Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/4511-721/15-2/JK3
z 25 sierpnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2015 r. (data wpływu 19 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży praw i roszczeń do nieruchomości objętej dekretem – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży praw i roszczeń do nieruchomości objętej dekretem.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Jak wynika z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego, Wydział Cywilny z dnia 10 grudnia 1984 r., Wnioskodawca jest jedynym spadkobiercą Zofii G. zmarłej w dniu 2 października 1980 r., która (co wynika z tytułu wykonawczego wydanego przez Sąd Grodzki, Oddział Cywilny z dnia 21 grudnia 1948 r., sygn. akt) była jedyną spadkobierczynią Pelagii S. zmarłej w dniu 5 grudnia 1945 r. (której przysługiwało prawo własności dawnej nieruchomości (dalej „Nieruchomość”), uregulowanej w księdze wieczystej.

Nieruchomość objęta została działaniem dekretu z dnia 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze Miasta oraz z dniem dwudziestego pierwszego listopada tysiąc dziewięćset czterdziestego piątego roku (1945-11-21), to jest z dniem wejścia w życie Dekretu, grunt przedmiotowej nieruchomości - na podstawie cytowanego art. 1 Dekretu - przeszedł na własność gminy. Został złożony wniosek o przyznanie prawa własności czasowej do Nieruchomości.

Wnioskodawca ma zamiar zbyć w drodze umowy sprzedaży przysługujące mu w ramach spadku po Zofii G. wszelkie prawa, wierzytelności i roszczenia do Nieruchomości jakie mu obecnie przysługują, bądź mogą przysługiwać w przyszłości, w tym ewentualne prawa do odszkodowania za utratę prawa własności Nieruchomości lub jakiejkolwiek jej części. Przez wszelkie roszczenia należy rozumieć w szczególności wszystkie przysługujące Wnioskodawcy prawa i roszczenia do odszkodowania za utratę własności Nieruchomości, względnie prawo do odszkodowania z jakiegokolwiek innego tytułu, w szczególności na skutek zmiany lub uchylenia decyzji administracyjnej do Miasta lub Skarbu Państwa z jakiegokolwiek tytułu, w tym prawo do odszkodowania wynikające z art. 160 Kodeksu postępowania administracyjnego, przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w szczególności wynikających z art. 214 i 1 215, oraz roszczenia wynikające z art. 224 i następnych Kodeksu cywilnego (wszystkie te prawa i roszczenia Wnioskodawcy do Nieruchomości, niezależnie od ich charakteru prawnego) w odniesieniu do Nieruchomości lub jakiejkolwiek jej części.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy kwota uzyskana przez Wnioskodawcę z tytułu sprzedaży nabytych w drodze spadku praw i roszczeń do Nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy też nie podlega lub jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy

Kwota otrzymana ze sprzedaży praw i roszczeń do Nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Istotne jest, że dekretem z dnia 26 października 1945 r. (dalej: „Dekret”) poprzedniczka prawna skarżącego utraciła prawo własności Nieruchomości, objętej działaniem Dekretu na rzecz publicznych uprawnień komunalnych Miasta dla celów odbudowy stolicy. Złagodzeniem skutków Dekretu było ustanowienie stosownych rekompensat za przejście ich nieruchomości na rzecz gminy. Przepis art. 7 ust. 1 dekretu przewidywał, że dotychczasowy właściciel gruntu może w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi, prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy z opłatą symboliczną. W przypadku nieuwzględnienia wniosku, gmina ma zaofiarować uprawnionemu, w miarę posiadania zapasu gruntów, na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie. Natomiast w razie niezgłoszenia wniosku lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy gmina zobowiązana była uiścić odszkodowanie w myśl art. 9.

Te okoliczności oraz rekompensacyjny i quasi - restytucyjny charakter unormowań z art. 7 i 9 Dekretu nie może pozostać bez wpływu na interpretację regulacji podatkowych.

Charakter prawny ww. roszczeń wskazuje bowiem, że mają one na celu odszkodowanie, zrekompensowanie byłym właścicielom lub ich następcom prawnym utratę prawa własności. Należy zwrócić uwagę na to, że instytucja prawna zwrotu nieruchomości (ustanowienia prawa wieczystego użytkowania gruntu) uprzednio wywłaszczonej w drodze decyzji administracyjnej była przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych (por. uchwalą składu siedmiu sędziów NSA z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. FPS 7/96). Orzecznictwo jednolicie wskazuje, że decyzja o zwrocie nieruchomości powoduje przejście prawa własności na dotychczasowego właściciela, nie kreuje zaś tego prawa, a przywraca tylko wcześniej panujące stosunki prawno rzeczowe. Wobec tego w sytuacji ustanowienia na rzecz spadkobierców dawnych właścicieli użytkowania wieczystego nieruchomości, a następnie jej zbycia w okresie krótszym niż 5 lat od momentu ustanowienia prawa, kwota uzyskana ze sprzedaży nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż datą nabycia prawa przez spadkobiercę jest nie moment jego ustanowienia poprzez wpis do księgi wieczystej, a moment nabycia spadku. W momencie zwrotu nieruchomości nie następuje bowiem nabycie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na względzie powyższe rozważania wskazać należy, że skoro ustanowienie prawa użytkowania wieczystego w wykonaniu wniosku złożonego na podstawie art. 7 Dekretu nie stanowi nabycia prawa w rozumieniu przepisu art. 10 ust 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to zbywanie praw i roszczeń przysługujących Wnioskodawcy zgodnie z art. 7 Dekretu powinno być traktowane jak zbywanie prawa użytkowania wieczystego. Poprzednicy prawni Wnioskodawcy złożyli wniosek o przyznanie prawa do Nieruchomości. Wadze państwowe potraktowały jednak byłych właścicieli tzw. gruntów warszawskich w sposób sprzeczny z zasadami sprawiedliwości społecznej oraz zasadą ochrony zaufania do państwa i stanowionego prawa. Praktyka władz administracyjnych rozminęła się bowiem z przepisami Dekretu. Tymczasem, gdyby stosowna decyzja organów administracyjnych została wydana w czasie odpowiednim, Wnioskodawca zbywałby prawo, którego zbycie z całą pewnością nie podlega podatkowi.

W sytuacji gdyby Wnioskodawca zbył prawo użytkowania wieczystego „odzyskanej” nieruchomości, kwota uzyskana ze sprzedaży nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Gdyby natomiast uzyskał odszkodowanie, byłoby ono zwolnione na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bezzasadnym byłoby zatem poddawanie opodatkowaniu jedynie kwoty uzyskanej ze zbycia praw i roszczeń wynikających z przepisu art. 7 Dekretu.

Wobec powyższego Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota uzyskana za zbycia praw i roszczeń nie podlega podatkowi dochodowemu od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie natomiast do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zawarte w powołanym wyżej art. 18 wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Należy zatem przyjąć, że do katalogu praw majątkowych objętych zakresem regulacji art. 18 ww. ustawy można zaliczyć także inne prawa nie wymienione w tym przepisie. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich sprzedaży lub zamiany.

Przepisy prawa podatkowego oraz prawa cywilnego nie definiują pojęcia prawa majątkowego. Podobnie brak jest również definicji majątku. Przez „prawa” należy rozumieć tutaj prawa podmiotowe. Mogą one występować w trzech postaciach: roszczeń, uprawnień kształtujących i zarzutów.

Z informacji wskazanych we wniosku wynika, że Wnioskodawca zamierza sprzedać prawa i roszczenia do nieruchomości, którą nabył w drodze spadkobrania.

Analizując powyższe, nie podlega wątpliwości, że prawa i roszczenia, które Wnioskodawca zamierza sprzedać nie zalicza się do praw wymienionych w przytoczonym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca dokona sprzedaży nabytych w drodze spadku praw i roszczeń do nieruchomości, z tytułu których uzyska przychód z praw majątkowych (o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w związku z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W wyniku powyższego, otrzymane lub postawione do dyspozycji Wnioskodawcy pieniądze, z tytułu sprzedaży praw i roszczeń do nieruchomości, będą stanowić przychód w rozumieniu art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego, należy stwierdzić, że kwota uzyskana z tytułu sprzedaży nabytych w drodze spadku praw i roszczeń do nieruchomości stanowić będzie przychód z tytułu sprzedaży praw majątkowych, który będzie podległ opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dochód z praw majątkowych podlega kumulacji z innymi dochodami zgodnie z art. 9 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i należy je wykazać w zeznaniu rocznym, składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W tym samym terminie należy wpłacić z tego tytułu podatek, obliczony zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.