2015.10.07 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-2-1/4514-252/15/AD
z 7 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 lipca 2015 r. (data wpływu do Biura – 21 lipca 2015 r.), uzupełnionym 10, 14 i 17 września 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku:

w części dotyczącej powstania obowiązku podatkowego – jest prawidłowe,
w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania – jest nieprawidłowe,
w części dotyczącej określenia stawki podatkowej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 lipca 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego działu spadku.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 4 września 2015 r. znak: IBPB-2-1/4515-70/15/AD, znak: IBPB-2-1/4514-112/15/AD i znak: IBPB-2-1/4514-252/15/AD wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 10 września 2015 r. (poprzez uiszczenie dodatkowej opłaty) oraz 14 i 17 września 2015 r. (wpływ potwierdzenia dokonania dodatkowej opłaty).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 23 marca 2015 roku zmarł mąż Wnioskodawczyni, nie pozostawiając testamentu. Jedynymi spadkobiercami ustawowymi po zmarłym są: Wnioskodawczyni oraz jej dwójka pełnoletnich dzieci. Zgodnie z regułami dziedziczenia ustawowego, udział spadkowy każdej z tych osób wynosi 1/3, co potwierdza zarejestrowany w dniu 25 marca 2015 roku akt poświadczenia dziedziczenia.

Przez cały okres trwania małżeństwa Wnioskodawczyni pozostawała ze swoim mężem w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej.

Za życia, mąż Wnioskodawczyni prowadził działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży detalicznej obuwia i wyrobów skórzanych, tworząc przedsiębiorstwo stanowiące zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia tej działalności gospodarczej, tj. dwie nieruchomości, liczne ruchomości, samochody, towary w sklepach i magazynach czy środki na rachunkach bankowych.

Wskazane przedsiębiorstwo stanowiło część majątku wspólnego Wnioskodawczyni i jej męża, zatem dziedziczeniu podlega udział 1/2 w tym przedsiębiorstwie. Łączna wartość spadku po mężu Wnioskodawczyni wynosi w jej ocenie ok. 1,5 mln złotych.

Pomiędzy spadkobiorcami istnieje zgoda co do sposobu podziału majątku spadkowego. Wolą wszystkich spadkobierców jest, aby Wnioskodawczyni kontynuowała działalność zmarłego męża (w tym celu Wnioskodawczyni zarejestrowała już działalność gospodarczą pod firmą analogiczną do firmy zmarłego męża), a całość spadku przypadła Wnioskodawczyni.

Jednakże z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni wraz z mężem wspierali swoje dzieci finansowo, Wnioskodawczyni planuje przekazać każdemu ze swoich dzieci kwotę pieniężną w wysokości ok. 70.000 zł. Spadkobiercy planują to uczynić na jeden z dwóch sposobów:

poprzez dokonanie działu spadku, w którym Wnioskodawczyni otrzyma cały spadek, bez obowiązku dokonywania spłat lub dopłat na rzecz swoich dzieci (tzw. nieodpłatny dział spadku), a następnie poprzez przekazanie swoim dzieciom po ok. 70.000 zł w drodze darowizny; przekazanie pieniędzy w drodze darowizny nastąpi, albo od razu po dokonaniu nieodpłatnego działu spadku, albo w określonym czasie (np. kilka miesięcy lub nawet lat) po jego dokonaniu, a dokonana darowizna zostanie zgłoszona zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn;
poprzez dokonanie działu spadku, w którym Wnioskodawczyni otrzyma cały spadek i przekaże na rzecz swoich dzieci po ok. 70.000 zł tytułem spłat.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym (dział spadku z obowiązkiem spłat) powstanie po stronie Wnioskodawczyni obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych?

W jaki sposób w przedstawionym zdarzeniu przyszłym ustalić podstawę opodatkowania?

Według jakiej stawki obliczyć należny podatek?

Zdaniem Wnioskodawczyni, w przypadku dokonania przez nią wraz dziećmi działu spadku, na mocy którego Wnioskodawczyni otrzyma cały spadek, dokonując jednocześnie spłat na rzecz swoich dzieci w wysokości po 70.000 zł, czynność ta będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie bowiem z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, podatkowi podlega umowa o dział spadku w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Obowiązek podatkowy w tym zakresie będzie ciążył wyłącznie na Wnioskodawczyni, jako osobie otrzymującej rzeczy i prawa majątkowe ponad udział w spadku (art. 4 pkt 5 cyt. ustawy).

W ocenie Wnioskodawczyni, podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych w opisanym zdarzeniu przyszłym, będzie wartość rynkowa rzeczy lub praw majątkowych nabytych ponad wartość udziału spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). W przypadku gdy nabywanych rzeczy lub praw majątkowych jest wiele, podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa wszystkich rzeczy i praw nabytych ponad udział.

W niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, że Wnioskodawczyni ma przejąć cały spadek, podstawę opodatkowania będzie stanowiła równowartość 2/3 wartości spadku, pomniejszona o kwotę 140.000 zł, gdyż spłaty na rzecz dzieci (po 70.000 zł na każde) pomniejszają wartość praw majątkowych nabytych przez Wnioskodawczynię ponad jej udział.

Zdaniem Wnioskodawczyni, w niniejszej sprawie do opodatkowania działu spadku zastosowanie znajdą dwie stawki: 2% oraz 1%.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, od umowy o dział spadku stawka podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi:

przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych – 1%.

W niniejszej sprawie Wnioskodawczyni w wyniku działu spadku nabędzie zarówno składniki majątkowe wymienione w lit. a) jak i lit. b) tego przepisu. Konieczne będzie zatem wyodrębnienie dla celów podatkowych tych składników majątku i opodatkowanie ich według stawki bądź 2% bądź 1%, zależnie od rodzaju danej rzeczy lub prawa majątkowego. Dotyczy to również przedsiębiorstwa wchodzącego w skład spadku, które mimo iż stanowi zorganizowaną całość, to do jego składników dla celów podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych powinny znaleźć zastosowanie różne stawki, w zależności od rodzaju danej rzeczy lub prawa majątkowego.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych dotycząca skutków dokonania odpłatnego działu spadku.

W pozostałym zakresie wniosku zostały/zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2015 r., poz. 626) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Zgodnie z art. 1037 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez przyznanie majątku np. jednemu spadkobiercy lub fizyczny podział rzeczy, tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom.

Z działem spadku wiążą się spłaty i dopłaty. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje wówczas przy dziale spadku, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat.

W przypadku umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Z treści wniosku wynika, że 23 marca 2015 roku zmarł mąż Wnioskodawczyni, nie pozostawiając testamentu. Jedynymi spadkobiercami ustawowymi po zmarłym są: Wnioskodawczyni oraz jej dwójka pełnoletnich dzieci. Zgodnie z regułami dziedziczenia ustawowego, udział spadkowy każdej z tych osób wynosi 1/3, co potwierdza zarejestrowany 25 marca 2015 roku akt poświadczenia dziedziczenia.

Wolą wszystkich spadkobierców jest, aby Wnioskodawczyni kontynuowała działalność zmarłego męża, a całość spadku przypadła Wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni planuje przekazać każdemu ze swoich dzieci kwotę pieniężną w wysokości ok. 70.000 zł poprzez dokonanie działu spadku, w którym Wnioskodawczyni otrzyma cały spadek i przekaże na rzecz swoich dzieci po ok. 70.000 zł tytułem spłat.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż dokonanie działu spadku ze spłatą podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy, zgodnie z treścią art. 4 pkt 5 ww. ustawy, ciążyć będzie na podmiocie nabywającym rzecz ponad udział, a zatem w omawianej sytuacji na Wnioskodawczyni.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni – w części dotyczącej powstania obowiązku podatkowego – należało uznać za prawidłowe.

Nie można się jednakże zgodzić z opinią Wnioskodawczyni, że w niniejszej sprawie podstawę opodatkowania będzie stanowiła równowartość 2/3 wartości spadku, pomniejszona o kwotę 140.000 zł, gdyż spłaty na rzecz dzieci pomniejszają wartość praw majątkowych nabytych przez Wnioskodawczynię ponad jej udział.

Stosownie bowiem do treści art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy, podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 cyt. ustawy, wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Opodatkowaniu podlega tylko nadwyżka wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych ponad wartość udziału we współwłasności lub w spadku. Podstawą do obliczenia podatku od czynności cywilnoprawnych jest wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku. Tym samym podstawą opodatkowania będzie wartość rynkowa niezależnie od wysokości ustalonych spłat.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni – w części dotyczącej ustalenia podstawy opodatkowania – należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy stawka podatku od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku i zniesienia współwłasności oraz darowizny:

przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym – 2%,
przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych – 1%.

Mając na uwadze reguły wymiaru podatku w przypadku umowy o dział spadku z dokonaniem spłaty, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa rzeczy i praw majątkowych składających się na spadek. W treści umowy strony mogą przyjąć jednak łączną wartość wszystkich składników spadku albo wyodrębnić poszczególne rzeczy i prawa z podaniem wartości każdego z nich, co ma istotne znaczenie dla określenia stawki podatku.

Jeżeli więc strony wyszczególnią składniki będące przedmiotem działu spadku, podlegać one będą właściwym stawkom wymienionym w art. 7 ust. 1 pkt 2.

Jeżeli jednak strony przy dokonaniu działu spadku określą jedynie łączną wartość wszystkich aktywów (rzeczy i prawa majątkowe), właściwa stawką podatkową będzie stawka – 2%.

Powyższe reguły mają także zastosowanie do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład spadku – strony umowy o dział spadku mogą podać łączną wartość wszystkich aktywów przedsiębiorstwa, bądź wartości wyodrębnionych poszczególnych rzeczy lub praw.

Z treści wniosku wynika, że przedmiotem spadku są różne składniki przedsiębiorstwa (rzeczy i prawa majątkowe). Jeżeli zatem przy podziale spadku będzie wyodrębniona wartość poszczególnych rzeczy, to podatek winien być naliczony według stawki 1% i 2%.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało w tej części (tj. określenie stawki podatkowej) uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie – w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin