Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4515.254.2016.2.MCZ
z 16 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 sierpnia 2016 r. (data wpływu do Organu – 25 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym 18 października 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty przez współkredytobiorcę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 sierpnia 2016 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty przez współkredytobiorcę kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na zakup nieruchomości.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 7 października 2016 r. znak: 2461.IBPB.2-1.4515.254.2016.1.MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 18 października 2016 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2014 r. Wnioskodawca wraz ze swoją konkubiną postanowili kupić wspólną nieruchomość – lokal mieszkalny. W dniu 19 sierpnia 2014 r. podpisana została umowa przedwstępna sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz wpłacone zostały przez nich zadatki po 1.500 zł oraz zaliczki po 3.075 zł, tj. łącznie 9.150 zł.

W dniu 16 września 2014 r. na sfinansowanie zakupu tej nieruchomości został zaciągnięty przez ww. wspólnie w banku kredyt. Na podstawie tej umowy bank udzielił zainteresowanym wspólnego kredytu w wysokości 173.850 zł na sfinansowanie zakupu nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego pochodzącego z rynku wtórnego – z udziałem w nieruchomości po 1/2 dla każdego z nich, z terminem spłaty kredytu do 16 września 2044 r. Za spłatę kredytu Wnioskodawca i jego partnerka odpowiadają jako dłużnicy solidarni.

W dniu 18 września 2014 r. podpisana została przez nich umowa zakupu nieruchomości (lokalu mieszkalnego) oraz akt ustanowienia hipoteki. Zgodnie z zapisami tej umowy, Wnioskodawca i jego partnerka zakupili udziały w wysokości po 1/2 części w nieruchomości stanowiącej samodzielny lokal mieszkalny.

Udział Wnioskodawcy (1/2 części w nieruchomości) wyceniony został na kwotę 91.500 zł. Udział partnerki Wnioskodawcy (1/2 części w nieruchomości) wyceniony został również na kwotę 91.500 zł. Cena sprzedaży całej nieruchomości wynosiła 183.000 zł. Przy czym strony transakcji ustaliły w tej umowie, że zapłata pozostałej ceny sprzedaży, tj. kwoty 173.850 zł (po 86.925 zł każda ze stron umowy kupna) czyli po uwzględnieniu kwot ww. zaliczek i zadatków w łącznej kwocie 9.150 zł, nastąpi do 25 września 2014 r., a środki na zakup udziałów w nieruchomości będą pochodziły z zaciągniętego kredytu.

W dniu 11 grudnia 2014 r. zmarł ojciec partnerki Wnioskodawcy, a spadek po nim – zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia sporządzonym przez notariusza 25 lutego 2015 r. – nabyła partnerka Wnioskodawcy, jej matka (żona zmarłego) i jej brat, po 1/3 każde z nich. W dniu 23 kwietnia 2016 r. w kancelarii notarialnej dokonali oni częściowego działu spadku po ww. zmarłym w ten sposób, że partnerka Wnioskodawcy stała się właścicielem działki o powierzchni 1,0618 ha, oznaczonej w ewidencji jako łąki trwałe, grunty orne i sad. W dniu 28 kwietnia 2016 r. brat partnerki, działając jako jej pełnomocnik, dokonał sprzedaży tej działki za cenę 225.000 zł.

Po konsultacji z bankiem 05 maja 2016 r. konkubina Wnioskodawcy dokonała całkowitej spłaty ww. kredytu w wysokości 170.453,22 zł (zadłużenie) oraz zapłaciła prowizję za wcześniejszą spłatę kredytu w wysokości 4.250,13 zł. Środki na spłatę kredytu i prowizji w łącznej kwocie 174.703,35 zł pochodziły w całości ze sprzedaży ww. działki, której partnerka Wnioskodawcy była jedynym właścicielem na moment jej sprzedaży.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że całkowita spłata kredytu zaciągniętego na zakup nieruchomości kupionej wspólnie przez Wnioskodawcę i jego partnerkę, dokonana z własnych środków partnerki, umotywowana była chęcią uregulowania własnego zobowiązania wobec banku, za które odpowiadała solidarnie do całej jego wysokości.

W związku z tym, że konkubina samodzielnie spłaciła kredyt korzystając ze środków własnych, regulując tym samym własny dług, nie została zawarta między nimi żadna umowa darowizny.

W związku z powyższym – po przeformułowaniu – zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji opisanej we wniosku wraz z ww. uzupełnieniem powstaje dla Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn, z uwagi na fakt, że spłata kredytu bankowego zaciągniętego na wspólny zakup nieruchomości (lokalu mieszkalnego) dokonana została w całości przez drugiego współwłaściciela nieruchomości (tj. konkubinę Wnioskodawcy)?

Zdaniem Wnioskodawcy, całkowita spłata zadłużenia dokonana przez jego partnerkę nie stanowi dla niego darowizny, ponieważ kredyt został zaciągnięty wspólnie, a ich zobowiązanie wobec banku – wierzyciela miało solidarny charakter. Wobec tego nie powstaje u Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca uważa, że z zawartej przez Wnioskodawcę i jego partnerkę umowy kredytu wynikała solidarna odpowiedzialność stron za spłatę tego kredytu.

Istota odpowiedzialności solidarnej – w myśl art. 366 § 1 ustawy Kodeks cywilny – polega na tym, że każdy z dłużników zobowiązany jest wobec wierzyciela do spełnienia całego świadczenia, tak jakby był jedynym dłużnikiem. Wierzyciel może zaś – według swego wyboru – żądać spełnienia całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Zgodnie zaś z § 2 tego artykułu, aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych. W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Zatem spłacając w całości kredyt, konkubina spłaciła własny dług, za który była solidarnie odpowiedzialna. Odpowiedzialność Wnioskodawcy i jego partnerki dotyczyła długu jako całości, a nie tylko jego części (np. 50%).

Wnioskodawca przywołał treść art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn i na jego podstawie wskazał, że czynność, spłacenia kredytu przez partnerkę Wnioskodawcy nie została wymieniona w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, który stanowi katalog zamknięty, zatem dokonanie tej czynności nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem wymienionym w art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.), w tym tytułem darowizny. Katalog tytułów opodatkowania wymieniony w powyższym przepisie ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie jedynie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 cyt. ustawy podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego w tym zakresie należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, ze zm.).

Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. W związku z tym, że darowizna ma charakter umowny, istotnym jej elementem jest także przyjęcie darowizny przez obdarowaną osobę.

Darowizna jest świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym i dobrowolnym, przy czym nie wynika ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego, ani też z ustawy. Ponadto, nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, m.in. w przypadku, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu.

Jeżeli świadczenie dokonane jest na podstawie innego tytułu niż umowa darowizny – nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Decydujące znaczenie dla dokonania tej oceny prawnopodatkowej ma zatem treść umowy wiążącej strony.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2014 r. Wnioskodawca zawarł wspólnie ze swoją partnerką (konkubiną) umowę kredytu hipotecznego. Wnioskodawca i jego partnerka w umowie kredytowej są ujęci jako kredytobiorcy i zgodnie z umową odpowiadają solidarnie za zadłużenie wynikające z umowy. Kwota zaciągniętego kredytu została przeznaczona na wspólne nabycie lokalu mieszkalnego. Zgodnie z zapisami umowy sprzedaży, Wnioskodawca i jego partnerka zakupili udziały w wysokości po 1/2 części w nieruchomości stanowiącej samodzielny lokal mieszkalny. W 2016 r. konkubina z własnych środków pochodzących ze spieniężenia spadku po swoim ojcu dokonała całkowitej spłaty kredytu zaciągniętego wspólnie z Wnioskodawcą na zakup wspólnego lokalu mieszkalnego.

Jak z powyższego wynika w przedstawionym stanie faktycznym wystąpiły następujące czynności:

1. zawarcie z bankiem umowy kredytu przez Wnioskodawcę wspólnie z jego partnerką i spłata rat kredytu w znacznej części przez współkredytobiorczynię zobowiązaną solidarnie do spłaty kredytu (partnerkę Wnioskodawcy);
2. zawarcie umowy sprzedaży – nabycie własności lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawcę i jego partnerkę.
   
   

Jak wskazano powyżej przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem wymienionym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Katalog tytułów nabycia wymieniony w tym przepisie ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych wyłącznie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

Dokonując oceny skutków prawnopodatkowych w podatku od spadków i darowizn należy mieć na względzie przedmiot opodatkowania tym podatkiem, którym jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych m.in. tytułem darowizny, w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego.

W opisanym stanie faktycznym, źródłem spłaty rat kredytu przez partnerkę Wnioskodawcy jest umowa kredytu hipotecznego.

Wnioskodawca wskazał, iż spłata kredytu umotywowana była chęcią uregulowania przez partnerkę własnego zobowiązania wobec banku (własnego długu), za które odpowiadała solidarnie do całej jego wysokości. Pomiędzy Wnioskodawcą a jego partnerkę nie doszło do zawarcia umowy darowizny.

Skoro zatem partnerka Wnioskodawcy spłacając kredyt nie uczyniła darowizny na rzecz Wnioskodawcy, bowiem uregulowała własne zobowiązanie to należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż w przedstawionej sytuacji nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn. Opisana we wniosku czynność nie mieści się bowiem w katalogu określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.