INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura – 05 grudnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych świadczenia pieniężnego otrzymanego za zapewnienie dożywotniej służebności lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 grudnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych świadczenia pieniężnego otrzymanego za zapewnienie dożywotniej służebności lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest właścicielką lokalu mieszkalnego. Od wielu lat Wnioskodawczyni wynajmuje ten lokal temu samemu najemcy i z tytułu najmu uiszcza podatek dochodowy w formie ryczałtu.

W 2011 r. najemca zaproponował Wnioskodawczyni, aby za odpowiednim wynagrodzeniem płatnym z góry (kwota około 100.000 zł) zapewniła mu dożywotnią służebność tego lokalu, niezależnie od tego jak długo będzie ona trwała (umowa będzie zawarta notarialnie). Najemca zobowiązał się do przelania umówionej kwoty z góry na konto bankowe Wnioskodawczyni.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jak, kiedy i na jakich zasadach Wnioskodawczyni powinna opodatkować tę kwotę...

Zdaniem Wnioskodawczyni, zapłata za dożywotnią służebność wynajmowanego lokalu jest zapłatą z góry za najem tego lokalu na czas nieokreślony i zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi przychód z najmu.

Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie ze złożonym oświadczeniem powinna opodatkować ten przychód zryczałtowanym podatkiem dochodowym w stawce 8,5%, a za dzień osiągnięcia przychodu przyjąć datę wpływu środków na jej rachunek bankowy. Natomiast stosownie do art. 44 ust. 1 pkt 2 w terminie do 20-go następnego miesiąca opłacać zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 8.5% osiągniętego przychodu i dokonać rozliczenia rocznego w zeznaniu PIT-28 składanym do 31 stycznia roku następnego.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam co następuje:

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy źródłem przychodów jest m.in. najem, a zgodnie z pkt 9 ww. artykułu również inne źródła.

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie „w szczególności” dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Stosownie do art. 245 § 1 Kodeksu cywilnego z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego stosuje się odpowiednio przepisy o przeniesieniu własności. Jednakże do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości nie stosuje się przepisów o niedopuszczalności warunku lub terminu. Forma aktu notarialnego jest potrzebna tylko dla oświadczenia właściciela, który prawo ustanawia (§ 2 ww. art.)

Z kolei w myśl art. 296 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej.

Zgodnie z art. 302 § 1 Kodeksu cywilnego mający służebność mieszkania może korzystać z pomieszczeń i urządzeń przeznaczonych do wspólnego użytku mieszkańców budynku

Służebność osobista wygasa najpóźniej ze śmiercią uprawnionego (art. 299 Kodeksu cywilnego). Art. 300 Kodeksu cywilnego stanowi, iż służebności osobiste są niezbywalne. Nie można również przenieść uprawnienia do ich wykonywania.

Z opisu przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawczyni jest właścicielką lokalu mieszkalnego. Od wielu lat wynajmuje ten lokal temu samemu najemcy i z tytułu najmu uiszcza podatek dochodowy w formie ryczałtu. W 2011 r. najemca zaproponował Wnioskodawczyni, aby za odpowiednim wynagrodzeniem płatnym z góry (kwota około 100.000 zł) zapewniła mu dożywotnią służebność tego lokalu, niezależnie od tego jak długo będzie ona trwała (umowa będzie zawarta notarialnie).

Podkreślić jednakże należy, iż upoważniony Organ udziela pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie jest rozstrzyganie z jaką instytucją prawa cywilnego mamy do czynienia. Jeżeli zatem Wnioskodawczyni wskazuje, iż najemca zaproponował jej aby za odpowiednim wynagrodzeniem płatnym z góry (kwota około 100.000 zł) Wnioskodawczyni zapewniła mu dożywotnią służebność tego lokalu, Organ przyjmuje powyższe twierdzenie jako element przedstawionego zdarzenia przyszłego.

Z treści wniosku wynika zatem, iż nastąpi ustanowienie dożywotniej służebności lokalu, a zatem ograniczonego prawa rzeczowego. Jeżeli zatem na rzecz najemcy ustanowiona zostanie dożywotnia służebność lokalu najemca przestanie być najemcą a stanie się nabywcą ograniczonego prawa rzeczowego stanowiącego służebność osobistą. Nadal zatem będzie korzystał z lokalu mieszkalnego będącego we własności Wnioskodawczyni, lecz na innej podstawie prawnej. Zauważyć należy, iż Kodeks cywilny odrębnie reguluje zawarcie umowy najmu odrębnie również ustanowienie służebności osobistej. Co prawda skutek zawartych umów jest podobny bowiem sprowadza się do korzystania z cudzej nieruchomości, w tym przypadku lokalu mieszkalnego, jednak są to dwie odrębne instytucje prawa cywilnego, regulowane odrębnymi przepisami.

Zatem wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni - w tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym - zapłata za ustanowienie dożywotniej służebności nie będzie zapłatą za najem (z góry, na czas nieokreślony) lecz wynagrodzeniem za ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego.

Przenosząc powyższe ustalenia na grunt przepisów podatkowych stwierdzić należy, iż przychód z tego tytułu nie może stanowić przychodu z najmu, lecz tzw. przychód z innych źródeł, o którym stanowi art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponieważ żaden z przepisów ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie nakłada na podatnika uzyskującego z powyższego tytułu przychody (dochody) odprowadzania zaliczek na podatek oraz wypełniania i składania w ciągu roku podatkowego jakichkolwiek deklaracji czy informacji, dlatego przychody (dochody) te należy opodatkować dopiero w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym wpłata na konto Wnioskodawczyni zostanie dokonana. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.