Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4515-171/16-1/DP
z 15 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 6 czerwca 2016 r. (data wpływu do Biura – 8 czerwca 2016 r.), uzupełnionym 18 lipca 2016 r. i 1 sierpnia 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania w spadku prawa do roszczenia o zachowek – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 czerwca 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych otrzymania w spadku prawa do roszczenia o zachowek.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 7 lipca 2016 r. znak: IBPB-2-1/4515-171/16/DP wezwano do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono 18 lipca 2016 r. i 1 sierpnia 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Z prawomocnego postanowienia Sądu z września 2015 r. wynika, że Wnioskodawczyni odziedziczyła po ojcu, zmarłym w październiku 2013 r., cały spadek, tj. m.in. prawo do niezrealizowanego i nieprzeterminowanego zachowku należnego mu po żonie (matce Wnioskodawczyni) zmarłej w styczniu 2011 r. od syna (brata Wnioskodawczyni). Brat Wnioskodawczyni odziedziczył cały spadek po mamie (prawomocne postanowienie Sądu z października 2011 r.).

Wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu o dziedziczone na mocy testamentu po ojcu roszczenie. Wnioskodawczyni zawarła z bratem w kwietniu 2016 r. ugodę sądową (prawomocną), na mocy której Wnioskodawczyni została przyznana kwota 11.250 zł. Kwota ta jest płatna w 17 miesięcznych ratach, począwszy od maja 2016 r.

Wnioskodawczyni i jej brat mieli wspólnych rodziców. W związku z powyższym brat Wnioskodawczyni jest spadkobiercą ustawowym po ich wspólnym ojcu. W ramach dziedziczenia roszczenia po ojcu, Wnioskodawczyni skarżyła brata o kwotę 15.000 zł jako należny ojcu od niego zachowek. Jednakże, w sytuacji kiedy brat jest spadkobiercą ustawowym po ojcu Wnioskodawczyni, mógłby w przyszłości wystąpić o zachowek od tej kwoty, który w tym przypadku wyniósłby 3.750 zł. W związku z powyższym brat Wnioskodawczyni wystąpił o odliczenie tej kwoty, na co Wnioskodawczyni wyraziła zgodę.

Wnioskodawczyni wskazała, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy jedynie faktu przyznania jej dziedziczonego testamentem roszczenia należnego ojcu od brata.

W uzupełnieniu wniosku z 18 lipca 2016 r. (data wpływu do Biura) Wnioskodawczyni wskazała, że w październiku 2015 r. zgłosiła w Urzędzie Skarbowym nabycie spadku po swoim ojcu, a w szczególności fakt dziedziczenia po nim niewykorzystanego przez niego, a należnego mu roszczenia (zachowku). Wnioskodawczyni dokonała tego zgłoszenia na okoliczność ewentualnego przyszłego podatku. Wnioskodawczyni dokonała ww. zgłoszenia na druku wydanym przez Urząd Skarbowy.

Dodatkowo w uzupełnieniu wniosku z 1 sierpnia 2016 r. (data wpływu do Biura) Wnioskodawczyni wskazała, że zgłaszając w październiku 2015 r. nabycie spadku po swoim ojcu w Urzędzie Skarbowym nie wypełniła druku SD-Z2. Zgłoszenia tego Wnioskodawczyni dokonała na druku oświadczenia. Druk ten Wnioskodawczyni wydał do wypełniania Urząd Skarbowy Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia nabycia spadku po ojcu na okoliczność zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, o czym świadczy odręczna adnotacja urzędniczki. Adnotacja ta wskazuje, że zgłoszenia na druku SD-Z2 Wnioskodawczyni winna dokonać dopiero po wpływie na swoje konto pieniędzy z tytułu tego roszczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni przysługuje zwolnienie z podatku?
   
2. Na jakim druku Wnioskodawczyni winna złożyć wniosek o zwolnienie z podatku?
   
3. Kogo Wnioskodawczyni winna podać jako spadkodawcę:
   
   1. ojca,
      
   2. matkę?
4. Jaka jest kwota wolna od podatku dla tego zdarzenia:
   
   1. 9.637 zł,
      
   2. inną (lub z którego momentu czasu)?
5. Jaką kwotę Wnioskodawczyni winna podać do zwolnienia od podatku:
   
   1. 15.000 zł,
      
   2. 11.250 zł,
      
   3. jedną z ww. kwot pomniejszoną o kwotę wolną od podatku,
      
   4. inną?
6. Ile jest czasu na złożenie wniosku o zwolnienie z podatku?
   
7. Od kiedy liczy się okres czasu pozwalający zwolnić od podatku:
   
   1. od momentu podpisania ugody,
      
   2. od momentu uprawomocnienia się ugody,
      
   3. od pierwszej wpłaty raty na rzecz Wnioskodawczyni,
      
   4. od wpłaty ostatniej raty,
      
   5. od momentu kiedy suma wpłat na rzecz Wnioskodawczyni przekroczy kwotę wolną od podatku,
      
   6. inny moment – jaki?
8. Czy wniosek o zwolnienie Wnioskodawczyni winna złożyć wielokrotnie czy może go złożyć jeden raz?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, przysługuje jej prawo do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, z uwagi na fakt, iż jest ona zstępną w stosunku do ojca i do matki.

W opinii Wnioskodawczyni, wniosek o zwolnienie z podatku winna złożyć na druku SD-Z2. Jako spadkodawcę winna podać ojca. Kwota wolna od podatku dla przedstawionego zdarzenia wynosi 9.637 zł (z momentem uprawomocnienia się ugody). We wniosku o zwolnienie Wnioskodawczyni winna uwzględnić kwotę 11.250 zł pomniejszoną o kwotę wolną od podatku (dla przedstawionego zdarzenia kwota wolna od podatku to 9.637 zł).

Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że przysługuje jej pół roku czasu na złożenie wniosku o zwolnienie od podatku. Momentem, od którego liczy się półroczny okres, w którym Wnioskodawczyni może zwolnić się od podatku jest moment kiedy suma wpłat rat roszczenia na jej rzecz przekroczy kwotę wolną od podatku. Wniosek o zwolnienie Wnioskodawczyni może złożyć jeden raz tak aby zmieścić się w półrocznym okresie czasu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ponieważ opisane we wniosku nabycie, tytułem spadku po ojcu Wnioskodawczyni, nastąpiło w październiku 2013 r. (tj. z dniem śmierci spadkodawcy) w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed 2016 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.). W myśl art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Zgodnie z art. 924 ww. Kodeksu spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 cyt. Kodeksu). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy.

Z treści art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku nabycia spadku obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Powstaje on, zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, przy nabyciu w drodze dziedziczenia, z chwilą przyjęcia spadku. Przy czym, zgodnie z ust. 4 cytowanego przepisu, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

Natomiast stosownie do treści art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu – art. 4a ust. 2 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 cyt. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

W myśl art. 4a ust. 4 powołanej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
   
   

Stosownie do treści art. 4a ust. 5 ww. ustawy minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych i zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególności:

1. dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia oraz dane stanowiące podstawę zaliczenia do I grupy podatkowej,
2. dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której została nabyta własność rzeczy lub prawa majątkowe,
3. dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ich rodzaj, miejsce położenia rzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ich wartością rynkową oraz wielkość nabytego udziału

-uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz.U. Nr 243, poz. 1762, ze zm.).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że według prawomocnego postanowienia Sądu z września 2015 r. Wnioskodawczyni odziedziczyła po ojcu zmarłym w październiku 2013 r. cały spadek, tj. m.in. prawo do niezrealizowanego i nieprzeterminowanego zachowku należnego mu po żonie od syna. Wnioskodawczyni wystąpiła do Sądu o dziedziczone na mocy testamentu po ojcu roszczenie. Wnioskodawczyni zawarła z bratem w kwietniu 2016 r. ugodę sądową (prawomocną), na mocy której Wnioskodawczyni została przyznana kwota 11.250 zł. Kwota ta jest płatna w 17 miesięcznych ratach, począwszy od maja 2016 r. Wnioskodawczyni i jej brat mieli wspólnych rodziców. W związku z powyższym brat Wnioskodawczyni jest spadkobiercą ustawowym po ich wspólnym ojcu. W ramach dziedziczenia roszczenia po ojcu Wnioskodawczyni skarżyła brata o kwotę 15.000 zł jako należny ojcu od niego zachowek. Jednakże, w sytuacji kiedy brat jest spadkobiercą ustawowym po ojcu Wnioskodawczyni, mógłby w przyszłości wystąpić o zachowek od tej kwoty, który w tym przypadku wyniósłby 3.750 zł. W związku z powyższym brat Wnioskodawczyni wystąpił o odliczenie tej kwoty, na co Wnioskodawczyni wyraziła zgodę. Wnioskodawczyni wskazała, że w październiku 2015 r. zgłosiła w Urzędzie Skarbowym nabycie spadku po swoim ojcu, a w szczególności fakt dziedziczenia po nim niewykorzystanego przez niego, a należnego mu roszczenia (zachowku). Wnioskodawczyni dokonała tego zgłoszenia na okoliczność ewentualnego przyszłego podatku. Wnioskodawczyni nie dokonała ww. zgłoszenia na druku SD-Z2 lecz na innym druku (druku oświadczenia) wydanym jej przez Urząd Skarbowy.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie należy wskazać, że orzeczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku dziedziczenia, oznacza z reguły postanowienie dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, a nie jakiekolwiek inne orzeczenie sądu.

Należy zatem wskazać, że w przedstawionym stanie faktycznym zwolnieniem podatkowym, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku spadków i darowizn objęte są rzeczy i prawa majątkowe, których nieodpłatne nabycie zgłoszone zostało w terminie przewidzianym w tym przepisie, tj. w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Mając na względzie przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni spełniła wszystkie przesłanki niezbędne do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni zachowała ustawowy 6-miesięczny termin do dokonania zgłoszenia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, bowiem zgłoszenia dokonała w Urzędzie Skarbowym w październiku 2015 r. (czyli niespełna miesiąc od uprawomocnienia się postanowienia Sądu stwierdzającego nabycie spadku po ojcu). Na powyższą okoliczność została sporządzona adnotacja urzędowa. Fakt dokonania zgłoszenia na niewłaściwym druku, zwłaszcza w sytuacji, gdy druk ten został wydany przez organ przyjmujący zgłoszenie nie oznacza, że Wnioskodawczyni utraciła prawo do zwolnienia.

Tym samym, z uwagi na fakt dokonania przez Wnioskodawczynię w październiku 2015 r. zgłoszenia nabycia spadku po swoim ojcu, a w szczególności fakt dziedziczenia po nim niewykorzystanego przez niego, a należnego mu roszczenia (zachowku), nabycie przez Wnioskodawczynię prawa do roszczenia o zachowek, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, na mocy art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Bez znaczenia pozostaje fakt, że Wnioskodawczyni dokonała ww. zgłoszenia na druku oświadczenia a nie na druku SD-Z2. W związku z powyższym na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek ponownego składania zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych z tytułu otrzymania od brata kwoty należnego roszczenia.

Tym samym, skoro otrzymane w drodze dziedziczenia prawo do roszczenia o zachowek, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na mocy art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w związku z dokonaniem przez Wnioskodawczynię w październiku 2015 r. zgłoszenia (na druku oświadczenia), bezprzedmiotowym stała się analiza zagadnień poruszonych w pytaniach oznaczonych nr 2-8. W tym zakresie zatem odstąpiono od oceny stanowiska.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie przysługującego prawa do zwolnienia należało uznać za prawidłowe, jednak z innych względów niż wskazała Wnioskodawczyni.

Natomiast z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni dopełniła formalności uprawniających ją do zwolnienia – w pozostałym zakresie analiza stanowiska Wnioskodawczyni, jak wskazano powyżej, stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzania sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Organ podatkowy pragnie również zaznaczyć, że do uzupełnienia wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem. Zatem dołączone do wniosku dokumenty pozostały bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.