Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-706/16-1/ŁS
z 7 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 5 sierpnia 2016 r. (data wpływu 9 sierpnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości po podziale majątku wspólnego jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 sierpnia 2016 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości po podziale majątku wspólnego.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w 2000 r. nabyła wraz z mężem w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej prawo własności niezabudowanej działki rolnej o pow. 0,1351 ha. W dniu 4 grudnia 2015 r. Wnioskodawczyni z małżonkiem ustanowili rozdzielność majątkową. Następnie tego samego dnia 4 grudnia 2015 r. na mocy umowy o podziale majątku wspólnego wyżej opisana nieruchomość stała się wyłączną własnością Wnioskodawczyni. Podział został dokonany bez spłat i dopłat. Dzielony majątek stanowił całość majątku wspólnego małżonków.

W dniu 5 kwietnia 2016 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. nieruchomość. Nieruchomość ta nie stanowiła części gospodarstwa rolnego małżonków. Nie została ona kupiona przez rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy datą nabycia nieruchomości przez Wnioskodawczynię jest data nabycia nieruchomości wspólnie z mężem do majątku wspólnego tj. 2000 r. czy też data nabycia nieruchomości na wyłączną własność na skutek umowy o podział majątku wspólnego tj. 4 grudnia 2015 r. ?
2. Czy sprzedaż opisanej nieruchomości podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych ?
3. Jeśli sprzedaż nieruchomości podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych to czy podstawą opodatkowania będzie wartość całej nieruchomości czy tylko wartość udziału nabytego przez Wnioskodawczynię w wyniku podziału majątku wspólnego w dniu 4 grudnia 2015 r. ?

W ocenie Wnioskodawczyni sprzedaż nieruchomości w dniu 5 kwietnia 2016 r. została dokonana po upływie 5 lat od nabycia nieruchomości i nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych. Datą nabycia nieruchomości jest bowiem data jej nabycia przez małżonków do majątku wspólnego w 2000 r. Przeniesienie własności między małżonkami w dniu 4 grudnia 2015 r. na skutek umowy o podział majątku wspólnego nie stanowi nabycia nieruchomości o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Współwłasność ustawowa małżeńska jest typem współwłasności łącznej (do „niepodzielnej ręki”), w której nie sposób ustalić który z małżonków co do jakiej części jest właścicielem nieruchomości. W rezultacie dokonanie podziału majątku nie sprawia, że Wnioskodawczyni „na nowo” staję się właścicielem nieruchomości gdyż była już nim nieprzerwanie i wcześniej.

Gdyby zaś zasadne było zapłacenie podatku dochodowego od tej czynności to w ocenie Wnioskodawczyni podstawą opodatkowania nie będzie wartość całej nieruchomości, ale tylko jej połowa. Nawet gdyby bowiem nie przyjąć, że Wnioskodawczyni nabyła nieruchomość w 2000 r. to bezspornie w wyniku podziału majątku nie nabyła jej przecież w stu procentach, ale określony udział w nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stany faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późń. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowanego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c- przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy- przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości następuje przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości istotne jest ustalenie daty jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w 2000 r. wraz z mężem nabyła w ramach ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej prawo własności niezabudowanej działki rolnej o pow. 0,1351 ha. Następnie w dniu 4 grudnia 2015 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem ustanowili rozdzielność majątkową i na mocy umowy o podział majątku wspólnego powyższa nieruchomości stała się wyłączną własnością Wnioskodawczyni. Podział został dokonany bez spłat i dopłat. W dniu 5 kwietnia 2016 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. nieruchomość.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Natomiast, w świetle art. 47 § 1 tej ustawy małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych.

Natomiast w myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3.

Tym samym z chwilą ustania wspólności ustawowej dochodzi do przekształcenia współwłasności łącznej we współwłasność w częściach ułamkowych a każdy z małżonków może rozporządzać swoim udziałem w majątku wspólnym, który według domniemania wynosi 1/2.

Z kolei zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Natomiast mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

1. podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
2. wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem, za datę nabycia nieruchomości, która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej pod warunkiem, że wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej nieruchomości, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału tego majątku dorobkowego małżeńskiego, nawet wówczas, jeżeli nabycie to następuje nieodpłatnie (czyli bez spłat i dopłat).

Odnosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że podział majątku wspólnego małżonków dokonany w dniu 4 grudnia 2015 r. nie był ekwiwalenty w naturze. O ekwiwalentnym podziale w naturze małżonków mówić bowiem można jedynie wówczas, gdy w wyniku podziału majątku dorobkowego każdy z małżonków otrzymuje na wyłączną własność majątek o tej samej wartości. Tymczasem w wyniku dokonanego podziału majątku, którego jedynym przedmiotem było prawo własności niezabudowanej działki rolnej o pow. 0,1351 ha, Wnioskodawczyni stała się bez obowiązku spłat na rzecz byłego małżonka jej wyłącznym właścicielem.

Dokonując zatem oceny skutków prawnych przedstawionego w sprawie stanu faktycznego należy wskazać, że sprzedaż prawa własności niezabudowanej działki rolnej o pow. 0,1351 ha, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2000 r. w ramach wspólności małżeńskiej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, ponieważ zbycie przez Wnioskodawczynię w dniu 5 kwietnia 2016 r. ww. udziału nastąpiło po upływie 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie. Tym samym sprzedaż w tej części nie stanowi źródła przychodu o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast do źródła przychodu, o którym mowa w ww. przepisie, należy zakwalifikować odpłatne zbycie ww. nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi który Wnioskodawczyni nabyła w dniu 4 grudnia 2015 r. w ramach podziału majątku wspólnego.

W myśl art. 30e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Przepis art. 19 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Na podstawie art. 22 ust. 6d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

W myśl art. 30e ust. 4 powyższej ustawy po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

W konsekwencji stwierdzić należy, że odpłatne zbycie niezabudowanej działki rolnej o pow. 0,1351 ha, w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w 2000 r. w ramach wspólności małżeńskiej nie stanowi dla Wnioskodawczyni źródła przychodu o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a). Dlatego też nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Natomiast, dochód ze sprzedaży ww. nieruchomości w części odpowiadającej udziałowi który Wnioskodawczyni nabyła w dniu 4 grudnia 2015 r. w ramach podziału majątku wspólnego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych według przedstawionych wyżej zasad. Sprzedaż nastąpiła bowiem przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do odpłatnego zbycia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.