Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPB-2-1.4515.356.2016.2.MCZ
z 7 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 29 sierpnia 2016 r. (data wpływu do Organu – 31 sierpnia 2016 r.) uzupełnionym 3 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia gospodarstwa rolnego – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2016 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia gospodarstwa rolnego.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 21 października 2016 r. znak: 2461.IBPB-2-1.4515.356.2016.2.MCZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 3 listopada 2016 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni, w przyszłości, nabędzie na podstawie umów darowizny gospodarstwo rolne o pow. 14,14 hektarów fizycznych.

Wnioskodawczyni obecnie nie jest właścicielem żadnych gruntów. Jest natomiast posiadaczem tego gospodarstwa, które opisuje (opłaca podatek rolny). Jest to gospodarstwo rodziców Wnioskodawczyni, którzy zajmowali się nim przez około 40 lat. Jednak według przeprowadzonego postepowania spadkowego, udział w opisanym gospodarstwie mają: ojciec Wnioskodawczyni, jego rodzeństwo oraz dzieci rodzeństwa (ze względu na śmierć dwóch braci ojca Wnioskodawczyni). Wszyscy mają zamiar przekazać swoje udziały Wnioskodawczyni.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że:

1. Właścicielem gospodarstwa rolnego, którego dotyczy wniosek, był dziadek Wnioskodawczyni, zmarły w 1976 r. Jednym ze spadkobierców jest ojciec Wnioskodawczyni, który po śmierci swojego ojca, bez formalnego uregulowania spraw spadkowych i przy akceptacji pozostałych współspadkobierców, prowadził razem z matką Wnioskodawczyni to gospodarstwo do września 2015 r. Rodzice Wnioskodawczyni w poczuciu, że przysługuje im prawo władania tym gospodarstwem, przekazali je nieodpłatnie Wnioskodawczyni, na podstawie umowy ustnej. Uzgodnili, że od tej daty Wnioskodawczyni samodzielnie i na własne ryzyko będzie prowadziła to gospodarstwo wraz z inną nieruchomością należącą do rodziców oraz, że Wnioskodawczyni doprowadzi do formalnego uregulowania własności tych wszystkich nieruchomości. Na tej podstawie, od tego czasu, Wnioskodawczyni podejmuje sama wszystkie decyzje związane, m.in. z opłacaniem pod swoim nazwiskiem podatków i czerpaniem korzyści. Zdaniem Wnioskodawczyni, została zawarta w ten sposób umowa użyczenia i umowa przedwstępna darowizny.
   
2. Od stycznia 2016 r. Wnioskodawczyni opłaca na swoje nazwisko podatek rolny (jako posiadacz samoistny).
   
3. Na dzień zawarcia umowy darowizny Wnioskodawczyni nie będzie właścicielem (współwłaścicielem) innych użytków rolnych lub gospodarstwa rolnego.
   
4. Przedmiotem darowizny od poszczególnych darczyńców będą udziały we własności gruntów rolnych, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym.
   
5. Nabyte w darowiźnie grunty rolne tworzą gospodarstwa rolne o powierzchni nie mniejszej niż 11 hektarów, nie większej niż 300 hektarów.
   
6. Darowizny będą dokonywane wielokrotnie w odstępach czasowych.
   
7. Udziały darczyńców oraz podziały gruntów są następujące:
   
   • ojciec Wnioskodawczyni oraz dwaj bracia ojca, każdy z nich ma po 5/18 udziału w owym gospodarstwie, czyli każdy z nich po około 3,92 ha.
   • Z.S., H.Ł., H.M., B.B., również rodzeństwo ojca Wnioskodawczyni – wszystkich udział wynosi 1/36, co stanowi około 0,932 ha.
   • dzieci zmarłego brata ojca Wnioskodawczyni (kuzynostwo Wnioskodawczyni) oboje po 1/72, co stanowi około 0,196 hektara.
   • dzieci drugiego zmarłego brata ojca Wnioskodawczyni, wszyscy po 1/144, co stanowi około 0,098 hektara.
8. Wnioskodawczyni będzie prowadzić nabyte gospodarstwo przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia pierwszego udziału.
   
9. Wnioskodawczyni nie korzystała z pomocy de minimis.
   
10. Na nabytych gruntach Wnioskodawczyni będzie prowadzić wyłącznie działalność rolniczą.
    
    

W związku z powyższym – z uwzględnieniem zmian wynikających z uzupełnienia wniosku – zadano następujące pytania:

1. Czy nabywanie udziałów w odstępach czasowy spowoduje konieczność uiszczenia podatku?
   
2. Gdyby udało się dokonać nabycia wszystkich udziałów jednego dnia czy podatek nie wystąpi?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, ustawa uzależnia zwolnienie z podatku od „prowadzenia” gospodarstwa. Dlatego zwolnienie przysługuje Wnioskodawczyni, jako osobie prowadzącej to gospodarstwo, już od nabycia pierwszego udziału w gospodarstwie rolnym o powierzchni od 11 do 300 hektarów, pod warunkiem, że będzie ono prowadzone przez 5 lat.

Okres pięcioletni liczy się dla każdej darowizny osobno. Dla zastosowania zwolnienia nie jest wymagane nabycie jednoczesne wszystkich udziałów we własności, gdyż ustawa o podatku od spadków i darowizn tak samo dotyczy nabycia pełnej własności jak i udziału we własności rzeczy i praw majątkowych.

Jako przepis prawa będący przedmiotem interpretacji Wnioskodawczyni wskazała art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2016 r., poz. 205, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 tejże ustawy obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

W myśl art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 cyt. wyżej ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1. 9.637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2. 7.276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3. 4.902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
   
   

Na podstawie art. 14 ust. 1 powyższej ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

Art. 14 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1. do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2. do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3. do grupy III – innych nabywców.
   
   

Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatek oblicza się według skali w nim określonej.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia – w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo -kredytowej lub przekazem pocztowym.
   
   

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U., poz. 2060).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1-2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Zgodnie z art. 4a ust. 4 ww. ustawy, obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
   
   

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że w wyniku nabycia zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia; zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz.Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9).

Definicja gospodarstwa rolnego, dla celów prawa podatkowego, została zamieszczona w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2016 r., poz. 617). Zgodnie z jej brzmieniem, za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów o którym mowa w art. 1 tej ustawy – tj. sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

W świetle analizowanej powyżej definicji art. 1 ustawy o podatku rolnym, gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne.

Z analizy art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że warunkiem do zastosowania zwolnienia jest m.in. aby:

• przedmiotem nabycia była własność (współwłasność) gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym,
• w wyniku nabycia powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego była nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha, a ponadto gospodarstwo to było prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.
  
  

Istotnym warunkiem do zastosowania zwolnienia jest utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rolnego, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawczyni, na podstawie umów darowizny, ma w przyszłości nabyć grunty o powierzchni 14,14 ha fizycznych stanowiące gospodarstwo rolne. Jest to gospodarstwo, którym rodzice Wnioskodawczyni, władali i prowadzili je przez około 40 lat, a następnie nieodpłatnie przekazali Wnioskodawczyni na podstawie umowy ustnej. Po przeprowadzeniu postepowań spadkowych udział w tym gospodarstwie obecnie mają: ojciec Wnioskodawczyni, jego rodzeństwo oraz dzieci rodzeństwa. Przedmiotem darowizny od poszczególnych darczyńców będą udziały we własności gruntów rolnych, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym. Darowizny będą dokonywane wielokrotnie w odstępach czasowych.

Wnioskodawczyni jest aktualnie posiadaczem tego gospodarstwa.

Wnioskodawczyni we własnym stanowisku stwierdziła, że ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn w art. 4 ust. 1 pkt 1 uzależnia zwolnienie z podatku od „prowadzenia” gospodarstwa, to zwolnienie to przysługuje Wnioskodawczyni, jako osobie prowadzącej to gospodarstwo, już od nabycia pierwszego udziału w gospodarstwie rolnym o powierzchni od 11 do 300 hektarów, pod warunkiem, że będzie ono prowadzone przez 5 lat.

Ze stanowiskiem Wnioskodawczyni nie można się zgodzić.

Jak wskazano powyżej warunkiem skorzystania ze zwolnienia podatkowego określonego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest w pierwszej kolejności „utworzenie” lub „powiększenie gospodarstwa rolnego” a powierzchnia utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia gospodarstwa rolnego nie może być mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha.

„Tworzyć” oznacz: zakładać, czynić, dokonywać, powodować powstanie czegoś, budować (wg słownika języka polskiego PWN). Zatem słowo „utworzenie” w odniesieniu do gospodarstwa rolnego, o którym mowa w tymże przepisie oznacza powstanie czegoś nowego czego nie było do tej pory ( nie istniało).

Wobec tego nabywca, udziału w gospodarstwie rolnym aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy, w każdym przypadku musi być na dzień nabycia właścicielem (współwłaścicielem) użytków rolnych lub gospodarstwa rolnego (albo musi być w ich posiadaniu) aby spełniony został warunek utworzenia lub powiększenia gospodarstwa rolnego.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni jest już w posiadaniu (użytkuje) gospodarstwo rolne o pow. 14,14 ha, które następnie otrzyma w wyniku darowizn od krewnych i finalnie nabędzie na własność to samo gospodarstwo rolne, którego obecnie jest użytkownikiem i prowadzi na nim działalność rolniczą opłacając podatek rolny na swoje imię nazwisko. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że na dzień zawarcia umów darowizny nie będzie właścicielem (współwłaścicielem) innych użytków rolnych lub gospodarstwa rolnego.

Zatem w analizowanej sprawie Wnioskodawczyni ani nie utworzy gospodarstwa rolnego, gdyż ono już istnieje i Wnioskodawczyni jest w jego posiadaniu ani nie powiększy gospodarstwa rolnego już istniejącego, gdyż nie nabędzie innych użytków rolnych, niż te które już są w jej posiadaniu. Główną przeszkodą do skorzystania przez Wnioskodawczynię z ww. zwolnienia podatkowego jest zatem fakt, że w wyniku ww. darowizn u Wnioskodawczyni nie nastąpi przyrost powierzchni gospodarstwa rolnego, co miałoby miejsce, gdyby Wnioskodawczyni użytkując gospodarstwo rolne o pow. 14,14 ha nabyła na własność kolejne udziały w gospodarstwie rolnym lub użytki rolne. Taka sytuacja jednak nie będzie miała miejsca. Zatem Wnioskodawczyni nie będzie mogła skorzystać z omawianego zwolnienia. Zaznaczyć należy, że bez znaczenia dla zastosowania tego zwolnienia będzie zatem to czy Wnioskodawczyni nabędzie na własność udziały w gospodarstwie rolnym jednocześnie od wszystkich darczyńców, czy też darowizny będą dokonywanie wielokrotnie w odstępach czasowych. Również spełnienie pozostałych warunków wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie spowoduje możliwości skorzystania z tego zwolnienia. Omawiane zwolnienie podatkowe może być bowiem zastosowane tylko wówczas, gdy warunki wymienione w przepisie będą spełnione łącznie.

Reasumując należy stwierdzić, że w opisanej we wniosku sytuacji Wnioskodawczyni nie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia od podatku określonego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Nadmienić jednakże należy, iż w przypadku nabycia udziałów w gospodarstwie rolnym od ojca zastosowanie będzie miało zwolnienie określone w art. 4a ustawy, przy spełnieniu warunków w tym przepisie wskazanych.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.