Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/4511-76/15/IL
z 17 kwietnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2015 r. (data wpływu 21 stycznia 2015 r.), uzupełnionym w dniu 25 marca 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w nieruchomości - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2015 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 25 marca 2015 r. o wydanie interpretacji indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zbycia udziału w nieruchomości.

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca wraz z żoną posiadał nieruchomość zabudowaną domem mieszkalnym o nr działki .. dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą KW. Nr … . Nieruchomość ta stanowiła współwłasność małżeńską. Działka ta została nabyta przez Wnioskodawcę i jego żonę jako użytkowanie wieczyste w dniu 12 maja 1988 r. Następnie w roku 1991 r. na tej działce został wybudowany dom. W dniu 14 maja 1999 r. użytkowanie wieczyste Wnioskodawca zamienił na prawo własności. W tym czasie i do śmierci żony Wnioskodawca pozostawał z żoną w majątkowym ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej.

Po śmierci żony w dniu 24 sierpnia 2013 r., Wnioskodawca jako jeden ze spadkobierców otrzymał udział w ww. nieruchomości wynoszący ¼ części. Wnioskodawca złożył w Urzędzie Skarbowym w 2013 r. zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych - SD-Z2, informujące o otrzymaniu masy spadkowej. W dniu 6 grudnia 2013 r. ww. nieruchomości została sprzedana przez wszystkich spadkobierców. W związku ze zbyciem spadku w dniu 20 lutego 2014 r. Wnioskodawca uiścił podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 6.650 zł na konto urzędu skarbowego, odpowiednio w stosunku do wartości części spadku jaką otrzymał tj. od 35.000 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy uiszczony przez Wnioskodawcę podatek w świetle obowiązujących przepisów tj. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym jest świadczeniem należnym skoro już w roku 1996 Wnioskodawca wraz z żoną mógł zbyć ww. nieruchomość bez konieczności uiszczania podatku, oraz do śmierci żony Wnioskodawca pozostawał w ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej?

Zdaniem Wnioskodawcy w dniu 24 października 2013 r., kiedy złożył przed notariuszem oświadczenie o przyjęciu spadku, nie nabył ponownie ww. nieruchomości w drodze dziedziczenia po zmarłej żonie. Bezsporne jest, że nieruchomość tą mógł działając wraz z żoną zbyć bez negatywnych konsekwencji podatkowych jeszcze w 1996 r., ponieważ już wtedy upływał pięcioletni termin wskazany w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawą przyjęcia przez Urząd Skarbowy dopuszczalności opodatkowania przychodu z tytułu zbycia nieruchomości w drodze umowy sprzedaży jest mylne rozumienie terminu ”nabycie” wynikającego z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i niewłaściwe rozumienie instytucji „wspólności małżeńskiej”. Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. … nie ma możliwości określenia w jakiej części nastąpiło nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przez małżonków nabywających razem tą nieruchomość, a pozostających w majątkowej wspólności małżeńskiej określonej w art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Nie jest też możliwe nabycie w określonym udziale nieruchomości przez małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej i działających jednocześnie, co wynika z istoty wspólności małżeńskiej. Zdaniem Sądu Administracyjnego wadliwy jest pogląd, zgodnie z którym w wyniku śmierci jednego z małżonków znajdującego się w ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego drugi małżonek nabywa w drodze spadku po pierwszym małżonku po raz drugi udział w tej samej nieruchomości. Ponieważ z uwagi na istotę wspólności majątkowej małżeńskiej nie jest możliwe wyodrębnienie przypadającego każdemu z małżonków udziału w nieruchomości już podczas pierwotnego, wspólnego nabycia. W opinii Sądu uproszczeniem było przyjęcie przez organy podatkowe, że małżonkowie pozostający we wspólności ustawowej dwukrotnie nabywają nieruchomość, w której z uwagi na ustrój majątkowy nie można wyodrębnić udziałów. Rozstrzyganie wątpliwości w ocenie Sądu przy pomocy wykładni na korzyść fiskusa ma charakter rozszerzający i prowadzi w sposób nieuprawniony do zmiany zakresu stosowania art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Przedstawiając powyższe argumenty Wnioskodawca uważa, że będąc z żoną w ustawowej wspólności majątkowej i małżeńskiej w dniu 24 października 2013 r. nie nabył ponownie nieruchomości w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym zdaniem Wnioskodawcy nie powinien płacić podatku w tym zakresie. W jego ocenie uiszczony przez niego podatek w świetle tych argumentów powinien być mu zwrócony jako świadczenie nienależne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
   
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
   
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
   
4. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany;

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie jednak wskazać należy, iż dla zastosowania zasad opodatkowania uzyskanych przychodów (dochodów) istotne znaczenie ma data nabycia nieruchomości lub praw.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną posiadał nieruchomość zabudowaną domem mieszkalnym o nr działki … dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą KW. Nr …. . Nieruchomość ta stanowiła współwłasność małżeńską. Działka ta została nabyta przez Wnioskodawcę i jego żonę jako użytkowanie wieczyste w dniu 12 maja 1988 r. Następnie w roku 1991 r. na tej działce został wybudowany dom. W dniu 14 maja 1999 r. użytkowanie wieczyste Wnioskodawca zamienił na prawo własności. W tym czasie i do śmierci żony Wnioskodawca pozostawał z żoną w majątkowym ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej.

Po śmierci żony w dniu 24 sierpnia 2013 r., Wnioskodawca jako jeden ze spadkobierców otrzymał udział w ww. nieruchomości wynoszący ¼ części. Wnioskodawca złożył w Urzędzie Skarbowym w 2013 r. zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych - SD-Z2, informujące o otrzymaniu masy spadkowej. W dniu 6 grudnia 2013 r. ww. nieruchomości została sprzedana przez wszystkich spadkobierców. W związku ze zbyciem spadku w dniu 20 lutego 2014 r. Wnioskodawca uiścił podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 6.650 zł na konto urzędu skarbowego, odpowiednio w stosunku do wartości części spadku jaką otrzymał tj. od 35.000 zł.

Stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 z późn. zm).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Wspólność wynikającą ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Stosownie natomiast do art. 501 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

W przypadku śmierci małżonka następuje zarówno ustanie istniejącej wspólności ustawowej jak i otwarcie spadku po zmarłym. W takiej sytuacji, co do zasady połowa majątku wspólnego przypada małżonkowi pozostałemu przy życiu, natomiast druga połowa wchodzi w skład spadku po zmarłym małżonku.

Zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.) prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Z powyższego wynika, że w przypadku nabycia nieruchomości i praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w drodze spadku pięcioletni termin, o którym mowa w ww. przepisie winien być liczony od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie spadku czyli śmierć spadkodawcy.

Zatem, jeżeli nieruchomość została nabyta przez oboje małżonków w ramach wspólności ustawowej małżeńskiej w czasie trwania małżeństwa, wówczas datą nabycia udziału w tej nieruchomości przypadającego małżonkowi pozostałemu przy życiu, w związku z ustaniem wspólności ustawowej małżeńskiej w wyniku śmierci jednego z małżonków, jest data nabycia nieruchomości przez oboje małżonków. Natomiast w momencie śmierci, spadkobierca – niezależnie od tego, czy jest nim małżonek – uzyskuje przysporzenie majątkowe w związku z nabyciem składników majątkowych wchodzących do masy spadkowej, a jeżeli przedmiotem spadku jest udział w nieruchomości następuje nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uwzględniając powyższe stwierdzić należy że odpłatne zbycie w 2013 r. nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym w części odpowiadającej udziałowi nabytemu w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, który przypadł Wnioskodawcy w związku z jej ustaniem nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu powyższego przepisu, gdyż nastąpiło po upływie 5 lat licząc od roku, w którym nastąpiło zarówno nabycie prawa wieczystego użytkowania, jak i wybudowanie domu mieszkalnego.

Natomiast odpłatne zbycie udziału w ww. nieruchomości nabytego w 2013 r. w drodze spadku po zmarłej żonie jest źródłem przychodu, w rozumieniu powołanego wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym według zasad obowiązujących od 1 stycznia 2009 r.

W myśl art. 30e ust. 1, 4 i 5 powołanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19 % podstawy obliczenia podatku.

Po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3 (PIT-39), wykazać:

1. dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) i obliczyć należny podatek dochodowy od dochodu, do którego nie ma zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 131, lub
2. dochody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131.

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł.

Natomiast zgodnie z art. 30e ust. 2 ww. ustawy, podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 22 ust. 6d ww. ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Mając na uwadze przedstawione uregulowania prawne stwierdzić należy, że odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nabytego w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, który przypadł Wnioskodawcy w związku z jej ustaniem nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z upływem okresu pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie, a tym samym nie rodzi obowiązku zapłaty podatku dochodowego.

Natomiast dochód uzyskany ze sprzedaży udziału nabytego w 2013 r. w drodze spadku po zmarłej żonie stanowiący różnicę pomiędzy przychodem określonym w oparciu o art. 19 a kosztami uzyskania przychodu ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6d podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym co wynika z treści art. 30e ust. 1 ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012, poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.