Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB6/4510-135/15-2/TO
z 20 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 9 czerwca 2015 r. (data wpływu 15 czerwca 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu opłat odszkodowawczych, którymi obciążani są klienci zalegający ze spłatą pożyczki – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu opłat odszkodowawczych, którymi obciążani są klienci zalegający ze spłatą pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (dalej jako: „Wnioskodawca” lub „Spółka”) ma swoją siedzibę w Polsce i podlega w Polsce opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. Przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest w szczególności świadczenie usług finansowych polegających na udzielaniu pożyczek. Działalność gospodarcza prowadzona przez Wnioskodawcę związana z udzielaniem pożyczek wiąże się z ryzykiem braku spłaty pożyczek lub też opóźnienia spłaty pożyczek. W przypadku zalegania klientów (pożyczkobiorców) ze spłatą pożyczek, Spółka podejmuje działania windykacyjne mające na celu odzyskanie wymagalnych należności. Jednakże, często okazuje się, że mimo tego w dalszym ciągu nie jest w stanie skutecznie ich odzyskać.

W przypadku przekroczenia terminu płatności, Spółka zawiadamia klienta o wystąpieniu zaległości w spłacie i wzywa klienta do zapłaty. Informowanie klienta o istnieniu opóźnienia w spłacie pożyczki następuje telefonicznie, listownie bądź też inną drogą (przykładowo pocztą elektroniczną, za pomocą wiadomości tekstowej SMS). Jednocześnie Spółka ponosi wydatki na sporządzenie i wysłanie pism upominawczych (wezwań do zapłaty).

W związku z ponoszonymi kosztami działań zmierzających do odzyskania należności, Spółka obciąża klienta opłatami odszkodowawczymi.

Czynności zawiadomienia klientów o opóźnieniach w spłacie, wzywania ich do zapłaty oraz inne czynności zmierzające do polubownego odzyskania należności Spółki nie są równoznaczne z wykonaniem jakiegokolwiek świadczenia na rzecz klienta przez Spółkę. Z perspektywy klienta opłaty odszkodowawcze mają charakter sankcyjny ale równocześnie motywujący do spłaty powstałego przeterminowanego zadłużenia. Niemniej jednak Wnioskodawca pragnie wskazać, iż poniesienie przez klienta opłaty odszkodowawczej nie powoduje zmiany charakteru ani też jakości usługi głównej świadczonej na rzecz klienta jaką jest usługa udzielenia przez Spółkę pożyczki.

Opłata odszkodowawcza jest należna za każdy dzień opóźnienia w spłacie pożyczki zgodnie z zasadami określonymi w umowie pożyczki lub regulaminie. Jednocześnie, opłata odszkodowawcza naliczana jest nie dłużej niż przez określoną ilość dni roboczych (np. 60) od daty wymagalności zaległej kwoty, co uzasadnione jest tym, że w razie dalszego braku spłaty pożyczki Spółka zwykle przestaje ponosić już koszty polubownych działań zmierzających do odzyskania wierzytelności i zarządza wierzytelnością w inny sposób (np. może przeznaczyć wierzytelność do zbycia lub dochodzić jej na drodze sądowej).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy opłaty odszkodowawcze, którymi obciążani są klienci zalegający ze spłatą pożyczki, Wnioskodawca powinien ujmować jako przychód podatkowy na tzw. zasadzie kasowej, czyli w momencie otrzymania spłaty tych opłat od klienta?

Zdaniem Wnioskodawcy, opłaty odszkodowawcze, którymi obciążani są klienci zalegający ze spłatą pożyczki powinny być rozpoznawane jako przychód podatkowy na dzień faktycznego otrzymania spłaty tych opłat od klienta, zgodnie art. 12 ust. 3e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z poźn. zm., dalej: „ustawa CIT”).

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy CIT za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Stosownie do art. 12 ust. 3a ustawy CIT za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3g, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień: wystawienia faktury albo uregulowania należności. Kolejno w art. 12 ust. 3c ustawy CIT wskazano, że jeżeli strony ustalą, iż usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy CIT w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d i 3f za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż art. 12 ust. 3a ustawy CIT nie będzie miał zastosowania w opisanym stanie faktycznym. W zamian za pobierane opłaty odszkodowawcze Spółka nie świadczy oraz nie będzie świadczyć na rzecz klienta, któremu naliczane są te opłaty, żadnej usługi. Ponadto, w związku z naliczeniem klientowi opłaty odszkodowawczej, nie nastąpi ani wydanie rzeczy, ani też zbycie prawa majątkowego.

Ustawa CIT nie zawiera definicji pojęcia usługi. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN słowo „usługa” oznacza „pomoc okazaną komuś” a liczba mnoga tego słowa: „usługi” oznacza „działalność gospodarczą służącą do zaspokajania potrzeb ludzi”. Zdaniem Wnioskodawcy podejmowane przez niego czynności polegające w szczególności na informowaniu o opóźnieniu w spłacie i wzywaniu do zapłaty dłużników nie prowadzą do tego, że klienci odnoszą jakąkolwiek korzyść, czy też otrzymują świadczenie wzajemnie. W przypadku obciążania pożyczkobiorców opłatami odszkodowawczymi, nie otrzymują oni od Spółki żadnego świadczenia zwrotnego, które przynosiłoby im jakikolwiek pożytek (wartość dodaną).

Słowo „świadczenie” zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN oznacza „obowiązek wykonania lub przekazania czegoś na czyjąś rzecz” a także „to, co jest z tytułu takich zobowiązań wykonywane lub przekazywane”. Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sytuacji nie wystąpi żadne, chociażby potencjalne świadczenie dla klienta, również w postaci zobowiązania się Spółki do powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji. Uregulowanie przez dłużnika naliczonych opłat odszkodowawczych, nie powoduje dla niego żadnych konsekwencji (tak negatywnych, jak i pozytywnych) w postaci przykładowo zawieszenia biegu okresu opóźnienia w spłacie, powstrzymania się Spółki od naliczania ewentualnych odsetek karnych lub innych kosztów określonych w umowie, czy też rozpoczęcia/zakończenia okresu naliczania innego rodzaju kosztów. Spółka poprzez czynności poinformowania o opóźnieniu i wezwania do zapłaty nie jest zobowiązana również do tolerowania w żaden sposób stanu, w którym pożyczka jest niespłacana.

Biorąc pod uwagę powyższe, Wnioskodawca uważa, że przychód podatkowy z tytułu spłaty przez dłużników opłat odszkodowawczych, powstanie zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy CIT, tzn. w dacie otrzymania zapłaty.

Wnioskodawca pragnie wskazać, że organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, stoją na stanowisku, iż w przypadku kiedy nie dochodzi do wydania rzeczy bądź wykonania usługi, za dzień powstania przychodu podatkowego należy uznać dzień otrzymania zapłaty.

Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 9 stycznia 2014 r., sygn. ITPB3/423-506/13/PST stwierdził, iż:

„(....) uzyskane opłaty sankcyjne od klientów, którzy zalegają ze spłatą pożyczki - w kontekście prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej - ma bezpośredni związek z tą działalnością. Niemniej jednak, co należy podkreślić, w przypadku przedmiotowych opłat, nie występuje ani wydanie rzeczy, ani zbycie prawa majątkowego ani też wykonanie usługi (Kasa pobierając opłatę nie jest zobowiązana do żadnego świadczenia wzajemnego) (...). W konsekwencji, przepisy art. 12 ust. 3a, art. 12 ust. 3c oraz art. 12 ust. 3d ustawy, nie znajdą zastosowania w odniesieniu do wskazanych we wniosku przychodów z tytułu opłat sankcyjnych od klientów, którzy zalegają ze spłatą pożyczki. Moment rozpoznania przychodu z tego tytułu powinien zatem zostać określony stosownie do art. 12 ust. 3e ustawy. Wobec powyższego datą powstania przychodu podatkowego będzie dzień otrzymania zapłaty”.

Również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 21 stycznia 2013 r., sygn. IPPB5/423-1064/12-2/MW potwierdził prawidłowość następującego stanowiska:

„Reasumując przedstawione powyżej stanowisko, Spółka uważa, że skoro: a) opłaty za monity [...] nie są wynagrodzeniem za dostawę towarów, sprzedaż praw ani też wynagrodzeniem za świadczenie usług; oraz b) na gruncie podatku od towarów i usług stanowisko takie potwierdził również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 27 stycznia 2010 roku (nr IPPP1-443-1317/09-2/PR), co biorąc pod uwagę fakt, iż definicja usług na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług jest znacznie szersza od definicji usług wynikającej z ustawy o CIT, to interpretacja dotycząca braku opodatkowania monitów na gruncie VAT-u potwierdza, że opłaty za monity nie są wynagrodzeniem za świadczenie usług w rozumieniu CIT-u - to przychód z tytułu opłat za monity powinien powstawać na zasadzie kasowej, czyli w momencie otrzymania płatności a nie w momencie wystawienia monitu.”

Podobne stanowiska można odnaleźć w:

• interpretacji Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 marca 2013 r., sygn. IPPB3/423-997/12-6/MS,
  
• interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 lutego 2012 r., sygn. ILPB3/423-544/11-2/MM.
  
  

Na marginesie Wnioskodawca pragnie wskazać, że przepis art. 12 ust. 3c ustawy CIT regulujący moment powstania przychodu z tytułu usługi rozliczanej w okresach rozliczeniowych nie ma zastosowania w sytuacji Spółki, z uwagi na fakt, że sporządzając i wysyłając wezwania do zapłaty Spółka nie świadczy żadnej usługi, a tym bardziej usługi rozliczanej w okresach rozliczeniowych. Podobnie art. 12 ust. 3d, ust. 3f oraz ust. 3g ustawy CIT nie mają zastosowania w sytuacji będącej przedmiotem niniejszego zapytania.

Reasumując, Wnioskodawca jest zdania, że przychód podatkowy z tytułu opłat odszkodowawczych, którymi obciążani są klienci, należy rozpoznawać, zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy CIT, na tzw. zasadzie kasowej, czyli za datę jego powstania należy uznać dzień otrzymania zapłaty.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca uprzejmie wnosi o potwierdzenie swojego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu opłat odszkodowawczych, którymi obciążani są klienci zalegający ze spłatą pożyczki jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.