Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB2/415-1122/14/MU
z 18 marca 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2014 r. (data wpływu 9 grudnia 2014 r.), uzupełnionym pismem z dnia 5 marca 2015 r. (data wpływu 12 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 grudnia 2014 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 5 marca 2015 r. (data wpływu 12 marca 2015 r.).

We wniosku tym oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, nie prowadzącą działalności gospodarczej, nie jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca w 1989 r. z ówczesną małżonką zakupił do ustawowej wspólności majątkowej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W 2012 r. nastąpiło rozwiązanie małżeństwa przez rozwód i poprzez umowę o podziale majątku wspólnego sporządzoną w formie aktu notarialnego w dniu 28 czerwca 2012 r. Wnioskodawca przeniósł do swojego majątku osobistego całość przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem budowlanym nabytym z majątku dorobkowego. W 2015 r. Wnioskodawca planuje zamienić w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego przedmiotowe spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego na udział w 1/2 własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Zgodnie z operatem szacunkowym z dnia 21 sierpnia 2014 r. rynkową wartość przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem budowlanym oszacowano na kwotę 250.000 zł co stanowi równowartość udziału 1/2 własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym nabywanej w drodze zamiany. Przedmiotowa zamiana dokonana będzie bez dodatkowych dopłat i obciążeń od którejkolwiek ze stron oraz nie będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej. Przedmiotem podziału majątku małżonków były inne składniki majątku (ruchomości i nieruchomości). Wartość otrzymanego, w wyniku podziału, składnika majątkowego tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy przed tym podziałem w majątku dorobkowym małżeńskim. Podział majątku nastąpił, na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego bez spłat i dopłat. Była żona otrzymała majątek o większej wartości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w wyniku zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na udział 1/2 własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym powstanie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?

Zdaniem Wnioskodawcy przedmiotowa zamiana będzie opodatkowana podatkiem dochodowym, jednakże będzie korzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powyższe wynika z faktu, iż w myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy,

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, ponadto w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.
  

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

Użyte w cytowanym przepisie art. 10 ust. 1 pkt 8 odpłatne zbycie obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży, ale każdą inną umowę, na mocy której dochodzi do odpłatnego przeniesienia prawa własności, w tym również umowę zamiany. Umowa zamiany jest umową, konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny. Zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Ekwiwalentem w tym wypadku jest inna rzecz, a nie wartości pieniężne. Stosownie do art. 604 ww. Kodeksu do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Umowa zamiany jest zatem umową o podobnym charakterze co umowa sprzedaży, nie można jej jednak utożsamiać ze sprzedażą. Obie umowy stanowią o odpłatnym zbyciu.

Wnioskodawca uważa, że zamiana spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w odniesieniu do części (1/2) nabytej w 2012 r. w drodze podziału majątku w sytuacji, gdy nie zostanie dokonana w wykonaniu działalności gospodarczej i nastąpi przed upływem 5 lat od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie stanowić będzie źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W odniesieniu do pozostałej części (1/2) nie będzie stanowić źródła przychodu, gdyż od momentu nabycia, tj. od 1989 r. do dnia zbycia upłynął okres pięcioletni.

Jednakże zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 131 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe.

Podstawową okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zatem fakt wydatkowania nie później niż w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychodu ze sprzedaży nieruchomości i praw na własne cele mieszkaniowe, które wskazane zostały przez ustawodawcę w art. 21 ust. 25 ww. ustawy.

Art. 21 ust. 25 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za wydatki poniesione na cele, o których mowa w powołanym wyżej ust. 1 pkt 131, uważa się wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej:

1. budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, lub
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, lub udziału w tych prawach, lub
3. gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, lub
4. gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z budynkiem lub lokalem mieszkalnym.

Z zacytowanych przepisów wynika jednoznacznie, że w przypadku zawarcia umowy zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego aby dochód uzyskany z tego tytułu w całości korzystał ze zwolnienia, wartość nabytego w drodze zamiany 1/2 udziału we własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym musi być równa lub przewyższać wartość zbywanego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, co ma zastosowanie w przedmiotowej sprawie.

Zdaniem Wnioskodawcy odpłatne zbycie w drodze zamiany spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (1/2 części nabytej w 2012 r.) dokonane przed upływem pięciu lat od daty jego nabycia (planowany 2015 r.), stanowić będzie źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, dochód uzyskany z takiej zamiany będzie podlegał opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże w związku z tym, że przychód z odpłatnego zbycia w całości zostanie przeznaczony na własne cele mieszkaniowe, o których mowa w art. 21 ust. 25 ww. ustawy, to zakup 1/2 udziału we własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym za kwotę 250.000 zł w całości będzie zwolniony od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca nadmienia, że Jego stanowisko znajduje swoje potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 stycznia 2014 r. (sygn. ITPB2/415-997/13/DSZ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonujących zamiany.
  

W świetle powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dla określenia skutków podatkowych tego typu transakcji istotne jest zatem ustalenie daty nabycia, od jakiej należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej przepisie.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną, nie prowadzącą działalności gospodarczej, nie jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca w 1989 r. z ówczesną małżonką zakupił do ustawowej wspólności majątkowej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W 2012 r. nastąpiło rozwiązanie małżeństwa przez rozwód i poprzez umowę o podziale majątku wspólnego sporządzoną w formie aktu notarialnego w dniu 28 czerwca 2012 r. Wnioskodawca przeniósł do swojego majątku osobistego całość przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem budowlanym nabytym z majątku dorobkowego. W 2015 r. Wnioskodawca planuje zamienić w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego przedmiotowe spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego na udział w 1/2 własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Zgodnie z operatem szacunkowym z dnia 21 sierpnia 2014 r. rynkową wartość przedmiotowego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego wraz z wkładem budowlanym oszacowano na kwotę 250.000 zł co stanowi równowartość udziału 1/2 własności nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym nabywanej w drodze zamiany. Przedmiotowa zamiana dokonana będzie bez dodatkowych dopłat i obciążeń od którejkolwiek ze stron oraz nie będzie dokonywana w ramach działalności gospodarczej. Przedmiotem podziału majątku małżonków były inne składniki majątku (ruchomości i nieruchomości). Wartość otrzymanego, w wyniku podziału, składnika majątkowego tj. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mieściła się w udziale, jaki przysługiwał Wnioskodawcy przed tym podziałem w majątku dorobkowym małżeńskim. Podział majątku nastąpił, na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego bez spłat i dopłat. Była żona otrzymała więcej.

Stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością (art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

W myśl art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje zatem prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

Stosownie do art. 1037 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego, działu spadku czy też zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy. Mając jednak na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
  
• jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  

Wobec powyższego, za datę nabycia nieruchomości (prawa), która przypadła danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę jej nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego (do majątku wspólnego) pod warunkiem, że wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości (prawa) w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanej przez małżonka nieruchomości (prawa) przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości (prawa), która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego małżeńskiego.

Jak Wnioskodawca wykazał we wniosku, wartość otrzymanego, w wyniku podziału majątku wspólnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego mieściła się w udziale, jaki przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim. Podział majątku odbył się bez spłat i dopłat. Była żona otrzymała majątek o większej wartości.

W świetle powyższego, za datę nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, które w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego przypadło Wnioskodawcy należy przyjąć datę jego nabycia w czasie trwania małżeństwa, tj. 1989 r., zatem termin określony zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych upłynął z dniem 31 grudnia 1994 r. Tym samym, zamiana spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego dokonana w 2015 r. nastąpi po upływie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie.

Wobec powyższego, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że przedmiotowa zamiana będzie opodatkowana podatkiem dochodowym, jednakże będzie korzystać ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Odpłatne zbycie w drodze zamiany w 2015 r. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie będzie bowiem stanowiło źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym samym ww. zwolnienie przedmiotowe nie będzie miało zastosowania gdyż przychód jaki Wnioskodawca uzyska z tej transakcji nie będzie w ogóle podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznym, ze względu na upływ pięcioletniego terminu.

Jednocześnie tut. organ zauważa że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

W odniesieniu natomiast do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, tutejszy organ informuje, że została ona wydana w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.