Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB2/4515-107/15-2/MZ
z 11 września 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 maja 2015 r. (data wpływu 1 czerwca 2015 r.) uzupełniony pismem z dnia 7 września 2015 r. (data nadania 7 września 2015 r., data wpływu 9 września 2015 r.) na wezwanie z dnia 25 sierpnia 2015 r. Nr IPPB4/4511-647/15-2/JK (data nadania 26 sierpnia 2015 r., data doręczenia 31 sierpnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych z tytułu otrzymania kwot od syna - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych z tytułu otrzymania kwot od syna.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, niewykonującą działalności gospodarczej. Już po ustaniu małżeństwa, wraz z byłym mężem Wnioskodawczyni nabyła - na współwłasność - nieruchomość lokalową (mieszkanie). Po upływie pewnego czasu, w celu zniesienia tej współwłasności przeprowadzona została sprawa sądowa przed sądem powszechnym. W jej wyniku, Sąd Rejonowy wydał w dniu 23.11.2011r. postanowienie w sprawie (prawomocne), zmieniony (również prawomocnym) postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 23.11.2011 r. w sprawie, w którym nieruchomość lokalową przyznał na rzecz byłego męża zasądzając zarazem spłatę na rzecz Wnioskodawczyni następujących kwot:

• 1.043.166,54 PLN powiększonej o odsetki ustawowe,
• 73.087,89 PLN.
  
  

Bezpośrednio po w/w orzeczeniach sądowych zobowiązany do spłaty były mąż wnioskodawczyni przeniósł cały należący do niego majątek darowizną na rzecz wspólnego syna stron. Egzekucja komornicza prowadzona przeciwko byłemu mężowi została umorzona z powodu braku majątku. W tej sytuacji wnioskodawczyni wystąpiła przeciwko swojemu synowi ze skargą pauliańską z art. 527 kodeksu cywilnego domagając się uznania za bezskuteczną względem niej umowy darowizny, mocą której mąż wnioskodawczyni przeniósł swój majątek na syna.

Dodatkowo, prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego wydanym 10.12.2012 r., zasądzono od syna wnioskodawczyni na jej rzecz alimenty w wysokości 500 PLN miesięcznie.

Pomimo orzeczeń sądowych nakładających obowiązek zapłaty, były mąż do tej pory skutecznie uchyla się od zapłaty kwot zasądzonych od niego na rzecz wnioskodawczyni.

W efekcie, Wnioskodawczyni nie otrzymała w terminie (ani do dzisiaj) zasądzonych na jej rzecz kwot.

Podjęte czynności prawne osiągnęły skutek, polegający na ustanowieniu zabezpieczenia w postaci sądowego zakazu zbywania nieruchomości, której dotyczy wytoczone p-ko synowi powództwo pauliańskie, a w konsekwencji zmusiło drugą stronę do ostatecznego uregulowania zasądzonych na rzecz Wnioskodawczyni kwot. W szczególności, były mąż oraz syn proponują Wnioskodawczyni zawarcie ugody pozasądowej, na podstawie której Wnioskodawczyni ma otrzymać od swojego syna zapłatę, której celem jest uregulowanie kwot zasądzonych w przywołanych orzeczeniach sądów poprzez:

• zapłatę jednorazowo gotówką kwoty 450.000 PLN,
• spłatę kredytu bankowego ciążącego na Wnioskodawczyni wraz z obciążającymi ją kosztami egzekucji (płatną jednorazowo),
• kwotę płatną comiesięcznie w wysokości 4.500 PLN, przez 15 lat tytułem renty pieniężnej ustanowionej za wynagrodzeniem,
• abonament na usługi medyczne (wstępnie E.) wartą 300 PLN miesięcznie, przez kolejne 25 lat również tytułem renty ustanowionej za wynagrodzeniem.
  
  

W zamian za powyższe świadczenia Wnioskodawczyni zrzeknie się ustanowionego na jej rzecz zabezpieczenia, cofnie powództwo ze skargi pauliańskiej, zrzeknie się wszelkich roszczeń przeciwko swojemu byłemu mężowi z tytułu zasądzonych na jej rzecz spłat oraz zrzeknie się roszczeń przeciwko synowi wynikających z wyroku zasądzającego od niego na jej rzecz alimenty, jednakże pod warunkiem dotrzymania treści przytaczanej ugody przez drugą stronę.

Powyżej opisana propozycja ugody stanowi przyszły stan faktyczny, którego dotyczy pytanie Wnioskodawczyni.

Pismem z dnia 25 sierpnia 2015 r. Nr IPPB4/4511-647/15-2/JK wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania m.in. w zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, poprzez wskazanie:

Jeżeli interpretacja ma być wydana również w zakresie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, to należy uzupełnić wniosek poprzez:

• przedstawienie w sposób wyczerpujący zdarzenia przyszłego, który ma być przedmiotem rozpatrzenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn, a w szczególności wskazanie;
  
• na podstawie jakiej czynności prawnej Wnioskodawczyni wraz z byłem mężem nabyła na współwłasność nieruchomość lokalową (mieszkanie), tj. umowa kupna – sprzedaży, darowizny, spadku, podziału majątku dorobkowego, czy inna (proszę dokładnie wskazać jaka)?
  
• podanie daty nabycia nieruchomości na współwłasność. Przy czym, jeśli nabycie miało miejsce w drodze spadku to proszę podać datę śmierci spadkodawcy.
  
• czy między Wnioskodawczynią a synem została zawarta umowa darowizny?
  
• czy umowa darowizny miała charakter odpłatny czy nieodpłatny?
  
• sprecyzowanie pytania/pytań w zakresie przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku od spadków i darowizn przyporządkowanych do przedstawionego zdarzenia przyszłego.
  
• przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego, które winno być powiązane z przedstawionym zdarzeniem przyszłym i zadanym pytaniem/ zadanymi pytaniami w zakresie podatku od spadków i darowizn.
  
• uiszczenie dodatkowej opłaty na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie Nr 31 1010 1010 0166 4922 3100 0000 oraz nadesłanie kserokopii dowodu wpłaty.
  
  

Wnioskodawczyni w terminie ustawowym przesłała uzupełnienie, informując, że:

• Wnioskodawczyni zwraca się z prośbą o wydanie interpretacji także w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn,
  
• mieszkanie przy ul. B. Wnioskodawczyni nabyła na współwłasność wraz z byłym mężem Witoldem R. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w dniu 30 marca 1998 roku ze spółką „S.” sp. z o.o. z siedzibą w W., która wybudowała budynek mieszkalny przy ul. B. w celu sprzedaży znajdujących się w nim lokali w ramach prowadzonej działalności gospodarczej,
  
• renta pieniężna miałaby być wypłacana na podstawie przepisu art. 903 kodeksu cywilnego, jednak nie ma to być renta dożywotnia, a jedynie ustanowiona na czas określony – co do jej części w kwocie 4.500 zł miesięcznie na okres 15 lat, co do jej części w kwocie 300 zł miesięcznie na okres 25 lat,
  
• kredyt bankowy został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię oraz byłego męża Witolda R. na wykończenie lokalu przy ul. B.; umowa zawiera regulację; iż oboje odpowiadają solidarnie za spłatę zadłużenia; umowa nie zawiera innej regulacji, w jakim stopniu są zobowiązani do spłaty kredytu,
  
• pomiędzy Wnioskodawczynią a synem Adamem R. nie została zawarta dotąd umowa darowizny,
  
• sprecyzowano pytanie oraz przedstawiono własne stanowisko w sprawie.
  
• dokonano wpłaty dodatkowej opłaty w kwocie 40,00 zł.
  
  

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w świetle opisanego stanu faktycznego, otrzymanie przez Wnioskodawczynię kwot oraz świadczeń pieniężnych od syna, na podstawie zawartej z nim ugody, której celem jest uregulowanie spłaty zasądzonych od byłego męża kwot tytułem zniesienia współwłasności mieszkania oraz obowiązku syna dostarczania matce środków utrzymania nie będzie powodowało powstania dodatkowego przychodu podatkowego (ponad przychód wynikający z orzeczeń sądów dotyczących spłaty z tytułu zniesienia współwłasności oraz zapłaty alimentów?)
   
   
2. Czy Wnioskodawczyni będzie obciążona podatkiem od spadków i darowizn z tytułu otrzymania na podstawie planowanej ugody od syna Adama R.:
   
   1. kwoty 450.000 zł jako jednorazowej spłaty pokrywającej część zadłużenia Witolda R. względem Wnioskodawczyni?
      
   2. kwoty 4.500 zł miesięcznie tytułem renty pieniężnej ustanowionej w zamian za zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię dalszej części należności przypadającej jej od Witolda R.?
      
   3. kwoty 300 zł miesięcznie tytułem renty pieniężnej ustanowionej w zamian za zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię kolejnej części należności przypadającej jej od Witolda R.?
   - czy Wnioskodawczyni będzie obciążona podatkiem od spadków i darowizn z tytułu spłaty przez syna przypadającego na Wnioskodawczynię zadłużenia kredytowego, w sytuacji gdy spłata ta ma być dokonana w zamian za zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię ostatniej części należności przypadającej jej od Witolda R.?
   
   

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od spadków i darowizn, w pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygniecie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w wyniku zawartej ugody Wnioskodawczyni nie powinna być obciążona podatkiem od spadków i darowizn, albowiem:

1. syn Adam R. odpowiada obecnie – z nieruchomości lokalowej przy ul. B. - za dług Witolda R. względem Wnioskodawczyni, a dług ten wynosi 1.043.166,54 zł z ustawowymi odsetkami od 24-XII-2011 roku do dnia zapłaty oraz 73.087,89 zł,
2. nadto syn ma względem Wnioskodawczyni własny obowiązek alimentacyjny, aktualnie określony na kwotę 500 zł miesięcznie,
3. planowana ugoda ma zwolnić Adama R. zarówno z odpowiedzialności za dług ojca Witolda R., jak i z odpowiedzialności za zapłatę alimentów zasadzonych wyrokiem sądowym,
4. uzyskane przez Wnioskodawczynię od syna korzyści łącznie ze spłatą kredytu są mniejsze niż obciążający go względem Wnioskodawczyni dług; w szczególności renta pieniężna, która ma być ustanowiona w zamian za zrzeczenie się przez Wnioskodawczynię przeważającej części zadłużenia będzie wypłacana w bardzo długim okresie, a gdyby spłata zadłużenia miała następować w tak długim okresie, uległoby ono powiększeniu o należne odsetki,
5. w rezultacie w wyniku ugody Wnioskodawczyni nie uzyskuje żadnego przysporzenia majątkowego, a jedynie częściowe zaspokojenie należności w gotówce oraz lepsze możliwości dochodzenia należności w przyszłości.
   
   

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86 z późn. zm.), podatkowi od spadków darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
   
   

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 cyt. ustawy).

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, że jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, niewykonującą działalności gospodarczej. Już po ustaniu małżeństwa, wraz z byłym mężem Wnioskodawczyni nabyła – na współwłasność - nieruchomość lokalową (mieszkanie). Po upływie pewnego czasu, w celu zniesienia tej współwłasności przeprowadzona została sprawa sądowa przed sądem powszechnym. W jej wyniku, Sąd Rejonowy wydał w dniu 23.11.2011r. Postanowienie (prawomocne), zmieniony (również prawomocnym) postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 23.11.2011 r., w którym nieruchomość lokalową przyznał na rzecz byłego męża zasądzając zarazem spłatę na rzecz Wnioskodawczyni następujących kwot: 1.043.166,54 PLN powiększonej o odsetki ustawowe, 73.087,89 PLN. Bezpośrednio po w/w orzeczeniach sądowych zobowiązany do spłaty były mąż wnioskodawczyni przeniósł cały należący do niego majątek darowizną na rzecz wspólnego syna stron. Egzekucja komornicza prowadzona przeciwko byłemu mężowi została umorzona z powodu braku majątku. W tej sytuacji wnioskodawczyni wystąpiła przeciwko swojemu synowi ze skargą pauliańską z art. 527 kodeksu cywilnego domagając się uznania za bezskuteczną względem niej umowy darowizny, mocą której mąż wnioskodawczyni przeniósł swój majątek na syna. Dodatkowo, prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego wydanym 10.12.2012 r., zasądzono od syna wnioskodawczyni na jej rzecz alimenty w wysokości 500 PLN miesięcznie. Pomimo orzeczeń sądowych nakładających obowiązek zapłaty, były mąż do tej pory skutecznie uchyla się od zapłaty kwot zasadzonych od niego na rzecz wnioskodawczyni. W efekcie, Wnioskodawczyni nie otrzymała w terminie (ani do dzisiaj) zasadzonych na jej rzecz kwot. Podjęte czynności prawne osiągnęły skutek, polegający na ustanowieniu zabezpieczenia w postaci sądowego zakazu zbywania nieruchomości, której dotyczy wytoczone p-ko synowi powództwo pauliańskie, a w konsekwencji zmusiło drugą stronę do ostatecznego uregulowania zasądzonych na rzecz Wnioskodawczyni kwot. W szczególności, były mąż oraz syn proponują Wnioskodawczyni zawarcie ugody pozasądowej, na podstawie której Wnioskodawczyni ma otrzymać od swojego syna zapłatę, której celem jest uregulowanie kwot zasądzonych w przywołanych orzeczeniach sądów poprzez: zapłatę jednorazowo gotówką kwoty 450.000 PLN, spłatę kredytu bankowego ciążącego na Wnioskodawczyni wraz z obciążającymi ją kosztami egzekucji (płatną jednorazowo), kwotę płatną comiesięcznie w wysokości 4.500 PLN, przez 15 lat tytułem renty pieniężnej ustanowionej za wynagrodzeniem, abonament na usługi medyczne (wstępnie E.) wartą 300 PLN miesięcznie, przez kolejne 25 lat również tytułem renty ustanowionej za wynagrodzeniem. W zamian za powyższe świadczenia Wnioskodawczyni zrzeknie się ustanowionego na jej rzecz zabezpieczenia, cofnie powództwo ze skargi pauliańskiej, zrzeknie się wszelkich roszczeń przeciwko swojemu byłemu mężowi z tytułu zasądzonych na jej rzecz spłat oraz zrzeknie się roszczeń przeciwko synowi wynikających z wyroku zasądzającego od niego na jej rzecz alimenty, jednakże pod warunkiem dotrzymania treści przytaczanej ugody przez drugą stronę. Powyżej opisana propozycja ugody stanowi przyszły stan faktyczny, którego dotyczy pytanie Wnioskodawczyni. W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni wskazała, że mieszkanie przy ul. B. Wnioskodawczyni nabyła na współwłasność wraz z byłym mężem Witoldem R. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w dniu 30 marca 1998 roku ze spółką „S.” sp. z o.o. z siedzibą w W., która wybudowała budynek mieszkalny przy ul. B. w celu sprzedaży znajdujących się w nim lokali w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Renta pieniężna miałaby być wypłacana na podstawie przepisu art. 903 kodeksu cywilnego, jednak nie ma to być renta dożywotnia, a jedynie ustanowiona na czas określony – co do jej części w kwocie 4.500 zł miesięcznie na okres 15 lat, co do jej części w kwocie 300 zł miesięcznie na okres 25 lat. Kredyt bankowy został zaciągnięty przez Wnioskodawczynię oraz byłego męża Witolda R. na wykończenie lokalu przy ul. B.; umowa zawiera regulację; iż oboje odpowiadają solidarnie za spłatę zadłużenia; umowa nie zawiera innej regulacji, w jakim stopniu są zobowiązani do spłaty kredytu. Pomiędzy Wnioskodawczynią a synem Adam R. nie została zawarta dotąd umowa darowizny,

A zatem, należy stwierdzić, iż w przypadku otrzymania przez Wnioskodawczynię spłaty oraz renty za wynagrodzeniem (odpłatnej), obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn nie powstanie. Czynności takie nie są bowiem wymienione w określającym przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn art. 1, a zgodnie z art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy. Oznacza to, że jeżeli określona czynność nie została wskazana w ustawie (w tym wypadku w ustawie o podatku od spadków i darowizn), to jej dokonanie nie może powodować powstania obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przedstawione we wniosku czynności spłaty oraz renty (za wynagrodzeniem) nie zostały wymienione w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jako podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.