Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
3063-ILPB1-3.4511.153.2016.1.BC
z 29 listopada 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 października 2016 r. (data wpływu 17 października 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej przez bezrobotnego – jest:

• nieprawidłowe – w części dotyczącej uznania środków przeznaczonych na zakup środka trwałego za przychód podlegający zwolnieniu z opodatkowania oraz w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków w wartości brutto poniesionych na zakup narzędzi i materiałów, ulotek i wizytówek oraz butów i ubrań roboczych.
• prawidłowe – w pozostałej części.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej przez bezrobotnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 28 czerwca 2016 r. Wnioskodawca podpisał umowę z miastem A., w imieniu którego działa Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy. Umowa jest realizowana na mocy art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a także w ramach projektu „Aktywizacja osób bezrobotnych powyżej 30 roku życia w powiecie B” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego – Oś priorytetowa 8 Rynek Pracy, Działania 8.1 Projekty powiatowych urzędów pracy.

Udzielona pomoc stanowi pomoc de minimis w rozumieniu przepisów rozporządzenia Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. Na mocy tej umowy Wnioskodawca otrzymał środki na podjęcie działalności gospodarczej celem jej prowadzenia co najmniej 12 miesięcy. Kwota przeznaczona jest na sfinansowanie kosztów podjęcia działalności gospodarczej, zakupione mogły zostać tylko nowe towary.

Na mocy umowy Wnioskodawca zobowiązany jest do zwrotu równowartości odliczonego lub zwróconego zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podatku naliczonego dotyczącego zakupionych towarów i usług w ramach przyznanego dofinansowania.

Dnia 1 lipca 2016 r. Wnioskodawca rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Środki otrzymał po uruchomieniu działalności gospodarczej. Wnioskodawca prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów, podatek dochodowy od osób fizycznych odprowadza na zasadach ogólnych.

Z dniem 8 lipca 2016 r. Wnioskodawca zrezygnował ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Otrzymane środki Wnioskodawca przeznaczył na zakup:

• środka trwałego – pilarki formatowej na kwotę 10 300 zł,
• narzędzi i materiałów – urządzenie odciągowe na kwotę 1680 zł brutto, pozostałe narzędzia na kwotę poniżej 1500 zł brutto,
• ulotek i wizytówek,
• butów i ubrań roboczych.
  
  

Wnioskodawca nie skorzystał z prawa do odliczenia lub zwrotu podatku od towarów i usług z tytułu zakupu towarów i usług sfinansowanych dotacją.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy otrzymane środki z Urzędu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej są przychodem, a wydatki z nich sfinansowane koszami uzyskania przychodu? Jeśli wydatki mogą być kosztami uzyskania przychodów to w kwocie netto czy brutto?

Zdaniem Wnioskodawcy zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności wskazane w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy są zwolnione z opodatkowania.

Wydatki na zakup środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych sfinansowane z tych środków, ujmowane w formie odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.

Pozostałe wydatki, takie jak zakup narzędzi, materiałów, ulotek i wizytówek, butów i ubrań roboczych mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, ponieważ art. 23 ust. 1 pkt 56 nie odwołuje się do art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem nie wyklucza z katalogu wydatków, które nie uważa się za koszty uzyskania przychodów – wydatków sfinansowanych jednorazowymi środkami przyznanymi na podjęcie działalności gospodarczej.

Wydatki te będą mogły być uwzględnione w wartościach brutto, ponieważ nie skorzystano z prawa do odliczenia podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• nieprawidłowe – w części dotyczącej uznania środków przeznaczonych na zakup środka trwałego za przychód podlegający zwolnieniu z opodatkowania oraz w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków w wartości brutto poniesionych na zakup narzędzi i materiałów, ulotek i wizytówek oraz butów i ubrań roboczych.
• prawidłowe – w pozostałej części.
  
  

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.): opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 3 cytowanej ustawy jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy: za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 2 cytowanej ustawy: przychodem z działalności gospodarczej są również dotacje, subwencje, dopłaty, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 13, i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków, z wyjątkiem gdy przychody te są związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których, zgodnie z art. 22a-22o, dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.

Mając na uwadze treść powyższego przepisu należy stwierdzić, że ustawodawca różnicuje skutki podatkowe otrzymanych dotacji i innych nieodpłatnych świadczeń w zależności od celu, na jaki zostały one przeznaczone, tj.:

• dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia otrzymane na cele inne niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych – zaliczane są do przychodów z działalności gospodarczej,
• ww. świadczenia otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków poniesionych przez podatnika na zakup lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych – nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej.
  
  

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: wolne od podatku dochodowego są jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności, o których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Powołany przepis ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy stanowi, że Starosta może ze środków Funduszu Pracy przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca otrzymał dotację na podjęcie działalności gospodarczej, o której mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Za otrzymane środki Wnioskodawca zakupił środek trwały oraz poniósł wydatki na narzędzia i materiały, ulotki i wizytówki, buty i ubrania robocze.

Mając na uwadze powyższe regulacje i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że środki otrzymane przez Wnioskodawcę na podjęcie działalności gospodarczej, przeznaczone na zakup środka trwałego, od którego dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, nie stanowią dla Wnioskodawcy przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co wynika z art. 14 ust. 2 pkt 2 tej ustawy. Należy bowiem wskazać, że wyłączenie z katalogu przychodów wymienione w art. 14 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy ma pierwszeństwo przed zwolnieniami wymienionymi w art. 21 cytowanej ustawy. Zatem skoro w podatku dochodowym od osób fizycznych wszelkie dotacje przeznaczone na nabycie środków trwałych nie stanowią przychodu, to nie mogą podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jeżeli więc dofinansowanie w części przeznaczonej na zakup środka trwałego nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, to tym samym nie można podzielić poglądu Wnioskodawcy, że podlega ono w tej części zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast środki otrzymane przez Wnioskodawcę na podjęcie działalności gospodarczej, które przeznaczył na zakup narzędzi i materiałów, ulotek i wizytówek oraz butów i ubrań, które nie stanowią środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych, stanowią dla niego przychód, jednak na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 121 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są zwolnione z opodatkowania.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodów, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:

• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.
  
  

Warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionymi wydatkami, a przychodami z prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej oraz należyte udokumentowanie poniesionych wydatków.

Analiza treści zarówno art. 22 ust. 1, jak i art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że co do zasady nie ma przeszkód, aby podatnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na zakup składników majątku, niezaliczonych do środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych, a które zostały sfinansowane ze środków dotacji otrzymanej z urzędu pracy. Jak wskazano wyżej, warunkiem jest związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami a przychodami z prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W związku z tym sfinansowanie wydatków na zakup narzędzi, materiałów, ulotek, wizytówek, butów i ubrań roboczych (tj. składników majątkowych, które nie są zaliczone do środków trwałych ani wartości niematerialnych i prawnych) niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej ze środków przyznanych osobie bezrobotnej z urzędu pracy na podjęcie działalności gospodarczej, nie wyklucza możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów, mimo że przyznane środki mogą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 121 cytowanej ustawy.

Przepis ten nie został bowiem wymieniony w art. 23 ust. 1 pkt 56 ww. ustawy, zgodnie z którym: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46, 47a, 47d, 116, 122, 129, 136 i 137.

Odnosząc się natomiast do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na nabycie środka trwałego, należy stwierdzić, że stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

1. nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
2. nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
3. ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 22g ust. 17 powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych

– wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.

Zatem w świetle ww. przepisu wydatki poniesione na nabycie środków trwałych nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Kosztem tym (choć pośrednio), mogą być odpisy amortyzacyjne dokonywane od ich wartości początkowej, o czym stanowi art. 22 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do treści art. 22 ust. 8 ww. ustawy: kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Jednakże w myśl art. 23 ust. 1 pkt 45 ww. ustawy: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywanych, według zasad określonych w art. 22a-22o, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Zatem odpisy amortyzacyjne od tej części wartości początkowej środka trwałego, która została sfinansowana ze środków przyznanych bezrobotnemu na podjęcie działalności gospodarczej, nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Jednocześnie Organ zauważa, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a ww. ustawy: nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów podatek naliczony:

• jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług,
• w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
  
  

Z powyższego wynika, że podatek VAT może stanowić koszt uzyskania przychodów wyłącznie w sytuacji, gdy podatnikowi nie przysługuje odliczenie podatku naliczonego. Zatem przepis art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a cytowanej ustawy nie znajdzie zastosowania w sytuacji, gdy podatnikowi takie prawo przysługuje, lecz podatnik z niego nie korzysta (podatnik zrezygnował z prawa odliczenia podatku naliczonego). W przepisie tym ustawodawca posłużył się sformułowaniem „nie przysługuje obniżenie kwoty (…) podatku od towarów i usług” – w związku z tym nie można uznać, że niekorzystanie z prawa obniżenia podatku jest równoznaczne z nieprzysługiwaniem prawa do obniżenia podatku. W konsekwencji podatnik nie ma swobodnego wyboru między możliwością odliczenia podatku VAT a możliwością zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca zgodnie z umową zawartą z Powiatowym Urzędem Pracy w przypadku odliczenia lub uzyskania zwrotu podatku naliczonego (VAT) w ramach przyznanego dofinansowania będzie zobowiązany do zwrotu tego podatku na rzecz Powiatowego Urzędu Pracy. Wnioskodawca wskazał przy tym, że zrezygnował ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług. Ponadto nie skorzystał z prawa do odliczenia lub zwrotu podatku od towarów i usług z tytułu zakupu towarów i usług sfinansowanych dotacją.

Mając na uwadze powyższe wybór Wnioskodawcy nie może wpłynąć na możliwość zaliczenia podatku VAT do kosztów uzyskania przychodów. Jak bowiem wskazano zaliczenie podatku naliczonego do kosztów uzyskania przychodów możliwe jest wyłącznie w przypadkach określonych w przepisie art. 23 ust. 1 pkt 43 lit. a cytowanej ustawy. Jednakże nie obejmują one sytuacji, gdy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, ale samodzielnie z niego rezygnuje.

Reasumując – środki otrzymane przez Wnioskodawcę na podjęcie działalności gospodarczej, w części przeznaczonej na zakup środka trwałego, nie stanowią dla niego przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast środki otrzymane przez Wnioskodawcę na podjęcie działalności gospodarczej, w części przeznaczonej na zakup narzędzi, materiałów, ulotek, wizytówek, butów i ubrań roboczych stanowią dla niego przychód, jednak na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 121 ww. ustawy korzystają ze zwolnienia z opodatkowania. Ponadto Wnioskodawca nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup środka trwałego sfinansowanych dotacją, ale jest uprawniony do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na zakup narzędzi, materiałów, ulotek, wizytówek, butów i ubrań roboczych w kwocie netto.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.