Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
0461-ITPB1.4511.776.2016.2.PSZ
z 17 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 23 sierpnia 2016 r. (data wpływu 25 sierpnia 2016 r.) uzupełnionym pismami z dnia 2 września 2016 r. (data wpływu 6 września 2016 r.) oraz z dnia 2 listopada 2016 r. (data wpływu 8 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 sierpnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania darowizny ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej.

Wniosek uzupełniono pismami z dnia 2 września 2016 r. (data wpływu 6 września 2016 r.) oraz z dnia 2 listopada 2016 r. (data wpływu 8 listopada 2016 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Ojciec Wnioskodawcy jest wspólnikiem w dwuosobowej spółce jawnej i przysługuje mu 50% udziału w zyskach i stratach spółki. Ojciec Wnioskodawcy planuje dokonać darowizny całości przysługujących mu praw i obowiązków w spółce jawnej na rzecz Wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 Kodeksu spółek handlowych (umowa przewiduje możliwość przeniesienia przez wspólnika ogółu praw i obowiązków w spółce na osobę trzecią; zgoda drugiego wspólnika na przeniesienie ogółu praw i obowiązków na rzecz Wnioskodawcy).

Umowa darowizny sporządzona zostanie w formie pisemnej mimo, że spółka jawna jest właścicielem nieruchomości, albowiem wspólnikowi nie służy udział rzeczowy w poszczególnych składnikach majątku będącego własnością spółki jawnej, w tym także nieruchomości.

Umowa darowizny obejmować będzie całość praw i obowiązków przysługujących ojcu Wnioskodawcy, włącznie z prawem do otrzymania zysków (proporcjonalnie do udziału w zyskach i stratach spółki), które spółka jawna uzyskała w okresie przed zawarciem umowy darowizny ogółu praw i obowiązków w spółce. Zyski te na dzień przeniesienia praw i obowiązków stanowić będą wierzytelność ojca Wnioskodawcy wobec spółki (zyski zostały przeznaczone przez wspólników do wypłaty na ich rzecz).

W wyniku darowizny ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej, na zasadach określonych w art. 10 § 3 Kodeksu spółek handlowych, ojciec Wnioskodawcy pozostanie solidarnie odpowiedzialny wraz z Wnioskodawcą za zobowiązania ustępującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce i zobowiązania samej spółki.

Na ojcu Wnioskodawcy nie ciążą żadne zobowiązania związane z uczestnictwem w spółce.

Ponadto Wnioskodawca wskazał m.in., że opisana we wniosku darowizna ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej nie będzie wiązała się z przejęciem przez obdarowanego (Wnioskodawcę) długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy (ojca Wnioskodawcy).

Zgodnie z art. 10 § 3 Kodeksu spółek handlowych, w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

Natomiast zgodnie z art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). Przejęcie długu może nastąpić:

1. przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; oświadczenie dłużnika może być złożone którejkolwiek ze stron;
2. przez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela; oświadczenie wierzyciela może być złożone którejkolwiek ze stron; jest ono bezskuteczne, jeżeli wierzyciel nie wiedział, że osoba przejmująca dług jest niewypłacalna.

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, w wyniku zawarcia umowy darowizny ogółu praw i obowiązków dojdzie (z mocy prawa) do powstania solidarnej odpowiedzialności darczyńcy i obdarowanego za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej.

W powyższej sytuacji nie dojdzie natomiast do przejęcia przez obdarowanego zobowiązań (długów) darczyńcy w rozumieniu art. 519 § 1 Kodeksu cywilnego. Wskutek zawarcia umowy darowizny powstanie jedynie solidarna odpowiedzialność za wskazane w art. 10 § 3 Kodeksu spółek handlowych zobowiązania. Z mocy prawa dojdzie zatem do przystąpienia obdarowanego do zobowiązań darczyńcy, nie nastąpi jednakże przejęcie ww. zobowiązań (długów) skutkujące zwolnieniem darczyńcy z ww. zobowiązań.

„Przejęcie długu” oraz „przystąpienie do długu” stanowią na gruncie prawa cywilnego dwie odrębne instytucje prawne. O ile bowiem istotą przejęcia długu jest wejście przez przejmującego dłużnika w miejsce dotychczasowego dłużnika, który tym samym zostaje zwolniony z długu (art. 519 Kodeksu cywilnego), to przy przystąpieniu do długu wierzyciel zyskuje kolejnego dłużnika, od którego może żądać zapłaty bez zwolnienia z długu dotychczasowego dłużnika.

Wnioskodawca podkreślił, że przejęcie ww. zobowiązań byłoby możliwe przy zawarciu określonego postanowienia w umowie darowizny oraz po uzyskaniu zgody wierzycieli, co jednak w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będzie miało miejsca.

Wnioskodawca zauważył, że art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jak wskazuje się w interpretacjach organów podatkowych, czynności cywilnoprawne, które nie zostały wymienione w powyższym unormowaniu w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem. Jednocześnie, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d, obowiązek podatkowy w odniesieniu do umowy darowizny powstaje wyłącznie w przypadku przejęcia przez obdarowanych długów oraz ciężarów a także zobowiązań darczyńcy i jedynie w odniesieniu do tej części. Powyższy przepis odnosi się zatem w sposób wyraźny do czynności prawnej przejęcia długu w rozumieniu art. 519 i następnych Kodeksu cywilnego.

Opisana darowizna podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy wskazana w opisanym zdarzeniu przyszłym umowa (darowizna praw i obowiązków w spółce jawnej włącznie z wierzytelnościami wobec spółki jawnej z tytułu wypłaty zysku) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, darowizna praw i obowiązków w spółce jawnej, włącznie z wierzytelnościami wobec spółki jawnej z tytułu wypłaty zysku, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jej przepisów nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom ustawy o podatku od spadku i darowizn. Zatem umowa darowizny opisana we wniosku nie będzie podlegać podatkowi dochodowemu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 § 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1578, z późn. zm.), spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna.

W myśl art. 4 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

W myśl art. 10 § 1 ww. ustawy ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Natomiast w myśl art. 10 § 2 ustawy, ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Z przepisu tego wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem jego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy, prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów. Przedmiotem darowizny mogą być zarówno rzeczy, jak również prawa majątkowe.

Jak stanowi zaś art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86, z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że ojciec Wnioskodawcy planuje dokonać darowizny całości przysługujących mu praw i obowiązków w spółce jawnej na rzecz Wnioskodawcy, zgodnie z art. 10 Kodeksu spółek handlowych (umowa przewiduje możliwość przeniesienia przez wspólnika ogółu praw i obowiązków w spółce na osobę trzecią; zgoda drugiego wspólnika na przeniesienie ogółu praw i obowiązków na rzecz Wnioskodawcy). Wnioskodawca oświadczył, że opisana darowizna podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Nabycie przez Wnioskodawcę ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej niewątpliwie wiązać się będzie z przysporzeniem w Jego majątku. Ponieważ, jak wskazano we wniosku, do nabycia tego dojdzie w drodze darowizny, będzie się ono wiązało z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

Przepis art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy sytuacji podatników osiągających dochód (przychód), który co do zasady może podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a który uzyskany został przez nich w sposób nieodpłatny, na podstawie jednego z tytułów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jego rolą jest zapobieżenie sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach, czego skutkiem byłoby podwójne opodatkowanie tego samego przysporzenia majątkowego.

Zatem, skoro nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce jawnej podlega przepisom ustawy od spadków i darowizn, to powyższe wyklucza, zgodnie z treścią powołanego art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, możliwość zastosowania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując należy stwierdzić, że przychód Wnioskodawcy z tytułu otrzymania od ojca darowizny udziału w spółce jawnej nie podlega przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z powyższym, Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych z tego tytułu.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli opis przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego nie będzie zgodny ze stanem rzeczywistym wydana interpretacja nie chroni Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.