2015.09.24 - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi
IPTPB2/4515-27/15-2/KK
z 24 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) w związku z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2015 r. (data nadania 29 maja 2015 r., data wpływu 2 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia części nieruchomości w drodze zasiedzenia – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lipca 2015 r. (data nadania 29 maja 2015 r.) został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia części nieruchomości w drodze zasiedzenia.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Zgodnie z postanowieniem z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt ….., wydanym przez Sąd Rejonowy, w sprawie nabycia prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie, z dniem 4 marca 2012 r., Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem, na zasadzie małżeńskiej współwłasności majątkowej:

udział 12/40 w prawie własności nieruchomości gruntowej o numerze ewidencyjnym 65/2 o powierzchni 1,96 ha,

udział 12/40 w prawie własności nieruchomości gruntowej o numerze ewidencyjnym 178 o powierzchni 0,62 ha.

Dla ww. nieruchomości nie jest prowadzona księga wieczysta, ani zbiór dokumentów.

W dniu 4 marca 1982 r. zmarła matka Wnioskodawczyni, która była właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 2,58 ha, w tym znajdujących się na działce nr 65/2 zabudowań – budynku mieszkalnego w stanie surowym i budynków gospodarczych.

Po śmierci matki, zgodnie z jej wolą, Wnioskodawczyni objęła w samoistne posiadanie gospodarstwo rolne. Przez całe życie Wnioskodawczyni mieszkała z matką i zajmowała się gospodarstwem. Będąc samoistną posiadaczką nieruchomości objętej wnioskiem, nieprzerwanie przez okres 30 lat, Wnioskodawczyni wywiązywała się z wszelkich obciążeń publicznych, wynikających z tego tytułu, a w szczególności opłacała należne podatki.

Po objęciu nieruchomości po zmarłej matce, Wnioskodawczyni wyremontowała dom znajdujący się na nieruchomości, doprowadziła wodociąg, kanalizację, centralne ogrzewanie. Ponadto, razem z mężem, Wnioskodawczyni uprawiała przejęte po matce gospodarstwo rolne. Wnioskodawczyni posiada przejęte po rodzicach nieruchomości do dnia złożenia wniosku i będzie prowadzić na nich gospodarstwo rolne przez najbliższe 5 lat w niepogorszonym stanie.

Od 1981 r. na karcie gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni figuruje jako spadkobierca i użytkownik gospodarstwa rolnego. W latach 1981 – 1988 Wnioskodawczyni opłacała składkę KRUS. Wnioskodawczyni nie ma zaległości podatkowych.

Jak wynika z nakazu płatniczego Nr ….. łączna powierzchnia gospodarstwa rolnego to 2,58 ha, w tym działka zabudowana budynkiem mieszkalnym o powierzchni 100 m².

Nabyte udziały (współwłasność) to 12/40 gospodarstwa rolnego. Wysokość udziałów Sąd ustalił w ten sposób, że z dniem otwarcia spadku po matce, jej mężowi - ….. przysługiwał udział we współwłasności nieruchomości w łącznej wysokości 25/40 (5/40 w wyniku spadkobrania po żonie i 20/40 z tytułu udziału w majątku wspólnym). Natomiast Wnioskodawczyni oraz pozostałemu rodzeństwu przysługiwały udziały w wysokości 3/40 w odniesieniu do każdej z nieruchomości, nabyte na skutek spadkobrania po matce. Termin zasiedzenia biegł przeciwko czwórce rodzeństwa i Wnioskodawczyni nabyła udział wynoszący 12/40 (4x3/40=12/40).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawczyni przysługuje zwolnienie z art. 4a ust. 1 pkt 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 6 tej ustawy?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r., Nr 93, poz. 768, z późn. zm.), podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zasiedzenia.

Stosownie do treści art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia, w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

W związku z powyższym, Wnioskodawczyni uważa, że przysługuje Jej zwolnienie z podatku, na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawczyni nabyła w drodze zasiedzenia udział w nieruchomości na skutek spadkobrania po matce i zgłosi nabycie nieruchomości w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Wnioskodawczyni powołuje się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 883/12. Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2011 r. w sprawie sygn. akt III SA/Po 518/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uwzględnił skargę strony skarżącej i uchylił decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 kwietnia 2011 r. w przedmiocie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86, z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem zasiedzenia.

Art. 5 ww. ustawy stanowi, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje – przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy, przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia. Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącego przedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku (ust. 5 powołanego art. 7 ustawy).

Stosownie do regulacji zawartych w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 ustawy nie ma w tym wypadku zastosowania.

Zgodnie z art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatnik tego podatku jest obowiązany złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe (SD-3) o nabyciu rzeczy i praw majątkowych wg ustalonego wzoru, określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 września 2011 r. w sprawie zeznania podatkowego składanego przez podatników podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 216, poz. 1276 z późń. zm.). Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Należy podkreślić, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia „zasiedzenie”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Stosownie do treści art. 172 K.c., posiadacz nieruchomości, nie będący jej właścicielem, nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. W myśl art. 176 § 1 K.c., jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy obecny posiadacz jest spadkobiercą poprzedniego posiadacza (art. 176 § 2 K. c.).

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania.

Należy jednocześnie zaznaczyć, że upływ terminu zasiedzenia pociąga za sobą ex lege nabycie własności rzeczy przez jej posiadacza samoistnego – zapadające postanowienie sądu ma charakter deklaratoryjny. Dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; zasiedzenie jest więc pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że postanowieniem wydanym przez Sąd Rejonowy, w sprawie nabycia prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie, Wnioskodawczyni nabyła wraz z mężem, na zasadzie małżeńskiej współwłasności majątkowej:

12/40 udziału w prawie własności nieruchomości gruntowej o numerze ewidencyjnym 65/2 o powierzchni 1,96 ha,

12/40 udziału w prawie własności nieruchomości gruntowej o numerze ewidencyjnym 178 o powierzchni 0,62 ha.

Nabyte udziały (współwłasność) to 12/40 gospodarstwa rolnego. Wysokość udziałów Sąd ustalił w ten sposób, że z dniem otwarcia spadku po matce, jej mężowi przysługiwał udział we współwłasności nieruchomości w łącznej wysokości 25/40 (5/40 w wyniku spadkobrania po żonie i 20/40 z tytułu udziału w majątku wspólnym). Natomiast Wnioskodawczyni oraz pozostałemu rodzeństwu przysługiwały udziały w wysokości 3/40 w odniesieniu do każdej z nieruchomości, nabyte na skutek spadkobrania po matce. Termin zasiedzenia biegł przeciwko czwórce rodzeństwa i Wnioskodawczyni nabyła udział wynoszący 12/40 (4x3/40=12/40).

Od 1981 r. na karcie gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni figuruje jako spadkobierca i użytkownik gospodarstwa rolnego.

Mając na uwadze przedstawiony w niniejszej sprawie stan faktyczny, zauważyć należy, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera legalnej definicji pojęcia „spadek”, w związku z czym należy w tym zakresie odnieść się do regulacji zawartych w ustawie Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 922 § 1 tej ustawy, przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami (art. 922 § 2 ww. ustawy).

Zatem, stosownie do treści art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego, do spadku należą wyłącznie prawa i obowiązki istniejące w chwili śmierci spadkodawcy. W sytuacji, gdy udziały w nieruchomości zostały nabyte przez Wnioskodawczynię w drodze zasiedzenia, udziały te nie wchodziły w skład spadku po zmarłej matce.

Odnosząc się do kwestii związanej z możliwością skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zauważyć należy, że zgodnie z art. 4a. ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4. Powyższy przepis wyraźnie wskazuje na stosunek osobisty łączący osobę zbywcy z nabywcą rzeczy lub praw majątkowych.

Nabycie tytułem zasiedzenia jest z kolei tzw. nabyciem pierwotnym, następującym na rzecz posiadacza nieruchomości niebędącego jej właścicielem. Zasiedzenie jest zatem tytułem nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy (lub przez jego poprzedników, których czas posiadania może zostać doliczony, o ile zostaną spełnione wymogi określone w powyżej Kodeksie cywilnym), czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela. Posiadacz uzyskuje zatem prawo własności niezależnie od poprzedniego właściciela, który je traci na skutek upływu czasu. W przypadku nabycia w drodze zasiedzenia, nie istnieje stosunek prawny między poprzednim właścicielem a nabywcą nieruchomości. Skoro nabycie tytułem zasiedzenia jest nabyciem pierwotnym, to nie ma drugiej strony stosunku prawnego – nie ma zbywcy.

Zatem zwolnienie, o którym mowa w analizowanym przepisie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie znajduje zastosowania do sytuacji, w których nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych następuje w drodze zasiedzenia.

Mając na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujące przepisy, stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawczynię udziałów w nieruchomości w drodze zasiedzenia, nie korzysta ze zwolnienia wymienionego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Wskazać należy, że przywołane przez Wnioskodawczynię wyroki sądów administracyjnych, dotyczące przepisów prawa, wydane zostały w indywidualnych sprawach i nie mogą być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Na mocy art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), źródłami powszechnie obowiązującego prawa w Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Z uwagi na powyższe, przywołane wyroki sądów administracyjnych, nie są wiążące dla tutejszego Organu. Każdą sprawę Organ podatkowy jest zobowiązany traktować indywidualnie.

Podkreślić należy również, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613), minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawczyni, nie zaś Jej męża.

Do wniosku z dnia 27 czerwca 2015 r. Wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, Organ upoważniony nie przeprowadza postepowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany ani uprawniony do oceny załączonych dokumentów, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin