Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPP1/4512-372/16/DM
z 21 lipca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 25 maja 2016 r. (data wpływu 31 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługi przewozu pasażerów komunikacją miejską oraz braku obowiązku stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2016 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących usługi przewozu pasażerów komunikacją miejską oraz braku obowiązku stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Miasto (dalej: Miasto lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT).

Działalność Miasta zarówno podlegająca opodatkowaniu VAT, zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), jak również działalność niepodlegająca ustawie VAT, realizowana na podstawie ustawy o samorządzie gminnym „z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm. - dalej: u.s.g)” jako zadania własne, polegająca na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej czyli mieszkańców gminy, prowadzona jest przez urząd miasta, tj. Urząd Miejski (dalej: Urząd).

Zgodnie z art. 33 ust. 1 u.s.g, wójt (prezydent) wykonuje zadania przy pomocy urzędu gminy (miasta). Urząd składa się z komórek organizacyjnych (departamentów, biur, zarządów) wykonujących zadania przypisane im w Regulaminie Organizacyjnym Urzędu, wprowadzonym zarządzeniem Prezydenta Miasta. Regulamin określa organizację i zasady funkcjonowania Urzędu, zgodnie z art. 33 ust. 2 u.s.g.

W ramach czynności wykonywanych przez Miasto (działające poprzez swój Urząd) można wyróżnić:

1. czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT i w ramach tej działalności Miasto funkcjonuje m. in. jako organ podatkowy czy organ administracyjny,
2. czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, a więc wykonywane głównie na podstawie umów cywilnoprawnych. Należą do nich między innymi umowy na świadczenie usług przewozu osób zbiorową komunikacją miejską, zawierane przez Miasto z funkcjonującymi na terenie miasta trzema spółkami komunikacyjnymi, których Miasto jest jedynym udziałowcem. Spółki, które są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT, wykonując na rzecz Miasta usługi transportu lokalnego otrzymują od Miasta zapłatę na podstawie faktur, zgodnie z zasadami określonymi w umowach. Dystrybucją biletów uprawniających do przejazdów komunikacją miejską zajmuje się Miasto i z tego tytułu uzyskuje przychody, od których odprowadza VAT należny. Ponadto Miasto na podstawie umów dzierżawy przekazało spółkom w dzierżawę autobusy będące własnością Miasta i z tego tytułu uzyskuje przychody podlegające opodatkowaniu. Wszystkie czynności związane z obsługą komunikacji miejskiej wykonywane są przez Zarząd Komunikacji Miejskiej funkcjonujący w ramach Urzędu na prawach departamentu.

W ramach realizowanych usług przewozów autobusami komunikacji miejskiej określona grupa pasażerów posiada prawo do korzystania z przejazdów bezpłatnych. Obowiązek świadczenia bezpłatnych przejazdów wynika z aktu prawa miejscowego, jakim jest Uchwała Rady Miasta w sprawie ustalenia ulg za usługi przewozowe środkami transportu zbiorowego komunikacji miejskiej (ze zm.) podjęta na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 u.s.g. i art. 87 pkt 2 oraz art. 94 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.).

Grupę uprawnionych do korzystania z bezpłatnych usług stanowią dzieci od dnia urodzenia do 30 września roku kalendarzowego, w którym ukończą 6 lat, osoby które ukończyły 70 rok życia, dzieci i młodzież z rodzin uczestniczących w programie „B” liczących pięcioro i więcej dzieci, do ukończenia 18 roku życia, pasażerowie w dniach: 22 września podczas Europejskiego Dnia Bez Samochodu i 1 listopada w dniu Wszystkich Świętych oraz pozostali uprawnieni m.in. honorowi dawcy krwi, osoby z orzeczoną niepełnosprawnością w stopniu znacznym, osoby niewidome wraz z opiekunem, umundurowani funkcjonariusze policji i straży miejskiej.

Ponadto do przewozów, za które Miasto nie uzyskuje przychodów opodatkowanych VAT należą przejazdy, z których korzystają tzw. „gapowicze”. Dochody uzyskiwane przez Miasto z tytułu opłat dodatkowych za jazdę bez ważnego biletu, lub ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do ulg, nie stanowią obrotu w rozumieniu ustawy o VAT.

