2017.01.05 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ
z 5 stycznia 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2015r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 3 października 2016r. (data wpływu 15 listopada 2016r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki pieniężnej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 listopada 2016 r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczki pieniężnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka z o.o.) prowadzi działalność produkcyjną, handlową i usługową, przede wszystkim w zakresie obrotu elementami ogrodzeniowymi, produkcją i handlem bramami zautomatyzowanymi i kołowrotami oraz świadczy usługi związane z produkcją i handlem tymi elementami. Spółka rozlicza swoje dochody na terytorium kraju, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i VAT-UE czynnym.

W związku z dynamicznym rozwojem działalności, Wnioskodawca zamierza zatrudniać lub rozpoczynać współpracę z osobami posiadającymi odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie techniczne, niezbędne do rozszerzenia gamy oferowanych towarów oraz zapewnienia niezmiennie wysokiej jakości produktów i usług. W tym celu Spółka nawiązała współpracę z osobą fizyczną (dalej: Kierownik Produkcji), której zleciła wykonywanie określonych czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej (kontrakt menedżerski). Z uwagi na fakt, iż Kierownik Produkcji prowadził działalność gospodarczą, w trakcie której popadł w znaczne zadłużenie względem wierzycieli prywatnych i publicznych, Wnioskodawca zauważył ryzyko gospodarcze związane z niemożnością poświęcenia przez Kierownika Produkcji odpowiedniej ilości czasu na rzecz Wnioskodawcy w związku z koniecznością poszukiwania źródeł zarobku na pokrycie zadłużenia. W ocenie Wnioskodawcy posiadana przez Kierownika Produkcji wiedza techniczna i doświadczenie były z kolei niezbędne dla wdrożenia planowanych inwestycji w prowadzonej działalności, a jednocześnie ich zakres wymagał zagwarantowania pełnej dyspozycyjności Kierownika Produkcji. W tym celu Wnioskodawca zaoferował Kierownikowi Produkcji udzielenie oprocentowanej, celowej pożyczki pieniężnej na pokrycie zadłużenia Kierownika Produkcji, by zgodnie z wolą Wnioskodawcy możliwym było wykonywanie przez Kierownika Produkcji czynności na rzecz Wnioskodawcy w pełnej dyspozycyjności.

Zawarta umowa pożyczki stanowiła m.in., że:

Pożyczkodawca (Wnioskodawca) przekaże Pożyczkobiorcy (Kierownikowi Produkcji) kwotę 115.000,00 zł tytułem celowej, oprocentowanej pożyczki pieniężnej. Przy zawarciu przedmiotowej umowy Pożyczkobiorca działał w charakterze osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (przekazanie środków nastąpiło do jego majątku prywatnego);
Pożyczkobiorca kwotę pożyczki będzie mógł przeznaczyć wyłącznie na pokrycie zadłużenia prywatno- i publicznoprawnego, powstałego w trakcie prowadzenia przez Kierownika Produkcji działalności gospodarczej. W celu weryfikacji przeznaczenia kwoty pożyczki zgodnie z jej celem, Pożyczkobiorca jest zobowiązany w odpowiednim terminie przedłożyć Wnioskodawcy potwierdzenia spłaty zadłużeń (potwierdzenia przelewów, zaświadczenia o spłacie, postanowienia o umorzeniu egzekucji), a niespełnienie tego obowiązku uprawnia Pożyczkodawcę do odstąpienia od umowy;
z tytułu udzielenia pożyczki Pożyczkodawcy przysługuje oprocentowanie w wysokości 5,00% w skali rocznej;
spłata pożyczki przez Pożyczkobiorcę została rozłożona na 140 miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych;
zwrot kwoty pożyczki został zabezpieczony wekslem in blanco z wystawienia Pożyczkobiorcy oraz obowiązkiem zawarcia przez Pożyczkobiorcę umowy ubezpieczenia (polisy ubezpieczeniowej) na wypadek utraty życia lub zdrowia, w której uposażonym - do kwoty pożyczki powiększonej o część należnych odsetek - określono Wnioskodawcę.

Pomimo udzielenia ww. celowej pożyczki pieniężnej ze środków Wnioskodawcy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka nie świadczy, nie świadczyła i nie zamierza świadczyć:

usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także usług zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;
usług w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także usług zarządzania gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Wyżej wymienionych usług nie zawiera umowa spółki jako opisu przedmiotu działalności Wnioskodawcy, nie zostały również uwidocznione w publicznie dostępnych rejestrach (KRS, rejestr REGON) poprzez wskazanie na odpowiednie pozycje Polskiej Klasyfikacji Działalności, wykonywane przez Spółkę. W toku działalności Wnioskodawcy nie udzielono pożyczki pieniężnej żadnemu podmiotowi.

Spółka nie podjęła żadnych działań reklamowych lub przygotowawczych dla udzielenia ww. pożyczki celowej, a środki pieniężne na jej udzielenie pochodziły z bieżących, dostępnych środków obrotowych Spółki. Spółka nie utworzyła żadnego specjalnego funduszu czy kapitału, na którym gromadziłaby środki przeznaczone do udzielenia pożyczek. W Spółce nie istnieje Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych lub inny fundusz o podobnym przeznaczeniu. Przedmiotowa pożyczka miała charakter jednorazowy, a jej udzielenie miało związek z zamiarem uzyskania pełnej dyspozycyjności Kierownika Produkcji na potrzeby działalności Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

W związku z powyższym Spółka powzięła wątpliwość, czy udzielenie ww. celowej pożyczki pieniężnej, w tym w części dotyczącej otrzymywanych odsetek z tytułu udzielenia pożyczki (oprocentowanie), powinno być rozpatrywane w kontekście opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W ocenie Wnioskodawcy udzielenie ww. celowej pożyczki pieniężnej nie nosi cech, o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Okoliczności udzielenia pożyczki wskazują na jej okazjonalny charakter, a zawarta umowa pożyczki nie była zorganizowaną i świadczoną w sposób ciągły usługą udzielania pożyczek pieniężnych. To z kolei powoduje, iż ww. udzielenie pożyczki nie należy do usług korzystających ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, ani też do czynności (usług) opodatkowanych tym podatkiem. Udzielenie pożyczki powinno zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak stanowi art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o PCC, podatkowi podlega zawarcie umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
umów sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje zatem to, czy strony umowy posiadają status podatnika VAT, lecz fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania konkretnej czynności cywilnoprawnej jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona, przy zastosowaniu wyjątków wskazanych w tym przepisie. Wobec tego w pierwszej kolejności należy ustalić, czy mająca miejsce transakcja będzie podlegała ustawie o VAT. Ocena ta ma bowiem zasadnicze znaczenie dla objęcia jej ewentualnym podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie zaś danej czynności podatkiem od towarów i usług (opodatkowanie lub zwolnienie z podatku) może skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.) opodatkowaniu przedmiotowym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei przez świadczenie usług, jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Ani zatem formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Taka wykładnia art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT jest zgodna z art. 4 ust. 2 Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz. Urz. UE L z dnia 13 czerwca 1977 r. Nr 145, poz. 1 ze zm.).

Jednocześnie wskazać należy, iż na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, udzielanie pożyczek w ramach działalności gospodarczej jest czynnością zwolnioną z podatku od towarów i usług. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem, zwalnia się od podatku od towarów i usług usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Należy zatem przyjąć, iż działalnością gospodarczą określonego podmiotu jest taka aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny, czyli w oparciu o posiadane umiejętności praktyczne, wiedzę teoretyczną i niezbędne doświadczenie. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie (i bez zamiaru wykonywania tego rodzaju czynności w sposób częstotliwy) nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika działającego odpowiednio w charakterze: producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, wykonującego wolny zawód. Ani formalny status danego podmiotu jako zarejestrowanego podatnika VAT, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu (lub nie) tej czynności, bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług (zobowiązanego do zapłaty podatku lub z niego zwolnionego).

Argumenty te wynikają również z orzecznictwa wspólnotowego. Przykładowo, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 14 listopada 2000 r. w sprawie Floridienne SA i Berginvest SA przeciwko państwu belgijskiemu (C-142/99), zgodził się - w ślad za rozstrzygnięciem w sprawie Régie Dauphinoise-Cabinet (C-306/94) - że odsetki od udzielonych pożyczek nie są efektem posiadania składników majątku, lecz wynikiem udostępnienia kapitału podmiotowi trzeciemu. Udzielanie pożyczek, zdaniem Trybunału, podlega opodatkowaniu tylko i wyłącznie wtedy, jeżeli można je uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 4 ust. 2 VI Dyrektywy lub jeżeli stanowi bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności gospodarczej i jednocześnie nie jest działalnością incydentalną w rozumieniu art. 19 ust. 2 VI Dyrektywy. Udzielanie pożyczek może stanowić działalność gospodarczą polegającą na wykorzystywaniu kapitału z zamiarem systematycznego otrzymywania przychodu w postaci odsetek pod dwoma jednak warunkami. Po pierwsze, jeżeli nie jest dokonywane sporadycznie i nie ogranicza się wyłącznie do zarządzania własnym portfelem inwestycyjnym w taki sam sposób, jak czyni to inwestor prywatny. Po drugie, jeżeli czynności te dokonywane są w celach gospodarczych z zamiarem maksymalizacji zwrotu na inwestycji.

Mając na uwadze powyższe nie sposób uznać, iż udzielenie przez Wnioskodawcę przedmiotowej pożyczki celowej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jako podjęte w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania takich usług w sposób częstotliwy. W okolicznościach przedstawionych w opisie stanu faktycznego nie może nasuwać żadnych wątpliwości, że przedmiotowa pożyczka nie została udzielona w ramach działalności gospodarczej Spółki, a tym samym czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ani zwolnieniu od tego podatku.

W orzecznictwie sądowo administracyjnym wskazuje się, iż dla ewentualnego objęcia udzielenia pożyczki opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług niezbędne jest każdorazowe zbadanie, czy pożyczkodawca angażował środki podobnie jak profesjonalista. Przykładowo, WSA w Szczecinie w wyroku z dnia 22 października 2015 r. (I SA/Sz 1043/15) wskazał, iż „(...) dla takiej oceny znaczenie ma m.in. posiadanie odpowiedniego zaplecza dla zawodowego wykonywania czynności, np. w przypadku udzielania pożyczek - dysponowanie specjalnie w tym celu wyodrębnionymi środkami finansowymi. Jeżeli bowiem podmiot udziela pożyczek sporadycznie i w dodatku z własnych środków, a nie ze środków w tym celu gromadzonych, to nie wypełnia warunków, by sklasyfikować tę czynność jako usługę udzielania pożyczek. Warunkiem przesądzającym o tym, że dana transakcja będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest to, że podmiot gospodarczy jej dokonujący działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w tym zakresie, przybierającą formę stałą, a w konsekwencji zorganizowaną. Z treści umów pożyczek nie wynika również, aby te czynności zostały dokonane w ramach profesjonalnego świadczenia usług. Spółka wystawiła faktury z tytułu otrzymywanych odsetek od udzielonej pożyczki, jednak należy wskazać, iż oprocentowanie nie jest kluczowym argumentem wspierającym tezę, iż przedmiotowe pożyczki mieściły się w zakresie działalności gospodarczej, zawodowo wykonywanej przez pożyczkodawcę. Oprocentowanie nie jest bowiem zarezerwowane tylko dla pożyczkodawców udzielających pożyczek zawodowo. (...) Jak wynika z okoliczności niniejszej sprawy, w obu przypadkach udzielenie pożyczki miało przede wszystkim na celu zaspokojenie potrzeb finansowych powiązanych ze Spółką pożyczkobiorców”. Podobne stanowisko zostało zaprezentowane m.in. w wyrokach: Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22.01.2015 r. o sygn. akt II FSK 3090/12, z dnia 30.05.2012 r. o sygn. akt II FSK 2276/10, z dnia 21.06. 2012 r. o sygn. akt II FSK 2574/10, z dnia 14 października 2015 r. o sygn. akt II FSK 2205/13, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 11.12.2013 r. o sygn. akt I SA/Gd 1309/13, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4.04.2013 r. sygn. akt I SA/G1 1126/12, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 11.09.2014 r. o sygn. akt I SA/Sz 342/14.

Zauważając zatem, iż:

Wnioskodawca nie prowadził i nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie profesjonalnego udzielania pożyczek pieniężnych - odpowiednich postanowień nie zawiera ani umowa spółki, ani urzędowe rejestry związane z działalnością gospodarczą (KRS, rejestr REGON);
Wnioskodawca udzielił pożyczki wyłącznie w celu zapewnienia pełnej dyspozycyjności Kierownika Produkcji, który wykonuje na rzecz Wnioskodawcy czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej;
Wnioskodawca nie podejmował działań reklamowych dla udzielenia pożyczki, nie utworzył żadnych odrębnych funduszy, z których mógłby udzielać pożyczek, a przedmiotowa pożyczka została udzielona z bieżących środków obrotowych Wnioskodawcy;
oprocentowanie pożyczki określono na niskim w stosunku do okresu spłaty poziomie, celem zapewnienia rynkowości przedmiotowej umowy i polityką prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę;

należy stwierdzić, iż udzielenie ww. celowej pożyczki pieniężnej, w tym w części dotyczącej otrzymywanych odsetek z tytułu udzielenia pożyczki (oprocentowanie), nie powinno być rozpatrywane w kontekście opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako podlegające temu podatkowi lub zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, a tym samym - wobec treści art. 2 pkt 4 ustawy o PCC - powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego w zakresie podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…) – art. 7 ust. 1 ustawy.

Ponadto, art. 8 ust. 1 ustawy określa, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Z kolei oceniając, czy dane świadczenie ma charakter usługi należy mieć na względzie fakt, że ustawodawca – jak wynika z treści art. 8 ust. 1 ustawy – uznaje za usługę każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności, które nie jest dostawą towarów, podkreślając tym samym powszechność opodatkowania. Zatem na zachowanie to (świadczenie) składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź tolerowanie – znoszenie określonych stanów rzeczy). Ponadto, do uznania danej czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy wykonywanego świadczenia (beneficjenta czynności) i występowanie związku między tą czynnością a otrzymywanym przez wykonawcę tej czynności wynagrodzeniem, będącym świadczeniem wzajemnym. W konsekwencji, usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument – odbiorca świadczenia, odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, iż świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz U. z 2016 r., poz. 380 ze zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegającą opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu jej udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

Z opisu sprawy wynika, że pożyczka udzielana przez Wnioskodawcę jest pożyczką odpłatną. Z tytułu udzielenia pożyczki Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie w postaci odsetek spłacanych przez Kierownika Produkcji, któremu Wnioskodawca udzielił pożyczki.

Niewątpliwie Wnioskodawca posiada status podatnika VAT w związku z prowadzoną działalnością w zakresie obrotu elementami ogrodzeniowymi, produkcją i handlem bramami zautomatyzowanymi i kołowrotami oraz świadczy usługi związane z produkcją i handlem tymi elementami. Wnioskodawca jest także zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Ponadto, Spółka jako osoba prawna, w przeciwieństwie do osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, nie wykonuje czynności należących do sfery prywatnej i nie zarządza majątkiem prywatnym.

Wszystkie czynności Wnioskodawcy należą do płaszczyzny gospodarczej i związane są z działalności gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Wykonanie usługi pożyczki, nawet jednorazowej, należy zatem uznać za element działalności gospodarczej Wnioskodawcy.

Przemawiają za tym w szczególności następujące okoliczności:

przedmiotowa pożyczka zostanie udzielona za oprocentowaniem, które to stanowić będzie przychód Wnioskodawcy z prowadzonej działalności gospodarczej;
pożyczka udzielona zostanie z własnych środków finansowych Spółki (wygenerowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej);
w celu wykonania usługi (w tym negocjacji jej warunków, podpisania umowy pożyczki, przekazania środków pieniężnych) Spółka zaangażuje (choć w niewielkim wymiarze) wyłącznie zasoby prowadzonego przedsiębiorstwa, w szczególności wypracowany w ramach działalności gospodarczej kapitał, który odpłatnie udostępni pracownikowi. Udzielenie pożyczki miało związek z prowadzoną działalnością, bowiem celem jej udzielenia było uzyskanie pełnej dyspozycyjności Kierownika Produkcji na potrzeby działania Spółki.

Ponadto, sam charakter i cechy usługi udzielenia pożyczki, wskazują że czynność ta mieści się w definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. W świetle art. 15 ust. 2 zdanie drugie działalność gospodarcza „obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”. Niewątpliwie przekazanie środków pieniężnych (a zatem wartości o charakterze niematerialnym) na rzecz pożyczkobiorcy, na określony okres czasu, za ustalonym wynagrodzeniem (oprocentowaniem), uzyskiwanym w ustalonych okresach rozliczeniowych, stanowi wykorzystywanie tych środków w sposób ciągły i w celach zarobkowych. Usługa tego rodzaju mieści się zatem w pojęciu „działalność gospodarcza” zdefiniowanym w art. 15 ust 2 ustawy o VAT.

Każda czynność wykonana (nawet sporadycznie) przez Spółkę, w szczególności zaś wykonana z wykorzystaniem jej majątku, objęta jest definicją działalności gospodarczej wykonywanej przez podmiot występujący w charakterze podatnika.

Nie sposób zatem zakwestionować faktu, że udzielenie pożyczki, nawet jednorazowe, należy traktować jako czynność wykonaną w ramach działalności gospodarczej Wnioskodawcy, a w konsekwencji wykonaną przez Wnioskodawcę jako podatnika VAT.

Powołane wyżej regulacje wskazują, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy o VAT, Wnioskodawcę należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczki.

Ponadto należy zauważyć, iż wpis przedmiotu działalności gospodarczej (wg klasyfikacji PKD) do rejestru KRS nie ma decydującego znaczenia dla określenia zakresu wykonywanej faktycznie działalności, a w konsekwencji do określenia czy podmiot prawa podatkowego z tytułu wykonywanych czynności staje się podatnikiem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Podawany bowiem przy rejestracji podmiotów gospodarczych zakres działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności ma charakter orientacyjny. Ponadto, ewentualny brak danego kodu czynności wg klasyfikacji PKD w umowie spółki i wykonanie jej nie oznacza, że przedsiębiorca wykonuje czynność niezgodną z prawem.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że czynność udzielenia pożyczki, będzie spełniać przesłanki uznania tej czynności za podlegającą opodatkowaniu. Udzielenie bowiem pożyczki przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać Wnioskodawcę za podatnika a czynność za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu.

W konsekwencji czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, stwierdzić należy, że udzielenie przez Wnioskodawcę pożyczki na rzecz pożyczkobiorcy jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 w zw. z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT będzie stanowiło czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednak z uwagi na fakt, iż powyższa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT – korzystać będzie ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Wnioskodawca podnosi, iż prezentowane przez niego stanowisko znajduje poparcie w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych, powołując się w swoim stanowisku na wyroki WSA oraz wyroki NSA. Odnosząc się do powyższego wyjaśnić należy, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia, bowiem zapadły one w odniesieniu do indywidualnych sytuacji przedstawionych w tych sprawach. W związku z powyższym, nie negując takiego orzeczenia, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane.

Należy także powołać orzeczenia zapadłe przed WSA, gdzie podjęte rozstrzygnięcia są odmienne od tych które zostały powołane we wniosku. Na potwierdzenie powyższego Organ pragnie powołać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 11 marca 2009r. (sygn. akt SA/Op 353/08), w którym Sąd stwierdził, że o sporadycznym charakterze dokonanej czynności można by mówić wyłącznie w sytuacji, gdy miałaby ona naturę indywidualnej transakcji o charakterze prywatnym. Ponadto, czynność taka musiałaby być wykorzystana na potrzeby osobiste bez związku z prowadzoną działalnością. Tylko wówczas, zdaniem Sądu, „w odniesieniu do danej transakcji Spółka nie miałaby statusu podatnika”.

Prezentowane stanowisko podzielił również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie we wyroku z dnia 25 maja 2010r., sygn. III SA/Wa 7/10.

Ponadto Wnioskodawca w uzasadnieniu własnego stanowiska w sprawie powołał m.in. wyrok NSA z dnia 30 maja 2012 r. (sygn. akt II FSK 2276/10), w którym Sąd wyłączył z opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielania pożyczki z uwagi na to, że zawierane umowy pożyczki nie nosiły cech, o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Wskazać w tym miejscu należy, że w zakresie objętym zapytaniem Wnioskodawcy, zapadły również odmienne orzeczenia np. wyrok NSA z dnia 14 lutego 2013 r. (sygn. I FSK 571/12). Sąd we wskazanym orzeczeniu wskazał, że Spółka udzielając innym podmiotom, w tym podmiotom współpracującym lub powiązanym pożyczek, wykonuje działalność usługową, która mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Również w głosie do wyroku TSUE C-77/01 z dnia 29 kwietnia 2004 r. stwierdzono, że pożyczka rzeczywiście jest usługą - wymaga świadczenia i aktywności po stronie pożyczkodawcy. Główne obowiązki związane z pożyczką - przygotowanie środków finansowych, wynegocjowanie i sporządzenie umowy itd. - spoczywają zwykle na pożyczkodawcy i jego usługa polegająca na udostępnieniu kapitału powinna podlegać VAT, podobnie jak udzielenie kredytu przez instytucję finansową.

Ponadto zauważyć należy, że w sytuacji będącej przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie II FSK 2276/10 Spółka na przestrzeni lat 2007-2009 udzieliła dwóch pożyczek, przy czym jedna z nich była oprocentowana poniżej stawek rynkowych. Natomiast ze stanu faktycznego niniejszej sprawy wynika, że Spółka udzieliła 1 pożyczki. Zatem okoliczności niniejszej sprawy są odmienne od tych, o których mowa w orzeczeniu II FSK 2276/10.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zmiana któregokolwiek elementu opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja traci ważność.

Podkreślić należy, że wyrażona w niniejszej interpretacji ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy dotyczy wyłącznie kwestii z zakresu podatku od towarów i usług, natomiast kwestie dotyczące podatku od czynności cywilnoprawnych są przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 718 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin