Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-1-1.4511.480.2016.2.BK
z 1 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 18 sierpnia 2016 r. (data wpływu do tut. Biura 22 sierpnia 2016 r.), uzupełnionym 25 i 27 października 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie sposobu udokumentowania czynności nabycia wirtualnej waluty oraz wirtualnych przedmiotów wykorzystywanych w grach w sytuacji ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów –jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 sierpnia 2016 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie sposobu udokumentowania czynności nabycia wirtualnej waluty oraz wirtualnych przedmiotów wykorzystywanych w grach w sytuacji ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 18 października 2016 r. Znak: 2461-IBPB-1-1.4511.479.2016.1.BK, 2461-IBPB-1-1.4511.480.2016.1.BK, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 25 i 27 października 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca planuje prowadzić indywidualnie działalność gospodarczą, określoną symbolem PKD 47.91.Z. Działalność polegać będzie na:

1. Wykorzystaniu posiadanego sprzętu komputerowego w celu zdobywania przedmiotów wykorzystywanych przez graczy w różnych sieciowych grach komputerowych;
2. Zakupie od producenta sieciowej gry komputerowej wirtualnych dóbr w postaci tzw. „waluty premium” w taki sposób, że Wnioskodawca wybiera sumę „waluty premium” w grze online, którą chce nabyć i naciska przycisk „Kup teraz” lub inny przycisk z odpowiednim napisem. W ten sposób zostaje zawarta umowa o tym, że producent gry dokona przesłania „waluty premium” na konto użytkownika;
3. Zakupie w grze wirtualnych dóbr za „walutę premium” („waluta premium” nie ulega przetworzeniu);
4. Skupowaniu przedmiotów posiadanych przez innych graczy za wirtualną walutę gry i ich odsprzedaży za wirtualną walutę gry w stanie nieprzetworzonym;
5. Sprzedaży wirtualnej waluty gry lub innych przedmiotów za pośrednictwem serwisów aukcyjnych (np. allegro) innym uczestnikom sieciowej gry komputerowej.
   
   

„Waluta premium”, waluta gry oraz przedmioty, o których napisano powyżej mają charakter wyłącznie wirtualny i wykorzystywane są wyłącznie w świecie gry.

Z chwilą zakupu od producenta gry „waluty premium” Wnioskodawca nabywa jednorazowe, tymczasowe, ograniczone do okresu obowiązywania umowy i nieprzenoszalne prawo nabywania wirtualnych dóbr oferowanych w dowolnej chwili przez producenta gry i tam szczegółowo opisanych, o ile wysokość „waluty premium”, która wpłynęła na konto Wnioskodawcy jest wystarczająca, aby takiego nabycia dokonać. „Waluta premium” zostanie odpisana z konta Wnioskodawcy w wysokości, która odpowiada wartości egzemplarza wirtualnych dóbr.

Jako potwierdzenie dokonania zakupu od producenta gry „waluty premium” Wnioskodawca otrzymuje dokument nazwany przez producenta gry fakturą, który zawiera następujące informacje:

• dane producenta gry (nazwę, adres, europejski identyfikator VAT),
• datę wystawienia faktury,
• datę sprzedaży,
• numer faktury,
• dane nabywcy (Wnioskodawcy) zawierające jedynie login Wnioskodawcy z sieciowej gry komputerowej oraz powiązany z tym loginem adres e-mail,
• wskazanie nazwy sieciowej gry komputerowej,
• opis wskazujący na nazwę „waluty premium” oraz jej ilość,
• cenę zakupu wyrażoną w PLN.
  
  

Sprzedaż wirtualnej waluty gry lub innych przedmiotów polegać będzie na transferze określonej ilości wirtualnej waluty gry lub innych przedmiotów z postaci posiadanych przez Wnioskodawcę na postacie klienta za wynagrodzeniem. Wirtualna waluta gry lub inne przedmioty będzie sprzedawana w stanie nieprzetworzonym, niezmodyfikowane w żaden sposób. Płatności dokonywane będą przelewem bankowym oraz za pomocą internetowych systemów płatności (PAYU, PAYPAL). Kontrahenci sprzedający przedmioty Wnioskodawcy to osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej, które nie wystawiają rachunku oraz nie podają swoich danych osobowych. Zwyczajem na tym rynku jest dokonywanie transakcji anonimowo - strony występują pod pseudonimem - i nie ma możliwości ani otrzymania rachunku ani ustalenia danych kontrahenta. Kontrahenci odnajdują się przez fora internetowe, gdzie Wnioskodawcy znany będzie najczęściej pseudonim kontrahenta z forum internetowego oraz jego adres e-mail. 

Istotne elementy opisu zdarzenia przyszłego przedstawiono również we własnym stanowisku Wnioskodawcy w sprawie oraz postawionym pytaniu, w których wskazano, że Wnioskodawca nie będzie mieć możliwości uzyskania innych dowodów, ani przymuszenia kontrahentów do wystawienia rachunku, jak również, że zamierza dokumentować nabycie towaru opisem zawierającym: ilość jednostek, opis, cenę i podpisany przez Wnioskodawcę.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 24 października 2016 r. wskazano, że wszystkie czynności w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa we wniosku sklasyfikowane będą pod symbolem PKWiU 47.00.89.0. – Sprzedaż detaliczna towarów, niekonsumpcyjnych, nieżywnościowych, gdzie indziej niesklasyfikowanych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Zakładając, że działalność nie może być opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatnik nie zdecyduje się skorzystać z tej formy opodatkowania i wybierze opodatkowanie podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów:

1. w jaki sposób podatnik ma udokumentować koszt nabycia „wirtualnej waluty” w sytuacji, gdy otrzymywany przez niego dokument nie jest fakturą w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (z późniejszymi zmianami) i jednocześnie nie ma możliwości otrzymania dokumentu zawierającego jego rzeczywiste dane zawierające imię i nazwisko, adres oraz NIP? Czy w takiej sytuacji wnioskodawca może sporządzić księgowy dowód wewnętrzny?
   
2. w jaki sposób Wnioskodawca ma udokumentować koszt nabycia skupowanych przedmiotów, gdy nie może zidentyfikować nabywcy? Czy w tej sytuacji może on sporządzić księgowy dowód wewnętrzny?

(pytania oznaczone we wniosku nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, gdyby nie stosował ryczałtu, lecz wybrałby opodatkowanie podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów to w obu opisywanych przypadkach, powinien móc udokumentować koszt księgowym dowodem wewnętrznym oraz dowodem wykonania przelewu, ponieważ nie ma innej możliwości, a koszt został niewątpliwie poniesiony.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Na wstępie zauważyć należy, że zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki – wydatek winien:

• być poniesiony, w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• nie znajdować się wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów wskazanych w art. 23 ww. ustawy,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Powyższe oznacza, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Wydatki te muszą być zatem związane z wykonywaną działalnością gospodarczą i poniesione w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z tej działalności, nie mogą być równocześnie wymienione w katalogu wydatków nie uznawanych za taki koszt. Niespełnienie którejkolwiek z wyżej wskazanych przesłanek wyklucza możliwość zaliczenia danego wydatku w ciężar kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej. Wydatki związane z pozyskaniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej określonych towarów mających być przedmiotem planowanego zbycia są bezsprzecznie związane z uzyskiwaniem przychodów z działalności gospodarczej i jednocześnie nie znajdują się w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych. O ile zatem ich zakup jest prawidłowo udokumentowany, stanowią (co do zasady) koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl art. 24a ust. 1 ww. ustawy, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej „księgą”, z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Szczegółowe warunki jakie musi spełniać dokument, aby mógł stanowić podstawę wpisu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1037 ze zm.).

Stosownie do treści § 12 ust. 3 powołanego rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

1. faktury, faktury VAT RR, rachunki oraz dokumenty celne, zwane dalej "fakturami", wystawione zgodnie z odrębnymi przepisami, lub
   
2. inne dowody, wymienione w § 13 i 14, stwierdzające fakt dokonania operacji gospodarczej zgodnie z jej rzeczywistym przebiegiem i zawierające co najmniej:
   
   1. wiarygodne określenie wystawcy lub wskazanie stron (nazwę i adresy) uczestniczących w operacji gospodarczej, której dowód dotyczy,
   2. datę wystawienia dowodu oraz datę lub okres dokonania operacji gospodarczej, której dowód dotyczy, z tym że jeżeli data dokonania operacji gospodarczej odpowiada dacie wystawienia dowodu, wystarcza podanie jednej daty,
   3. przedmiot operacji gospodarczej i jego wartość oraz ilościowe określenie, jeżeli przedmiot operacji jest wymierny w jednostkach naturalnych,
      podpisy osób uprawnionych do prawidłowego udokumentowania operacji gospodarczych
   -oznaczone numerem lub w inny sposób umożliwiający powiązanie dowodu z zapisami księgowymi dokonanymi na jego podstawie.
   
   

Natomiast § 13 ww. rozporządzenia stanowi, iż za dowody księgowe uważa się również:

1. dzienne zestawienia dowodów (faktur dotyczących sprzedaży) sporządzone do zaksięgowania ich zbiorczym zapisem;
   
2. noty księgowe, sporządzone w celu skorygowania zapisu dotyczącego operacji gospodarczej, wynikającej z dowodu obcego lub własnego, otrzymane od kontrahenta podatnika lub przekazane kontrahentowi;
   
3. dowody przesunięć;
   
4. dowody opłat pocztowych i bankowych;
   
5. inne dowody opłat, w tym dokonywanych na podstawie książeczek opłat, oraz dokumenty zawierające dane, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2. Ponadto, zgodnie z § 14 ww. rozporządzenia na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków) mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające przy zakupie: nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku) ograniczając jednak tę możliwość do enumeratywnie wskazanych wydatków.
   
   

W myśl § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).

Zauważyć jednakże należy, że zgodnie z § 14 ust. 2 tego rozporządzenia, dowody, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć wyłącznie:

1) zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt;

2) zakupu od ludności, sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych, jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0);

3) wartości produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy lub hodowli prowadzonej przez podatnika;

4) zakupu w jednostkach handlu detalicznego materiałów pomocniczych;

5) kosztów diet i innych należności za czas podróży służbowej pracowników oraz wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących;

6) zakupu od ludności odpadów poużytkowych, stanowiących surowce wtórne, z wyłączeniem zakupu (skupu) metali nieżelaznych oraz przeznaczonych na złom samochodów i ich części składowych;

7) wydatków związanych z opłatami za czynsz, energię elektryczną, telefon, wodę, gaz i centralne ogrzewanie, w części przypadającej na działalność gospodarczą; podstawą do sporządzenia tego dowodu jest dokument obejmujący całość opłat na te cele;

8) opłat sądowych i notarialnych;

8a) opłaty skarbowej uiszczanej znakami tej opłaty do dnia 31 grudnia 2008 r.;

9) wydatków związanych z parkowaniem samochodu w sytuacji, gdy są one poparte dokumentami niezawierającymi danych, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 2; podstawą wystawienia dowodu wewnętrznego jest bilet z parkometru, kupon, bilet jednorazowy załączony do sporządzonego dowodu.

Z opisu zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika m.in., że prowadząc w przyszłości działalność gospodarczą, polegającą na obrocie wirtualną walutą i wirtualnymi przedmiotami wykorzystywanymi w grach, Wnioskodawca zamierza dokumentować ich nabycie dowodami wewnętrznymi i dowodami wykonania przelewu, o ile podejmie decyzję o rozliczaniu dochodów z tej działalności na „zasadach ogólnych” i ewidencjonowaniu zdarzeń gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Jednocześnie, jako potwierdzenie dokonania zakupu od producenta gry „waluty premium” Wnioskodawca otrzyma dokument nazwany przez producenta gry fakturą, który zawiera następujące informacje:

• dane producenta gry (nazwę, adres, europejski identyfikator VAT),
• datę wystawienia faktury,
• datę sprzedaży,
• numer faktury,
• dane nabywcy (Wnioskodawcy) zawierające jedynie login Wnioskodawcy z sieciowej gry komputerowej oraz powiązany z tym loginem adres e-mail,
• wskazanie nazwy sieciowej gry komputerowej,
• opis wskazujący na nazwę „waluty premium” oraz jej ilość,
• cenę zakupu wyrażoną w PLN.
  
  

Kontrahenci sprzedający przedmioty Wnioskodawcy to osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej, które nie wystawiają rachunku oraz nie podają swoich danych osobowych. Zwyczajem na tym rynku jest dokonywanie transakcji anonimowo - strony występują pod pseudonimem - i nie ma możliwości, ani otrzymania rachunku, ani ustalenia danych kontrahenta. Kontrahenci odnajdują się przez fora internetowe, gdzie Wnioskodawcy znany będzie najczęściej pseudonim kontrahenta z forum internetowego oraz jego adres e-mail. 

Wnioskodawca nie będzie mieć możliwości uzyskania innych dowodów, ani przymuszenia kontrahentów do wystawienia rachunku. Rozważa zatem możliwość dokumentowania transakcji nabycia wirtualnej waluty i wirtualnych przedmiotów dowodami wewnętrznymi.

Mając na uwadze powyższe uregulowania prawne, stwierdzić należy, że dokumentem będącym podstawą do ujęcia operacji gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów powinna być (co do zasady) faktura, bądź rachunek, o których mowa w § 12 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Jeżeli jednak zakup na potrzeby działalności gospodarczej dokonywany jest od osób fizycznych, które działalności gospodarczej nie prowadzą, to dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu do podatkowej księgi przychodów i rozchodów mogą być dokumenty, o których mowa w § 13 pkt 5 ww. rozporządzenia, tj. dokumenty zawierające dane wymienione w § 12 ust. 3 pkt 2 tego rozporządzenia, a więc np. zawarte umowy sprzedaży.

W zamkniętym katalogu wydatków, których udokumentowanie może nastąpić w oparciu o dowód wewnętrzny, o którym mowa w § 14 cyt. rozporządzenia, nie ujęto jednakże zakupu wskazanych we wniosku przedmiotów (wirtualnej waluty i wirtualnych przedmiotów) mających być przedmiotem planowanego zbycia. Oznacza to, iż w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym, zakup wirtualnej waluty oraz wirtualnych przedmiotów gier, dokonany przez internet nie może zostać udokumentowany dowodem wewnętrznym.

Wskazane przez Wnioskodawcę dokumenty mogą stanowić dowód w prowadzonym przez uprawniony organ podatkowy, czy kontrolny postępowaniu, nie mogą natomiast stanowić samodzielnie dowodu pozwalającego na zaewidencjonowanie nabycia ww. towarów w uproszczonej ewidencji księgowej, jaką jest podatkowa księga przychodów i rozchodów, w której dowody księgowe muszą spełniać ściśle określone warunki.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie sposobu udokumentowania czynności nabycia wirtualnej waluty oraz wirtualnych przedmiotów wykorzystywanych w grach w sytuacji ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w podatkowej księdze przychodów i rozchodów należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie nadmienić należy, że w pozostałym zakresie będącym przedmiotem wniosku wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skargę na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.