Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-1-2.4510.776.2016.1.KP
z 22 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 17 sierpnia 2016 r. (data wpływu do tut. Biura 18 sierpnia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie powstania przychodu z tytułu objęcia akcji w zamian za obligacje (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 sierpnia 2016 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie powstania przychodu z tytułu objęcia akcji w zamian za obligacje.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka (dalej: „Wnioskodawca”) jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest spółką działającą w grupie kapitałowej (dalej: „Grupa”), której podstawowym przedmiotem działalności jest prowadzenie projektów deweloperskich. Za realizację projektów deweloperskich odpowiedzialne są, co do zasady, spółki celowe - w szczególności, zgodnie ze strategią Grupy jedna spółka celowa realizuje, co do zasady, jeden projekt deweloperski.

W chwili obecnej realizowane jest kilka projektów deweloperskich przez spółki celowe. Część z tych spółek jest spółkami komandytowo-akcyjnymi z siedzibą w Polsce (dalej: „SPV”). W niektórych spółkach Wnioskodawca jest wspólnikiem, w innych rozważa możliwość zostania wspólnikiem. W chwili obecnej projekty realizowane przez SPV są finansowane przez podmioty z Grupy. Z uwagi na fakt, że Wnioskodawca dysponował będzie środkami pieniężnymi oraz ze względu na funkcje, jakie Wnioskodawca pełni w Grupie - planowane jest, że w przyszłości Wnioskodawca udzieli finansowania na rzecz SPV. SPV wykorzystają środki pieniężne uzyskane od Wnioskodawcy na realizację projektów inwestycyjnych.

W przyszłości planowane jest również, o ile zaistnieje taka potrzeba, że SPV wystąpią do zewnętrznych podmiotów o uzyskanie dodatkowego finansowania przy realizacji projektów, inwestycyjnych. Ze względu na wymagania zewnętrznych podmiotów udzielających finansowania (w formie kredytów lub pożyczek), wskazane jest aby kapitały własne SPV były na odpowiednim poziomie.

Obecnie rozważane jest, aby finansowanie zostało udzielone przez Wnioskodawcę w formie emisji obligacji zamiennych. Obligacje zamienne zostaną wyemitowane przez SPV (dalej: „Obligacje”) oraz objęte przez Wnioskodawcę w zamian za środki finansowe. Rozwiązanie to jest elastycznym narzędziem finansowania, ponieważ umożliwia prostą zamianę długu na kapitał własny w razie gdyby zaszła taka potrzeba biznesowa. Dlatego Wnioskodawca jest zainteresowany wyjaśnieniem skutków podatkowych ewentualnej konwersji Obligacji na akcje SPV, które obejmie Wnioskodawca (jako posiadacz Obligacji).

Przedstawiona powyżej konwersja może zostać zrealizowana w taki sposób, że w momencie zamiany Obligacji na akcje SPV tylko część wartości Obligacji zostałaby wniesiona na kapitał zakładowy SPV, natomiast pozostała część wartości Obligacji zostałaby przekazana na kapitał zapasowy SPV. W takiej sytuacji, wartość nominalna obejmowanych akcji będzie niższa od wartości rynkowej Obligacji.

Wnioskodawca pragnie nadmienić, że emisja oraz konwersja Obligacji na akcje SPV dokona się zgodnie z ustawą z dnia 15 września 2000 roku - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1030, t.j. ze zm.; dalej „KSH”) oraz ustawą z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach (Dz.U. z 2015 r., poz. 238; dalej: „ustawa o obligacjach”).

Wnioskodawca wskazuje również, że zgodnie z art. 448 § 1- 4 w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 KSH przyznanie prawa do objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji zamiennych (Wnioskodawcy) nastąpi w trybie warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego, z uwzględnieniem przepisów o obligacjach.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca w dniu wydania dokumentów akcji w związku z konwersją Obligacji na akcje SPV będzie zobowiązany rozpoznać przychód podatkowy w wysokości wartości nominalnej obejmowanych akcji SPV, tj. zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy CIT? (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, w dniu wydania dokumentów akcji w związku z konwersją Obligacji na akcje SPV, będzie on zobowiązany rozpoznać przychód podatkowy w wysokości wartości nominalnej obejmowanych akcji SPV, tj. zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy CIT.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „ustawa CIT”), przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 ustawy CIT jest w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce albo wartość wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 ustawy CIT stosuje się odpowiednio.

Natomiast zgodnie z art. 4a pkt 21 ustawy CIT, ilekroć w ustawie CIT jest mowa o spółce - oznacza to spółkę będącą podatnikiem.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów należy stwierdzić, że ustawa CIT rozróżnia skutki podatkowe objęcia udziałów lub akcji w spółce na gruncie podatku dochodowego w zależności od tego, co było przedmiotem wkładu do takiej spółki. Zgodnie z przepisami ustawy CIT należy więc wyróżnić trzy możliwe sytuacje - w zależności od tego co jest przedmiotem wkładu do spółki - oraz odpowiadające im konsekwencje podatkowe, tj.:

1. w przypadku, gdy udziały lub akcje obejmowane są w zamian za wkład pieniężny - przychód podatkowy nie powstaje dla wnoszącego wkład pieniężny;
2. w przypadku, gdy udziały lub akcje obejmowane są w zamian za wkład niepieniężny (aport) w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa - również nie powstaje przychód podatkowy dla wnoszącego taki wkład niepieniężny (aport);
3. w przypadku, gdy udziały lub akcje obejmowane są w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa - co do zasady powstaje przychód podatkowy dla wnoszącego taki wkład niepieniężny (aport), chyba że ustawa CIT przewiduje wyjątki od powyższej zasady (np. tak jak to ma miejsce w przypadku tzw. „wymiany udziałów” unormowanej w art. 12 ust. 4d ustawy CIT).

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, skutki podatkowe przedstawionej w opisie zdarzenia przyszłego potencjalnej konwersji Obligacji na akcje SPV będą uzależnione od kwalifikacji wkładu obligatariusza w ramach konwersji obligacji zamiennych na akcje emitenta.

Charakter konwersji.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o obligacjach, obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

Istotą obligacji zamiennych z kolei, na podstawie art. 19 ustawy o obligacjach, jest inkorporowanie w nich dwóch świadczeń, które mogą być realizowane przez obligatariusza (w zdarzeniu przyszłym przez Wnioskodawcę). Świadczenia te są alternatywne, tj. z jednej strony istnieje klasyczne (dla obligacji) zobowiązanie emitenta do jej wykupienia od obligatariusza po upływie określonego terminu, emitent zaś zobowiązany jest do określonego świadczenia pieniężnego na rzecz obligatariusza. Po stronie obligatariusza istnieje więc określona wierzytelność, natomiast po stronie emitenta - sprzężony z przedmiotową wierzytelnością dług. Z drugiej jednak strony obligacje zamienne inkorporują prawo obligatariusza do zamiany nabytej od emitenta obligacji na akcje tego emitenta.

Zgodnie z art. 448 § 1-4 KSH, spółka może przyznać prawo objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji zamiennych wyłącznie w trybie warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego. Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego umożliwia sprawne przeprowadzenie procesu zamiany obligacji na akcje i związanego z tym przekształcenia w bilansie spółki pozycji dług w kapitał oraz statusu obligatariusza w status akcjonariusza. Dokonując wyboru zamiany obligacji zamiennych na akcje, obligatariusz (zgodnie z art. 451 § 1 KSH w przypadku emitentów w formie spółek akcyjnych bądź na podstawie art. 451 § 1 w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 KSH w przypadku emitentów działających w formie spółek komandytowo-akcyjnych) składa emitentowi stosowne oświadczenie. Przyjmuje się, że oświadczenie to jest równoznaczne z oświadczeniem o objęciu akcji. Zarząd na podstawie zarejestrowanego warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego oraz oświadczenia obligatariusza o zamianie obligacji na akcje wydaje mu dokumenty akcji, co powoduje nabycie praw z akcji oraz podwyższenie kapitału zakładowego spółki. Zamiana obligacji na akcje nie jest już zatem uzależniona od zarejestrowania podwyższenia kapitału przez sąd. Dochodzi zatem do swoistej konwersji - obligatariusz w zamian za papiery wartościowe inkorporujące wierzytelność otrzymuje papiery wartościowe inkorporujące inne prawa niż wierzytelność, tj. prawa udziałowe w spółce akcyjnej bądź komandytowo-akcyjnej.

Na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o obligacjach (ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 730 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2000 r., charakter prawny wkładu obligatariusza w związku z konwersją regulowany był ówczesnym art. 21 ust. 3 tej ustawy. Stanowił on, że podwyższenie kapitału w wyniku wskazanego wyżej oświadczenia, uważa się za dokonane w wyniku wkładu pieniężnego. Wnioskodawca pragnie podkreślić, że art. 21 wyżej wymienionej ustawy został uchylony przez ustawodawcę z dniem 1 stycznia 2001 r., tj. z dniem wejścia w życie KSH. Przedmiotowa kwestia została uregulowana przez art. 449 § 2 KSH, zgodnie z którym do wkładów wnoszonych przez obligatariuszy obligacji zamiennych nie stosuje się przepisów dotyczących wkładów niepieniężnych.

W ocenie Wnioskodawcy, z powyższego jasno wynika, że w przypadku konwersji obligacji zamiennych na akcje emitenta, wkład obligatariusza jest wkładem niepieniężnym, bowiem w przeciwnym wypadku ustawodawca nie wprowadzałby regulacji wyłączającej stosowanie przepisów o wkładach niepieniężnych (tj. art. 449 § 2 KSH).

