INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2012 r. (data wpływu 10 lutego 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 26 kwietnia 2012 r. (data wpływu 30 kwietnia 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych z tytułu przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia mieszkania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lutego 2012 r. do Urzędu Skarbowego wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych z tytułu przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia mieszkania. Przy piśmie z dnia 7 lutego 2012 r. Nr OB-4/0741-31/12/WB, stosownie do art. 170 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) powyższy wniosek został przekazany, celem załatwienia zgodnie z właściwością, do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim. Zgodnie bowiem z § 2 i § 5a ww. rozporządzenia, od 1 kwietnia 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi jest właściwy do wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), pismem z dnia 20 kwietnia 2012 r., Nr IPTPB2/415-92/12-2/TS, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 w związku z art. 14h ustawy Ordynacja podatkowa, wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie wysłano w dniu 20 kwietnia 2012 r. (skutecznie doręczono 23 kwietnia 2012 r.), natomiast w dniu 30 kwietnia 2012 r. do tut. Organu wpłynęło uzupełnienie złożone na druku ORD-IN.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 11 marca 2011 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek na podstawie testamentu po zmarłej w dniu 9 lipca 2008 r. babci. W skład spadku wchodziło własnościowe mieszkanie o, samochód osobowy oraz oszczędności na rachunku bankowym i funduszu inwestycyjnym. Wnioskodawczyni została zwolniona od podatku od spadków i darowizn na podstawie ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. z 2009 r. Dz. U. nr 93 poz.768).

Ojciec Wnioskodawczyni, jedyny syn i spadkobierca (w przypadku braku testamentu), złożył pozew o zachowek 15 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w zasądził dnia 14 września na rzecz ojca Wnioskodawczyni zachowek w kwocie 100.000,00 zł. W związku z tym Wnioskodawczyni została zmuszona do sprzedaży mieszkania, w jak najszybszym terminie. Umowę sprzedaży Wnioskodawczyni podpisała 21 kwietnia 2011 r. na kwotę 255.000,00 zł. Wnioskodawczyni spłaciła zachowek gotówką dnia 8 lipca 2011 r., za porozumieniem stron w Kancelarii Notarialnej, spisując jednocześnie akt notarialny. Ojciec Wnioskodawczyni zgodził się na zapłatę na jego rzecz tytułem zachowku kwotę 100.000,00 zł oraz na zapłatę kwoty podatku z tej części którą otrzymał. Mieszkanie było własnością Wnioskodawczyni nie całe 4 lata i nigdy nie była w nim zameldowana w związku z czym obowiązuje Ją 19% podatek dochodowy od odpłatnego zbycia nieruchomości.

Zwracając uwagę na to, iż zapłaciła żądany zachowek i nie posiada tych pieniędzy (nie wzbogaciła się o sumę 100.000,00 zł) logiczne jest to, że nie powinna płacić podatku od całej kwoty ze sprzedaży mieszkania czyli 255.000,00 zł, tylko od 155.000,00 zł (pomniejszonej o kwotę zachowku). Tym bardziej, że ojciec Wnioskodawczyni wyraził pisemnie w akcie notarialnym zobowiązanie zapłaty podatku od kwoty zachowku czyli od 100.000,00 zł.

W uzupełnieniu wniosku zaistniały stan faktyczny przedstawiono w następujący sposób:

W dniu 11 marca 2009 r. Wnioskodawczyni nabyła spadek na podstawie testamentu po zmarłej w dniu 9 lipca 2008 r. babci. W skład spadku, wchodziło mieszkanie ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, samochód osobowy oraz oszczędności na rachunku bankowym i funduszu inwestycyjnym. Wnioskodawczyni Została zwolniona z podatku od spadków i darowizn (t. j. z 2009 r. Dz. U. nr 93 poz.768). Ojciec Wnioskodawczyni jedyny syn i spadkobierca (w przypadku braku testamentu), złożył pozew o zachowek 15 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w Opolu zasądził dnia 14 września 2010 r. na rzecz ojca Wnioskodawczyni zachowek w kwocie 100.000,00 zł (sto tysięcy złotych). Z racji tego że Wnioskodawczyni nie posiadała takiej gotówki ani możliwości otrzymani kredytu została zmuszona do sprzedaży mieszkania w jak najszybszym terminie. Umowę sprzedaży mieszkania Wnioskodawczyni podpisała w dniu 21 kwietnia 2011 r. na kwotę 255.000,00 zł (dwieście pięćdziesiąt pięć tysięcy). Wnioskodawczyni spłaciła przyznany zachowek gotówką dnia 8 lipca 2011 r. za porozumieniem stron, w Kancelarii Notarialnej spisując jednocześnie akt notarialny. Ojciec zgodził się na zapłatę na jego rzecz tytułem zachowku kwotę 100.000,00 zł oraz na pokrycie kwoty podatku od tej części ze sprzedaży mieszkania którą otrzymał czyli od 100.000,00 zł. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Wnioskodawczyni miała nie całe 4 lata i nie była w nim nigdy zameldowana w związku z czym obowiązuje Ją podatek dochodowy od odpłatnego zbycia nieruchomości na podstawie art. l0 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. (t.j. Dz. U. z 2010 r., nr 51, poz.307 ze zmianami), źródłem dochody jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W przepisach prawa podatkowego Wnioskodawczyni nie znalazła żadnej wzmianki ani informacji w związku z czym nie wie czy powinna zapłacić 19% podatek dochodowy od całości kwoty wynikającej ze sprzedaży mieszkania czy może obniżyć dochód o kwotę wypłaconego zachowku zważając na to, że ojciec zobowiązał się do pokrycia kwoty podatku od wartości zachowku. Nie jest również pewna czy poniesione koszty aktu notarialnego przy przekazaniu kwoty zachowku oraz kwoty wszelkich zaświadczeń niezbędnych do sprzedaż mieszkania może odjąć od dochodu jako koszt uzyskania przychodu...

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni sprecyzowała pytanie:

Czy zachowek zapłacony na rzecz ojca wraz z poniesionymi kosztami aktu notarialnego stanowią koszty uzyskania przychodu z tytułu zbycia odziedziczonej nieruchomości...

Zdaniem Wnioskodawczyni, przedstawionym w uzupełnionym wniosku, zwracając uwagę na to, iż Wnioskodawczyni zapłaciła żądany zachowek i nie posiada tych pieniędzy (nie wzbogaciła się o sumę 100.000,00 zł) logiczne jest to że nie powinna płacić podatku od pełnej kwoty 255.000,00 zł, tylko od kwoty pomniejszonej o zachowek – 100.000,00 zł czyli, podatek do zapłaty byłby od kwoty 155.000,00 zł. Tym bardziej że ojciec zobowiązał się pisemnie do uregulowania podatku od 100.000,00 zł.

W czasie pomiędzy styczniem a listopadem 2011 r. oraz gdy Wnioskodawczyni podpisywała umowę sprzedaży mieszkania kilkakrotnie była w rożnych urzędach skarbowych i za każdym razem rozmawiała z innymi osobami z działu podatkowego aby uzyskać informacje na temat podatku od sprzedaży mieszkania i zachowku. Za każdym razem potwierdzano Wnioskodawczyni informacje, że nie powinna płacić podatku od całej kwoty ale od kwoty pomniejszonej o zachowek. Niestety te informacje były tylko ustne. Wnioskodawczyni twierdzi że wyczerpująco opisała całą zaistniałą sytuację. Uważa że zapłacony zachowek wraz z kosztami aktu notarialnego dotyczącego przekazania zachowku stanowi koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości oraz ww. praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub prawa wieczystego użytkowania gruntów następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie – nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8, dla określenia jego skutków podatkowych istotne jest zatem ustalenie daty nabycia nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 924 i 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Przy określeniu momentu nabyciu spadku decydujące znaczenie będzie mieć data otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 9 lipca 2008 r. zmarła babcia Wnioskodawczyni, po której, na podstawie testamentu, Wnioskodawczyni nabyła spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Natomiast w dniu 21 kwietnia 2011 r. dokonała Ona jego sprzedaży.

Powyższe oznacza, że na skutek opisanej czynności, w związku z faktem, że od końca roku, w którym nastąpiło nabycie (tj. 2008 r.) nie upłynęło pięć lat, Wnioskodawczyni uzyskała przychód ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z tym stwierdzić należy, że podatek od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), stosownie do art. 30e ust. 1 ww. ustawy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku. Podstawą taką, o czym stanowi ust. 2 ww. przepisu, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

W myśl art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Do kosztów odpłatnego zbycia, o których mowa wyżej, zaliczyć można m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną, opłatę sądową, podatek od czynności cywilnoprawnych, koszty obsługi prawnej. Są to zarówno koszty, które warunkują dokonanie transakcji jak i koszty dodatkowe, które ponosi się w związku z nią.

Od powyższych kosztów odróżnić należy koszty uzyskania przychodu. W przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych, tak jak w opisanym stanie faktycznym, w drodze spadku za koszty uzyskania przychodu uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość nakładów o których mowa wyżej ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

W opisanym we wniosku stanie faktycznym Wnioskodawczyni wyjaśnia, że na podstawie zawartej ugody wypłaciła ojcu uprawniony zachowek, który powinien zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu wraz z kosztami aktu notarialnego dotyczącego przekazania zachowku, z tytułu sprzedaży nabytego w drodze spadku spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że zachowek jest to wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego uprawnienie przysługujące zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, polegające na możliwości żądania określonego świadczenia pieniężnego od spadkobiercy lub spadkobierców, a jego celem jest ochrona interesów najbliższej rodziny spadkodawcy, w sytuacji gdy spadkodawca pominął ich w testamencie i powołał do spadku inną osobę.

Określony w zacytowanym art. 22 ust. 6d katalog wydatków, które w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, nabytych w sposób nieodpłatny, mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu ma natomiast charakter katalogu zamkniętego, w związku z czym tylko wydatki wyraźnie w nim wskazane mogą pomniejszyć uzyskany przychód.

Powyższe oznacza więc, że za koszty uzyskania przychodu mogą zostać uznane jedynie wydatki poniesione w związku z obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej podatek ten przypadał na opisany lokal mieszkalny oraz udokumentowane nakłady poniesione na to mieszkanie w czasie jego posiadania, które zwiększyły jego wartość. Natomiast koszt aktu notarialnego dotyczącego przekazania zachowku oraz kwota, którą przeznaczono na wypłatę zachowku nie może mieć wpływu na wysokość podatku z tytułu sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

Na ocenę powyższego nie może mieć wpływu również fakt, że faktycznie otrzymane przez Wnioskodawczynię środki ze sprzedaży ww. prawa do lokalu pomniejszone zostały o wydatki związane z obowiązkiem zapłaty ojcu uprawnionego przysługującego mu zachowku. Zasady opodatkowania określone zostały wprost w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym przyczyny dokonywanego odpłatnego zbycia oraz inne okoliczności towarzyszące dokonywanej transakcji, wobec braku wyraźnego uprawnienia do ich uwzględnienia przy obliczaniu wysokości zobowiązania podatkowego, wynikającego wprost z przepisów ustawy, nie mogą mieć wpływu na jego wysokość.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) – niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawczyni, jako występującej z wnioskiem. Nie dotyczy pozostałych współwłaścicieli przedmiotowej nieruchomości.

Tut. Organ, wydając interpretację indywidualną w trybie art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, nie prowadzi postępowania podatkowego, a tym samym nie jest uprawniony do określania kwoty dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.