich przedmiot nie zostały bowiem rozliczone podatkowo po stronie wspólników spółki niebędącej osobą prawną na moment ich powstania. Ich spłata na rzecz spółki niebędącej osobą prawną nie byłaby neutralna podatkowo, bo zgodnie z regulacjami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z odsetek powstają na moment zapłaty tych odsetek albo ich kapitalizacji. Potraktowanie ww. wierzytelności otrzymywanych przez wspólników z tytułu likwidacji spółki niebędącej osobą prawną jak środków pieniężnych prowadziłoby więc do nieopodatkowania przychodów z odsetek. Stąd ich wyłączenie z zakresu zastosowania omawianego art. 14 ust. 8 ww. ustawy.

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego wierzytelnościami, jakie otrzyma Wnioskodawca w związku z likwidacją bądź rozwiązaniem spółki osobowej, będą wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Wierzytelności te będą obejmowały również wierzytelności o odsetki z tytułu zaciągniętych pożyczek.

Biorąc pod uwagę powyższe, w celu określenia skutków podatkowych otrzymania przez Wnioskodawcę w związku z likwidacją lub rozwiązaniem spółki osobowej wierzytelności opisanych we wniosku, należy rozważyć, czy spełniają one warunki uznania ich za środki pieniężne na podstawie art. 14 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem uznać należy, że wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych Wnioskodawcy przez spółkę kapitałową nie są wierzytelnościami uprzednio zarachowanymi przez spółkę osobową ani spółkę kapitałową jako przychód należny, ani też wierzytelnościami z tytułu pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez spółkę osobową. Nie spełniają one więc warunków uznania ich za środki pieniężne na podstawie art. 14 ust. 8. W konsekwencji, opisane wierzytelności powinny być traktowane jak inne niż środki pieniężne składniki majątku otrzymane w związku z likwidacją bądź rozwiązaniem spółki niebędącej osobą prawną. Wierzytelności z tytułu odsetek od pożyczek również nie mieszczą się w zakresie zastosowania art. 14 ust 8 ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych, w związku z tym one także powinny być traktowane jak inne niż środki pieniężne składniki majątku otrzymane w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną.

Jak wyjaśniono już w niniejszej interpretacji indywidualnej żaden z przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie odnosi się bezpośrednio (wprost) do skutków podatkowych, jakie powstają po stronie wspólnika zlikwidowanej spółki osobowej w sytuacji, gdy otrzymany przez niego majątek spółki ma formę inną niż środki pieniężne, na moment otrzymania tego majątku.

Niemniej jednak – jak wyjaśniono we wcześniejszej części niniejszej interpretacji – regulacje art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b) w zw. z art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b) oraz art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzają mechanizm, zgodnie z którym wartość innych niż środki pieniężne składników majątku otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu rozwiązania takiej spółki nie stanowi przychodu na moment ich otrzymania przez wspólnika.

W konsekwencji należy uznać, że otrzymanie przez Wnioskodawcę, w wyniku likwidacji bądź rozwiązania spółki osobowej, opisanych we wniosku wierzytelności tej spółki wobec Wnioskodawcy na moment ich otrzymania nie będzie skutkować powstaniem po stronie Wnioskodawcy przychodu podatkowego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wspomniano powyżej, w związku z likwidacją bądź rozwiązaniem spółki osobowej na rzecz Wnioskodawcy wydane zostaną wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej Wnioskodawcy przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością obejmujące część kapitałową pożyczki, jak i naliczone odsetki. W takiej sytuacji dojdzie do skupienia w rękach Wnioskodawcy zarówno wierzytelności, jak i zobowiązań wynikających z zawartej umowy pożyczki. Tym samym w świetle przepisów prawa cywilnego dojdzie do konfuzji (łac. confusio) zobowiązania Wnioskodawcy do zwrotu otrzymanej pożyczki oraz naliczonych odsetek.

Konfuzja jest instytucją prawa cywilnego, powodującą wygaśnięcie prawa podmiotowego (wierzytelności z tytułu pożyczki) na skutek połączenia w rękach tej samej osoby prawa (nabytej przez spółkę jawną wierzytelności z tytułu pożyczki) i związanego z nim obowiązku (zobowiązania Wnioskodawcy wobec spółki jawnej). Konfuzja praw wynikających ze zobowiązań i należności nie została explicite wskazana w prawie cywilnym jako instytucja, określająca sposób wygasania zobowiązań, ale wynika z doktryny i orzecznictwa sądowego, na gruncie prawa cywilnego.

Tak więc sam fakt zaistnienia konfuzji polegającej na zbiegu u tej samej osoby dłużnika i wierzyciela w wyniku którego dochodzi do wygaśnięcia tych praw (zobowiązania i wierzytelności) na gruncie prawa cywilnego, nie stanowi podstawy do stwierdzenia, że ze swej istoty nie powoduje ona powstania przychodu na gruncie prawa podatkowego.

Wobec braku w prawie podatkowym szczególnych regulacji dotyczących wygasania wierzytelności w wyniku konfuzji, kierując się autonomią prawa podatkowego, która pozwala na kwalifikowanie określonych zdarzeń prawnych inaczej niż kwalifikują je inne dziedziny prawa - wygaśnięcie wierzytelności w wyniku konfuzji należy potraktować, jako szczególny rodzaj jej spłaty. Wygasa bowiem ona w zamian za ekwiwalentne wygaśnięcie zobowiązań, pomimo, że oba te zdarzenia występują u jednej osoby.

W związku z powyższym, w przypadku otrzymanych przez Wnioskodawcę w związku z likwidacją bądź rozwiązaniem spółki niebędącej osobą prawną wierzytelności (wraz z ewentualnymi odsetkami od tych wierzytelności) w stosunku do których nie stosuje się art. 14 ust. 8 ww. ustawy (wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością) i w których należność wygasła wskutek konfuzji, powstały z tego tytułu przychód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym w momencie wygaśnięcia wierzytelności.

A zatem w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Stronę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa, wiążą strony w konkretnej indywidualnej sprawie, więc zawartych w nich stanowisk organów podatkowych nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie oraz Zainteresowanemu niebędącemu Stroną przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin