Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB1/4511-672/16-1/WM
z 28 września 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 13 lipca 2016 r. (data wpływu 20 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty z tytułu naprawy szkody – jest nieprawidłowe,

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty z tytułu naprawy szkody.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług ochrony osób i mienia, w dniu 30 kwietnia 2011 r. zawarł umowę na ochronę obiektu kontrahenta przez podłączenie lokalnego systemu alarmowego w chronionym obiekcie do bazy monitoringu. Z racji prowadzonej działalności, Wnioskodawca posiada ubezpieczenie w P., jako obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu wykonywania zawodu w zakresie usług ochrony osób i mienia. W dniu 11 października 2014 r. o godz. 23:34 pracownik obsługujący bazę monitoringu otrzymał sygnał "włamanie do obiektu przy ul. X", a następnie o godz. 23:36 otrzymał sygnał z ww. obiektu o normalizacji włamania. Operator bazy monitorowania nie dokonał weryfikacji alarmu i nie powiadomił patrolu interwencyjnego. W tym czasie miało miejsce włamanie do sklepu i przywłaszczenie pieniędzy, elektronarzędzi i innego asortymentu sklepu przez nieznanych sprawców. Śledztwo w tej sprawie prowadziła Komenda Powiatowa Policji, nadzorowana przez Prokuraturę Rejonową, jednak do chwili obecnej sprawców nie wykryto. Po rozliczeniu skradzionego mienia okazało się, że poszkodowana firma odniosła straty na łączną kwotę 173.044 zł 72 gr. Z racji faktu posiadania przez poszkodowaną firmę ubezpieczenia w „C”, firma ubezpieczeniowa „C” wypłaciła poszkodowanemu kwotę 161.791 zł 41 gr. Pozostałą kwotą 11.253 zł 31 gr nie pokrytą przez „C” poszkodowany obciążył bezpośrednio Wnioskodawcę. Ubezpieczyciel poszkodowanego „C” rozliczył wypłacone przez siebie świadczenie następująco: kwotę 83.262 zł wypłaciło P. w ramach zawartej z Wnioskodawcą polisy ubezpieczeniowej OC, zaś pozostałą kwotą 78.529 zł 41 gr został obciążony Wnioskodawca do zapłaty dla ubezpieczyciela poszkodowanego – firmę „C”. Łącznie więc, Wnioskodawca został obciążony kwotą 89.782 zł 72 gr.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy kwota 89.782 zł 72 gr stanowi dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodu?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota 89.782 zł 72 gr, którą został obciążony powinna stanowić dla niego koszt uzyskania przychodu, gdyż koszt ten jest związany z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. Zarówno Wnioskodawca z racji prowadzonej działalności, jak i poszkodowana firma podlegali ubezpieczeniu i firmy ubezpieczeniowe wypłaciły kwoty do wysokości ubezpieczenia zgodnie z zawartymi polisami. Kwoty, którymi Wnioskodawca został obciążony nie stanowią ani odszkodowania za wadliwie wykonaną usługę, ani nie są karą umowną, lecz pokrywają w całości wartość skradzionego w wyniku włamania mienia, w części nie pokrytej ubezpieczeniem. Zawarta umowa na świadczenie usług nie przewiduje żadnych kar umownych ani też odszkodowań.

W związku z tym Wnioskodawca uważa, że art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie dotyczy przedmiotowej sprawy i ma prawo zaliczyć tę kwotę jako koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Kosztami uzyskania przychodu są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku musi mieć wpływ na powstanie przychodu, ewentualnie na zwiększenie lub zabezpieczenie źródła tego przychodu.

Zatem, aby uznać wydatek za koszt uzyskania przychodów, muszą być spełnione następujące warunki:

• poniesiony wydatek musi mieć bezpośredni lub pośredni wpływ na powstanie przychodu, lub mieć na celu zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
• wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów określonych w art. 23 ust. 1 ustawy,
• wydatek jest prawidłowo udokumentowany.

Jednocześnie, ciężar prawidłowego udokumentowania wydatku i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem (zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła) przychodów spoczywa na podatniku. To właśnie on musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności. Decydując się na poniesienie określonych wydatków musi sam dokonać oceny, czy wydatki, które poniósł mają na celu uzyskanie przychodu albo zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów, a następnie podjąć decyzję o ich ewentualnym zakwalifikowaniu do kosztów podatkowych.

Zauważyć należy, iż zdefiniowanie celu osiągnięcia przychodu nie może być traktowane jedynie w kategoriach formalnych, ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w przywołanym przepisie art. 22 ust. 1 ww. ustawy nie wymaga wykazania, że konkretny przychód jest skutkiem poniesienia określonego kosztu. Możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku, jako kosztu uzyskania przychodów uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż poniesiony wydatek przysporzy mu spodziewanego przychodu lub przyczyni się do zabezpieczenia źródła przychodów

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonywanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług.

Istotą tego przepisu jest niezaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych, związanych generalnie z wadami towarów lub usług bądź zwłoką w usuwaniu tych wad.

W przypadku kary umownej/odszkodowania przysługujących wierzycielowi z innego tytułu niż ww. wymienione, kara ta może stanowić u płacącego koszt uzyskania przychodów, o ile spełniona będzie zasadnicza przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, warunkująca zaliczenie wydatku do kosztów uzyskania przychodów, tj. poniesiony wydatek musi być związany z uzyskaniem przychodu, bądź z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu.

Istotnym jest bowiem w tym względzie, aby zapłacenie kary umownej/odszkodowania nie było związane z nieprawidłowościami, których powstanie zostało spowodowane (zawinione) przez podatnika i aby spełniona została podstawowa przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 cyt. ustawy w postaci osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Podkreślić należy, że nałożona kara/odszkodowanie nie może wynikać z nieracjonalnego i pozbawionego należytej staranności działania podatnika. Niezwykle istotne jest, aby obiektywna ocena działań podatnika skutkowała możliwością uznania ich za racjonalne, podjęte przy zachowaniu zasad staranności, które to działania muszą cechować przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą.

Ponadto poniesienie kary umownej musi być właściwie udokumentowane. Z tej też przyczyny, każda zapłacona kara umowna/odszkodowanie wymaga indywidualnej oceny w aspekcie całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej, okoliczności, których była następstwem oraz formy udokumentowania.

Z tej też przyczyny, każda zapłacona kwota wymaga indywidualnej oceny w aspekcie całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej, okoliczności, których była następstwem oraz formy udokumentowania. W przedmiotowej sprawie istotna jest analiza poniesionego wydatku w postaci kary umownej i jego wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Analiza ta nie byłaby pełna bez uwzględnienia, czy powstaniu tego kosztu towarzyszyło racjonalne działanie Wnioskodawcy.

W tym kontekście należy zauważyć, iż koszty związane z działalnością gospodarczą firmy oprócz tego, że muszą być wynikiem racjonalnego i celowego działania nie mogą obciążać budżetu skutkami zaniedbań powodujących zmniejszenie jego wpływów.

Podatnik nie może bowiem kwalifikować do kosztów uzyskania przychodów wydatków, będących następstwem jego niewłaściwego lub nieracjonalnego działania albo niezachowania przez niego należytej staranności. Działalność podmiotu gospodarczego powinna cechować dbałość i zachowanie należytej staranności tak w procesie decyzyjnym jak i wykonawczym. Ryzyko prowadzonej działalności gospodarczej ponosi podatnik i nie ma możliwości przenoszenia tego ryzyka na budżet państwa. Wyjątkiem mogą być jedynie nieprzewidywalne sytuacje, których uniknięcie było niemożliwe, pomimo podjęcia przez podatnika wszelkich koniecznych działań w celu zapobieżenia im.

Z treści złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie agencji ochrony osób i mienia. W dniu 11 października 2014 r. pracownik obsługujący bazę monitoringu otrzymał sygnał "włamanie do obiektu przy ul. X", a następnie otrzymał sygnał z ww. obiektu o normalizacji włamania. Operator bazy monitorowania nie dokonał weryfikacji alarmu i nie powiadomił patrolu interwencyjnego. W tym czasie miało miejsce włamanie do sklepu i przywłaszczenie pieniędzy, elektronarzędzi i innego asortymentu sklepu przez nieznanych sprawców. Po rozliczeniu skradzionego mienia okazało się, że poszkodowana firma odniosła straty na łączną kwotę 173.044 zł 72 gr. Z racji posiadania przez poszkodowaną firmę ubezpieczenia w „C”, firma ubezpieczeniowa „C” wypłaciła poszkodowanemu kwotę 161.791 zł 41 gr. Pozostałą kwotą 11.253 zł 31 gr nie pokrytą przez „C” poszkodowany obciążył bezpośrednio Wnioskodawcę. Ubezpieczyciel poszkodowanego „C” rozliczył wypłacone przez siebie świadczenie następująco: kwotę 83.262 zł wypłaciło P. w ramach zawartej z Wnioskodawcą polisy ubezpieczeniowej OC, zaś pozostałą kwotą 78.529 zł 41 gr został obciążony Wnioskodawca do zapłaty dla ubezpieczyciela poszkodowanego – firmę „C”. Łącznie więc, Wnioskodawca został obciążony kwotą 89.782 zł 72 gr.

W ocenie organu interpretacyjnego przedstawione w opisie stanu faktycznego okoliczności nie są wystarczające do uznania racjonalności i należytej staranności w działaniu Wnioskodawcy prowadzącego działalność gospodarczą w zakresie ochrony osób i mienia.

Obowiązek zapłaty przez Wnioskodawcę przedmiotowej kwoty jest konsekwencją nienależytego wykonania usługi ochrony mienia. Bowiem w myśl art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U z 2014 r. poz. 1099 ze zm.) ochrona mienia, to działania zapobiegające przestępstwom i wykroczeniom przeciwko mieniu, a także przeciwdziałające powstawaniu szkody wynikającej z tych zdarzeń oraz niedopuszczające do wstępu osób nieuprawnionych na teren chroniony.

Pracownik ochrony, zgodnie z punktem 6 art. 2 ww. ustawy, to osoba wpisaną na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego, i wykonującą zadania ochrony w ramach wewnętrznej służby ochrony albo na rzecz przedsiębiorcy, który uzyskał koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia, lub osobę wykonującą zadania ochrony, w zakresie niewymagającym wpisu na te listy, na rzecz przedsiębiorcy, który uzyskał koncesję na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia.

Ustawa ta, w art. 3, wymienia formy ochrony. Ochrona osób i mienia realizowana jest, zgodnie z punktem 1 w formie bezpośredniej ochrony fizycznej:

1. stałej lub doraźnej,
2. polegającej na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych,
3. polegającej na konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych.

Na podstawie treści wniosku należy przyjąć, że usługa ochrony mienia została wykonana przez firmę Wnioskodawcy niewłaściwie, gdyż pracownik Wnioskodawcy (posiadający zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o ochronie osób i mienia odpowiednie kwalifikacje) obsługujący bazę monitoringu nie zareagował właściwie na sygnał włamania do ochranianego przez firmę Wnioskodawcy obiektu i nie wysłał na miejsce w celu weryfikacji tego sygnału patrolu interwencyjnego. A zatem firma Wnioskodawcy nie wykonała usługi ochrony mienia, do której na podstawie art. 2 pkt 5 w zw. z art. 3 pkt 1 lit. b) została na podstawie zawartej umowy zobowiązana.

Naliczona przez ubezpieczyciela kontrahenta kwota wynika zatem z okoliczności, które są w ocenie organu efektem zaniedbania ze strony Wnioskodawcy (braku należytej staranności), na które Wnioskodawca nie tylko powinien mieć wpływ, a wręcz zobowiązany był mieć wpływ zgodnie treścią ustawy o ochronie osób i mienia. Wydatek z tytułu zapłaty ww. kwoty nie jest związany z uzyskiwanym przez Wnioskodawcę przychodem w ramach prowadzonej działalności.

Opisując stan faktyczny Wnioskodawca nie wykazał również, by zapłacenie ww. kwoty warunkowało zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu z działalności gospodarczej.

Nie można zatem na podstawie treści wniosku uznać, że wydatek z tytułu nałożonej przez ubezpieczyciela kontrahenta na Wnioskodawcę kwoty, spełnia kryteria celowości o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkujące możliwość zaliczenia powyższego wydatku do kosztów uzyskania przychodów

Wskazać również należy, iż to Wnioskodawca jako podatnik ponosi ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej, a zapłata przedmiotowej kwoty będącej wynikiem de facto niewykonania usługi ochrony mienia, stanowi konsekwencję tego ryzyka i nie może być przerzucana na Skarb Państwa poprzez pomniejszanie dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania.

Wobec powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym, poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na zapłatę ww. kwoty nie mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.