Zdaniem Wnioskodawcy wkład obligatariusza nie może zostać uznany za wkład pieniężny, gdyż świadczeniem pieniężnym jest jedynie świadczenie pierwotne - tj. opłacenie obligacji zamiennych przez obligatariusza. Nie sposób uznać, zdaniem Wnioskodawcy, że płatność za obligacje (na moment złożenia oświadczenia obligatariusza o zamianie obligacji) zmienia swój charakter na wkład poczyniony przez obligatariusza na poczet kapitału emitenta - czy też do takiej zmiany dochodzi z mocą wsteczną. Jak już Wnioskodawca wskazywał powyżej, do dnia złożenia przez obligatariusza oświadczenia o zamianie obligacji na akcje, obligatariusz posiada uprawnienie do spełnienia jednego z dwóch świadczeń - pieniężnego i niepieniężnego, sprzężone zobowiązanie emitenta można więc porównać do swego rodzaju zobowiązania przemiennego. To prawo obligatariusza determinuje istotę zobowiązania emitenta - przy czym jego konkretyzacja w postaci świadczenia niepieniężnego nastąpić może dopiero po złożeniu przez obligatariusza stosownego oświadczenia.

Z uwagi na zasadę racjonalnego działania ustawodawcy nie sposób przyjąć, że z jednej z strony usunięcie z poprzednio obowiązującej ustawy o obligacjach art. 21, a z drugiej strony wprowadzenie art. 449 § 2 KSH, nie zmieniło kwalifikacji wkładów obligatariuszy z pieniężnych na niepieniężne. W przeciwnym razie konstrukcja taka byłaby niecelowa i zdaniem Wnioskodawcy prowadziła do absurdalnych wniosków.

Mając na uwadze powyższe, należy zatem uznać, że wkład obligatariusza w związku z konwersją obligacji zamiennych na akcje emitenta, jest wkładem niepieniężnym, przy czym stosownie do art. 449 § 2 KSH nie mają do niego zastosowania przepisy dotyczące wkładów niepieniężnych (a zatem np. brak konieczności sporządzania sprawozdania dotyczącego wkładu i poddania go badaniu przez biegłego rewidenta na podstawie art. 311 i 312 KSH w zw., z art. 431 § 7 KSH).

Powyższe stanowisko potwierdza również stanowisko doktryny, gdzie powszechnie przyjmowana jest niepieniężna natura wkładu obligatariusza w związku z konwersją obligacji zamiennych na akcje (np. S. Sołtysiński, KSH Komentarz, Komentarz do art. 301-490, 2013; M. Wierzbowski, Ustawa o obligacjach. Komentarz, 2015; R. Wożniak, ustawa o obligacjach, Komentarz, 2015).

Zgodnie z postanowieniami art. 309 § 3 KSH wkłady na pokrycie akcji mogą być pieniężne albo niepieniężne. KSH nie przewiduje jednak definicji wkładu pieniężnego ani wkładu niepieniężnego. Wnioskodawca pragnie nadmienić, że kwestia wkładów pieniężnych i niepieniężnych była przedmiotem licznych orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA”). Dla przykładu, w wyroku z 25 czerwca 2014 r. (sygn. akt II FSK 1799/12) przedmiotem rozważań NSA był charakter wkładów pieniężnych. NSA uznał (akceptując bogaty dorobek orzeczniczy Sądu Najwyższego w tym zakresie), że wkład w formie pieniężnej można realizować jedynie przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu „pieniądza bankowego” (np. poprzez wpłatę na konto czy polecenie przelewu). Z uwagi zaś na rozłączny (oba zbiory nie mają wspólnych desygnatów) i wyczerpujący (wszystkie desygnaty przyporządkowane są do któregoś ze zbiorów) podział wkładów, zdaniem Wnioskodawcy, w każdym innym przypadku podwyższenie kapitału zakładowego następuje na podstawie wkładu niepieniężnego.

Analogiczne wnioski, zaprezentowane zostały w uzasadnieniu do wyroku NSA z 25 marca 2015 r. (sygn. II FSK 349/13). NSA wskazał tam, że z uwagi na fakt, że KSH przewiduje dychotomiczny podział wkładów na wkłady pieniężne i wkłady niepieniężne, przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko to - co nie będąc pieniądzem - przedstawia wartość ekonomiczną.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, wkład Wnioskodawcy w ramach konwersji Obligacji na akcje SPV, będzie wkładem niepieniężnym - przedmiotem zaś tego wkładu będzie określona liczba obligacji zamiennych.

Określenie przychodu podatkowego.

Mając na uwadze wnioski z powyższej analizy, przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego operacja polegająca na konwersji Obligacji, będzie objęciem akcji SPV w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowanej części w świetle art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy CIT.

Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1b pkt 3 ustawy CIT, przychód określony w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy CIT powstaje w dniu wydania dokumentów akcji - jeżeli objęcie akcji związane jest z warunkowym podwyższeniem kapitału zakładowego.

W rezultacie, zdaniem Wnioskodawcy, w dniu wydania mu dokumentów akcji SPV w związku z konwersją Obligacji, będzie on zobowiązany do rozpoznania przychodu podatkowego w wysokości wartości nominalnej akcji SPV obejmowanych w ramach konwersji.

Stanowisko Wnioskodawcy - zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 marca 2016 r. Znak: IPPB3/4510-6/16-2/AG.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono

od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego.

Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.