2016.10.26 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP1.4512.594.2016.BM
z 26 października 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 27 lipca 2016 r. (data wpływu 1 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym pismem z 10 października 2016 r. (data wpływu 13 października 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie rolnika z działki gruntów rolnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek, uzupełniony pismem z 10 października 2016 r. (data wpływu 13 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania odszkodowania za wywłaszczenie rolnika z działki gruntów rolnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego i jako rolnik jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT od 1 sierpnia 2005 r. i składa deklaracje VAT 7. Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej. Dnia 22 lutego 1977 r. na podstawie aktu notarialnego Rep. 2217/77 Wnioskodawca nabył niezabudowany grunt rolny o powierzchni 2,2979 ha i od tego czasu Wnioskodawca osobiście prowadzi działalność rolniczą. Grunt stanowiący działkę nr 409 o powierzchni 4,2591 ha Wnioskodawca następnie nabył 20 lipca 1979 r. na podstawie aktu notarialnego Rep.4526/79 celem powiększenia gospodarstwa rolnego. W trakcie swej działalności rolniczej dokupił jeszcze celem powiększenia gospodarstwa rolnego w roku 1996 grunt rolny oraz w roku 1998. Łączna wielkość uprawianego areału to 13,9398 ha gruntu stanowiącego własność Wnioskodawcy i 15,8068 ha gruntu dzierżawionego przez niego od Urzędu Miasta .

Na części działki nr 409, która jest zabudowana m.in. budynkiem mieszkalnym, Wnioskodawca, od momentu kupna i zamieszkania w budynku mieszkalnym uprawia na powierzchni 2500 m.kw ziemniaki i warzywa na potrzeby własne i swojej rodziny. Uzasadnione jest to położeniem tej części działki w pobliżu domu Wnioskodawcy.

Plon uzyskiwany z wyżej opisanej powierzchni nie przynosi dochodu, ponieważ nie jest sprzedawany, a jedynie spożytkowany na potrzeby własne. Działalność rolnicza Wnioskodawcy nie obejmuje sprzedaży ziemniaków i warzyw. W jej ramach sprzedaje zboże-pszenicę, rzepak i kukurydzę.

Wszystkie ww. działki zakupione przez Wnioskodawcę wchodziły w skład gospodarstwa rolnego. Przez cały czas były użytkowane rolniczo, nie były zabudowane poza działką 409 zabudowaną budynkiem mieszkalnym, w którym mieszka Wnioskodawca, a w pobliżu domu uprawia na potrzeby własne i swojej rodziny ziemniaki i warzywa. Wnioskodawca jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT od 1 lipca 2005 r. i składa regularnie w ustawowym terminie deklaracje VAT -7K.

Jedna z działek - działka 409 została objęta odgórnie na mocy decyzji Wojewody nr 4/2015 z dnia 11 marca 2015 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. „…- I etap zachodniej części obwodnicy miasta - budowa obwodnicy” podzielona, w wyniku czego wydzielono z działki 409 działkę 409/1. Ww. decyzja stała się ostateczna na mocy Ministra Infrastruktury i Budownictwa i z dniem 14 marca 2016 r. wydzielona działka 409/1 została wywłaszczona, za co przyznano Wnioskodawcy odszkodowanie, które mu wypłacono dnia 20 czerwca 2016 r.
W momencie nabycia gruntu obejmującego działkę nr 409/1 nie obowiązywał dla tej działki miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu. Były to grunty rolne.
W stosunku do działki objętej wywłaszczeniem Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań.
Podział działki 409 nastąpił nie na wniosek Wnioskodawcy, lecz odgórnie na wniosek Prezydenta Miasta - jako zarządcy drogi do Wojewody. Wojewoda wydał decyzję nr 4/2015 z dn.11 marca 2015 r., a Minister Infrastruktury dokonał podziału działek 14 marca 2016 r. zakończonego ostateczną decyzją Wojewody z dnia 28 marca 2016 r. Przyczyną tego podziału było uzyskanie zezwolenia przez miasto na realizację inwestycji drogowej pn. „… - I etap zachodniej części obwodnicy miasta - budowa obwodnicy”. Zleceniodawcą dokonania podziału był więc Prezydent Miasta.
Podział działek nie nastąpił również na wniosek żony Wnioskodawcy, lecz na wniosek Prezydenta Miasta - jako zarządcy drogi do Wojewody. Wojewoda wydał decyzję nr 4/2015 z dn. 11 marca 2015 r., a Minister Infrastruktury dokonał podziału działki 14 marca 2016 r. zakończonego ostateczną decyzją Wojewody z 28 marca 2016 r.

Przyczyną tego podziału jak wyżej wyjaśniono było uzyskanie zezwolenia przez miasto na realizację inwestycji drogowej pn .”…-I etap zachodniej części obwodnicy miasta -budowa obwodnicy"

Zleceniodawcą dokonania podziału był więc Prezydent Miasta.

Działka 409/1 wyodrębniona została z działki 409 będącej w posiadaniu Wnioskodawcy celem przejęcia z mocy prawa na rzecz Województwa w związku z budową obwodnicy.

Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.
Działka 409/1 objęta wywłaszczeniem była całkowicie wyłączona z działalności rolniczej, stanowiącej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT prowadzonej przez podatnika z tytułu, której Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT.
Działka 409/1 nie była nigdy przedmiotem najmu, ani dzierżawy. Nie zostały na niej dokonane żadne ulepszenia. Nie była też zabudowana.
Na podstawie decyzji Wojewody nr 4/2015 z dnia 11 marca 2015 r. działka 409 została podzielona i wydzielona w ten sposób działka 409/1 została wywłaszczona pod budowę drogi za odszkodowaniem. Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja zobowiązywała do niezwłocznego wydania nieruchomości.
Za wywłaszczoną działkę 490/1 o pow. 0,1983 ha, będącą w uprawie na potrzeby własne, a nie działalności rolniczej zostało w dniu 20 czerwca 2016 r. wypłacone odszkodowanie.
Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w zakresie prowadzonej działalności rolniczej.
Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem jest obrót nieruchomościami.
Wnioskodawca nie dokonywał wcześniej sprzedaży działek.
Wnioskodawca nie poniósł żadnych czynności w celu przygotowania dostawy przedmiotowej działki 409 przed wywłaszczeniem.
Wnioskodawca zrezygnował ze zwolnienia z VAT i zarejestrował się jako podatnik VAT od 1 sierpnia 2005 r. Działka była nabyta w dniu 20 lipca 1979 r. i od samego początku jej posiadania, jej część w postaci wydzielonej w wyniku podziału działki 409/1 była wykorzystywana przez Wnioskodawcę jako majątek prywatny tylko i wyłącznie na potrzeby własne Wnioskodawcy i jego rodziny.

Ze względu na położenie blisko domu Wnioskodawca uprawia na powierzchni 0,2500 ha (obejmującej w całości działkę 409/1 o pow.0,1983 ha) ziemniaki i warzywa na potrzeby własne i swojej rodziny, a nie na potrzeby działalności rolniczej.
Plon uzyskiwany z wyżej opisanej powierzchni nie przynosi dochodu, ponieważ nie jest sprzedawany, a jedynie spożytkowany na potrzeby własne. Działalność rolnicza Wnioskodawcy nie obejmuje sprzedaży ziemniaków i warzyw. W jej ramach sprzedaje zboże-pszenicę, rzepak i kukurydzę.
Z tytułu nabycia działki nr 409, która została podzielona odgórnie, a następnie jej część w postaci działki 409/1 wywłaszczona nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Była to działka gruntu rolnego kupiona notarialną umową sprzedaży.
Od chwili wywłaszczenia zaprzestano wykorzystywania gruntu na swoje potrzeby. Przyznanego odszkodowania jeszcze Wnioskodawca nie otrzymał.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wywłaszczenie rolnika z działek gruntów rolnych, które stanowiły jego majątek osobisty i nie były wykorzystywane przez niego nigdy w ramach działalności rolniczej czyli zarobkowej, a wykorzystywane były wyłącznie na cele potrzeb osobistych i otrzymanie rolnika z tego tytułu odszkodowania od wyżej wymienionej jednostki jest jako dostawa czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT u rolnika płatnika podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowy grunt został nabyty jako majątek osobisty w celu prowadzenia gospodarstwa rolnego nie zaś z zamiarem jego zbycia. Część tego gruntu (która została następnie wywłaszczona była od samego początku jego posiadania wykorzystywana na cele prywatne, a nie działalności rolniczej. Brak jest więc podstaw do uznania, że transakcja powinna być opodatkowana jako czynność handlowa. Wywłaszczenie tych działek nie może być również uznane za czynność dokonaną w związku z prowadzoną przez zbywającego działalnością rolniczą z powodu okoliczności zmiany charakteru przedmiotowego gruntu z rolniczego na grunt przeznaczony pod budowę drogi krajowej.