Do dnia 31 grudnia 2015 r., zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT Miasto pomniejszało podatek należny o 100% VAT naliczonego w fakturach wystawionych przez spółki komunikacyjne za wykonane usługi przewozu, ponieważ ponoszone wydatki dotyczyły działalności opodatkowanej Miasta (sprzedaż biletów, dzierżawa autobusów). Przewozy bezpłatne, pomimo że nie podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2, świadczone były również w ramach działalności gospodarczej Miasta.

W związku ze zmianą zasad odliczania VAT, obowiązującą od dnia 1 stycznia 2016 r. na podstawie art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 9 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr 605), polegającą na dodaniu w ustawie o VAT przepisów art. 86 ust. 2a-2h, Miasto dokonało podziału ponoszonych wydatków i:

1. do wydatków ponoszonych przez departamenty Urzędu, w których występuje zarówno sprzedaż opodatkowana, jak i niepodlegająca ustawie o VAT, gdzie przypisanie wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, zgodnie z art. 86 ust. 22 przyjęło sposób proporcji określony rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz. U. z 2015 r. poz. 2193 - dalej: rozporządzenie MF ws. proporcji),
2. do wydatków z tytułu zakupu usług przewozu osób komunikacją miejską, kierując się zasadami ostrożnościowymi, przyjęło na podstawie art. 86 ust. 2h sposób określenia proporcji, wyliczając procentowy udział przejazdów płatnych w ogólnej liczbie przewiezionych pasażerów. Do ustalenia liczby przejazdów płatnych przyjęto metodologię liczenia pasażerów określoną w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie wzoru formularza do przekazywania informacji dotyczących publicznego transportu drogowego (Dz. U. z 2011 r, Nr 86, poz. 473). Następnie na podstawie danych na dzień 31 grudnia 2015 r., uzyskanych z ewidencji ludności, biorąc pod uwagę strukturę wiekową mieszkańców Miasta, ustalono liczbę mieszkańców Miasta ponoszących odpłatność za przejazdy komunikacja miejską, oraz liczbę osób uprawnionych do przejazdów bezpłatnych. Udział przejazdów płatnych w ogólnej liczbie przejazdów wyniósł 83%, natomiast udział przejazdów bezpłatnych 17%. Przyjęto, że margines błędu w przyjętych obliczeniach, dotyczących przejazdów bezpłatnych wynosi 3%. Zgodnie z przeprowadzonymi obliczeniami ustalono, że w 100% wydatków ponoszonych przez Miasto 80% wydatków dotyczy płatnych przejazdów komunikacją miejską, natomiast 20% związanych jest z przejazdami bezpłatnymi. Obecnie Miasto odlicza VAT w 100% od 80% wydatków z faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne za usługi przewozu pasażerów i nie odlicza VAT z faktur wystawionych na pozostałe 20% wydatków.

Na podstawie przedstawionego stanu faktycznego Miasto wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie możliwości prawnej odzyskiwania VAT w 100% od wydatków za zrealizowane usługi przewozu pasażerów komunikacją miejską, ponoszonych na podstawie faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Miasto ma prawo do odliczenia VAT w 100% z faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne za wykonane usługi przewozu pasażerów autobusami komunikacji miejskiej?
2. Czy usługi bezpłatnych przewozów, które są realizowane w ramach umowy o świadczenie odpłatnych usług przewozu pasażerów komunikacją miejską zobowiązują Miasto do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne za zrealizowane usługi przewozu pasażerów komunikacją miejską zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad 1. Przysługuje prawo do odliczenia 100% VAT naliczonego z faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne za wykonane usługi przewozu pasażerów autobusami komunikacji miejskiej.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi VAT (o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT) przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT (z pewnymi zastrzeżeniami wskazanymi w przepisie, które nie mają zastosowania w sprawie).

Z cytowanego przepisu wynika, że aby odliczenie VAT od danego wydatku było możliwe, konieczne jest łączne spełnienie dwóch warunków:

1. wydatek został poniesiony przez podatnika VAT,
2. wydatek pozostaje w związku z czynnościami opodatkowanymi VAT, podejmowanymi przez tego podatnika (tj. z czynnościami dającymi prawo do odliczenia podatku, którymi z reguły są czynności skutkujące naliczeniem VAT przez podatnika).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Co do zasady więc, każdy podmiot, który samodzielnie prowadzi działalność gospodarczą, jest podatnikiem VAT.

Niemniej jednak ustawa o VAT przewiduje pewne sytuacje, w których podmiot prowadzący działalność gospodarczą nie jest traktowany jak podatnik VAT- m.in. taka sytuacja dotyczy organów władzy publicznej. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika VAT organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Miasto, ponosząc wydatki na świadczone przez spółki komunikacyjne usługi przewozu pasażerów autobusami komunikacji miejskiej, działa w charakterze podatnika VAT. Ponoszone wydatki powiązane są co prawda częściowo z bezpłatnymi przejazdami, lecz nie dotyczą zadań organu władzy publicznej, znajdujących się poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

Miasto ma prawo do odliczenia w 100% VAT naliczonego z faktur za zakupione usługi przewozu pasażerów komunikacją miejską, ponieważ zarówno przejazdy płatne, jak i bezpłatne związane są bezpośrednio z prowadzonym przedsiębiorstwem, co za tym idzie, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, wykonywane są w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Prawo do bezpłatnych przejazdów ustalane jest przez Radę Miasta, na podstawie odrębnych przepisów, dla ściśle określonej grupy pasażerów i Miasto nie ma wpływu na opodatkowanie tych usług.

W odniesieniu do nałożonych opłat dodatkowych (kar za jazdę bez ważnego biletu lub bez ważnego dokumentu poświadczającego uprawnienie do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu) Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jest to kara umowna mająca charakter sankcyjny, stanowiąca w trybie uproszczonym, w oparciu o art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz.U. 1964 nr 16, poz. 93 ze zm.), zadośćuczynienie za szkodę oraz utracone korzyści, związane z niewypełnieniem przez podróżnego warunków umowy. W związku z powyższym należy stwierdzić, że otrzymana kara umowna wynikająca z niedotrzymania warunków umowy nie stanowi ekwiwalentu za usługę przewozu. W opisanym przypadku nie dochodzi do transakcji sprzedaży, a kara nie stanowi zapłaty za sprzedaną usługę, nie stanowi więc obrotu w rozumieniu ustawy o VAT.

Ad 2. Odnośnie świadczenia usług bezpłatnych przewozów, realizowanych w ramach umowy o świadczenie odpłatnych usług przewozu pasażerów komunikacją miejską, w ocenie Wnioskodawcy, nie zobowiązują one Miasta do odliczania VAT naliczonego z faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne za zrealizowane usługi przewozu pasażerów komunikacją miejską, zgodnie ze sposobem określenia proporcji, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

Uzasadniając ww. stanowisko Wnioskodawca wskazał, że świadczone bezpłatne usługi przewozu, które są realizowane w ramach umowy o świadczenie odpłatnych usług przewozu pasażerów komunikacją miejską, nie zobowiązują Miasta do odliczania VAT naliczonego z zastosowaniem proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT z faktur wystawianych przez spółki komunikacyjne za wykonane usługi przewozu. Ponoszonych wydatków nie należy traktować jak wydatków służących do celów innych niż prowadzona działalność gospodarcza, nie ma więc obowiązku stosowania przyjętego przez Miasto do tzw. wydatków mieszanych sposobu proporcji, zgodnie z art. 86 ust. 22, określonego rozporządzeniem MF ws. proporcji.

Miasto ma prawo do odliczenia 100% VAT naliczonego związanego z wydatkami na zakup usług przewozu autobusami komunikacji miejskiej. Zakupione usługi przewozu należy w całości przypisać do działalności gospodarczej prowadzonej przez Miasto, gdyż związane są one bezpośrednio z przychodami Miasta osiąganymi z tytułu sprzedaży biletów komunikacji miejskiej oraz dzierżawy autobusów, stanowiących własność Miasta, od których Miasto działając w charakterze podatnika VAT odprowadza VAT należny.

Zgodnie z broszurą informacyjną Ministra Finansów z dnia 17 lutego 2016 r. – Zasady odliczania podatku od towarów i usług przez podatników prowadzących działalność o charakterze mieszanym, z uwzględnieniem zmian wprowadzonych od dnia 1 stycznia 2016 r. – cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania lub sytuacje, które nie generują opodatkowania VAT, „towarzyszą” one jednak działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu VAT, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą.

Wnioskodawca wskazał, że podejście takie potwierdzają między innymi interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 lutego 2016 r. znak ILPP1/4512-1-851/15-4/NS oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 marca 2016 r. znak IBPP3/4512-947/15/EJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo należy wskazać, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie kwestii będących przedmiotem zapytania.

Ponadto należy zaznaczyć, że interpretacja została wydana na podstawie przedstawionych we wniosku okoliczności, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostaną określone odmienne stany faktyczne, to interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.