Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPP1/4512-422/16-2/MK
z 30 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2016 r. (data wpływu 30 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania opłaty manipulacyjnej za anulowanie części lub całości zamówienia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania opłaty manipulacyjnej za anulowanie części lub całości zamówienia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi park rozrywki. Niektórzy klienci, na przykład większe grupy zorganizowane, są zobowiązane zarezerwować termin wizyty i wszystkie lub niektóre usługi. Usługami takimi może być wstęp do parku rozrywki, lekcje edukacyjne, pokazy, usługi gastronomiczne. Zdarza się, że tacy klienci rezygnują z części lub całości zamówienia na tyle późno, że Wnioskodawczyni obciąża ich opłatą manipulacyjną. Klient jest zawczasu informowany, do kiedy może zrezygnować z całości lub części zamówienia, bez narażania się na obciążenie opłatą manipulacyjną i w jakiej wysokości. Uzasadnieniem dla pobrania opłaty manipulacyjnej jest fakt, że gdyby Wnioskodawczyni nie zarezerwowała zamówienia dla klienta, który rezygnuje, mogłaby sprzedać usługi innemu klientowi, a także fakt, że czasami musi poczynić przygotowania do obsłużenia klienta, który okazało się, że rezygnuje, na przykład zapewnić odpowiednią ilość personelu z właściwymi kwalifikacjami, zapewnić (zakupić) składniki do przygotowania posiłku, a niekiedy już rozpoczyna ich obróbkę.

Opłata manipulacyjna jest pokrywana z uprzednio uiszczonych przez klienta, który rezygnuje, pieniędzy lub wpłacana dodatkowo.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy opłata manipulacyjna podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a jeśli tak to, czy według stawki właściwej dla usługi, z której klient rezygnuje?

Zdaniem Wnioskodawczyni, opłata manipulacyjna nie podlega podatkowi od towarów i usług. Opłata manipulacyjna ma charakter odszkodowania za anulację części lub całości zamówienia i nieskorzystanie z usług, dlatego nie jest wynagrodzeniem za usługę. Wnioskodawca nie świadczy w takim przypadku klientowi żadnej usługi.

Aby usługa była opodatkowania podatkiem od towarów i usług, musi nastąpić świadczenie dla klienta, z którego on odniesie korzyść. W omawianym przypadku Wnioskodawca nie wykonuje zamówionego świadczenia, a klient nie odnosi żadnej korzyści pomimo obciążenia go opłatą manipulacyjną.

Na podstawie art. 483 par. 1 Kodeksu cywilnego: "Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna)”. Wnioskodawczyni uważa, że można przyjąć, że jasne określenie terminów bezkosztowych anulacji i ich zaakceptowanie przez klienta poprzez dokonanie zamówienia oznacza zawarcie między stronami umowy. Rezygnacja klienta upoważnia Wnioskodawczynię do obciążenia go karą umowną.

Gdyby zdaniem organu podatkowego taka opłata manipulacyjna została uznana za opodatkowaną, to zdaniem Wnioskodawczyni powinna być opodatkowana stawką właściwą dla usługi, z której klient rezygnuje. Przykładowo, jeśli w restauracji gość zamówi obiad, a potem powie kelnerowi, że musi pilnie wyjść, ale płaci za obiad, to restauracja przyjmując pieniądze, nie świadczy żadnej innej usługi niż gastronomiczna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Z treści cytowanego wyżej przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.

Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
  
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
  
  
  

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Odszkodowanie jest pojęciem niezdefiniowanym w ustawie o podatku od towarów i usług. Natomiast w świetle uregulowań zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.) jest ono zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione przez kogoś straty.

Na mocy art. 361 § 1 i § 2 k.c., zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie – co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika.

Zagadnienie kar umownych regulują przepisy art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego który stanowi, że można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Kara ta ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Innymi słowy, kara umowna ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem przez klienta świadczenia wzajemnego. Kara umowna ma w tym wypadku charakter odszkodowawczy. Co do zasady, kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy. W przypadku kar umownych, które Kodeks cywilny definiuje jako zastrzeżenie naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego, zadośćuczynienie następuje poprzez zapłatę określonej sumy i w związku z powyższym takie wynagrodzenie nie będzie zawierało ekwiwalentności w postaci świadczenia.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi park rozrywki. Niektórzy klienci, na przykład większe grupy zorganizowane, są zobowiązane zarezerwować termin wizyty i wszystkie lub niektóre usługi. Usługami takimi może być wstęp do parku rozrywki, lekcje edukacyjne, pokazy, usługi gastronomiczne. Zdarza się, że tacy klienci rezygnują z części lub całości zamówienia na tyle późno, że Wnioskodawczyni obciąża ich opłatą manipulacyjną. Klient jest zawczasu informowany, do kiedy może zrezygnować z całości lub części zamówienia, bez narażania się na obciążenie opłatą manipulacyjną i w jakiej wysokości. Uzasadnieniem dla pobrania opłaty manipulacyjnej jest fakt, że gdyby Wnioskodawczyni nie zarezerwowała zamówienia dla klienta, który rezygnuje, mogłaby sprzedać usługi innemu klientowi, a także fakt, że czasami musi poczynić przygotowania do obsłużenia klienta, który okazało się, że rezygnuje, na przykład zapewnić odpowiednią ilość personelu z właściwymi kwalifikacjami, zapewnić (zakupić) składniki do przygotowania posiłku, a niekiedy już rozpoczyna ich obróbkę. Opłata manipulacyjna jest pokrywana z uprzednio uiszczonych przez klienta, który rezygnuje, pieniędzy lub wpłacana dodatkowo.

Wątpliwości Wnioskodawczyni dotyczą opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłaty manipulacyjnej.

Odnosząc się do kwestii opodatkowania podatkiem VAT opłaty za anulowanie części lub całości zamówienia, mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane regulacje prawne stwierdzić należy, że opłata pobierana od klienta, który za późno zrezygnuje z części lub całości zamówienia nie jest ekwiwalentem za świadczoną przez Wnioskodawczynię usługę. W przedmiotowym przypadku opłata ta nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną usługę lecz pełni funkcję odszkodowawczą.

Zatem pobierana przez Wnioskodawczynię opłata manipulacyjna z tytułu anulowania części lub całości zamówienia jako pełniąca funkcję odszkodowawczą, stanowi rekompensatę za poniesione przez Wnioskodawczynię koszty, bądź też utracone korzyści spowodowane późniejszym niż wynikającym z umowy anulowaniem części lub całości zamówienia. Podkreślić należy, że pobierana opłata nie ma związku ze świadczonymi przez Wnioskodawczynię usługami wstępu do parku rozrywki, gdyż jest pobierana wyłącznie w przypadku, gdy do wyświadczenia usługi wstępu nie dochodzi.

W konsekwencji powyższego stwierdzić należy, że kwoty należne Wnioskodawcy od klientów za anulowanie części lub całości zamówienia nie stanowią odpłatności za czynność określoną w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec powyższego, rozstrzygnięcie kwestii stawki podatku dla ww. opłaty stało się bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.