W świetle art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Przepis powyższy określa szczególny przypadek dostawy towarów, który ma na celu wskazanie, że dostawą towarów jest nawet tak nietypowa sytuacja, jak władcze działanie organu lub samego przepisu prawa, w którym towar (także wbrew woli) zmienia właściciela za odszkodowaniem. Własność towaru nie jest tu najistotniejszą cechą opisanego przypadku, lecz nierówna pozycja stron takiej specyficznej dostawy, w której jedna niejako „zmuszona” jest poddać się określonym nakazom płynącym z organu lub z mocy prawa.

Zatem jeśli przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel następuje za odszkodowaniem, to wówczas stanowi ono odpłatną dostawę towarów i ze względu na przedmiot czynność taka jest objęta opodatkowaniem. W tym przypadku odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Zaznaczyć należy, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wskazać należy, że w przypadku gdy sprzedaży gruntu należącego do gospodarstwa rolnego dokonuje rolnik będący czynnym zarejestrowanym podatnikiem VAT, to należy oznacza automatycznie że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą podejmowaną przez podatnika VAT czynnego.

Grunty będące przedmiotem wywłaszczenia wykorzystywane były przez Zainteresowanego rolniczo, ale nie w prowadzonej przez niego działalności rolniczej, ale jako własny majątek, a plony z tego gruntu zebrane służyły zużyciu na potrzeby własne rodziny Wnioskodawcy, a tym samym nie były związane z działalnością rolniczą czyli zarobkową. Do czasu wywłaszczenia stanowiły one część gospodarstwa rolnego, ale nie były wykorzystywane rolniczo do czynności opodatkowanych.

Opodatkowaniu podlegają grunty służące działalności rolniczej czyli opodatkowanej. Co do części tego gruntu Wnioskodawca uważa, że nie ma związku tego wywłaszczanego gruntu z prowadzoną działalnością rolniczą Wnioskodawcy, który działalność tą prowadzi jako rolnik.

Zatem należy stwierdzić, że dokonana dostawa działek nastąpiła w ramach zarządu jego majątkiem prywatnym i nie stanowiła sprzedaży dokonanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego, co w przedmiotowej miało miejsce. Akurat ta część wywłaszczanego gruntu była związana z zaspokojeniem jego prywatnych, osobistych potrzeb, zatem należy uznać, że planowana dostawa nastąpiła w ramach zarządu jego majątkiem prywatnym.

W takiej sytuacji uznać należy, że zrealizowanej dostawy pomimo że dokonał czynny zarejestrowany podatnik VAT, a przedmiotem tej dostawy nie jest grunt stanowiący składnik majątkowy służący prowadzeniu działalności gospodarczej, którą - w rozumieniu ustawy - jest działalność rolnicza.

Należy zatem uznać, że dostawa w tej konkretnej sytuacji stanowiła realizację prawa do rozporządzania majątkiem osobistym Wnioskodawcy.

Mając na względzie obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że dokonana przez Wnioskodawcę dostawa wywłaszczonych działek za odszkodowaniem nie stanowi czynności podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca nie działa dla tej transakcji jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zatem grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną – objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Zakres opodatkowania wyznacza jednak nie tylko czynnik przedmiotowy – opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy – czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 2 pkt 15, 19, 20 i 21 ustawy o VAT:

przez działalność rolniczą rozumie się produkcję roślinną i zwierzęcą (...), a także świadczenie usług rolniczych;
przez rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3, z wyjątkiem rolnika obowiązanego na podstawie odrębnych przepisów do prowadzenia ksiąg rachunkowych;
przez produkty rolne rozumie się towary wymienione w załączniku nr 2 do ustawy oraz towary wytworzone z nich przez rolnika ryczałtowego z produktów pochodzących z jego własnej działalności rolniczej przy użyciu środków zwykle używanych w gospodarstwie rolnym, leśnym i rybackim;
przez usługi rolnicze rozumie się usługi wymienione w załączniku nr 2 do ustawy.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów należy zatem zauważyć, że status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia, czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotnym jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zatem osoby fizyczne dokonujące sprzedaży, przekazania lub darowizny towarów stanowiących część ich majątku osobistego (takiego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej), nie są zaliczane do grona podatników podatku od towarów i usług.

Konsekwentnie nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, iż dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10 wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – wyjaśnił Trybunał – w wypadku, gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W powyższym wyroku Trybunał stwierdził również, że osoby fizycznej, która prowadziła działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż ta następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby. Okoliczność, że osoba ta jest „rolnikiem ryczałtowym” w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 Dyrektywy 2006/112, zmienionej Dyrektywą 2006/138, jest w tym zakresie bez znaczenia. Wskazane orzeczenie Trybunału odnosi się do rolnika, który korzystał ze zwolnienia od podatku VAT.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego i jako rolnik jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem VAT od 1 sierpnia 2005 r. Wnioskodawca w dniu 22 lutego 1977 r. nabył niezabudowany grunt rolny i od tego czasu prowadzi działalność rolniczą. Grunt stanowiący działkę nr 409 Wnioskodawca nabył 20 lipca 1979 r. celem powiększenia gospodarstwa rolnego.

Na części działki nr 409, która jest zabudowana m.in. budynkiem mieszkalnym, Wnioskodawca, od momentu kupna i zamieszkania uprawia ziemniaki i warzywa na potrzeby własne i swojej rodziny. Uzasadnione jest to położeniem tej części działki w pobliżu domu Wnioskodawcy.

Wszystkie działki zakupione przez Wnioskodawcę wchodziły w skład gospodarstwa rolnego i były użytkowane rolniczo, nie były zabudowane, poza działką 409 zabudowaną budynkiem mieszkalnym, w którym mieszka Wnioskodawca, a w pobliżu domu uprawia na potrzeby własne i swojej rodziny ziemniaki i warzywa.

Na podstawie decyzji Wojewody z dnia 11 marca 2015 r. działka 409 została podzielona i wydzielona w ten sposób działka 409/1 została wywłaszczona pod budowę drogi za odszkodowaniem. Decyzji tej nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Decyzja zobowiązywała do niezwłocznego wydania nieruchomości.

W momencie nabycia gruntu obejmującego działkę nr 409/1 nie obowiązywał dla tej działki miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu. Były to grunty rolne.

W stosunku do działki objętej wywłaszczeniem Wnioskodawca nie podejmował żadnych działań.

Wnioskodawca nie posiada innych nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży.

Działka 409/1 objęta wywłaszczeniem była całkowicie wyłączona z działalności rolniczej, stanowiącej działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy VAT prowadzonej przez podatnika z tytułu, której Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT.

Działka 409/1 nie była nigdy przedmiotem najmu, ani dzierżawy. Nie zostały na niej dokonane żadne ulepszenia. Nie była też zabudowana.

Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, której przedmiotem jest obrót nieruchomościami. Wnioskodawca nie dokonywał wcześniej sprzedaży działek.

Wnioskodawca nie poniósł żadnych czynności w celu przygotowania dostawy przedmiotowej działki 409 przed wywłaszczeniem.

Wnioskodawca zrezygnował ze zwolnienia z VAT i zarejestrował się jako podatnik VAT od 1 sierpnia 2005 r. Działka była nabyta w dniu 20 lipca 1979 r. i od samego początku jej posiadania, jej część w postaci wydzielonej w wyniku podziału działki 409/1 była wykorzystywana przez Wnioskodawcę jako majątek prywatny tylko i wyłącznie na potrzeby własne Wnioskodawcy i jego rodziny.

Z tytułu nabycia działki nr 409, która została podzielona odgórnie, a następnie jej część w postaci działki 409/1 wywłaszczona nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Była to działka gruntu rolnego kupiona notarialną umową sprzedaży.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy wywłaszczenie rolnika z działek gruntów rolnych, które stanowiły jego majątek osobisty i nie były wykorzystywane przez niego nigdy w ramach działalności rolniczej czyli zarobkowej, a wykorzystywane były wyłącznie na cele potrzeb osobistych i otrzymanie przez rolnika z tego tytułu odszkodowania jest jako dostawa czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT u rolnika płatnika podatku VAT z tytułu prowadzenia działalności rolniczej.

Z powyższego opisu sprawy wynika, że grunt będący przedmiotem wywłaszczenia, nie był wykorzystywany przez Wnioskodawcę w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej w ramach gospodarstwa rolnego. Wprawdzie Wnioskodawca zrezygnował ze zwolnienia z VAT i zarejestrował się w zakresie prowadzonej działalności rolniczej jako podatnik VAT od 1 sierpnia 2005 r., jednakże wywłaszczony grunt obejmujący działkę nr 409/1 w całym okresie jego posiadania był wykorzystywany przez Wnioskodawcę wyłącznie na potrzeby własne Wnioskodawcy i jego rodziny, a nie na potrzeby działalności rolniczej (Wnioskodawca na tej działce uprawiał ziemniaki i warzywa na potrzeby własne i swojej rodziny, co jest uzasadnione położeniem tej części działki w pobliżu domu Wnioskodawcy). Plon uzyskiwany z wyżej opisanej powierzchni nie przynosił dochodu, ponieważ nie był sprzedawany, a jedynie spożytkowany na potrzeby własne. Działalność rolnicza Wnioskodawcy nie obejmuje sprzedaży ziemniaków i warzyw. Ponadto działka nie była nigdy przedmiotem najmu, ani dzierżawy oraz nie zostały na niej dokonane żadne ulepszenia.

Mając na uwadze powyższe, nie można zatem uznać, iż grunt ten w jakimkolwiek okresie jego posiadania przez Wnioskodawcę był związany z opodatkowaną podatkiem VAT działalnością gospodarczą. Powyższe oznacza, że dostawa działki (poprzez jej wywłaszczenie) nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym Wnioskodawcy.

W tym miejscu podkreślić należy, że pojęcie „majątku prywatnego” nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego, co w przedmiotowej sprawie miało miejsce, gdyż z wniosku wynika, że Wnioskodawca wykorzystywał posiadaną nieruchomość gruntową wyłącznie do celów osobistych.

Powyższe rozumienie „majątku prywatnego” potwierdzone zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Ponadto z wniosku nie wynika aby Wnioskodawca w odniesieniu do przedmiotowych działek dokonywał jakichkolwiek czynności, o których mowa w przytoczonych orzeczeniach TSUE w sprawach C-180/10 i C-181/10.

Dokonana dostawa gruntu – działki nr 490/1 – stanowiącego część gospodarstwa rolnego, w okolicznościach wskazanych w opisie sprawy, nie stanowi zatem dostawy dokonywanej przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a więc przez podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ww. ustawy. W tej sytuacji należy uznać, że dostawa ta stanowiła dostawę majątku prywatnego Wnioskodawcy.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy i obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że dostawa gruntu za odszkodowaniem stanowi czynność niepodlegającą regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, że dokonana przez Wnioskodawcę dostawa nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca nie działa dla tej transakcji jako podatnik w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzący działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy – należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja indywidualna traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163 poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin